Morgunblaðið - 22.07.1962, Page 10

Sunnuðagar 22. júll 1962 1
10
JMmognsiiritafrifc'
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
•Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjalö. kr. 55.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
MOÐGUN VIÐ
FINNSKU ÞJÓÐINA
Otúdentaráð Háskóla íslands
^ og tveir íslenzkir mennta
menn, sem stundað hafa
nám í Finnlandi, birtu ný-
lega yfirlýsingar, þar sem
þeir vöruðu íslenzka æsku
við hinu svokallaða „heims-
móti“ kommúnista, semhald
ið er í Helsingfors í sumar.
Benda þeir á, að mót þetta
er haldið án þátttöku æsku-
lýðssamtaka Finnlands, nema
þeirra, sem rekin eru áveg-
nm kommúnista. Hinfinnsku
æskulýðssamtök hafa lýst
því yfir opinberlega að þau
vilja enga aðild eiga að
þessu móti, og þau telji mjög
óæskilegt að það verði hald-
ið í Finnlandi. Finnsk stúd-
entasamtök hafa einnig lýst
því yfir, að þau muni enga
fyrirgreiðslu veita þátttak-
endum í móti þessu.
Hvernig stendur á þessari
afstöðu finnskrar æsku og
fixmsku þjóðarinnar yfirleitt
til „heimsmóts“ kommún-
ista?
Ástæðu hennar þarf ekki
lengi að leita. Hinn alþjóð-
legi kommúnismi hefur gert
ítrekaðar tilraunir til þess
að ræna finnsku þjóðina
frelsi hennar og sjálfstæði.
Sovétríkin hafa farið með
hemaði á hendur hinni
finnsku smáþjóð og reynt að
brjóta hana undir sig. Leið-
togar rússneskra kommún-
ista hafa ekki hikað við að
blanda sér í finnsk innan-
landsstjómmál á hinn frek-
legasta hátt. Er öllum heim-
inum í fersku minni fram-
koma Krúsjeffs í sambandi
við forsetakosningamar síð-
ustu í Finnlandi, þegar for-
seti Finnlands var látinn
elta forsætisráðherra Sovét-
ríkjanna alla leið austur í
Síberíu til þess að ná af hon
um tali og freista þess að
boma í veg fyrir ofbeldis-
áformin gagnvart finnsku
þjóðinni.
Umboðsmenn Moskvu-
valdsins hér heim á íslandi
hafa ekki hikað við að
hvetja kommúnista hér á
landi til þess að taka þátt í
„heimsmótinu“ í Finnlandi.
Sú staðreynd verður hins
vegar ekki sniðgengin, að
það væri hrein móðgun við
finnsku þjóðina, ef stór hóp-
ur íslendinga sækti þetta
„heimsmót“ kommúnista,
Hinir íslenzku mennta-
menn, sem varað hafa Is-
lendinga við að sækja fyrr-
greint mót, komast m. a. að
orði á þessa leið:
„Finnar hafa, eftir að þeir
mynduðu fullvalda lýðræðis
þjóðfélag, orðið að berjast
til þess að halda frelsi sínu
og einmitt við þau öfl, sem
þeir telja, að standi að baki
fyrmefndu „heimsmóti æsk-
unnar“.“
Þetta er vissulega rétt. —
Finnska þjóðin heyir stöð-
uga baráttu við hinn alþjóð-
lega kommúnisma, sem ógn-
ar frelsi hennar og sjálf-
stæði. Það er hetjulegri
vörn og hugrekki finnsku ^
þjóðarinnar að þakka, að
umboðsmönnum hins alþjóð
lega kommúnisma hefur
ekki ennþá tekizt að draga
land hennar austur fyrir 1
jámtjald. Þess vegna er 1
Finnland í dag frjálst land
og finnska þjóðin hefur
glugga sína opna út aðNorð
urlöndum og hinum frjálsa
heimi, enda þótt einræðisrík
ið í austri hafi þröngvað
kosti hennar á ýmsa lund.
En Finnar eiga óskipta sam-
úð Islendinga í baráttu
sinni fyrir frelsi og sjálf-
stæði. Aðeins örfáir um-
boðsmenn Moskvuvaldsins á
íslandi styðja hinn rúss-
neska málstað, málstað of-
beldis og einræðis.
PRESTUR
OG BÓNDI
CJíðastl. föstudag birtist hér
^ hér í blaðinu samtal við
sr. Eggert Ólafsson, prófast
að Kvennabrekku í Dölum.
Séra Eggert er uppalinn í
Reykjavík. Hann er engu að
síður mikill áhugamaður um
búskap og býr rausnarbúi að
prestsetri sínu.
Áður fyrr voru svo að
segja allir prestar landsins
jafnframt bændur. Prestsetr
in vom oft beztu jarðimar í
hverri sveit og prestamir
voru gildir bændur, sem oft
og einatt höfðu forystu um
nýjungar í búskap og fram-
tak á sviði landbúnaðar.
Breyttir þjóðlífshættir
hafa haft í för með sér ger-
breytingu á þessu sviði. —
Færri og færri prestar
stunda búskap og í sum
prestaköll er ómögulegt að
fá prest vegna þess að prest-
setrið er sveitabýli. Fleiri og
fleiri prestar flytja úr sveit-
unum í nærliggjandi þorp og
kaupstaði.
Vel má vera að þessi þró-
un sé eðlileg. Skortur á
vinnuafli gerir ungum em-1
HORGUNBLADIÐ
Jk___________
Kongúskar konur
harðar í horn að taka
ÞAÐ kemur sennilega eng
um á óvart nú orðið, þótt
fregnir berist af minni-
háttar óeirðum í Kongó.
Allt síðan landið öðlaðist
sjálfstæði hefur ekki linnt
deilum og átökum suður
þar. Upp á síðkastið hef-
ur þó verið heldur kyr-
látara en stundum áður
— þegar mannvíg og blóð
ugir bardagar voru þar
daglegt brauð.
KATANGA-
VANDAMALIÐ
Aðskilnaðarkröfur Katanga
héraðs halda lífinu í þeirri
sundrungu, sem ríkt hefur í
þessu unga lýðveldi. Þrátt
fyrir látlaus fundarhöld leið-
toga og margs kyns tilraunir
til að koma á samkomulagi,
eru mikilvægustu mál enn í
mestu óvissu.
Algjör og traustur friður
kemst eflaust ekki á
Kongó, fyrr en endi hefur
verið bundinn á deilur
Tshombe, ríkisstjóra í Kat-
anga, við sambandsstjórnina
í Leopoldville, sem Cyrille
Adoula er fyrir.
KONUR LATA TIL
SKARAR SKRtÐA
Þannig brutust út
snemma i þessari viku
harðvítug átök milli her-
skárra kvenna Katanga-'
ríkis og indverskra her-
manna, sem í landinu
dveljast á vegum Samein,
uðu þjóðanna. Attu átök-
Framhald á bls. 19.
bættismönnum stöðugt erfið
ara um vik að hefja búskap.
En það er vissulega ástæða
til þess að harma það, hve
fáir prestar í sveitum lands-
ins stunda búskap.
Það er þess vegna mjög
ánægjulegt að sjá ungan
Reykvíking í prestastétt
verða myndarlegan stór-
bónda á svipmiklu prest-
setri vestur í Dalasýslu. —
Fordæmi séra Eggerts á
Kvennabrekku er sannarlega
til eftirbreyttni fyrir fleiri
unga presta.
SÍLDVEIÐARNAR
tlinn góði síldarafli fyrir
“ norðan og austan síðustu
viku er öllum landsmönnum
hið mesta gleðiefni. Vonandi
verður framhald á góðri
veiði, þannig að þessi Norð-
urlandsvertíð skapi mikinn
arð í þjóðarbúið og sjómönn
um og útgerð bættan hag.
Sannleikurinn er sá, að
síldveiðarnar fyrir Norður-
landi hafa að meira og
mina leyti brugðizt. síðan ár-
ið 1944. Vertíðin í fyrrasum-
ar var að vísu sæmileg, en
aflamagn flestra skipa þá
var þó gersamlega ósambæri
leg við það sem gerðist fyrr
á árum, þegar síldin var
sæmilega árviss fyrir Norð-
urlandi.
Hin nýja tækni hefur stór
bætt aðstöðu til síldveiða
hér við land. Það sannaðist
bezt á síðustu vetrarvertíð.
Þessi nýja tækni getur haft
í för með sér byltingu í sjáv
arútvegi landsmanna. Ef
hægt verður að stunda síld-
veiði meginhluta ársins
mundi það hafa í för með
sér stóraukið aflamagn og
aukningu á verðmæti út-
fluttra sjávarafurða.
Það er að vísu mjög al-
varlegt að verð á síldarlýsi
hefur farið mjög lækkandi
að undanfömu og erfiðleik-
ar jafnvel skapazt á aðselja
það. En margt bendir þó til
þess að bæði síldarlýsi og
síldarmjöl muni í framtíð-
inni verða útgengileg vara
á heimsmarkaðnum.