Morgunblaðið - 25.10.1960, Síða 15

Þriðjudagur 25. okt. 1960
MORnrnv rt aðið
15
SKIPAUTGCRB RÍKISINS
HERÐURBREIÐ
austur um land til Þórshafnar
28. þ.m. Tekið á móti flutningi í
dag og árdegis á morgun' til
Hornafjarðar, Djúpavogs, Breið-
dalsvík, Stöðvarfjarðar, Borgar-
fjarðar, Vopnafjarðar, Bakká-
fjarðar og Þórshafnar. Farseðlar
seldir á fimmtudag.
NAUÐUIMGARUPPBOÐ
sem auglýst va> i 75., 83., og 87. tbl. Lögbirtingablaðsins
1960 á húseigninni nr. 103 við Langholtsveg, hér í bæn-
um, eign Karls L. Guðmundssonar o. fl., fer fram eftir
Hugur einn þaö veit
kröfu bæjargjalúkerans 'í Reykjavík á eigninni sjálfri
fimmtudaginn 27. október 1960, kl. 2 síðdegis.
Borgarfógetinn í Reykjavík.
KARL Strand: Hugur einn
þaff veit. Þættir um hug.
. sýki og sálkreppur. Al-
menna Bókafélagið, Rvík,
okt., 1960.
BOK sú, sem hér birtist, er merk
ur áfangi í sögu íslenzkra geð-
fræða, því að hún er fyrsta tii-
raunin, sem gerð er til þess að
„skýra uppruna, eðli og afleið-
ingar taugaveiklunar og annarra
sjúklegra hugvandamala“ fyrir
íslenzkum lesendum.
Höfundur hefir þar unnið
þarft verk, og mega a! Ur,
sem geðvernd og geðfræði bera
fyrir brjósti, vera honum þakk-
látir fyrir. En allir þeir, sem
eitthvað til þekkja, munu vita,
að ritun þessarar bókar hefir
verið vandunnið verk. Kemur
þar fyrst til hversu fátæk ís-
lenzkan er að geðfræðilegum
hugtökum. Gegnir furðu hversu
vel höfundi hefir tekizt til um
val hugtaka, og hversu snjöl’um
búningi honum hefir yfirleitt
tekizt að klæða hugsun sína.
Svo vel hefir honum lánazt betta
hlutverk sitt. að bókin má telj-
ast skemmtileg af’.estrar og
prýðilega aðgengileg allri al-
þýðu manna. Málfvr hennar
virðist mér hvergi vera flatt né
tyrfið, -en á köflum rismikið og
sviphreint. Er þetta sérstakt
undrunarefni, þegar vitað cr að.
höfundur hefir dvalizt eriendis
í nærfellt tvo áratugi. Annar
vandinn, sem höfundur mun
hafa þurft að glíma við, er val
efnis og niðurröðun þess. Geð-
vísindi er geysistór fræðfgrein i
örum vexti. IVTargir eru skólarn
ir og glefnurnar innan þeirrar
greinar. Og oft getur verið erfitt
að greina þar hismið frá hveit-
inu. Þeir þættir, sem hér birtasi,
eru einungis örlítið úrval. Um
flesta þeirra hefði mátt ri+a
heila bók. Fer því að sjálfsögðu
ekki hjá því að margs er hér
saknað, sem ýmsir hofðu gjarn-
an kosið, að flotið hefði með. En
svo fer um altt úrval. og vart
munu finnast tveir menn, sern
séu alls kostar sammála um það
atriði. Hitt skiptir meiru máli,
að það, sem með er tekið. sé
allt gagn-legt og gott, satt og
rétt. Og það held ég, að megi
fullyrða um þessa bók. Höfund-
ur hennar kemur víða við á
þeim 200 bls., sem hann hefir
haft til umráða Hann fylgir
þeim höfuðstefnuna geðfræðinn-
ar, sem mestrar hylli njóta nú
um stundir. Og hann virðist
kunna þá list að fjalla um aðal
atriði, en sleppa sparðatíningi.
Yfirleitt lætur hann sér nægja
að halda sér við það, sem full-
víst og sannprófað þykir, þó að
hæpnum fullyrðmgum bregði að
vísu fyrir á stöku stað. Bless-
unarlega er han* hleypidoma-
laus og fjarri sérvizku og ein-
strengingshætti. Einn af aðal-
kostum bókarinnar er einmitt að
mínu viti sá, hversu hún er
þrungin af heilhrigðri skynsemi
og jákvæðri lífsreynslu. Þriðji
vandinn er fólginn í því að rita
þannig, að fræðslan hafi geð-
verndargildi. Sú fræðsla þarf
að fræða, án þess að hræða. Hún
þarf að segja sannleikann á svo
jákvæðan hátt, að lesandinn
finni til iöngunar til að dýpka
sjálfsskilning sinn, í stað þess
að bæla enn frekar niður hin
duldu öfl sálarlífsins. Hun þarf
ekki aðeins að forðast að auka
á hræðslu, heldur þorf hún og
að vinna ötullega gegn þeim ó-
raunhæfa ótta ®g sektarkend,
sem svo algeng er, þegar um
ræðir huglæga kvilla. Hún þarf
að vera fólki hvating til að le'.t^i
sér lækninga í tíma. í stuttu
Drekkið
(Mév%
ís - kalt
34-3-33
Þungavinnuvélar
ráð og barninu. Hugsýkin er
þannig í vissum skilningi aif-
geng eða ættlæg. Með hverri
nýrri kynslóð bætist við nýr
hlekkur í keðjuna. Vera má að
þessi hneigð höfundar til þess að
halla á foreldra stafi frá þvi, að
reynsla hans byggist fremur á
lækningu sjúkra einstakhnga en
heilla fjölskyldna.
Að lokum vil ég segja þetta:
Bók Karls Strand er mikél og
góður fengur. Margir muu lesa
sér hana til gagns og gleði. Væri
óskandi að þessi ritsnjalli geð-
fræðingur léti ekki staðar num-
ið með þessari bók, heldur héldi
áfram að fræða og glæða skiln-
ing. Greinilegt ei að hann hefir
af miklu að miðla.
Allur frágangur bókarinnar
er smekklegur og aðlaðandi og
prentvillur eru fáar.
Sigurjón Björnsson.
NAUÐUNGARUPPBOÐ
sem auglýst var í 75., 83. og 87. tbl. Lögbirtingablaðsins
1960 á húseigninni nr. 12 við Nökkvavog, hér í bænum,
talin eign Toría Þorbjörnsson o. fl., fer fram eftir kröfu
bæjargjaldkerans í Reykjavík á eigninni sjálfri fimmtu
daginn 27. okcóber 1960, kl. 3 síðdegis.
Borgarfógetinn í Reykjavík.
Einkoumboð — ísland
Stórt amerískt. verzlunarfyrirtæki með vörur af beztu tegund,
olíur, smurolíur og efna vórur fyrir bíla, iðnað o. fl. — Vill kynna
vörur sínar á íslandi. Óskar að komast í samband við traust fyrir-
tæki eða fjársterkan einsakling, sem hefur aðstöðu til að komast
í sölusamband yfir allt ísland. Það er gert ráð fyrir mikilli sölu,
og aðeins þeir, sem hafi aðstæður til að sinna þessu, sendi tilboð,
merkt „Einstakt tækifæri 10276“ til A/S Hþydahl Ohme, Ósló.
máli sagt: hún þarf að stuðla að
því, að almenningur fái tekið
sömu afstöðu til líkamlegra og
andlegra sjúkdóina. Sérstakiega
er mikils um vert. að hin fyrsta
Karl Strand
skipulagða fræðsla, sem almeni-
ingur fær um þessi mál, haíi
þessi einkenni til að bera. Það
er mikið happ, að bók Karis
Strands skuli vera góð bók og
gagnleg í þessu tilliti. Höfund-
urinn fjallar af hinni meHu nær
færni um sjúkleg vandamál.
Hvarvetna streymir san úð hans
og skilningur á mótl lesandan
um. Fer ekkj njá þvi, að það
mun smita út frá sér. Hann læt-
ur sér í léttu rúmi liggja flokk-
anir sjúkdómsfyrirbæra, — pó
að einnig sé bær hér að finna
og það vel gerðar —, heldur
leggur hann aðaláherzUma á
hinar sameiginiegu undirrætur
huglægra vandamála. Þar sem
fólgnar eru 1 mannlegu eðli ng
þjóðlífi. Með því móti má okkur
glöggt skiljast, að hugsjúkir ein
staklingar eru ekki einangraður
hópur manna með an.nrs konar
sálarlíf en hinir, sem heiibrigðir
teljast, heldur er hér einungis
um stigsmun að ræða, og að
mörkin milli þess, sem hailbrigt
og sjúkt getur talizt, oft furðu
óglögg og atvikum háð. Einn
galli þykir mér þó á frásögn-
inni: Annað slagið örlar á nokkr
um ásökunum i garð foreldra.
Höfundur rekur réttilega hvern
ig hugsýkin þróast í bernsku
sjúklingsins, og í hve nánum
tengslum hún stendur við upp-
eldi hans og alla afstöðu for-
eldranna. Þegar hann rekur
þetta, finnst mér eins og sjá
megi, að hann telji þessi upp-
eldismistök vera vísvitandi af-
glöp hirðuleysis og kæruleysis.
Þó að það kunm stundum rétt
að vera, mun það oftast vera
rangt. í flestum tilvikum mun
vera um dulvitaðan samleik að
ræða milli foreldra og barns.
Hugsýkiseinkenni foreldranna
ganga aftur í fari barnsins 1
meira eða minna breyttri mynd.
Þau eru íoreldrunum jafn ósjálf