Morgunblaðið - 22.02.1964, Page 12

12
MOP'?"*'1*' 4ÐIÐ
!
taugardagur 22. febr. 1964

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Ú tbr eiðslus t j óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 80.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónkson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
4.00 eintakið.
RAFVÆÐING
SVEITANNA
Cíðan raforkulögin voru sett
^ 1946, hefur verið unnið að
rafvæðingu sveitanna. Raf-
orkulögin mörkuðu tímamót
og gáfu fólkinu úti á lands-
byggðinni von um ljós og yl
frá hinum ýmsu virkjunum
í landinu. — Framsóknar-
menn reyna að hrósa sér af
miklum framkvæmdum í raf-
væðingu landsins. Sannleik-
urinn er sá, að þeir voru ekki
í ríkisstjórn, þegar raforku-
lögin voru sett og hafizt var
handa í rafvæðingunni. Árið
1953 var að tilhlutan Sjálf-
stæðismanna gerð 10 ára á-
ætlun um rafvæðingu lands-
ins. Eftir þeirri áætlun hefur
síðan verið unnið að þessum
málum. Árið 1955 var áætlun-
in endurskoðuð og ákveðið,
að framkvæmdum skyldi
ljúka á árinu 1964. Eftir til-
lögu raforkuráðs hefur mörg-
um býlum verið bætt inn í á-
ætlunina á þessu tímabili.
Framkvæmdir eru því orðri-
ar allmiklu meiri, en upphaf-
lega var gert ráð fyrir. Eigi
að síður mun áætluninni
ljúka að mestu eða öllu leyti
á tilsettum tíma.
Framsóknarmenn eru svo
djarfir að halda því fram, að
framkvæmdir í rafmagnsmál-
um hafi tafizt í tíð núverandi
stjórnar. Þetta er hrein fjar-
stæða, og vita Framsóknar-
menn það, þótt þeir reyni að
halda því gagnstæða fram.
Framsóknarmenn átelja það,
að horfið var frá því að
leggja háspennulínur yfir
fjöll og heiðar, áður en línur
voru lagðar á milli bæja í
hinum ýmsu héruðum. Ef far-
ið hefði verið að ráðum Fram-
sóknarmanna, hefðu há-
spennulínur verið lagðar milli
byggða, sem dygðu ekki til
frambúðar, ef horfið verður
að því ráði, sem nú er helzt
rætt um, að tengja allt landið
saman í eitt kerfi. Þannig
hefði fjármunum verið sóað,
og auk þess væru miklu fleiri
býli rafmagnslaus, ef stefna
Framsóknarmanna hefði ráð-
ið síðustu árin.
Fróðlegt er að athuga,
hvernig vinstri stjórnin vann
að rafvæðingu sveitanna. Oft
hefur verið minnzt á árið 1958
í sambandi við þá vandræða-
stjórn. Á því ári fengu aðeins
148 sveitabæir rafmagn. 1960
voru raflýst 215 býli. Árið
1962 207 býli. Gert er ráð fyr-
ir, að 570 býli fái rafmagn á
árunum 1963 og 1964. Hafa þá
3030 býli fengið rafmagn frá
rafveitum. Samkvæmt 10 ára
áætluninni var miðað við eins
km fjarlægð á milli býla.
Unnið er að framhaldsáætlun,
og verður þá sennilega miðað
við allt að tveggja km fjar-
lægð á milli býla. Býlafjöldi,
sem miðast við vegalengdina
1—2 km, er 850.
Hafa þá 3880 býli fengið
rafmagn frá samveitum. —
Býli, sem eru með meiri en
2 km millibili að meðaltali,
eru 1270. Gera má ráð fyrir,
að rafmagnsmál þessara býla
verði að leysa fyrst um sinn
með dísilvélum. í framhalds-
áætluninni, sem nú er unnið
að, er gert ráð fyrir, að öll
býli á landinu hafi fengið raf-
magn árið 1970.
Öruggt er að rafvæðingin
væri skemmra á veg komin,
ef Sjálfstæðismenn hefðu
ekki farið með þessi mál og
mótað þá stefnu, sem unnið
er eftir. íslendingar hafa
lengi búið við myrkur og
kulda, og það er sameigin-
legt áhugamál þjóðarinnar
allrar, að birta og ylur raf-
orkunnar nái til allra þegna
þjóðfélagsins, hvar sem þeir
eru búsettir.
FLAUTULEIKAR-
INN í HAMELN
OG BARNA-
VEIÐAR FRAM-
SÓKNAR
Darnaveiðar Framsóknar-
** flokksins hafa vakið
mikla athygli og almenna for-
dæmingu fólks um land allt.
Það mun að vísu ekki nýtt
fyrirbæri, að Framsóknar-
menn flokksbindi börn í fé-
lögum sínum; hins vegar er
atgangur þeirra slíkur um
þessar mundir, að almenningi
hrýs hugur við.
í fyrradag var lesin í há-
degisútvarp aðvörun frá Sam
bandi austfirzkra kvenna,
sem hljóðaði svo:
„Austfirzkar húsmæður
og mæður!
Af gefnu tilefni viljum
við beina þeim tilmælum
til yðar, að þér standið vel
á verði gegn því, að börn
yðar og unglingar innan 16
ára aldurs séu skráð inn í
pólitísk flokksfélög.
— Stjórn Sambands
austfirzkra kvenna“.
Orsök þessarar tilkynning-
ar var sú, sem áður hefur ver-
ið skýrt frá í Morgunbiaðinu,
að við stofnun Félags ungra
Framsóknarmanna austur á
Hin þrjú gervi Peters Sellers, talið frá vinstri: forsetinn, enski
maðurinn.
Ný kvikmynd
um dómsdag
Peter Sellers í þrem aðal-
hlutverkunum
GEÐVEIKUR bandarískur
hershöfðingi ýtir á hnappinn,
sem kemur af stað Vetnis-
sprengjuárás. Amerísk flug-
vél stefnir til Sovétríkjanna.
Forseti Bandaríkjanna getur
ekkert aðhafzt. Dómsdagur er
skammt undan.
Þannig er í stuttu máli efni
nýrrar kvikmyndar, sem frum
sýnd var samtímis í þremur
stórborgum um síðustu mán-
aðarmót: í New York, Toronto
og London. Þrjú aðalhlutverk
in leikur hinn nýtrúlofaði Pet
er Sellers: forsetann, sem get-
ur ekki afstýrt voðanum,
enska liðsforingjann, sem á
ekki nóga peninga, og þýzka
vísindamanninn, sem hefur
ógnvekjandi áætlanir á prjón-
unum.
Kvikmyndin ber nafnið
„Dr. Strangelove", er að
nokkru leyti byggð á skáld-
sögunni „Tveir tímar til dóm-
dags“. Leikstjórinn er Stan-
ley Kubrick, sá sami og stjórn
aði kvifemyndunum „Lolita“
og „Spartacus".
Kvikmyndin fékk misjafnar
undirtektir og yfirleitt vissu
áhorfendur ekki hvort þeir
áttu að hlæja eða gráta,
klappa eða hneykslast. Allir
hlógu þó, þegar Dr. Strange-
love, maðúrinn sem hafði lært
að elska sprengjuna, kepptist
við að segja forsetanum hvern
ig umhorfs væri í heiminum
liðsforinginn og þýzki vlsinda
eftir dómsdag. Aðeins úrvalið
af mannfólkinu (þar á meðal
hann-sjálfur) gætu lifað þetta
af, í hlutfallinu einn á móti
tíu (10 konur á móti einum
karlmanni). Ef svo óheppi-
lega vildi til, að Rússarnir
hefðu fengið sömu hugmynd,
þá væri um að gera að vera
fyrri til og loka holunni, sem
þeirra úrval hefði grafið sig
niður í.
Síðan kom martröðin. Það
er ebki hægt að stanza vélina.
Hún geysist áfram í átt til tak
marks síns, rússnesk raketta
hittir hana, en vélin heldur
áfram eilítið sköddiuð. Það er
ekki hægt að losa vetnis-
sprengjuna nema flugmaður-
inn skríði niður í sprengju-
geymsluna og opni hlerann.
'Það tekst, og hann þýtur til
jarðar klofvega á óffeskjunni,
æpandi og fálmandi út í loft-
ið. Einn maður deyr, síðan
160 milljónir.
I Lokið sést gorkúlulaga
mökkur breiðast yfir tjaldið,
og Vera Lynn syngur: „We‘H
meet again-.... don‘t know
where“.
SÞ fá Balzan verðlaun
Níu milljón kr. minningargjöf
um Kennedy forseta
Mílanó, 20. febr. AP.
BALZAN-stofnunin í Mílanó
tilkynnti í dag að hún hefði
úthlutað Sameinuðu þjóð-
unum friðarverðlaunum
stofnunarinnar fyrir árið
1963. Segjast talsmenn stofn-
unarinnar vilja með þessu
heiðra minningu Kennedys
forseta, og vitna í ræðu, sem
forsetinn hélt um SÞ tveim-
ur dögum áður en hann var
myrtur. Ekki var tilkynnt
hvað verðlaunin eru há, en
áætlað að þau nemi um níu
milljónum króna.
Balzan-stofnunin, sem heitir
efti-r ítalsk-svissneska blaða-
manninum Eugenio BaLzan, veit-
ir árlega þrenns konar verð-
Laun, þ.e. friðar-, bókmennta- og
vísindaverðlaun, og nema verð-
Friðarverðlaunin 1962 hlaut
Launin alls um 22 miLLjónum kr.
Jóhannes páfi.
U Thant, framkvæmdastjóri
SÞ, skýrði frá því í New York
að formaður Balzan-stofnunar-
innar, Enrico Zucca prófessor,
hafi í dag komið á fund hans til
að tilkynna verðlaunaveiting-
una. f tilkynningunni segir að
ákvörðun um veitinguna hafi
verið tekin með tiLLiti til ræðu,
sem Kennedy forseti hélt 20.
nóvember sl., tveimur dögum
fyrir morðið í Dallas. Bar Ken-
nedy mikið Lof á SÞ fyrir bar-
áttu samtakanna fyrir friði f
heiminum og aðstoð við van-
þróuð ríki. Með veitingu verð-
Launanna viLL stofnunin einnig
heiðra minningu Kennedys for-
seta, og þakka baráttu hans fyr-
ir friði í heiminum og fyrir jafn
rétti kynþáttanna í Bandaríkj-
unum, segir í tiIkynningunnL
Egilsstöðum fyrir stuttu var
börnum smalað úr barnaskól-
um á Hérgði í þetta félag.
Voru ýmis gylliboð uppi höfð,
til þess að laða börnin að, svo
sem ókeypis dansleikir.
Hér í Reykjavík leita ungir
Framsóknarmenn opinskátt
eftir unglingum allt ofan í 12
ára aldur, en stjórpmálasam-
tök annarra flokka miða sem
kunnugt er við 16 ára aldur.
„Tíminn“ færir það eitt
sér og sínum til varnar, að hér
sé um „hreint æskulýðsstarf“
að ræða.
Það má einu gilda, hvort
Framsóknarmenn kalla þess-
ar annarlegu barnaveiðar sín-
ar „hreint“ eða óhreint æsku-
lýðsstarf. Hitt stendur eftir,
að hér hefur pólitískur ofsi
leitt unga Framsóknarmenn í
ógöngur. Væri þeim sæmst að
láta nú af ofstæki sínu og ó-
svífni í þessum efnum, skila
börnunum og taka upp sið-
menningarlegri hætti í starf-
semi sinni.
Að öðrum kosti mega þeir
búast við að fá sömu eftir-
mæli og flautuleikarinn, sem
kom til Hameln í Þýzka-
landi á þrettándu öld og lokk-
aði börnin inn í f jallið Kopp-
enberg með tónlist sinni. Nú
er reynt að tæla börn með
dansmúsík í Heiðnaberg Fram
sóknar.