Morgunblaðið - 07.10.1962, Blaðsíða 11

Sunnuddgur 7. okt. 1962
MoncrnvfíLAÐiÐ
11
Uulda Steinunn Blöndal
frá Gilsstöðum — minning
H Ú N var fædd að Gilsstöðum
í Vatnsdal 1/7. 1912. Foreldrar
hennar voru Kristján sonur
Lárusar Blöndals sýslumanns að
Kornsá í Vatnsdal og Jósefína
Magnúsdóttir, Steindórssonar
stórbónda að Hnausum í Þingi.
Bæði voru þau foreldrar hennar
settuð frá stórbýlum og heimilin
annáluð fyrir gestrisni og mynd
arskap. — Húsfreyjurnar á þess-
um bæjum létu heldur ekki sitt
eftir liggja. Kristín Ásgeirsdótt-
ir á Kornsá var höfðingi mikill
og vinnusöm með afbrigðum. —
Sagt var að hún hefði prjóna
í hverju herbergi á Kornsá, sem
hún gæti gripið í, ef hún kæmi
þar inn stundarkorn, þar var
ekki setið auðum höndum. Og
þá var Guðrún í Hnausum einn-
ig mikill búforkur.
Góðir stofnar stóðu að Huldu
sál., enda varð hún snemma
bráðgjör. — Það eru nú liðin 39
ár síðan ég kom fyrst að Gils-
stöðum, kom ég þar stuttu eftir
að ég fluttist í Húnavatnssýslu.
Móðir mín var í heimsókn
hm mér og við riðum fram að
Gilsstöðum til að hitta þar vina-
fólk hennar frá æskudögum. Oft
hafði ég heyrt talað um þau
Gilsstaðahjón, og vissi ég, að
móðir mín hlakkaði til endur-
funda við þau.
Okkur var líka vel fagnað þá
riðið var í hlað, kynnti hús-
bóndinn okkur barnahópinn
sinn. Lítil stúlka kom hlaupandi
utan tún. Þarna er Hulda Stein-
unn, sagði Kristján og mikill
kærleika gætti í röddinni. —
Hulda var yngst átta systkina og
augasteinn allra á heimilinu.
Engum sem kom að Gilsstöðum
blandaðist hugur um það, að
heimilið var mjög skemmtilegt
og talsvert frábrugðið því, sem
almennt gerðist. Húsbóndinn
söng og spilaði, fallegur systkina
hópur tók undir.
Þá var Kristján mikill hag-
leiksmaður, smíðaði hvað sem
var, batt bækur og var lista-
skrifari. Hann var einn þessara
þúsundþjalasmiða, sem leyndust
víða í sveitum íslands.
Húsfreyjan annaðist börn og
heimili af mikilli alúð og var
traustur vinar vina sinna.
Á Gilsstöðum ólst Hulda upp
og fór í Kvennaskólánn á
Blönduósi haustið 1931. Þar fór
mikið orð af henni fyrir Ijúf-
mennsku og samvizkusemi við
nám og starf. Heyrði ég oft
kennara hennar minnast á hana
og töldu þeir hana einhvern
skemtmilegasta nemanda, er þar
hefði verið. Hún hefði ætíð ver-
ið gleðigjafi, reynt að bæta úr
því sem miður fór, og verið
skólasystkinum sínum góður fé-
lagi. —
Árið 1937 giftist hún Albert
Eðvarðssyni frá Helgavatni í
Vatnsdal, sveitunga sínum og
xiágraftna. Var Albert mikill
mannkostamaður, eins og hann
átti kyn til. En samvistir þeirra
urðu ekki langar, missti Hulda
mann sinn eftir þriggja ára sam
búð og var það henni þungur
harmur. Ungu ekkjunni veitti
ekki af öllu sínu þreki til að
standast þá raun og kom sér
þá vel eins og fyrr að eiga góða
ættingja og vini auk einlægrar
trúar til að létta henni byrð-
arnar.
Eftir að Hulda missti mann
sinn var hún heima á Gilsstöð-
um og vann að búinu þar með
foreldrum og systkinum. Hún
þótti afburða dugleg til allra
verka og lá ekki á liði sínu.
Allt sem fagurt var dáði hún,
fegurð sveitarinnar og blómleg
býli vöktu henni fögnuð. Hún
unni blómum og ræktun allri,
ber garðurinn á Gilsstöðum þess
glöggan vott, en þar átti hún
mörg handtök; og vafalaust
margar unaðsstundi^.
Árin liðu, hún sá á bak for-
eldrum sínum, systkinahópurinn
tvístraðist og Hulda fann að
starfsorkan var ekki eins mikil
og áður.
Hún fluttist til Reykjavíkur
haustið 1956 og gerðist bústýra
hjá Haraldi Guðbrandssyni, góð-
um Húnvetningi. Ekki er nokk-
ur vafi á því, að henni hefur
fallið illa að yfirgefa æskuheim-
ili sitt og sveitina, sem hún unni
mjög. Það er sjaldnast sársauka
laust að yfirgefa æskustöðvarn-
ar, það vita þeir bezt, sem reynt
hafa. En hún kom heim á hverju
sumri og lagði þeim lið er heima
voru.
Með Huldu og Haraldi tókst
góð vinátta, heimilið þeirra var
hlýlegt og ilmur fagurra blóma
fyllti hús þeirra. Reyndist Har-
aldur henni góður og umhyggju-
samur vinur, kom það bezt í
Ijós þegar henni reið mest á og
veikindin steðjuðu að, því eftir
að hún fluttist til Reykjavíkur
gekk hún ekki ætíð heil til
skógar.
Þann 1. júlí sl. hélt Hulda upp
á fimmtugsafmælið sitt. Hana
langaði til að fá heim til sín
ættingja og vini og geta veitt af
rausn og höfðingslund. Henni
var það svo eiginlegt að gleðja
samferðafólkið og veita af auði
hjarta síns. Það tókst henni líka
þennan afmælisdag, eins og svo
oft síðan.
En ekk-i leið á löngu þar til
veikindin heltóku hana þannig,
að við ekkert varð ráðið. Hún
lézt á Landsspítalanum í Rvík
21. ágúst, eftir harða baráttu og
var jarðsett við hlið manns síns
á Þingeyrum síðasta dag ágúst-
mánaðar. Húskveðja fór fram á
Gilsstöðum sama dag. Kistan
stóð í garðinum hennar og úrsvöl
döggin draup af trjánum niður
á hana. Litlu blómin voru hníp-
in eins og þau syrgðu góðan vin.
Fjölmenni var við jarðarför-
ina og vafalaust hafa margar
minningar sótt að þeim sem
þarna voru viðstaddir. Minning-
ar frá gamla Gilsstaðaheimilinu
þegar allur bærinn kvað við af
söng og gleði. En allir dagar
eiga kvöld og tímans elfa verður
eigi stöðvuð. — Blessuð gömlu
hjónin eru horfin yfir móðuna
miklu, og stór skörð höggvin í
systkinahópinn.
f þetta skipti vorum við sam-
an komin til að fylgja yngsta
barninu á Gilsstöðum til grafar
og hugurinn fylltist söknuði og
trega. Þegar ég kveð nú nöfnu
mína frá Gilsstöðum í síðasta
sinn, þakka ég margar gleði-
stundir og bið guð að blessa ást-
vini hennar og skyldulið. —
Blönduósi, 17. sept. 1962
H. A. S.
BILA
LCKK
Grnnnur
Fyllir
Sparsl
Þynnir
Bón
EINKAUMBOÐ
Asgeir Ólafsson, heildv.
Vonanstræti 12. - Sími 11073.
Húsmæbur
Húsrádendur
....| Munið
j hina þægi-
■jSLIu
‘ vélahrein-
? •- '
germngu.
| Fljót og
]
_____ *"______ afgrc-iðsla.
ÞRIF HF — Sími 35357.
HANSA-hillur
HANSA-skrifborð
HANSÁ;
S lf ' ' u
LftUgavegV'lWi.
Sími 3-52-52.
skólastjóri, minntist ég með sér-
stöku þakklæti þess, að Skip-
stjórafél-aig fslands valdi hann
sem fulltrúa sinn til að vinna að
stofnun Sjómannadagsins. Hann
var þá kjörinn einn af þremur
rruönnum til að koma á fót hinni
fyrstu sýningu hér á landi er
sýndi þróun íslenzkrar sjósólknar
frá fyrstu tíð.
Sjómannasamtökin studdu hann
ósleitilega við að koma upp bygg
ing’u hins nýja Sjómannaskóla
en hann var formaður byglgingar
nefndarinnar.
Þagar lagður var hornsteinn
byggingarinnar á Sjómannadag-
inn 1944 sæmdi forseti íslands
hann riddarakrossi fálkaorðunn-
ar í sjómannahófinu um kvöldið
Friðrik Ólafsson
skólastjórj
F. 19. 2. 1895. D. 19. 9. 1962.
Þegar mætir menn falla í val-
inn frá þýðingarmiklum störf-
um, sem þeir hafa verið eins og
skapaðir til að gegna og sem
þeir hafa þjónað með alvag sér-
stakri ábyrgðartilfinningu oig trú
mennsku, þá setur flesta hljóða,
því þeim er ljós sá hnekkur sem
þjóðfélagið hefur beðið við and-
lát slíkra manna,
Þannig var það með Friðrik V.
Ólafsson skólastjóra Stýrimanna-
skólans, að það voru fleiri en
hans nánustu sem fundu þann
missi sem varð við fráfall hans.
Friðrik heitinn skólastjóri var
orðinn þjóðkunnur maður löngu
áður en hann varð skólastjóri
Stýrimannaskólans, sem hann hef
ur veitt forstöðu með mikilli
prýði undanfarinn aldarfjórðung.
Þau eru því orðin mörg sjómanns
efnin sem hann hefur veitt farar
beina út á hvítfextar öldur út-
hafsins og sem nú minnast hans
með innilegum söknuði og hlýj-
um hug fyrir þá handleiðslu og
góðar leiðbeiningar sem hann
veitti þeim í andlegt nesti áður
en þeir hurfu að stjórn á skipum
við veður öll válynd.
í nafni Sjómannasamtakanna
og í nafni Slysavai.nafél. íslands
vildi ég mega minnast hans með
sérstöku þakklæti fyrir mikils-
verð störf hans í þágu þessara
samaka.
Ég minnist Friðriks aðeins ó-
ljóst frá æskuárum mínum á
ísafirði, fyrst er hann fór til
sjós á Kútter Haraldi, sem þá
var gerður út frá ísafirði og mun
þá hafa verið stærst skipa er
þaðan gekk. Friðrik var aðeins
rúmlega 15 ára og yngsti maður
um borð. Næst man ég eftir Frið-
riki þegar hann er orðinn lærður
stýrimaður í Vestmannaeyjum
um jólaleytið 1921. Hann var þá
stýrimaður á björgunar og eftir-
lisskipinu Þór sem var nýkeypt
til landsins fyrir áhuga og fram
tak Vestmannaeyinga. Heyrði
ég þá mikið talað um hina glæsi
legu ag áhugasömu yfirmenn
þessa fyrsta björgunarskips er
fyllti alla þjóðina stolti.
Ég var þá vikapiltur á Skonn-
ortunni „Svalan“ sem var að
lesta þarna saltfisk til Spánar
en 2. stýrimaður um borð hjá
okkur var jafnaldri Friðriks og
skólabróðir frá ísafirði, og kom
Friðrik um borð til að kveðja
hann er við létum úr höfn. Þegar
jólahátíðin var gengin í garð
leystum við landfestar og létum
í haf. Sólahring síðar var þessi
kunningi og starfsbróðir Friðriks
drukknaður. Hann tók fyrir borð
í ofviðri sem barst á nóttina eftir
Þannig er lífið, sumir devja ungir
þegar þeir eru að hefja lífsstarf
ið og með þeim margar brostnar
vonir, öðrum auðnast að ljúka
góðu ævistarfi. ú
Þannig var það með Frtðiök V.
Olafsson, mest hans ævistavf hef—
að Hótel Borg í viðurkenningar-
skyni fyrir mikilsverð störf hans.
Þegar sjómannadagssamtökin
minntust 25 ára afmælis síns sl.
vor, og ákveðið var að heiðra þá
fulltrúa aðalstarfsgreina sjó-
mannastéttarinnar, er taldir voru
hafa haft mest áhrif á menntun
og félagsmálastarfsemi sjómanna
samtakanna, varð Friðrik V.
Ólafsson fyrir valinu af hálfu
skipstjórnarmanna.
Engan mann hefi ég þó þekkt
sem er hlédrægari en Friðrik í
þessum efnum. Hann vildi helzt
vinna bverju máli eins vel og
hann gat, en hann vildi gera
það svo að ekkert bæri á því.
Þegar Friðrik V. Ólafsson var
kjörinn forseti Slysavarnafélags
íslands, var það mikill fengur
fyrir félagssamtökin og honum
var mjög ljúft að vinna fyrir
Slysavarnafélagið eins og hann
hafði áður unnið björgunarstarf-
inu á sjónum. Hann baðst þó
undan að verða endurkjörinn
forseti af ótta við að hann sem
skólastjóri gæti ekki sinnt þvi
eins og hann vildi, en hann féllst
á að verða meðstjórnandi og vara
forseti sem bann hefux gegnt
samfleytt í tvo áratugi.
Við sem samstarf höfum átt
með honum í þessi ár, minnumst
með þakklæti þess dýrmæta
starfs sem hann hefur þar lagt
af mörkum byggt á þekkingu
hans og reynslu.
Þess skal getið að á fyrsrta
stofnfundi Slysavarnafélags ís-
lands eftir síðasta landsþing var
hann kjörinn heiðursfélagi fyrir
framúrskarandi starf hans í þágu
félagsins.
Ef velja ætti starfi Friðriks
heitins einhver einkunnarorð vær
enginn betur til þess fallinn en:
Stjórnsemi, nákvæmni og ábyrgð
artilfinning. Honum var mjög
umhugað að a 11ar ályktanir og
samþykktir frá Slysavarnafélag-
inu væru rétt grundvallaðar og
vel og einarðlega orðaðar.
Hin margvíslegu trúnaðarstörf
sem Friðrik V. Ólafssyni skóla-
stjóra voru falin, sýndu líka að
hann naut óskoraðs trausts enda
ávann hann með starfi sínu og
þægilegu viðmóti sínu bæði virð-
ingu og velvild allra þeirra sem
kynntust honum og samskipti
áttu við hann.
Þetta á ekki síst við hinn fjöl-
menna hóp Slysavarnafólks er
minnist samstarfsins við hanri
með sérstöku þakklæti og sendir
eftirlifandi eiginkonu hans og
öðrum ástvinum innilegustu sam
úðarkveðjur.
Henry Hálfdánsson.
Innbrot lijá Vísi
Fyrir npkkru - var brotizt irtn
4 afaréioslu dagblaðsins Vísis í
Ingójfsatræ'tis, Brýiit Þjófurinn
vyaý koriiinn inn í af-
gJVÍðs-uðft er lögreglan kom þar
og I mdtók þjófinn
hann fékk stolið
bjorgunar og leiðbeiningarstarf1
bæði á sjó og landi4
Sama árið og Friðnk varð
að.iiKeinum
áður en
nokkru.