Morgunblaðið - 15.02.1963, Síða 10

10
r
M OP CT' \ n r 4 fíl Ð
Fostudagur 15. febrúar 1963
ákvörðun um að kaupa það.
Ég hef síður enn svo orð-
ið fyrir vonbrigðum af þeim
kaupum og ég held, að þetta
sé mesti bókafengur einstakl-
ings í íslandssögunni.
— Þekktir þú Þorstein
sýslumann?
— Nei, ekki persónulega.
Harrn var mikill bókamaður og
jafnframt því var hann mikiil
hirðumaður um bækur sínar.
Hann vildi eiga bækur í
góðu bandi og láta fara vel
um þær. Bækur voru hans
skóli, áhugamál og tómstunda
iðja. Þorsteinn var maður,
sem kunni að lesa, enda eru
bækurnar landnám í öðrum
skilningi. Það mat hann mik-
ils.
Safnið er ekki mitt verk,
það er verk Þorsteins. Mér
þykir vænt um hann og konu
hans fyrir þann mikia tíma
og fyrirhöfn, sem þau lögðu
í safnið.
Það var aðstaða mín pen-
ingalega, sem gerði mér kleift
að eignast þetta mikla safn.
2 menn vinna við að skipu-
leggja safnið
— Er búið að koma bóka-
safninu fyrir?
Þeir eru mjög samvaldir tii
starfsins.
— Hverir eru þeir?
— Helgi Tryggvason, bók-
bindari, sem er mjög vel
þekktur meðal bókamanna,
einkum fyrir tímaritasöfnun
sína, og hinn er Böðvar Kvar-
an, sem á eitt stærsta tíma-
ritasafn í einstaklingseigu.
— í hverju er starf þeirra
fólgið?
— Böðvar fléttir öllurh blöð-
um og tímaritum fyrir mig
til að athuga, hvort nokkuð
vantar inn í. Það er óhemju
starf, sem hann hefur unnið
af mikilli nákvæmni. Það hef
ur komið í ljós, að sums stað-
ar vantar blöð inn í, einkum
gömlu dagblöðin.
Helgi hefur að mestu get-
að útvegað það sem vamar
og fyllt þannig í skörðin.
Annars vinnur hann aðallega
að því, að númera bækurnar,
flokka og skrásetja.
Báðir þessir menn hafa
lagt mikla alúð í verkið og
er ég þeim mjög þakklátur
fyrir.
— Hvernig var frágangur-
inn á bókum Þorsteins?
— Hann var til fyrirmyndar
á öllu safninu. Þorsteinn hef-
Kári Borgfjörð Helgason í safni sínu. Hann heldur á bumuuua.
Mesti bókafengur einstak-
lings í íslandssðgunni
— segir Kári Helgason, eigandi Þorsteinssafns
KÁRI Borgfjörð Helgason,
kaupmaður, sem keypti í fyrra
hið mikla bókasafn Þorsteins
heitins Þorsteinssonar, sýslu-
anns, hefur unnið að því und-
anfarna rnánuði að skrásetja
bækurnar og koma þeim fyr-
ir, m.a. hefur hann látið
smíða stálskápa fyrir dýr-
mætasta hluta safnsins.
Morgunbiaðið hefur heim-
sótt Kára til að sjá hvernig
hann hefur komið bókunum
fyrir og ræða við hann um
safn hans:
— Hversu margar bækur
eru í safni þínu, Kári?
— Það hef ég ekki hug-
mynd um, en lengdarmetrar
þess eru rúmir 200 metrar,
þ.e. Þorsteinssafns og mín-
um bókum og tómaritum við-
bættum.
— Þú hefur látið smíða stál-
skápa fyrir safnið, er það
ekki?
— Jú, en ekki fyrir það
allt. Aliar fágætustu bækurn-
ar eru geymdar í stálskápum,
sem smíöaðir voru í Ofna-
smiðjunni. Þeir eru alveg eins
og skáparnir sem eru í Þjóð-
skjalasafninu. Ég fékk að
skoða þá og varð mjög hrif-
ínn.
— Eru skáparnir eldtraust-
ir?
— Nei, en þeir eru alveg
rykþéttir og eru um 120 hillu-
metrar. Þeir eru á sleða, svo
hægt er að renna þeim tiL
Mikið pláss sparast, 40% eða
meira. Öryggið er líka miklu
meira, heldur en að hafa bæk
urnar á venjulegum opnum
bókahillum.
— Eru skápar eins og þess-
ir ekki rándýrir?
— Ég læt það allt vera. Mið-
að við hina miklu vinnu sem
í þeim liggur, og allt efnið,
eru þeir ekki dýrir. Ofna-
smiðjan hefur vandað mjög til
verksins. Einn kosturinn er
só t.d. að hægt er að læsa
skápunum með einu hand-
taki.
— Hafa fleiri bókasafnar-
ar svona stálskápa?
— Ekki svo mér sé kunn-
ugt um. Þetta er fyrsta einka-
bókasafmð sem tekur þá í
notkun. Hins vegar er senni-
legt, að fleiri safnarar láti
smíða stálskápa fyrir sig. Kost
ir þeirra eru yfirgnæfandi.
Ætti að vera þjóðareign
— Hvenær tókst þú ákvörð
un um að kaupa Þorsteins-
safn?
— Þegar ég vissi að safn-
ið ætti að seljast datt mér
aldrei annað i hug, en að rik-
ið eða bærinn keypti það.
Eg er þeirar skoðunar, að
safnið eigi ekki að vera í
eigu einstaklings. í því eru slík
fágæti, að þau ættu að vera
þjóðareign.
Þegar ég sá, að skilning
vantaði hjá ríkinu og bæn-
um til að kaupa safnið, og
hafði séð bókaskrána, tók ég
Dýrasta bókin í safninu, Summaria, sem fyrrum kostaði 10
aura. —
— Nei, ekki ennþá, en ég
vonast til að svo verði með
vorinu. Tveir menn hafa unn-
ið að því frá mánaðamótum
september — október í haust
að fara yfir það með mér.
Bókahjónin Þorsteinn Þorsteinsson, sýslumaður, og Áslaug Lárusdóttir.
Bœkurnar eru tryggðar
tyrir 3 miSljónir króna
ur verið mjög vandlátur með
val á eintökum í safnið og
er með ólíkindum, hversu
góð og heiileg eintök hann
hefur t.d. getað útvegað af
gömlum bókum. Bandið á
þeim er yfirleitt mjög gott.
Tryggt fyrir 3 milljónir króna.
— Hvar ætlar þú að hafa
bókasafnið?
— Stór hluti þess, allar
fágætustu bækurnar, verða
hér í skrifstofu minni að Njála
götu 49. Eg reyni að koma
eins miklu fyrir og hægt er af
öðrum bókum í hinum her-
bergjum íbúðarinnar. Svo er
stálskápnum fyrir að þakka,
að liklega komast þær allar
hér fyrir.
— Hversu mikils virði ec
safnið allt?.
— Það hef ég ekki hugmynd
um. Eg fékk það á mjög hag
stæðu verði að miínu áliti, eft
ir að hið opinbera var geogið
kaupunum.
— Þú hefur þó safnið vá-
tryggt?
— Jú, ég hef það tryggt fyr
ir 3 milljónir króna hjá Sam-
vinnutryggingum.
— Eru iðgjöldin ekki mikil
af svona hárri tryggingu?
— Það er óhætt að segja,
að svona trygging er dýr.
Hins vegar hafa iðgjöldin
lækkað vemlega eftir að ég