Morgunblaðið - 13.03.1963, Blaðsíða 8

8
M on r.r \ nr, 4 » r»
Miðvikudagur 13. marz 1963
Aldrað fólk búi í lengstu lög
á eigin heimiium
Á FUNDI efri deildar Alþingis
voru í gær tekin til 2. umræðu
frumvörp um byggingarsjóð aldr
aðs fólks, um happdrætti dvalar-
heimilis aldraðra sjómanna og
um heimilishjálp í viðlögum, sem
voru samþykkt samhljóða og vís-
að tii þeirrar þriðji'
80—90% getur haldið áfram
að vinna.
Kjartan J. Jóliannsson (S)
kvað heilbrigðis- og félagsmála-
nefnd mæla eindregið með þv£,
að frumvörpin yrðu samþykkt.
Eins og fram kæmi í greinargerð
með frumvarpi um byggingar-
sjóð fyrir aldrað fólk aflaði milli
þinganefnd sú, er samdi frum-
▼arpið, bæði innlendra og er-
lendra upplýsinga. Leiddu þær í
ljós, að á undan-
förnum áratug-
uin hefði meðal-
mannsævin
lengst verulega
og er talið víst,
að enn eigi hún
eftir að lengjast
á næstu áratug-
um. Sem betur
fer benda athug-
anir og til þess, að 8—9 af hverj-
um 10, sem nálgast ellilífeyris-
aldur, sem hér á landi er miðaður
við 67 ár, geti haldið áfram að
vinna sama eða svipað starf og
þeir hafa unnið. Langflestir
vildu þeir iíka halda áfram að
vinna, en nokkrir óskuðu eftir
styttri vinnutíma eða léttari
vinnu.
Það hefur einnig komið í ljós,
að það er ekki aðeins að hið
aldraða fólk geti og vilji vinna,
heldur er það heilsubetra og
hamingjusamara, ef það fær á-
fram starf við sitt hæfi. Þetta er
mjög mikils vert fyrir fámenna
þjóð eins og okkur íslendinga, þar
sem fjöldi verkefna kallar á
hverja vinnufúsa mannshönd.
Sjálfsagt er að greiða fyrir þessu
fóiki, svo að það fái sem lengst
að vinna með félögum sínum.
Þægilegar og hentugar íbúðir.
Sameiginlegt álit okkar, sem
vorum í milliþinganefndinni, var,
að þáð sem mest þörf væri á að
gera væri að hið aldraða fólk
fengi þægilegar og hentugar íbúð
ir. Til þess að stuðla að því var
frumvarpið um byggingarsjóð
aldraðs fólks samið, en það stuðl
*r að því, að aldrað fólk hafi sem
lengst skilyrði til þess að lifa
•g starfa sem virkir þátttakend-
v í önnum daglega lífsins og að
því að búa þjóðinni og börnum
hennar betri og bjartari framtíð.
Tekjurnar, sem vænta má, að
ajóðurinn fái til að byrja með,
eru að vísu ekki miklar. Þó má
búast við, að árlega megi styrkja
jum.k. 10 íbúðir, en hver þeirra
yrði ætluð hjónum eða tveim
einstaklingum. Á aðeins 5 árúm
væri þannig hægt að stuðla að
því, að 100 manns fengju hentug
[ ar íbúðir. f þessu sambandi má
geta þess, að talið er, að tveggja
manna íbúð kosti álíka mikið
og eitt rúm í elliheimili.
>eir sem um þetta mál hafa
fjallað, eru sammála um, að aldr
að fólk eigi í lengstu lög að búa
á eigin heimilum. Margt má gera
til þess að stuðla að því m.a. með
því að sjá um, að kostur sé á
heimilisaðstoð, og hjúkrun þar
sem þess er þörf. Um dvalarheim
ili aldraðs fólks er það að segja,
að talið er, að þar eigi fólkið að
vera í sem nánustum tengslum
við það umhverfi, sem það hefur
lifað í og vanizt. Heimilin eiga
helzt ekki að vera mjög stór. —
Nokkur lítil heimili eru talin
heppilegri en eitt stórt. Okkur er
ijóst, að frumvarpið leysir ekki
allan vanda, en hins vegar stefn
ir það í rétta átt.
í sambandi við þessi frumvörp
varpaði Ásgeir Bjarnason (F)
þeirri fyrirspurn til KJJ, hve mik
ið Dvalarheimili aldraðra sjó-
manna hefði kostað og hve mikl
ar tekjur happdrætti þess hefði
gefið af sér, jafnframt því sem
hann lýsti sig samþykkan frum-
vörpunum og kvað þau stefna í
rétta átt.
6—7 milljónir króna á ári.
Kjartan J. Jóhannsson (S)
kvað sér ekki kunnugt um heild
artekjur happdrættisins, en hins
vegar hefðu tekjur, þess undan-
farin tvö ár numið 6—7 millj. kr.
hvort árið um sig. Gert er ráð
fyrir, að þær aukizt í 8 millj. kr.
á næstu tveim árum. Þá kvað
hann sér ekki kunnugt um bygg-
ingarkostnað dvalarheimilisins,
en kvaðst ætla, að dvalarheimilið
sjálft stæði undir sér með gjöld-
um vistmanna; hins vegar væri
halli á sjúkradeildinni, sem mætt
væri með tekjum sjómannadags-
ráðs.
Ágreintngur um ríkis-
borgararétt Ungverjanna
Á FUNDI neðri deildar Alþingis
í gær voru ýmis mál tekin tii um
ræðu, þar á meðal frumvarp um
ríkisborgararétt, en fulltrúar Al-
þýðubandalagsins í allsherjar-
nefnd lýsti sig andvígan því, að
ungversku flóttamennirnir fengju
íslenzkan ríkisborgararétt að svo
stöddu. Frumvarp þetta hafði áð-
ur verið samþykkt ágreinings-
laust í efri deild.
Mannúðarmál.
Björn Fr. Björnsson (F) kvað
hina almennu reglu þá um veit-
ingu ríkisborgararéttar, að útlend
ingar aðrir en Norðurlandamenn
byrftu að hafa dvalizt hér 10 ár,
áður en þeim yrði veittur ríkis-
borgararéttur. —
Gunnar Jóhanns
son hefði lagzt
gegn því í alls-
herjarnefnd, að
ungversku flótta
mennirnir, sem
hér hafa dvalizt
í 6—7 ár, fengju
ríkisborgararétt
inn og að gerð
yrði að þessu leyti undanþága frá
gildandi reglum um ríkisborgara
rétt.
Benti BFrB á, að hin ótvíræða
sérstaða flóttamanna, sem að vísu
væri meira þeklkt meðal hinna
stærri þjóða, ylli því, að meira
væri fyrir það gert m.a. af mann
úðarástæðum, þar sem fióttafólk
ið á allt undir því, hvernig við
því er tekið af þeirri þjóð, sem
það hefur leitað hælis hjá. Sam-
kvæmt þeim upplýsingum, sem
nefndin hefði fengið, hefðu hinir
ungversku flóttamenn komið sér
vel hér og sumir mjög vel; ekkert
væri athugavert við skilríki
þeirra og allt benti til, að þeir
ætluðu sér áframhaldandi búsetu
hér á landi.
Gunnar Jóhannsson (K) og Ein
ar Olgeirsson (K) lýstu því báðir
yfir, að þeir væru andvígir því,
að hið ungverska flóttafólk fengi
að svo stöddu ríkisborgararétt hér
á landi; það yrði fyrst sem aðrir
erlendir menn að uppfylla 10 ára
búsetúskilyrði.
Tillaga Gunnars Jóhannssonar
um, að ungversku flóttamennirnir
fengju ekki ríkisborgararétt, var
felld með 21 atkv. gegn 5.
AFLABRÖGÐ A
HORNAFIRÐI
HÖFN í Ilornafirði 5. marz. Síð-
ari hluta febrúarmánaðar var
afli Hornafjarðarbáta 544.2 lestir
í 119 sjóferðum. Þar af voru
línu- og netabátar með 233.2 lest
ir í 39 sjóferðum. Mestan afla á
þessum tima fékk Hvanney, 58.5
lestir í 7 sjóferðum.
18 færabátar fóru 80 sjótferðir
og öfluðu samtals 311 lestir. Afla
hæst var Esther frá Reykjaví'k,
sem fékk 56 lestir í 7 sjóferðum.
Heildaraflinn frá áramótum er
nú 1560,9 tonn. Mestan afla hef-
ur Ólafur Tryggvason 264 lestir.
Mikil ótíð hefur verið síðustu
vikur og hafa veiðarfæri bátanna
skennmzt mikið. — Gunnar.

FRÍMERKJAKVIKMYNDIR
Æskulýðsráð Reykjavíkur efnir til kvikmyndasýningar fyrir
unga frímerkjasafnara í Tómstundaheimilinu að Lindargötu 50
í dag, miðvikudaginn 13. marz, kl. 6 e. h. Sýndar verða nokkrar
stuttar kvikmyndir um ýms eriend frímerki. Aðgangur er
ókeypis og eru allir ungir frímerkjasafnarar velkomnir meðan
húsrúm leyfir.
Sigríður Árnadóttir
IVlinraingarorð
„Að hryggjast og gleðjast
hér um fáa daga.
Að heilsast og kveðjast
það er lífsins saga“.
NÚ FÆKKAR óðum þeim er
voru í blóma lífsins af síðustu
aldaimótakynslóðinni.
18. febrúar síðastliðinn andað-
ist ekkjan Sigríður Árnadóttir,
að heimili dóttur sinnar (Ingi-
bjargar) og tengdasonar Saló-
rnons Sumarliðasonar Skipasundi
61, á 89. alduirsári.
Sigríður var fædd að Læk i
Aðalvík N.-ísafj.s. 13. ágúst 1874.
Foreldrar hennar voru þau Katr-
ín Gísladóttir og Árni Sigurðs-
son.
7 ára fluttist Sigríður að
Höfðaströnd 1 Grunnavík til
Rákelar Sigurðardóttur föðursyst
ur sinnar og manns hennar Guð
jóns Arnórssonar.
Nokkrum árum síðar fluttist
(hón með þeim hjónum vestur
í Önundafjörð, er þau hófu bú-
skap að Brekku á Ingjaldssandi.
Þar giftist hún 1893 Jörundi
Ebenezerssyni, er hafði flutzt með
Guðjóni að Brekku.
Fyrstu árin voru þau hjón i
húsmennsku að Brekku og Hálsi
á Ingj aldssandi, en 1903 fluttu
þau tiil Flateyrar. Nokkru síðar
fluttu þau að Sæbóli og þaðan
að Álfadal og bjuggu þar til
1925, að þau brugðu búskap og
fluttu alfarið af Ingjaldssandi
til dóttur sinnar Ingibjargar og
Salómons, sem þá voru búendur
í Mosdal, og með þeim fluittu
þau til ísafjarðar 1930. Þar and-
aðist Jörundur 13. ágúst 1936,
74 ára.
1938 fluttist Sigríður til Reykja
víkur til Hjalta sonar síns og
fyrri konu hans Bjargar Péturs-
dót. r og dvaldi hjá þeim þar
til Ingibjörg og Salómon flutt-
ust til Reykjavíkur 1947 og sett-
ust að í Skipasundi 61.
Frumvarp til
höfundarlaga
Dömur
Fyrir ferminguna
Kjólar Vatteraðir sloppar
Kjólablóm Inniskór í Plast
Skartgripaskrín umbúðum
Blússur Stíf skjört o.fl.
i H j á B Á R U
Austurstræti 14.
RÍKISSTJÓRNIN hefur lagt fram
á Alþingi frumvarp til höfundar-
laga, sem samið er af Þórði
Eyjólfssyni hæstaréttardómara. í
athugasemdum við frumvarpið
segir m.a., að aðalákvæðin um
höfundarétt eru nú í lögum um
rithöfundarétt og prentrétt, nr. 13
20. okt. 1905, en þau eru fyrir
löngu orðin á eftir tímanum í
mörgum atriðum. Breyting sú,
sem gerð var á þeim nr. 49 frá
1943 ber það með sér, að hún var
aðeins gerð til bráðabirgða til að
bæta úr helztu vanköntunum og
koma því til leiðar, að ísland
gæti fengið inngöngu í Bernar-
sambandið.
Þá segir, að við samningu frum
varps þessa hafi í öllum atriðum
verið lögð til grundvallar hin
nýju norrænu höfundarlög frá
1960—1961. Með því er fylgt
þeirri stefnu ,að ísland sé þátt-
takandi að samræmingu norrænn
ar löggjafar, þar sem því verður
vel við komið. En ekki er síður
á það að iíta, að Norðurlandalög
in höfðu fengið ágætan undirbún
ing og þar er fylgt nýjustu fræði
kenningum á sviði höfundarrétt-
ar.
Þá hefur ríkisstjórnin lagt fram
frumvarp um heimild til að stað-
festa milliríkjasáttmála, er gerð-
ur var í Róm 26. okt 1961 um
vernd listflytjenda, hljóðrita-
framleiðenda og útvarpsstofnana.
Þau Sigríður og Jörundur eign
uðust 15 börn, 5 diætur og 10
syni. Af þeim eru nú 10 á lífi.
Öll eru börnin manndómsfólk
og góðir þjóðfélagsborgarar.
Sigríður var fíngerð hagleiks-
kona, sem lék hvert verk í hendi,
ekki sízt ef það útheimti ná-
kvæmni og listrænt útlit. Hún
bjó yfir léttri skapgerð ásanU
góðvild til samferðamannanna.
Eins og auðsætt er, var ofit
þungt með afikomu, rneðan börn-
in voru að komast upp, enda
þá ekki um firamfiærslustytrki
að ræða frá því opinbera. En
Jörundur var ósérhlíifinn fyrir
hafnarmaður.
Þung raun varð þeim hjón-
um misir 3ja uppkominna sona
með stuttu mililibili er Ebenezer
sonur þeirra drukknaði frá Súg-
andafirði og nokkru síðar tveir
synir þeirra Guðjón og Gísli með
sama báti frá Valþjófsdal, haust-
ið 1921. Allt efnismeinn.
En slíik er harmasaga ísd,
þjóðarinnar um ár og aldir.
Sigríður var jarðsett vestur i
ísafirði 1. marz síðastliðinn við
hlið Jörundar manns hennar.
Öllum eftirlifandi börnum,
ættingjum og vinum er vottuð
dýpsta samúð við fráfall henn-
ar. Og þá raunhæfu staðreynd;
„Hvað er allt þá endar lífT
Eil'íft Mif“.
Blessuð sé minning Sigríðar
Árnadóttur.
Bjarni ívarsson.
Lög
frá Alþingi
Á MÁNUDAG voru frumvörp
um landshöfn í Keflavíkurkaup-
stað og Njarðvikurhreppi og um
landshöfn í Rifi á Snæfellsnesi
samþykkt sem lög frá Alþingi,
en þau gera ráð fyrir, að ríkis-
stjórninni sé heimilt að taka lán
fyrir hönd ríkissjóðs allt að 70
millj. kr. fyrir landshöfnina 1
Keflavík og 50 millj. fyrir land3-
höfnina í Rifi. Þá var frumvarp
um skiptingu dýralæknisembætta
á Akureyri og í Húnavatnssýslu
samþykkt sei» lög frá Alþingi i
gær.