Morgunblaðið - 24.05.1964, Blaðsíða 6

6
MORGUNBl \ÐIÐ
Sunnudagur 24. maí 1964
/
litlum árabátum til nýtízku vélskina
Samtal við Einar Guðfinnsson i Bolungarvík,
sem nú er einn stærsti útgerðarmaður landsins
£inar Guöfinnsson, útgerðarmaður
Á ÁRUNUM 1930—1940 byrj-
aði ég á því að láta byggja
báta í samvinnu við formenn-
mennina mína. Sú samvinna
gafst vel og átti verulegan
þátt í því að hægt var að
sigrast á erfiðleikunum, þótt
miklir væru. Mér finnst þessi
samvinna, sem stendur að
vissu leyti enn, vera einn
ánægjulegasti þátturinn í út-
gerðarstarfi mínu í rúm 40
ár. —
Þannig komst Einar Guð-
finnsson, forstjóri og útgerð-
armaður í Bolungarvík m. a.
að orði er Mbl. hitti hann
snöggvast að máli í gær. Hann
er nú einn af stærstu og um-
svifamestu útgerðarmönnum
landsins. Einar Guðfinnsson
og fyrirtæki hans og sona
hans gera nú út 6 fiskiskip,
sem eru 100—250 tonn að
stærð. Þeir reka ennfremur
stórt hraðfrystihús í Bolung-
arvík og síldarverksmiðju
T^yggðu þeir þar á sl. ári.
Einar Guðfinnson hóf kornung
ur sjósókn og'var formaður á ára
bátum við ísafjarðardjúp. Síðar
hóf hann vélbátaútgerð og gerð-
ist brautryðjandi og stórvirkur
athafnamaður í Bolungarvík, þar
sem hann hefur rekið verzlun og
útgerð í 40 ár.
Hann er nú varabingmaður
Sjálfstæ.ðisflokksins í Vestfiarða
kjördæmi og átti m.a. sæti um
skeið á síðasta Alþingi.
Formaður á árabát.
— Hvenær byrjaðir þú fyrst
vélbátaútgerð?
— f>að mun hafa verið árið
1921. Ég var þá búsettur í Hnifs
dal, en hafði áður verið háseti
og formaður á árabátum, bæði
í Bolungarvík og í verstöðvun-
um inni í Djúpinu. Fyrstu tveir
vélbátarnir sem ég eignaðist og
gerði út frá Hnífsdal, voru 4—6
tonn að stærð.
— Hvernig gekk svo útgerðin?
— Hún gekk einhvem veginn.
Hlutir sjómanna voru ekki háir
í þá daga, kannski 150—200 krón
ur á vertíð og arðurinn af út-
gerðinni var heldur ekki'mikill.
— Hvenær fluttirðu svo til
Bol ungarvíkur?
— Það var árið 19(24.
— Manstu bvað þú hefur gert
út marga báta um ævina?
— f>eir eru sennilega orðtiir
um 40, sem ég hef átt, éða verið
meðeigandi að. Þessir bátar hafa
verið af ýmsum staerðum. Fyrstu
bátarnir secn ég gerði út frá
Bolungarvík voru 5—8 tonn að
staerð. Við gátum þá ekki setí
staerri báta upp í Bolungarvík.
Síðan koma 12—15 tonna bátar,
þá 36—60 tonna bótar, —
síðan 60—100 tonna og nú 100
—250 tonna bátar.
Það hefur verið mikið átak að
skipta svona oft um báta3*ærðir,
en þróunin hefur krafizt pessarar
breytingar.
— Hvað gerið þið út marga
báta í dag?
— Fyrirtæki okkar gera nú út
6 skip af stærðinni 100—250 tonn.
Þrjú þeirra eru 250 tonn að
stærð, 1 200 tonna og 2 100 tonn.
Er 200 tonna skipjð nýlega kom-
ið til landsins. Heitir það Hug-
rún ÍS 7. Er það annað skipið,
sem Við eigum með því nafni.
— Hve mörg stór vélskip eru
um þessar mundir gerð út frá
Bolungarvik?
— Þau eru samtals 7. En auk
stærri skipanna eru gerðir út
margir smærri bátar í Bolungar-
vík, allt upp í 25 tonn að stærð.
Stór breyting að gerast.
— Hvað viitu segja um út-
gerðina á Vestfjörðum yfirleitt
og afkomuhorfur hennar um þess
ar mundir? -
— Stór breyting 'virðist vera
fð gerast í utgerðinni heima á
Vestfjörðum. Hingað til hafa
flestir bátar þar verið gerðir út
á línu á vertíð. Á s’ðustu vetrar-
vertíð var mikill meirihluti bát-
anna gerður út síðari hluta ver-
tíðar á netaveiðar og nokkrir
með þorskanót.
— Er þessi breyting Vestfirð-
ingum hagstæð?
— Því er vandsvarað. Allar
þessar breytingar krefjast mikils
fjármagns. Veldur það útgerð-
inni verulegum erfiðleikum. Fisk
urinn, sem veiðist í net og nót er
líka allt önnur vata en línufisk-
urinn. Mikiil hluti af neta- og
nótafiski verður að fara í skreið-
arvinnslu.
— Fáið þið þá ekki nægan fisk
til vinnslu í hraðfrysti'húsinu?
— Jú, fiskmagmð sem á land
kemur er það miklu meira en
áður var að ekki er um hráefnis-
skort að ræða hjá okkur.
Annars hef ég ta.lið að æski-
legt væri frá sjónarmiði vinnslu-
stöðvanna að fiskveiðar með
línu héldu áfram x stærri stíl en
F egurðarsamkeppni
HIN árlega fegurðarsamkeppni
er nú afstaðin að því er mér
3kiist og vona allir, að árang-
urinn hafi orðið góður. Per-
sónulega finnst mér fegurðar-
samkeppni á íslandi — myndir
og_greinar — eitt það hvimleið-
asta sem ég sé í blöðunum okk
ar. En þar eru víst ekki allir
sammála mér.
Bent er á, að þetta sé alþjóð-
legt fyrirbrigði — og nauðsyn-
legt sé fyrir okkur að fylgjast
með, ekki sízt vegna þess hve
fagrar stúlkur við eigum. Ekki
er ég á móti alþjóðlegu sam-
starfi og þátttöku, síður en svo.
En mér segir svo hugur, að við
hefðum meira gagn af þátttöku
á ýmsum öðrum sviðum á hm-
um alþjóðlega vettvangi.
Það, sem liggur að baki feg-
urðarsamkeppni — þessu alþjóð
lega fyrirbrigði, er einfaldlega
gróðrahyggja. Ekkert annað.
var á s.J. vertíð.
— Hvað viltu segja um fram-
tíð útgerðarinnar á Vestfjörðum?
— Ég trúi því að hún eigi sér
góða framtíð, enda hafa vestfirzk
ir útgerðarmenn nú endurnýjað
flota sinn og eignazt mjög góð og
myndarleg skip, sem hægt er að
sækja á til fiskveiða á hin fjar-
lægari mið, ef (afli er tregur eða
bregst á heimamiðum.
Mikil uppbygging
í Bolungarvík.
— Hver eru helztu atvinnu-
tæki Bolvíkinga önnur en fiski-
skipin?
— Stórvirkasta framleiðslu-
tæki okkar er Hraðírystihús Bol
ungarvíkur, sem flutti á s.l. ári út
útfl,utningsverðmæti fyrir um
rúmlega 30 milljó'nir kr.
Þá er síldarverksmiðja, sem
byggð var á s.l. ári. Vona ég að
hún eigi eftir að verða mikil
lyftistöng fyrir byggðarlagið,
enda þótt aflabrögð og sildar-
göngur hljóti að sjálfsögðu að
ráða mestu þar um.
Afköst síldarverksmiðjunnar
eru um 2000 tunnur á sólarhring.
— Hvaða iðnaður er annar á
staðnum?
— Þar er trésmiðja, vélsmiðja,
og steypusteinagerð. Töluverður
land'búnaður er einnig stundaður
í nágrenni kauptúnsins. Er þar
aðallega um mjólkurframleiðslu
að ræða.
— Eru miklar byggingarfram-
kvæmdir í Bolungarvík um þess
ar mundir?
— Já, undanfarin ár hafa að
jafnaði verið fullgerðar 8—-12
íbúðir á ári, flestar í einbýlis-
húsum. Má heita að bærinn haf:
nú verið endurbyggður. Nær ali-
ar gömlu verbúðirnar eru horfn
ar. Byggt hefur verið eftir nýj-
um skipulagsuppdrætti.
Unga fólkið í Bolungarvik er
Þetta er angi af kvikmynda og
tízkuiðnaðiraum — þar sem kyn
þokki kvenna er notaður í auðg
unarskyni. Stúlkurnar fá svo'
heiðurinn, myndir af sér í blöð-
unum, umtal í tvo mánuði —
nokkrar þær heppnustu tá
frsegð.
Ruglar dómgreindina
Út af fyrir sig væri e. t.v.
ekkert athugavert við að hafa
hér fegurðarsamkeppni í em
hverri mynd. En öll þessi stóru
verðlaun og heimsflakk, þátt-
taka í ótal sýningum úti um
allan heim, gefur til kynna, að
við séum orðin lítið hjól í stórri
myllu þessa alþjóðlega útgerð-
arfélags, sem rekur stafsemina.
Ef allur ágóðinn rynni til
Barnahjálpar Sameinuðu þjóð-
anna, þá gegndi þetta svolitið
öðru máli, enda yrði fram-
kvæmdin þá með öðru sniði.
Ég held, að starfsemi þessi, exns
stórhuga í byggingarmálunum og
vill eiga heima í átthögum sín-
um.
— Hve margir eru íbúar Bol-
ungarvíkur nú?/
— íbúar hreppsins eru tæplega
1000 og fjölgar nú með ári
hverju.
Bætt hafnarskilyrði.
— Hvaða aðrar framkvæmdir
er um að ræða i byggðarlaginu
um þessar mundir?
— Aðalframkvæmd hins opin-
fcera er hafnargerðin. Áformað
er að ljúka byggingu brimbrjóts
ins á komandi sumri. Er það mik
ið átak sem kostað hefur langa
baráttu. Hefur þá stærsta áfang
og hún er rekin stuðli sízt
að heilbrigðu uppeldi unga
fólksins. Ég held að hún
brengli frekar dómgreind þess,
stuðli ekki að eðlilegu mati á
hlutunum, heitbrigðu mati á
því, sem raunverulega er mest
um vert í lífinu. Þegar öllu er
á botninn hvolft, þá ætti lífs-
hamingjan ekki .að fara eftir
því hvort nefið er lítið eða
stórt, mittið mikið eða mjótt.
Að brjóta múrinn
Ég hef fengið mörg bréf um
uppeldi unga fólksins. Þegar
þetta mál er á dagskrá, þá setj-'"
umst við auðvitað öll í dómara-
sætið. Ég hef það á tilfinning-
unni, að allt fullorðið fólk hafi
skömm á drykkjulátum ungl-
inga og þessari upplausn. En ég
hef áður sagt, að fullorðna fólk
ið getur sjálfu sér um kennt —■
og eftir frekari íhugun get ég
anum verið náð. Eftir er að
byggja vamargarð, sem myndar
skipakví og skjól. Enn fremur
verður að dýpka innan við brim-
brjótinn. Þegar dýpkuninni er
lokið eiga öll íslenzk flutninga-
skip að geta lagzt að brknibrjótn
um.
Barna- og gagnfræðaskólahús
er einnig í byggingu. Er áform-
að að það verði tekið í notKun
haustið 1965.
Þá er malbikuii gatna í undir-
búningi.
Á undanfömuni árum hafa
verið byggðir lögreglustjorabú-
staður, læknabxistaður og sjúkra-
Framh. á bls. 27
ekki annað en endurtekið það
sama.
Við getum tekið dæmi, sem
þekktur skólamaður úti á
landi, nefndi í símtali við mig
í vikunni. Hann hafði farið i
bíó til þess að sjá Oliver Twist.
Þessi mynd er bönnuð börnum,
en samt hefur fullorðna fólkið
börn sín með sér. Svo á það að
heita, að börnum sé heimilt ail
koma í fylgd fullorðinna. En
eru foreldrar að gera rétt, þeg-
ar þau teyma börn sín í bíó
(sem bannað er börnum) undir
sínum verndarvæng. Börnm
geta þar með brotið bannið I
skjóli foreldranna.
Þegar börnum er hjálpað
þannig af foreldrunum til þess
að brjóta múi'inn, þá minnkar
virðing barnanna fyrir lögum
og reglum — og það verður xa
auðveldara fyrir þau að brjóta
múrana. Þetta er ein hlið á mál
inu. ,
Og hvernig er það með úti-
vist barna. Auglýsir ekki lög-
reglan að börnum innan ákveð-
ins aldus sé óheimilt að vera
úti eftir kl. 8 á kvöldin. Hv«
margir foreldrar ætli styðji
þetta bann og sjái til þess að
börnin fylgdu því? Ef pabbi og
mamma segja, að óhætt sé að
brjóta þessar reglur — þvl
skyldi þá ekki vera óhætt að
brjóta aðrar reglur?
BOSCH
loftnetsstengurnar
fáanlegar aftur i miklu úrvali.
Bræðurnir Ormssonhf.
Vesturgötu 3.