Morgunblaðið - 22.07.1962, Page 11

Sunnudagur 22. júlf 1262
M ORCUN BL'AÐlÐ
11
Þessi skoðun byggist á því,
að leyst hafa verið úr læðingi
xiý öfl. Einstaklingurinn nýtur
nú meira frelsis en áður til að
hagnýta krafta sína og ein-
Æskan nýtur sólarinnar og veðurblíðunnar.
REYKJAVÍKURBRÉF
ibeiia þeim að þeim sviðum, sem
Ibann æskir.
^ A tímum „vinstrl stefnunnar"
var allt reyrt í höft og fjötra.
A viðskiptasviðinu var leiðin
tíl að bjarga sér sú, að vera
þrautsetinn á nefndarskrifstof-
tinum, koma sér vel við þetta
ráðið eða hitt til að ná sér
I leyfl og hlunnindi.
! Þá skipti minnstu máli, hvort
xnenn voru atorkusamir og hag-
sýnir, en nú er þjóðfélagið að
breytast I átt til þess sem er
með ððrum lýðfrjálsum þjóð-
um, þar sem framfarimar
eru mestar. Ekki sízt af þess-
um sökum er ærin ástæða til
bjartsýni.
í Árangurinn hefur þegar orð-
Ið mikiH eins og öllum er kunn-
ugt. Við höfum aflað okkur
verulegra gjaldeyrisvarasjóða,
en fyrsta skref viðreisnarinnar
hlaut að vera það að treysta
fjárhaginn, jafnvel þótt menn
yrðu um tíma að leggja nokk-
uð að sér. En nú hefur grund-
völlurinn verið lagður og á hon
um verða byggðar mestu fram-
kvæmdir, sem þekkzt hafa hér-
lendi3.
Miklar rannsóknir
Vonir standa til þess að stór-
virkjanir og stóriðja til út-
flutnings sé á næsta leiti. Er
kappsamlega að þessum mál-
um unnið af hinum færustu
mönnum.
Einn liður þessa undirbún-
lngs — og sá mikilvægasti —
eru rannsóknir fallvatna til að
ganga úr skugga um, hvar
stórvirkjanir séu hagkvæmastar
og vinna nauðsynlega undir-
búningsvinnu.
Til þessara rannsókna er nú
varið háum upphæðum, sem
eumum kann að vaxa í aug-
um, en' þeir peningar koma
fljótt aftur, ef unnt reynist að
hagnýta þau auðævi, sem við
eigum í orkugjöfunum.
Einn þáttur þessara rann-
sókna beinist að gufuvirkjun í
Hveragerði til raforkuvinnslu
Hafa vélar i slíka virkjun þeg-
ar verið boðnar út. En þegar
verðtilboð liggja fyrir verður
tekin endanleg afstaða til þess,
hvort tilraun verður gerð til að
hagnýta jarðhitann ÚJ rafmagns
vinnslu.
Laugard. 21. júlí
Mörg járn
í eldiimm
fslendingar hafa nú fleiri
járn í eldinum en nokkurn tima
áður. Síðan- viðreisnin hófst og
útflytjendur fengu rétt verð
fyrir framleiðslu sína, hefur
þróast ýmiss smq^rri iðnaður
til útflutnings og stöðugt bæt-
ast við fleiri og fleiri greinar
slíkrar framleiðslu.
fslendingar eru þegar orðnir
flugþjóð, en á sviði siglinga
hafa ekki verið nægar framfar-
ir, sem fyrst og fremst bygg-
ist á fáránlegum verðlags-
ákvæðum, sem mjög hafa rýrt
hag Eimskipafélags fslands.
Aukin tækni er hagnýtt á
flestum sviðum athafnalífsins
og stöðugt berast fregnir af
nýjungum.
Fyrir nokkrum dögum kom
t. d. til landsins sanddælu-
skip, sem leysir erlendan að-
ila af hólmi í þjónustu við
Sementsverksmiðjuna, en mun
jafnframt dæla byggingarefni á
land. Einhvern tíma mundu
það hafa þótt tíðindi, þegar ís-
lenzkur aðili tekur við verk-
efnum af útlendingum og sparar
þjóðarbúinu háar upphæðir í
erlendum gjaldeyri, en á þess-
um tímum mikilla framfara
þykir þetta sjálfsagður hlutur,
og þannig á það að vera.
Merki velmegimar
Eitt merki velmegunar er
hinn geysimikli innflutningur
einkabifreiða. Til skamms tíma
var því haldið fram, að eign
eigin bifreiðar væri lúxus og enn
eru þeir menn til sem agnúast
yfir því að fólki sé gert kleift
að eiga sinn fjölskyldubil.
Morgunblaðið hefur oftar en
einu sinni haldið því fram, að
heppilegra væri að lækka nokk
uð aðflutningsgjöld á bifreiðum
en hækka þess í stað benzín-
skatt og verja jafnframt aukn-
um fjármunum til vega- og
gatnagerðar úr varanlegu efni.
Á því sviði eins og svo mörg-
um öðrum hefur Reykjavíkur-
borg forustuna. Nú er meir
unnið við gatnagerðarfram-
kvæmdir en nokkurn tíma áð-
ur og áætlun hefur eins og
samkönd
kunnugt er verið gerð um fulln
aðarfrágang allra gatna í
Reykjavik á 10 ára tímabili.
En ástandið á fjölförnustu
vegum er að verða óviðunandi
og versnar eftir því sem- bílum
fjölgar. Þess vegna verður einn
ig þar að gera stórátak til úr-
bóta.
Dæmi um ósæmi-
lega írétta-
mennsku
Þegar Morgunblaðið setti
'rr.m þ-ssi s.
andi aðflutningsgjöld af bifreið
um, kynntust menn enn einu
sinni hinni ósæmilegu frétta-
mennsku Tímans.
í mikilli forsíðu-„fregn'‘ sagði
það blað, að fengin væri stað
festing á „orðrómi", sem þeir
Tímamenn sögðust hafa heyrt,
og væri á þann veg að hækka
ætti benzínið í hvorki meira
né minna en 7 kr. hvern líter
og jafnframt að afnema að-
flutningsgjöld af bílum.
Þennan „orðróm" hafði Morg
unblaðið auðvitað aldrei heyrt
og sjálfsagt engir. Blaðinu var
meira að segja kunnugt um, að
engin ákvörðun hafði verið tek
in um það að lækka aðflutn-
ingsgjöld og enn í dag veit blað
ið ekki, hvort það verður gert,
þótt sú skoðun þess sé óbreytt
að þáð ætti að gera.
Sjálfsagt hafa einhverjir tek-
ið trúanleg þau ósannindi Tím-
ans, að ákveðið væri að af-
nema aðflutningsgjöld af bif-
reiðum. Þeir menn ættu að
minnsta kosti að geta gert sér
grein fyrir óáreiðanleik þessa
blaðs, sem einskis svífst í póli-
tískri valdastreitu og virðir að
vettugi öll boðorð heilbrigðrar
blaðamennsku.
Leiöinlcjí deila
Síðustu dagana hefur mikið
verið skrifað um blaða-
mennsku og upphófst sú rimma
út af ræðu, sem Adenauer kansl
ari hélt, en fréttastofum bar
ekki saman um það, hvort hann
hefði vikið að íslandi eða á
hvern veg hann hefði gert það.
Enda þótt þetta skipti
. (Ljósm. Mbl.: ól. K. M.)
minnstu máli, þar sem fyrir
liggja skýlausar yfirlýsingar ís-
lenzkra ráðherra um að þau
orð, sem sumar fréttastofur
höfðu eftir Adenauer kanslara,
að ísland hefði sótt um aðild að
Efnahagsbandalaginu, ættu
enga stoð í veruleikanum, þá
hefur Morgunblaðið gert allt
sem í þess valdi hefur staðið
til þess að upplýsa hið rétta í
málinu.
Blaðamenn Morgunblaðsins
hafa þá fyrirskipun að leitast
við að skýra sem réttast frá
hlutum, alveg óháo því, hvort
fréttirnar séu góðar eða slæm-
ar, „heppilegar" eða „óþægileg-
ar“ fyrir þá stefnu sem blaðið
fylgir. Og þeir hafa líka fyrir-
skipanir um að birta ekki óá-
reiðanlegar fréttir eða vera
sjálfir með getsakir, ef málin
liggja ekki ljóst fyrir.
Gela orðið á
mistök
Það skal að vísu játað að það
er nokkur aðstöðumunur hjá
Morgumblaðimi og þeim blöðum,
sem áður voru nefnd. Morgun-
blaðið eitt hefur, ásamit ríkisút-
varpinu, fréttasamband við
stærstu fréttastofu heims og þá
sem einna áreiðanlegust er tal-
in, en hin blöðin hafa ekki slíka
þjónustu.
Að því er kommúnistablaðið
varðar, þá bætist það við, að þvi
er fyrirskipað að flytja „fréttir"
Tass-fréttastofunnar rússnestou,
sem eiga að þjóna sama tilgangi
og „fréttir" Timans að mati for-
ystumanna Framsóknarflokksins,
Iþ.e.a.s. að vinna í þágu flokksins.
En þessi aðstöðumunur er samt
ekki fullnægjandi afsökun fyrir
þessi blöð. Fréttaleysi þeirra má
oft rekja til þessarar staðreynd-
ar, en rangtúlkun fregna og fals-
anir er af öðrum toga spunnið.
Þar er um að ræða iðju, sem for-
dæmd er af heiðarlegum blaða-
mönnum og fréttastofnuraum um
víða vefbld.
Kommúnistamál-
Þegar þess vegna barst skeyti
frá NTB-fréttastofunni, sem ó-
glöggt var, vegna truflana, þá
sneri Morgunblaðið sér til
þeirrar fréttastofu sem það og
ríkisútvarpið hefur samband
við og bað hana að kanna mál-
ið niður í kjölinn. Niðurstöðu
þeirrar könnunar birti Morgun
blaðið að sjálfsögðu, og aldrei
gat komið til mála að falsa eitt
eða neitt eða stinga undir stól.
Þetta er sú blaðamennska,
sem ábyrg blöð viðhafa um
heim allan. Þar með er þó auð
vitað ekki sagt að þeim geti
aldrei orðið á mistök.
í því máli, sem hér hefur
verið rætt um, sést t. d. að á-
byrgum fréttastofum og heiðar-
legum blöðum ber ekki saman
um ummæli Adenauers. Þegar
ræða er flutt og blaðamaður á
í stuttu máli að skýra frá efni
hennar, getur auðvitað alltaf
eitthvað skolazt til, en ef slíkt
hendir, reyna heiðarlegar frétta
stofnanir að bæta úr því.
Allt fyi ir flokk-
inn
En hér á landi eru til blöð
sem rekin eru af pólitískum
flokkum í þeim eina tilgangi
að vinna viðkomandi flokkum
fylgi. Þau hafa fyrirskipanir
um það að hagræða fréttum í
þágu flokksins, stinga undir stól
því sem óþægilegt er, snúa út
úr öðru og þenja út aukaatriði,
ef því er að skipta.
1 Þessum ljóta þætti íslenzkrar

Það er á allra vitorði í hinuwi
frjálsa heimi, að kommúnista-
blöð eru ekki rekin til þess að
flytja réttar fréttir. Þess vegna
dettur engum manni í hug að
líta í þau blöð, ef hann vill fá
sem greinilegasta yfirsýn yfir
atburði.
Erlendis þetokja menn líka
gulu pressuna, óábyrg blöð, sem
blaðra um hitt og annað. En
fyrirbæri eins og Tíminn er mun
nærri .einstætt. Þar virðast
blaðamenn til dæmjs hafa
fyrirskipanir um það að birta
ekkert sem mikilvægt er í þró-
un þjóðmála, ef það kemur
Framsóknarflokknum illa.
Ekki minnist Morgunblaðið
Iþess til dæmis að Tíminn hafi
gert grein fyrir hinum hagstæða
viðskiptajöfnuði, söfnun gjald-
eyrisrvarasjóða eftir að íslend-
ingar höfðu allt frá styrjaldar-
lokum verið hálfgildings bón-
bj argarmenn o.s.frv.
Samlhliða slíku framferði og
nær daglegum dæmum um bein-
ar falsanir ætlast þetta blað til
þess að á það sé litið sem heið-
arlegt fréttablað og verður jafn-
vel svo sármóðgað, þegar greint
er frá framferði þess, að það
líkir andstæðingum sínum við
Hitler og fasískan glæpalýð.
í sannleika sagt er heldur leið-
inlegt að munrahöggvast við slíka
menn og má vera að niðurstaðan
verði sú að láta þetta blað lönd
og leið og hætta að skipta sér
að því hvað þar stendur skrif-
að.
Vorliugur
f Þótt veður hafi verið rysjótt
framan af sumri, er vorhugur
í mönnum og sér þess víða
xnerkL
j Hér á landi er ekki hægt að
gera ráð fyrir því, að árferði sé
igott við allar greinar atvinnu-
| iífsins. Þótt útlit sé fyrir að
1 heyfengur verði í ár með minna
móti, þá bætir hitt úr, að veiði-
horfur á síldarvertíðinni eru
xneð bezta móti
| Atvinna er nú eins mikil og
hún hefur mest orðið áður og
afkoma manna batnar jafnt og
þétt. En það sem meira er um
vert, er að ekkert útlit er fyr-
ir að hér sé um stundarfyrir-
bæri að ræða. Þvert á móti er
fyllsta ástæða til að gera ráð
fyrir vaxandi framleiðslu og
stöðugt bættum lífskjörum.
• •
Oflin leyst úr
læðingi
Góð frétta-
blaðamennsku hafa mena
kynnzt í bandalagsblöðunum,
Þjóðviljanum og Tímanum, að
undanförnu.
Auðvitað er ekkert við því að
segja að stjórnmálaflokkar
tryggi sér málgögn til að túlka
stefnu sína, en þegar þeir gefa
út blöð, sem jafnfrar.it þykjast
vera fréttablöð og nota „frétta-
mennskuna" í flokkspólitískum
tilgangi, þurfa menn að vera á
varðbergi.
Deila sú, sem að undanförnu
hefur staðið um orð Adenauers,
hefur í sjálfu sér litla þýðingu,
aðra en þá, að hún hefur opn-
að augu manna fyrir fréttaföls-
unareðli tveggja íslenzkra
blaða og einkum þó Tímans,
sem ekkert varðaði um frétta-
skeyti NTB eða fregnina SJálfa,
fyrr en hann hélt að hann gæti
notað hana í þágu Framsókn-
armennskunnar.