Morgunblaðið - 25.10.1960, Qupperneq 10

10
MORCVNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 25. okt. 1960
Sýning Péturs Friðriks
Sigurðsson
PÉTUR Friðrik Sigurðsson sýn-
ir nú verk sín í Listamannaskál-
anum. Hann hefur ekki efnt til
sýningar um níu ára bil, og er
því fróðlegt að sjá, hvað skeð
hefur hjá honum á þeim tím,a.
Þegar Pétur Friðrik sýndi í
fyrsta sinn í glugga Málarans,
ef ég man rétt, var hann barn
að aldri og vakti þá mikla at-
hygli fyrir myndir sínar. Það má
með réttu segja, að hann hafi
verið undrabarn á þeim árum.
Tæknikunnátta Péturs Frið-
riks er mikil, og sérstaklega eru
það vatnslitamyndir hans er
vekja athygli, hvað það snertir.
Olíumálverkið ber og þess
merki, að Pétur Friðrik kann
ýmislegt fyrir sér með þeirri
tækni. En góð myndlist krefst
meir en tæknikunnátu. Hún
krefst einnig persónulegra við-
horfa, sem tengd er reynslu fyrri
tíma. Það er ekkert eðlilegra en
að ungir listamenn séu mjög und
ir áhrifum annarra í myndlist,
en það er líka mikill vandi,
hverjum þeim, er það gerir, að
notfæra sér áhrif til að byggja
upp sjálfstæða og sérkennilega
list. Aðalatriðið er, að listamenn
geti með tíð og tíma öðlazt sjálf-
stæði, þannig að verk þeirra fái
þann svip, er gefi þeim gildi
bæði í þróun og sjálfstæðri tján-
ingu, en verði. ekki endurómur
einhvers fyrirrennara og glati
þar með séreinkennum einstakl-
ingsins.
Á þessari sýningu Péturs Frið-
riks er nokkuð erfitt að gera sér
grein fyrir honum sjálfum, sem
listamanni. Hann er enn sem
komið er ekki nægilega sjálfstæð
ur til að sannfæra mann um á-
gæti sitt sem málara. En hann
sýnir á stundum mikla litagleði,
og eins og sagt er áður í þessum
Tónleikar Siníón-
íuhljómsveitar-
innar austanfjalls
SUNNUDAGINN. 16. þ.m. lagði
Sinfóníuhljómsveit íslands land
undir fót og hélt austur yfir
Fjall til tónleikahalds. Lék hljóm
sveitin bæði að Laugarvatni, í
nýjum samkomusal í húsnæði
menntaskólans þar, og að Flúð-
Stjómandi á tónleikum þessum
var Pólverjirm Wodicsko, en ein-
söngvari með hljómsveitinni var
Sigurður Bj'örnsson. Mjög góð að
sókn var að báðum tónleikunum
og undirtektir áheyrenda af-
bragðsgóðar. — Sunnudaginn 30.
okt. mun Sinfóníuhljómsveitin
aftur bregða sér „í austurveg" —
og þá leika í Skógaskóla og að
Hvoli.
línum, þá er það fyrst og fremst
tæknikunnáttan, sem vekur at-
hygli.
Það, sem ég hef drepið á hér
að framan, eru vandamál, sem
Pétur Friðrik verður að leggja
allan þunga á að leysa. Slagurinn
stendur ekki um, hvort málað er
í þessum stíl eða hinum, hvort
það eru landslagsmyndir eða
abströkt verk, heldur hitt að,
losa um núverandi ástand og
öðlast sjálfstæði sem málari.
Valtýr Pétursson.
★
ÞAÐ væri vissulega alít of
vægt til orða tekið að segja,
að hér í Noregi væru til menn
sem fylgdust með því, sem er
að gerast í Skálboltsmá'inu,
því að hér eru margir menn,
sem brenna af áhuga fyrir
endurreisn Skálholtsstaðar.
Og þetta er hjá þeim meira
en orðin tóm Þeir vilja sýna
vilja sinn í verki og það hafa
þeir líka gert í ríkum mæii
eins og hinar rausnarlegu
gjafir þeirra til Skálholts.
kirkju bera beztan vottinn
um. Eina slíka gjöf hef ég
nýlega séð nér í Björgvin.
Hún er nú tilbúin til flutnings
heim. Það eru hurðir fyrir
skipið í Skálholtskirkju. Gef.
andinn, Konrad Nerheim,
skólastjóri verzlunarskóla í
Konrad Nerheim
Hurðir í Skálholtskirkju
Björgvin, er maður í miklu
áliti á sínu sviði og hefur
samið margar kennslubækur í
kennslugrein sinni. Hann var
tekinn til fanga á stríðsár-
unum, en slapp nauðuglega
úr höndum óvmanna og komst
yfir landamærin til Svíþjóðar.
En stríðið virðist hafa reynt
nokkuð á hann, því hann sýn.
ist vera eldri en hann er —
Nerheim er, eins og mtkill
fjöldi manna hér í landi, ein.
lægur vinur íslands og áhuga-
maður um framgang og far-
sæld islenzku þjóðarinnar og
telur sér skylt að stuðla að
því, að góð vinátta ríki með
frændþjóðunum tveimur. —
Gjöf hans til Skálholtskirkju
ber höfðinglegan vott um
slíka vináttu.
Hurðirnar eru gerðar af úr-
valseik og mjög útskornar og
hefur gefandinn unnið það
verk að nokkru leyti sjálfur,
því að hann er hagur vel
Annars er útskurðurinn gerð-
ur af Harald Erikson, mynd.
skera, sem býr í nágrenni'
Björgvinjar.
Yfir dyrum standa orðin:
Ó ,Guð vors lands, ó, Iands
vors Guð. í sex reitum hurð-
anna eru svo myndir og eru
þær auðskildar öllum, sem
eitthvað eru kunnugir íslands
sögu. Sú fyrsta sýnir land.
námsmann leggja út frá Nor-
egi. Að baki er skógi vaxið,
frjósamt land, framundan op
ið haf. Á næstu mynd sést
land fyrir stafni, en skipverj-
ar kast út öndvegissúlum. Þaer
eiga að vísa þeim á framtíð-
arbólstaðinn í nýju landi Og
á þriðju myndinni er bærjnn
risinn undir hárri hlíð, bónd-
inn og húsfreyjan eru að
koma heim. Fjórða myndxn er
Dómkiirkjan í Skálholti, sú
er Brynjólfur biskup lét reisa.
Á fimmtu myndinni er þjóð-
sagan um það, er Tyrkja-
Gudda er að brenna sálmana
fyrir séra Hallgrími; það á að
tákna baráttuna milli þess
góða og illa. Loks kemur síð-
asta myndin, sem er táknræn
og sýnir hvernig sagan lifir
á vörum þjóðarinnar og geng
ur frá einni kynslóð til ann-
arrar með því að hinn ungi
nemur af hinum eldri. Gam_
all maður situr á stól, en ung
ur maður stendur fyrir fram
an hann. Að baki er klettótt
strönd, en bátur flýtur fyrir
landi, Á tveimur neðstu reit-
unum eru svo krossmörk og
baugur umhverfis. Það á að
tákna að meiður kristianar
menningar á íslandi átti um
aldaraðir rætur sínar á Skái-
holtsstað.
Ég hef ekki vit á því að
meta listgildi þessa verks, en
engum blandast hugur urn að
þetta er vandaður og vegleg-
ur gripur, sem ber ríkan vott
um höfðingslund gefandans
og áhuga hans á endurreisn
Skálholtsstaðar.
—G.
í
íslandskynning í Svíþjóð á vegum IOGT og NTO
Á VEGUM Góðtemplarareg’unn | Svíþjóð. Upphafsmaður að þess-
ar og Nordisk Templar Orden|ari kynningu er Anders Haralds-
í Svíþjóð er nú að hefjast víð-json, starfsmaður við ferðaskrxf-
tæk íslandskynnmg um gjörvalla I stofu í Borás. Hann er fræðsiu-
BA10URS6 U
SÍMI 11360
Vandlátir karimenn
láta okkur annast skyrtuþvottinn.
Afgreiðslustaðir ;
Egnalaugin Gyllir,
Langholtsvegi 136 og 35
Notað og nýtt,
Vesturgötu 16.
Sækjum
Verzlunin Sif,
Laugavegi 44
Búðin mín.,
Víöimel 35.
Sendum
stjóri í umdæmisstúkunni í Bor-
ás og mjög áhugasamur og virk-
ur góðtemplari. í þessari land-
kynningu verður lögð áherzla á
að kynna ísland sem allra bezt,
jarðfræði þess, atvinnulíf, sögu
og bókmenntir. fornar og nýjar.
Efni þetta mun verða kynnt með
fyrirlestrum. upplestrum, kvik-
myndum og öllum tiltækum ráð
um, bæði á fundum og samkom-
um og í námsflokkum, sem Góð-
templarareglan starfrækir um
allt land. Námsflokkakerfi
sænsku Góðtemplarareglunnar er
mjög vel skipulagt og stórm.erkt
menningarfyrirbrigði og á náms
kerfi þetta uppruna sinn að rekja
ti;. sænsku reglunnar. Er ekki að
efa að á vegum námflokkanna
verður vel fyrir þessari K.ynr.
ir.gu séð. Við undirouning og
efoisval hefur verið leitað ti.
ýmissa merkra kunnáttumanna,
svo sem Peters Hallbergs, dokt-
ors við háskólann í Gautabovg.
Einnig hefur Lárus Helgason,
læknir, sem nú starfar við sjúkra
hús í Borás, reynzt hjálplegur
á margan hátt.
Anders Haraldsson hefur d.vaL
ið hér á landi undanfarna daga
til þess að viða að sér frekara
efni til þessarar kynningar. Enn
fremur var hann að undirbúa
væntanlega hópferð sænskra góð
templara til íslands á næsta
sumri og að athuga möguleika
á því að íslenzkir góðtemplarar
geti heimsótt Svíþjóð á sama
tíma. Hann lét mjög vel yfir
heimsókn sinni hingað og kvaðst
nú telja öruggt að af -hinni vænt
anlegu hópferð mundi verða á
næsta sumri. Hann hélt heim-
leiðis í morgun og þegar eftir
heimkomu hans mun íslands-
kynning hefjast í Borás og ná-
grenni og í framhaldi aí þvi um
gjörvalla Svíþjóð.