Morgunblaðið - 02.06.1964, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐiÐ
Þríðjudagur 2. júní 1964
jHtt9tntfy(fifrifr
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjorar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
NEHRÚ OG
HL UTLEYSIÐ
¥|egar mikilhæfir menn falla
frá, reyna eftirlifandi
samtímamenn gjarnan að
gera sér grein fyrir áhrifum
þeim, sem hinn látni hefur
haft á samtíð sína og sögu.
Hætt er þó við, að slíkt upp
gjör verði hlutdrægt, því að
matsmenn hafa allir tekið
þátt í eða blandað sér í þá or-
sakakeðju, sem myndar sög
una. Hæfilegur tími verður
að líða, áður en réttlátan dóm
er hægt að fella um einstakar
gerðir og athafnir. Til dæmis
er það mál ýmissa sagnfræð-
inga, að nú fyrst sé hægt að
rita sanngjarna lýsingu á upp
hafi fyrri heimsstyrjaldarinn-
ar, og er þó hálf öld liðin frá
byrjun þess hildarleiks.
Ekki fer hjá því nú við and-
lát Nehrús, að mönnum verði
hugsað til hinnar svonefndu
hlutleysisstefnu, sem hann
átti drýgstan þátt í að móta.
Hæfileika Nehrús dregur eng-
inn í efa, sem fylgzt hefur
með ferli hans við að móta
hið nýja Indland. Hins vegar
er ljóst, að við mótun hinnar
svokölluðu hlutleysisstefnu
hefur honum skjöplazt hrapal
lega. Ætlun hans var, að Ind-
land yrði máttarstólpi þeirra
ríkja, sem hvorki aðhylltust
kommúnistaríkin né hin
frjálsu ríki, sem kennd eru við
Vesturlönd. í reynd varð
þetta þannig, að indverska
ríkið var eins og hestur með
augnaskjól, sem hvorki sér til
hægri né vinstri, en anar á-
fram í þeirri fullvissu, að bezt
sé að feta sig beint áfram.
Verra var þó hitt, að hlutleysi
Indlands var um of hliðhollt
kommúnistaríkjunum. Dregin
var fjöður yfir glæpi heims-
kommúnismans, en ávirðing-
ar Vesturveldanna harðlega
víttar. Ef til vill hefur þetta
stafað af því, að auðvelt er að
fá fé frá Bandaríkjunum- án
vináttuyfirlýsinga, og Nehrú
hefur verið minnugur hins
volduga nágranna, • Kína-
veldis. Með þessari stefnu hef-
ur Nehrú sjálfsagt hugsað sér
að sigla beggja skauta byr.
Nehrú lifði nógu lengi til
þess að sjá fánýti þessarar
stefnu. Þegar Kínverjar rudd-
ust með ógrynni liðs upp í
fjallaskörðin milli Kína og
Indlands, varð honum ljóst,
að sáttagerð við harðstjórnar-
rík;i bolsjevismans er álíka
haldgóð og trosnuð taug.
Haldleysi hiutleysisins kom
einnig skýrt í ljós. Þegar sam-
veldisríkin brezku sendu sam-
Úðarskeyti til Nehrús, brást
eitt þeirra: hið „hlutlausa“
Ghana. Nkrumah, einræðis-
herrann í Ghana, sendi sím-
skeyti, þar sem hann kvaðst
vera „áhyggjufullur og sorg-
mæddur“ vegna þess, að Bret-
ar ætluðu að veita Indverjum
alla hugsanlega hjálp í bar-
áttu þeirra við Kínverja.
Nkrumah bætti við: „Hvað,
sem kann að vera rétt eða
rangt í þessari deilu Indverja
og Kínverja, þá verður mál-
staður friðarins bezt varð-
veittur með því að allir að-
iljar haldi sér frá aðgerðum,
sem geta gert þessa óheppi-
legu aðstöðu verri“.
Hafi Nkrumah þökk fyrir
að hafa lýst afstöðu „hlut-
lausra“.
íslendingar geta margan
fróðleik lært af því, hvernig
hlutleysisstefna Indverja
reyndist í raun. Hún var
þeim ekki skjól, heldur krydd
á auðfengna bráð.
TÍMl FRAM-
FARANNA
TVTútíminn er skeið mestu
’ framfara í sögu þjóðar-
innar. Þess sjáum við daglega
merki. Þannig má til dæmis
segja, að fiskiskipafloti lands
ins hafi verið endurnýjaður á
1—2 árum og síðasta dæmið
um framfarir og stórhug var
koma hinnar glæsilegu flug-
vélar Loftleiða.
En verkefnin og tækifærin
eru ótæmandi. Það var rétt
stefna að byggja glæsilegan
fiskiskipaflota, sem eitt af
fyrstu verkefnum þeirra al-
hliða viðreisnar, sem nú á sér
stað, en auðvitað væri fásinna
að láta við það staðar numið.
Fiskifræðingar gera ráð fyr
ir, að ekki sé unnt að auka
mikið fiskaflann frá því, sem
nú er, og þess vegna verða
bætt lífskjör í framtíðinni og
atvinna fyrir vaxandi mann-
fjölda að byggjast samhliða á
öðru en sjávarútvegi, þótt
hann hljóti ætíð að verða hin
mikilvægasta atvinnugrein.
Það er af þessum sökum,
sem iðnrekendur hafa gert
athugasemd við ályktun, sem
aðalfundur Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna gerði um
stóriðju og markaðsmál, og
benda iðnrekendur á, að sá
andi, sem þar kemur fram, fái
ekki samrýmzt hagsmunum
þjóðarinnar í framtíðinni.
Hér á landi hljóta á næstu
árum að rísa mörg stór iðn-
fyrirtæki og þau munu ekki
| Myndin af Hvíta húsinu, sem Jacqueline Kennedy málaði og gaf manni sínum i afmælisgjöf fyr- =
I ir nokkrum árurn. =
jSkildi eftir fána og bindis-i
j nælu á gröf föður síns |
Afmælisdags Kennedys minnzt
hlið fánans. Sem kunnugt er,
var hinn látni forseti skip-
stjóri á PT-bát á Kyrrahafi í
síðari heimsstyrjöldinni.
Frá Arlington-kirkjugarðin-
.um héldu Jacqueline og börn
hennar til St. Matteusarkirkju
og hlýddu messu til minningar
um hinn látna forseta. Með
þeim voru Robert Kennedy,
dómsmálaráðherra, b.róðir for-
setans, og kona hans, Ethel.
Á 47. afmæli Johns F.
Kennedys, var birt í fyTsta
sinn mynd, sem kona hans,
Jacqueline, málaði og gaf hon-
um í afmælisgjöf fyrir nokkr-
um árum. Myndin sýnir Hvíta
JACQUELINE Kennedy,
ekkja Bandaríkjaforseta,
og börn þeirra tvö, John og
Caroline, krupu hlið við
hlið á gröf hins látna for-
seta sl. föstudag, 29. maí,
en þann dag hefði Kenne-
dy orðið 47 ára.
Jacqueline hélt á litlum
blómvendi í hendinni, en John
stakk bandarískum fána á
stuttri stöng niður á gröfinni.
Jacqueline, John og Caroline
krupu nokkrar mínútur á
gröfinni og báðust fyrir, en
bæði börnin börðust við grát-
inn. Þegar þau stóðu upp og
gengu út að hvítu girðingunni,
sem er umhverfis gröfina,
sneri John sér við, stakk hönd-
inni í vasann og tók upp eina
af bindisnælum þeim, sem
faðir hans lét gera með mynd
af PT-bát, og lagði hana við
húsið skömmu eftir að það
var byggt. Er hún í nýrri bók,
sem nefnist „A Tribute to
John F. Kennedy“, og gefin
út af Encycolpaedia Britann-
ica forlaginu.
Johnson, Bandaríkjaforseti,
heimsótti gröf Kennedys dag- 3
inn fyrir afmælisdaginn, en =
áður hlýddi hann minningar- =
guðsþjónustu í Hvíta húsinu =
ásamt æðstu embættismönn- 3
um stjórnarinnar og flestum 3
nánustu samstarfsmönnum 1
hins látna forseta í Hvíta bús- 3
John, Jacqueline og Caroline krjúpa á gröf hins látna.
DlllllUMKIUIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIlHMIillllllllllllillllMimillllllHIIIUIUIIIIIIIiilllUIIIHilllllllllHliltlllllllllillllllllllllllllllllllllllUIUIIIIIIIMKillHIIIIHIIIIIIHHIIIIHIIII
i
skerða hag annarra atvinnu-
greina, heldur eiga atvinnu-
vegirnir allir að styðja og
styrkja hver annan. Þeir eru
undirstaða efnahagslegra
framfara og fjármunasköpun-
ar, sem öllum kemur til góða.
Enn þarf auðvitað að verja
fé til uppbyggingar í sjávar-
útvegi, ekki sízt til að reisa
fullkomin fiskiðjuver, sem
hagnýti aflann betur en nú er
gert, en samhliða á að rísa
annar iðnaður, og um stór-
iðjuna er það að segja, að þar
geta örfáir menn skapað gíf-
urleg auðæfi með því að
stjórna vélum.
Þegar um vinnuaflsskort er
að ræða, er því fyllsta ástæða
til að leggja kapp á þær fram-
leiðslugreinar, sem útheimta
lítið vinnuafl, en skapa cnikil
auðæfi.

UTAN ÚR HEIMI