Morgunblaðið - 30.10.1963, Blaðsíða 8

8
MORCUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 30. okt. 1963
Sjötugur í dag:
Vagn Guðmundsson
Alþingi:
Nafnskírteini fyrir
unglinga í undirbúningi
Á FUNDI í Ncðri deild Alþingis
í gær fylgdi Bjarni Benediktsson,
dómsmálaráðherra, úr hlaði frum
varpi um breyting á áfengislög-
um. Er gert ráð fyrir ýmsum
nýmælum í frumvarpinu, m.a. áð
unglingum 18 ára og yngri verði
óheimilt að sækja vínveitinga-
staði nema í fylgd með forráða-
mönnum sínum.
Bjarni Benediktsson, dóms-
málaráðherra, kvað frumvarpið
samið á grundvelli skýrslu, sem
nefnd, er skipuð var vegna at-
burða í Þjórsárdal um hvíta-
sunnuhelgina í sumar, hefði sam-
ið. Gerði ráð-
herrann síðan
grein fyrir
skýrslunni en
hún var birt fyr
ir nokkrum dög-
um. Meðal atriða
sem nefndin
gerði tillögur
um og síðan
hafa verið tekin
Þing-
fréttir
■ stuttu mali
★ Sveinn Guðmundsson (S)
vélfræðingur hefur tekið sætið á
Alþingi í fjarveru Jóhanns Haf-
steins bankastjóra.
★ Emil Jónsson félagsmála-
ráðherra gerði £ gær grein fyr-
ir frumvarpi um breyting á lög-
um innlenda endurtryggingu,
stríðsslysatryggingu skipsihafna
o.fl. Frv. var flutt á síðasta þingi
en náði þá ekki fram að ganga.
Breyting á frv. fjallar um arð-
greiðslu, og er lagt til í frv. að
heimilað verði að arðgreiðsla
megi vera 2% hærri en innláns-
vextir þegar sparisjóðsvextir eru
yfir 4% p.a.
★ Einar Olgeirsson (K)
fylgdi í gær úr hlaði í Neðri
déild frumvarpi urn áætlunarráð
ríkisins. Áður en E.O. skýrði
efni frumvarpsins, gerði nann út-
tekt á efnahagsmálum þjóðarinn-
ar eins og þau væru í dag og var
mjög stóryrtur. Að lokinni ræðu
Einars var frv. vísað til 2. um-
ræðu en ekki til nefndar eins og
venja er. Var það gert að beiðni
flutningsm.
Á Ingvar GíslaSon (F) o. fl
flytja þingsályktunartillögu um
að Alþingi skipi milliþinganefnd
er kanni aðstæður unglinga í
sveitum og þorpum til gagn-
fræða- eða miðskólanáms og
einkum hver þörf einstakra
sýfclna eða landshluta er fyrir
nýja éða stærri'héraðsskóla eða
aðra gagnfræðaskóla.
Fjárhagsnefnd Efri deild-
ar hefur skilað áliti um frv. til
laga um bráðabirgðabreytingu
og framlengingu nokkurra laga,
og mælir einróma með sam-
þykkt þess.
■ár Landbúnaðamefnd Efn
deildar hefur kjörið Bjartmar
Guðmundssen (S) 8. landskj.
þm. sem formann en landbúnað-
arnefnd Neðri deildar Gunnar
Gíslason (S) 2» þm. Norðurl.
vestra. Þingfararkaupsnefnd hef
ur valið sér formann Eggert G.
Þorsteinsson (A) 12. þ.m. Rvík.
Jón Þorsteinsson (A) 9. lands-
kj. þm. hefur verið kjörinn for-
maður allsherjarnefndar Sam-
einaðs þings.
upp í þessu frumvarpi, nefndi
ráðherrann, að unglingum innan
18 ára aldurs verði óheimilt að
sækja vínv.eitingastaði nema í
fylgd með forráðamönnum sín-
um. Heimilt væri að gera upp-
tækt áfengi, sem unglingar hafa
undir höndum. Ennfremurv væri
algjörlega óheimilt að afhenda
unglingum innan 21 árs áfengi og
brot gegn ‘því og öðrum ákvæð-
um áfengislaganna varða þung-
um sektum. f frumvarpinu væri
einnig gert ráð fyrir að banna
leigubílstjórum að flytja ölvuð
ungmenni eða leyfa þeim að
neyta áfengis í leigubifreiðum.
Persónuskilríki
Dómsmálaráðherra kvað þó
veigumestu ráðstafanirnar, sem
nefndin gerir tillögu um, vera,
útgáfa á persónuskilríkjum til
unglinga. Sagði raðherrann, að
slík útgáfa væri í undirbúningi
hjá dómsmálaráðuneytinu, ásamt
athugun hvort ekki væri þörf
á að gefa út nafnskírteini til
handa öllum landsmönnum, ekki
þó sérstaklega í sambandi við
áfengislöggjöfina, heldur gætu
slík skírteini orðið hagkvæm í
ýmsum* öðrum samböndum.
Mesta vandamálið taldi ráð-
herrann aldursmarkið. í fru^n-
varpinu væri lögð á það áherzla,
að hindra áfengisveitingar til
ungmenna og þá yfirleitt miðað
við 21 árs aldur. Þó væri í 3. gr.
frumvarpsins, 18 ára unglingum
heimilt að sækja vínveitinga-
staði með forráðamönnum sín-
um. Núvgrandi áfengislöggjöf
væri miðuð við 21 ár og það væri
mjög æskilegt að miða við að-
eins eitt aldursmark. Hér væri
um matsatriði að ræða, þar sem
annars vegar yrði að hafa í huga,
að vitanlega væri öllum innan
við 21 árs aldur óhollt að drekka
vín og hins vegar yrði einnig, að
líta á hvað væri framkvæman-
legt eins og þjóðfélagsháttum
okkar væri hagað.
Að lokum taldi ráðherrann
ekki hafa verið fært að setja
refsiákvæði gagnvart unglingum,
sem hefðu áfengi undir höndum
eins og Þjórsárdalsnefndin hefði
lagt til. Ef einhverjum bæri að
refsa, þá væri það þeim aðila er
léti unglingunum í té áfengi.
Þórarinn Þórarinsson (FÍ 5.
þm. Reykjavíkur, kvaðst vilja
vekja athygli á tveim atriðum,
sem hann vonaðist eftir að tek-
in yrðu til greina. Það fyrsta
væri, að tekið yrði upp ákvæði
um áfengisvarnasjóð, sem fellt
hefði verið niður í frv. um áfeng-
islög er lagt var fram árið 1953.
Þessi sjóður ætti að njóta árlega
framlags er næmi 3% af ágóða
Áfengisverzlunar ríkisins og
stuðla að bindindisstarfsemi með
al æskufólks. Hitt atriðið væri
að afnema þann afslátt, sem sum-
ir af æðstu embættismönnum
þjóðarinnar nytu góðs af.
Geir Gunnarsson./(K) 10. lands'
kjörinn þm. kvað frv. ekki ganga
nógu langt. Lagði G. G. til að
ef unglingur yrði tekinn fyrir
ölvun, þá fari fram sérstök rann-
sókn, til að komast að því, hver
væri hinn raunverulegi söku-
dólgur, þ.e.a.s. sefjandinn eða sá
sem afhenti unglingnum áfengið.
Sigurvin Einarsson (F) 3. þm.
Vestfjarða, kvað frumvarp þetta
vera til bóta svo langt sem það
næði. En ekkki væri nóg að
semja boð og bönn og gera þyrfti
aðrar ráðstafanir til að koma í
veg fyrir áfengisneyzlu unglinga.
Vakti S. E. athygli á því ákvæði
er heimilar unglingum .yngri en
18 ára aðgang að vínveitinga-
stöðum í fylgd með forráðamönn
um sínum. Taldi S. E. það ótækt
að Alþingi heimilaði foreldrum
að taka börn sín inn á drykkju-
staði.
Að lokinni umræðu var frum-
varpinu vísað til 2. umræðu og
allsherjarnefndar.
VAGN Guðmundsson frá Furu-
firði í Grunnavíkurhreppi á í dag
sjötugsafmæli. Hann fæddist að
Höfða í Grunnavíkurhreppi og
voru-foreldrar hans hjónin Elín
Jónsdóttir og Guðmundur Bene-
diktsson. Faðir Vagns' drukknaði
17. marz 1900 er bátur sá, sem
hann var formaður á steitti á
steini í blæjalogni undir Snæ-
fjallaströnd. Fórst þar öll skips-
höfn hans. Var það einstakt slys
og hörmulegt.
Elín, móðir Vagns, giftist nokkr
um árum síðar Árna Jónssyni, síð
ar bónda í Furufirði. Fluttist
Vagn þangað með þeim árið 1909
og átti þar síðan heima í rúm 40
ár. Hóf hann búskap á hluta úr
Furufirði árið 1928 og bjó þar
góðu búi fram til ársins 1950. Þá
fluttist hann vestur í Búð í Hnífs-
dal og hefur búið þar síðan.
Meðan Vagn bjó í Furufirði
reri hann á árabátum og síðar
vélbátum vestur í Hnífsdal og
Bolungarvík, eins og fleiri
Strandamenn gerðu á þeim tím-
um. Hann átti sinn eigin vélbát
,og var formaður á honum. Farn-
aðist honum sjómennskan vel,
enda duglegur og ráðdeildarsam-
ur. —
Vagn kvæntist Hjálmfríði Jóna
tansdóttur árjð 1933. Ólu þau upp
eina fósturdóttur, Margréti Þor-
valdsdóttur, sem gift er Eysteini
Péturssyni flugvirkja. Eru þau
búsett í Kópavogskaupstað. Tvö
börn Hjálmfriðar af fyrra hjóna-
bandi hennar, Júlíana Stefáns-
dóttir og Jósep Stefánsson, ólust
einnig að miklu leyti upp á heim-
ili hennar og Vagns og eru enn
heimilisföst á heimili hans. Hjálm
fríður andaðist á sl. ári.
Heimili Vagns og Hjálmfríðar
í Furufirði er mér í fersku minni
frá fyrstu ferðum mínum fyrir
rúmum 20 árum norður um
Grunnavíkurhrepp og Strendur.
Þar, eins og annarsstaðar í hinum
fögru og afskekktu norðurbyggð-
um, ríkti einstæð gestrisni og
höfðingsskapur. Þreyttum ferða-
lang, sem kominn var ríðandi
eða gangandi yfir Skorarheiði
var þar gott að koma. Mikill og
sunnudag, því konur hafa þar
ekki kosningarétt.
Alls fengu Jafnaðarmenn 53
menn kjörna, eins og að framan
greinir, en aðrir flokkar sem
hér segir: Frjálslyndir-róttækir
51, Kristilegir demókratar 48,
Bændaflokkurinn 22 og fjórir
aðrir flokkar samtals 26. Komm-
únistar fengu fjóra menn
kjörna, og eru þeir allir frá
frönskumælandi héruðum í
Sviss.
Allir flokkar landsins hafa svo
til sömu innanríkisstefnu að því
er varðar velferðar-, mennta- og
varnarmál, og kosningabaráttan
ganga úr stjúrn, en hann var end
urkjörinn. Vegna breytinga á
lögurn Landssairubandsins voru
bveir menn að auki kosnir í
stjórnina, þeir Þorbergur Frið-
riksson, málarameistari, Kefla-
vík og Þórir Jónsson, framkv.
stjóri, Reykjavík.
Þá var kosið í stjórn Lífeyris-
sjóðs iðnaðarmanna, en á Iðn-
þinginu var endanlega gengið
frá stofnun sjóðsins. Stjórn sjóðs
ins er þánnig kipuð: Þórir Jóns-
son, Þorgeir Jósefsson, Óskar
Hallgrímsson og Sigurgestur
Guðjónsson.
Ennfremur var kosin nefnd 12
manna, sem búsettir eru utan
Reykjavíkur, sem skulu vera
reiddur, klæði þurrkuð og góð
hvíla upp búin. Farartæki, bátar
eða hestar voru til reiðu, hvort
heldur skyldi haldið norður í vík
ur eða austur í Þaralátursfjörð
og Reykjarfjörð. Þannig var
einnig heimili þeirra Árna Jóns-
sonar og Ólafs Samúelssonar I
Furufirði. Ég minnist með þakk-
læti og hlýju þessara gömlu vina,
sem nú eru margir horfnir. En
Vagn stendur eftir, hress og reif-
ur, drengur góður, traustur og
tryggur. Heimili hans og fólka
hans í Búð í Hnífsdal er hlýtt og
notalegt eins og það var fyrir
norðan. Þar ríkir gestrisni, og þar
er gestum fagnað eins og þeir
séu að koma norður yfir Skorar-
heiði eða vestur yfir þá ljótu og
grýttu Svartskarðsheiði.
Ég óska Vagni vini mínura
allra heilla sjötugum, góðr-
ar heilsu og langra líf-
daga. Enda þótt bú hans standi
nú í alfaraleið, veit ég að hugur
hans muni oft reika norður I
Furuf jörð, þar sem vaða má gras-
ið í hné, þar sem miðnætursól
roðar fjöll og haf, og selur < og
fiskur vakir uppi í landsteinum.
★
Vagn dvelur á sjötugsafmælinu
hjá fósturdóttur sinni og tengda-
syni að Hraunbraut 36 í Kópa-
vogi.
S. Bj.
fór mjög friðsamléga fram. Land-
ið er mjög auðugt, atvjnnuleysi
fyflrfinnst ekki og utanríkis-
stefnan snýst fyrst og fremst ura
að varðveita hlutleysi landsins.
Handtökur.
Seoul, 29. okt. NTB.
í DAG voru handteknir I
Seoul fimm menn, sem grun-
aðir eru um að hafa ætlaS
að myrða Park hershöfðingja
daginn sem hann var kjörina
forseti í S-Kóreu.
stjórn Landssamibandsins til
ráðuneytis um útbreiðslu- og
skipulagsmól Landssamibandsina.
Að loknum kosninguim ávarp-
aði Guðmundur Halldórsson
þingið. Síðan sleit Grímur
Bjarnason, þingforseti, Iðnþing-
inu og árnaði fulltrúum góðrar
heimferðar.
Eftir þingglitin bauð Bjarni
Benediktsson, iðnaðarmálaráð-
herra, iðnþingsifulitrúum til síð-
degisdrykkju í Ráðherrabústaða
um en Landssamband iðnaðar-
manna bauð þingfuLltrúum að
lokum til kvöldverðar í húsi
Slysavarnafélagsins við Granda-
garð.
Kostningar í Sviss
Joinaðarmenn unnn á
Karlmenn einir greiddu at-
kvæði að vanda
Genf, 28. okt. — (NTB) —
ÞINGKOSNINGAR fóru
fram í Sviss á sunnudag. —
Kosnir voiju 200 þingmenn
Neðri deildar þingsins og %
fulltrúa Efri deildar og er
það nokkuð hærri tala en áð-
ur, en stafar af fólksfjölgun í
landinu.Það vakti mesta at-
hygli í sambandi við kosn-
ingarnar að jafnaðarmenn
bættu við sig þremur þing-
sætum og eru nú stærsti
flokkur landsins með 53 þing-
sæti í Neðri deild. Þykja þetta
mikil tíðindi í Sviss, sérstak-
lega með tilliti til þess að þar
eru breytingar á hlutföllum
flokkanna sjaldgæfar og lítill
ofsi í kosningabaráttunni.
Ekki verða þessi úrslit þó til
þess að breytingar verði gerðar
á stjórninni, sem er samsteypu-
stjórn Jafnaðarmanna, Frjáls-
lyndra-róttækra, Kristilegra
demókrata og Bændaflokksins.
Það voru aðeins karlmennirnir í
Sviss, sem gengu til atkvæða á
Cuömundur Halldórsson
endurkjörinn forseti LÍ
25. Iðnþingi fslendinga lauk síð-
astliðinn laugardag. Fundur hófst
í Iðnaðarbankahúsinu^kl. 10 um
morguninn Urðu nokkrar umræð
ur um Iðnaðarbankann og var
samþykkt að beina þeim tilmæl-
um til bankaráðs, að það athugi
möguleika á því, að bankinn
opni útibú utan Reykjavíkur,
þar sem. bankaráð telur þörf
vera á.
Síðdegis var fundi haldið áfram
og fóru þá fram kosningar í
stjórn Landssambands iðnaðar-
manna o .fl. Guðmundur Halldórs
son, húsasm.meistari, var endur-
kjörinn forseti Landssambands-
ins til næstu þriggja ára. Enn-
fremur átti Tómas .Vigfússon að