Morgunblaðið - 14.10.1960, Blaðsíða 8

8
MOJtCVNTtLAÐIÐ
Fös'udagur 14 okt. 1960
Skósóli Krúsjeffs sterkari
en friðar-symbol Asmundar
Breytt veröi
regium um rétt
indasviptingar
Dómsmálaráðherra fylgir ur hlaði frum-
varpi um vægari meðferð brotlegra
„OG HVERNIG ætli hann sé
þá heima hjá sér?“ sagði ves-
lings maðurinn, sem sat við
útvarpstækið og hlustaði á
frásögn af hamförum
Krúsjeffs á Allsherjarþinginu
Það er ósköp eðlilegt að mað-
urinn spyrji, því enginn er tii
frásagnar um það hvernig
Krúsjeff hegðar sér í Kreml.
En á Allsherjarþinginu hef-
ur hann gerzt boðberi nýria
hátta. Hann hefur barið í borð-
ið, öskrað á ræðumenn og þess
háttar — og það kom því eng-
um sérstaklega á óvart, þegar
hann sagði í ræðu á þinginu
í fyrrakvöld, að það væri hm
mesta fásinna „að vera að
troða menningunni upp á
nýlendur".
Og menn þurftu ekki heldur
að bíða lengi eftir því að Krús-
jeff lýsti í verki skoðunum
sínum á menningarmálunum.
>á var enn rætt um nýlendu-
málin og fuiltrúi Filippseyja
minnti á, að ekki mætti
gleyma nýlendum Rússa, lepp-
ríkjunum í A.-Evrópu. —
Krúsjeff þeyttist þá úr sæti
sínu, hrópaði og steytti hnef-
ana. Svo þreif hann af sér
annan skóinn, veifaði honum
yfir höfði sér eins og víg-
reifurindíáni öxi sinni á orr-
ustuvelli — og loks buldi í
Nýtt frumvarp um
STJÓRNARFRUMVARP um
verkstjóranámskeið var lagt
fram á Alþingi í gær og er
það fjórða frumvarpið, sem
fram kemur um það efni á 20
ára tímabili, en ekkert hinna
fyrri hefur náð fram að
ganga.
Fræðslan í fast horf
Með frumvarpinu er að því er
I rökstuðningi þess segir, stefnt
•8 þvi að koma verkstjórnar-
fræðslu í fast horf með árlegri
kennslu fyrir starfancd verkstjóra
borðinu: Eitt, tvö, þrjú — og
áfram barði Ráðstjórnarleið-
toginn með skó sínum í borð-
ið. Það var nú skór í lagi.
„Óhuggulegt", sagði - As-
mundur Sveinsson, mynd-
höggvari. Ekki vegna þess, að
Krúsjeff hefðj barið Ásmund.
Nei. En þar fór hamar As-
mundar, hamarinn, sem hann
hafði skorið í palesander-við
og ísland fært Allsherjarþing-
inu. Þeim kommúnistaleiðtog-
unum á þinginu óx svo ásmeg
in, þegar Krúsjeff tók að
afklæðast, að þingforsetinn
Boland barði hamrinum
eins og járnsmiður við
steðja. Ekkert dugði — fyrr
en litli íslenzki hamarinn brast
og hausinn af honum þeyttist
langt fram í sal.
Þá reis þingforseti úr sæti
og sleit fundi í fússi. Krúsjeff
fór að basla við að fara í
skóinn, hann var bara kom-
inn úr öðrum. En Ásmundur
Sveinsson sagði: „Það er hægl
að brjóta svona hamra eí
slegið er nógu andskoti mikið.
En maðurinn hefði svo sem
getað farið úr skónum og bar-
ið á móti-‘.
Þetta er eini fundarhamar-
inn sem ég hef gert, sagði Ás-
mundur — og ég gerði hann
nú bara fyrir orð Kristjáns
verkstjóranámskeið
og verkstjóraefni, í bóklegum og
verklegum fræðum, eftir þvi
sem þörf verður talin á. Eins og
sakir standa vantar talsvert á
að hagnýt sérmenntun í ýmsum
verklegum efnum sé fullnægj-
andi hér á landi og sambærileg
við það, sem gerist hjá nágranna-
þjóðum okkar. Enda þótt leitazt
hafi verið við að bæta ástandið
í þessum efnum, hafa verkstjór-
ar, sem vissulega gegna mjög
þýðingarmiklum störfum fyrir
þjóðarbúið, átt þess lítinn kost á
undanförnum árum að afla sér
menntunar.
Albertssonar, hefði ekki gert
þetta fyrir neinn annan. Haus-
inn á hamrinum var symbol,
það var víkingur, sem hafði
yfir sér hjálrn, verndarvopnið.
Það er friðarhugsjón okkar
Norðurlandabúa, sem ég vildi
spegla með skildinum. Við er-
um nú friðsamir, enda þótt
við hefðum verið víkingar hér
áður fyrr, sagði Ásmundur.
Listamað'urinn.
En það var óheppni, að
hann brotnaði. Ég mundi vart
geta gert hann aftur, en af-
steypu á ég úr gipsi svo að
einhver annar gæti skorið
hann, ef óskir bærust um það.
En ef átökin verða svona
mikil í framtíðinni, þá held
ég að réttast væri að steypa
hann í kopar, bætti hann við
að lokum.
Sjálfsagt vill Boland held-
ur hafa kopar-hamar úr því
hann notar ekki skó sinn að
hætti Ráðstjórnarleiðtogans.
En ef Krúsjeff ætlar hins veg-
ar að gera það að venju að
sitja Allsherjarþingið, þá
veitti Boland ekkert af því
að hafa sterklegan kjöthamar,
til að hemja höfðingjann frá
Kreml.
Veigamiklum atriðum breytt
Hið nýja frumvarp er að efni
til áþekkt því frumvarpi, sera
'flutt var á Alþingi árið 1959, en
þó frábrugðið þeim í tveim veiga
miklum atriðum. Er það annars
vegar að því er snertir stjórn
námskeiðana, sem nú er gert ráð
fyrir að verði falið þrem mönn-
um, skv. tilnefningu frá Verk-
stjórasambandi íslands, Vinnu-
veitendasambandi íslands og Iðn
aðarmálastofnun íslands. Skal
stjórnin m. a., í samstarfi við
samtök framleiðenda o. fl., gera
árlega tillögur um hvar, hvenær
og með hvaða sniði verkstjóra
námskeið skuli haldin næsta ár á
eftir. Iðnaðarmálastofnun íslands
skal síðan annast framkvæmd
námskeiðanna í umboði stjórnar-
innar. Er þetta fyrirkomulag í
samræmi við eindregin meðmæli
forgöngumanna málsins meðal
verkstjóra og vinnuveitanda, svo
og norska yfirverkfræðingsins
BJARNI Benediktsson, dóms-
málaráðherra, fylgdi í gær úr
hlaði í Neðri deild frumvarpi
til laga um breytingar á al-
mennum hegningarlögum —
og mælti um leið fyrir 18
frumvörpum öðrum, sem
fjalla um breytingar á öðrum
lögum til samræmis. — Fela
frumvörpin í sér takmarkan-
ir á þeim reglum, sem í gildi
hafa verið síðustu tvo ára-
tugi um réttindasviptingar
vegna afbrota.
Breyttir tímar — breytt lög
I upphafi ýtarlegrar framsögu
ræðu sinnar vék dómsmálaráð-
herra að því, að í hegningarlög-
um væru jafnan ýmis ákvæði,
sem vegna breytinga á þjóðfél-
agsháttum og skoðunum fólks á
hvaða viðurlögum hyggilegast
væri að beita afbrotamenn —
hlytu að koma til athugunar öðru
hvoru. í fyrri dómsmálaráðherra
tíð sinni, árið 1952, hefði hann
skipað nefnd þriggja sérfróðra
manna, þeirra próf. Ármanns
Snævarrs og hæstarréttardómar-
anna Jónatans Hallvarðssonar og
dr. Þórðar Eyjólfssonar, til að
endurskoða slík atriði. Fyrsti ár-
angurinn af starfi nefndarinnar
hefðu verið frumvörpin um skil-
orðsbundna frestun ókæru og
refsidóma, hvorttveggja merk
nýmæli, sem lögfest hefðu verið
1955.
Fyrir þingið 1957 hefðu svo
verið lögð fram allmörg frum-
vörp, þau sömu og nú væri um
fjallað. Þau hefðu þá dagað uppi,
en að athuguðu máli hefði hann
talið 'rétt að leggja þau fram að
nýju nú. Einnig hefði hann
mælzt til þess við nefndarmenn,
að þeir héldu áfram endurskoð-
un sinni á hegningarlögunum,
eftir því sem ástæður væru til.
Neyðarvörn þjóðfélagsins
Bjarni Benediktsson sagði síð-
an, að að því væri stefnt, að við-
urlög röskuðu sem minnst hög-
Rolf Wattne, forstöðumarins
verkstjórnardeildar Statens
Teknologiske Institutt í Osló, en
hann hefur kynnt sér aðstæður
hér í þessum efnum og skilað
álitsgerðum. Hins vegar hefur
svo við samningu þessa frum-
varps verið sleppt ákvæðum um
forgangsrétt til verkstjórnar í
opinberri vinnu til handa þeim,
sem Ijúka verkstjóranámskeiði,
eða verkstjórum, sem hafa starf-
að tiltekinn lágmarkstíma, þegar
lögin taka gildi. Þykir ekki tíma-
bært að ákveða slíkt fyrr en að
fenginni reynslu af námskeiðua-
um.
Fyrir eldri en 22 ára
Um þátttöku í námskeiðum
þeim fyrir verkstjófaefni, sem
frumvarpið fjallar um, er það að
segja, að gert er ráð fyrir að
þátttakendurnir hafi náð 22 ára
aldri, nema því aðeins að þeir
Framhald á bls. 10.
um afbrotamanns. >ó að ekki
yrði komizt hjá refsingum — seiu
værú neyðarvörn þjóðfélagsins
gagnvart hinum brotlega — yrði
hins vegar að forðast, að þær
hefðu þau áhrif, að einangra
hann frá þjóðfélaginu til tjóna
fyrir hann sjálfan og ættingja
hans og auka þar með á hættuna
sem stafað gæti af honum.
Aðalefni frumvarpsins væri
það, að breyta reglum þeim um
réttindasviptingar, sem látnar
hefðu verið fylgja refsingum,
þar sem um hefði verið að ræða
verknaði, svívuðilega að aU
menningsáliti.
Þó að vitaff væri, aff þaff
héldi mjög aftur af mönnum,
aff eiga sviptingu réttinda yf-
ir höfffi sér og því fullkomlega
eðlilegt að hafa slík ákvæði í
Iögum, mættu þau alls ekki
ganga of langt, en sú væri
reyndin með núgildandi á-
kvæði.
Gat dómsmálaráðherra þess
síðan, að slakað hefði verið á
reglum um réttindasviptingar í
nálægum löndum t.d. Danmörku,
en vék þvínæst að þeim tilslök-
unum, sem gert væri ráð fyrir í
frumvörpunum. Yrði þeim brot-
legu mönnum, sem lagabreyting
in snerti, m.a. leyft að taka þátt
í kosningum sveitarstjórna og
prestkosningum; og lögunum
um kosningar til Alþingis, sem
kosningaréttur og kjörgengi við
forsetakosningar færu einnig eft-
ir, yrði breytt þannig, að ný
túlkun yrði tekin upp á því, hvað
þyrfti, til þess að um mannorðs-
flekkun sé að ræða.Verði brot að
hafa verið framið eftir að sak-
borningur sé orðinn 18 ára
gamall og frelsissvipting skv.
dómnum að standa í meira en 4
mánuði. Lagabreyting af þessu
tagi sagði ráðþerra að ekki væri
ný af nálinni.
—- Jafnframt þessu yrði svo
felld úr gildi í ýmsum sériogum
ákvæði um réttindasviptingu eða
lögum þessum breytt á þann
hátt, að það yrði hér eftir á valdi
dómara að kveða á um svipting.
una í þeim tilvikum, sem nauð-
synlegt þætti.
Loks drap dómsmálaráðherra
á það, að í frumvarpinu um breyt
ingu á hegningarlögunum væri
einnig fjallað um nokkur önnur
atriði, en þau væru minniháttar;
væri þar um það að ræða, að
tekin væru upp í lögin skýla-us
ákvæði er fælu í sér það, sentv
talið hefði verið gildandi réttur
um sömu efnisatriði.
Sumar sviptingar halda sér
Að síðustu sagði Bjarni Bene-
diktsson dómsmálaráðherra að
enda þótt hér væri um tilslakan-
ir að ræða að því er réttinda-
sviptingar varðaði, væri um leið
ætlazt til þess að slíkar svipting-
ar héldhst í Öðrum tilfellum. þ.
á.m. ök-uleyfissvipting vegna
brota á umferðarreglum eða ölv-
unar við akstur, sem væri aug-
ljóst dæmi um réttmæta svipt-
ingu.
Frumvörpunum var öllum vís-
að til 2. umr. og allsherjarnefrBU
ar með samhljóða atkvæðum.
Verkstjórnarfræðslu
komið í fast horf