Morgunblaðið - 08.01.1965, Qupperneq 2

2
MORGU N BLAÐIÐ
Föstudagur 8. janúar 1965
Samdráttur í starfs-
mannahaldi í iðnaði
ÁRIÐ 1964 var mikið afihafnaár
Ihér á landi. Þótt enn liggi ekki
fyrir opinberlega áætlanir um
þjóðarframleiðsluna 1964, bend-
ir margt til þess, að um talsverða
aukningu hafi verið að ræ'ða,
miðað við árið 1963, m.a. hið
stóraukna verðmæti útflutnings,
vegna óvenju góðra aflabragða
og hagstæðs verðlags á erlend-
um mörku'ðum.
Enn er of snemmt að gera sér
grein fyrir því, hver iðnaðarfram
leiðslan hafi orðið og þá, hverjar
breytingar hafi orðið á henni mið
að við árið 1963. Hins vegar bend
ir úrtaksrannsókn sú, sem Hag-
stofa íslands gerir annan hvern
mánu'ð á starfsmannalhaldi í iðn
aði til þess, að um samdrátt í
starfsmannahaldi hafi verið að
ræða á árinu 1964 miðað við ár-
ið 1963. Sú skýrslusöfnun tekur
ekki til sjávarvöruiðnaðar,
(frysting, herzla, söltun, mjöl-
og lýsisvinnsla o.fl.), ennfremur
ekiki til byggingarstarfsemi, en
hins vegar eru í henni verksmiðj
ur, sera framielða byggingavör-
ur.
Af tölum um starfsmannahald
er ekki hægt að draga einíhlítar
áætlanir um breytingu á iðnað-
áðanframleiðslunni, nema þá
Erfiðleikar
línuútgerðar
a
Vesifjörðum
Á SAMEIGINX.EGUM fundi
samninganefnda útvegsmanna á
Vestfjörðum og sjómannasamtak
anna innan ALþýðusambands
Vestfjarða, sem haldinn var á
ísafirðl 21. des. s.l. var eftirfar-
andi samlþykkt gerð samhljóða:
„Undirritaðir samninganefndar
menn Útvegsmannafélags Vest-
fjarða og samninganefndarmenn
sjómannasamtakanna innan Al-
iþýðusambands Vestfjarða, vilja
hér með vekja athygðli ríkis-
valdsins og fiskkaupenda á
þeirri staðreynd, að reksturs-
grundvöliur iínuveiðiútgerðarinn
ar á Vestfjörðum á nú við svo
alvarlega örðugieika að etja
vegna aflatregðu, stóraukins til-
köstnaðar og of lágs aflaverðs,
að gera þarf nú þegar raunhæf-
ar aðgerðir útgerðinni til stuðn-
ings.
Þar sem hér er um að ræða
grundvállaratvinnuveg Vestfirð-
inga, sem er undirstaða fiskiðn-
ararins mikinn hluta ársins, verð
ur ekki hjá því komiist að skapa
honum örugg starfsskilyrði, er
tryggi þeim, sem við þessi störf
vinna, lífvænleg launakjör.
Á það skal einnig bent, að afli
vestfirzku ilínubátanna er viður-
kennd sérstök gæðavara, sem er
útflutningsframleiðslunni ómiss-
andi.“
helzt í þeim greinum, þar sem
vinnuliður er hlutfallslega mik-
ill liður í framleiðslukostnaðin-
um, eins og t.d. í fataiðnaði. Um
fækkun á starfsfólki hefur verið
a'ð ræða m.a. í matvælaiðnaði,
vefjariðnaði (þar með talinn
veiðarfæraiðnaðar), fata- og
skóiðnaði Oig málmiðnaði. Hins
vegar hefur starfsmannaihald auk
izt í drykkjarvöruiðnaði, umbú'ða
iðnaði, trésmfði á verkstæði og
steinefnaiðnaði.
Þess hefur orðið vart, að iðnað
urinn hefur á liðnu ári yfirleitt
átt í meiri rekstrarörðugleikum
en áður. Ef rekja á orsakir þess,
verður að hverfa nokkur ár aft-
ur í tímann, eða, til ársins 1930.
Á því ári urðu þáttaskil í stefnu-
efnahaigsmóla, og skyndilega
horfið frá þeirri haftastefnu, er
ríkti árin þar á undan. Þótt sú
stefnubreytinig hafi á margan
hátt verið iðnaðinum til hags-
bóta, þá var hann samt sem á'ður
að ýmsu leyti iila undir hin
snöggu Umskipti báinn. Á honum
höfðu hví-lt miklar hömlur í
formi innflutningshafta og tak-
mörkunar á fjárfestingu. Hann
átti tíðum í erfiðleikum með út-
vegun hráefnis og véla til fram-
leiðslunnar og bjó í flestum til-
ifellum við ófullnægjandi og
óhentugan húsakost. Hann hafði
sætt erfiðum kjörum í útvegun
fjármagns og búið við strangt
verðlagseftiriit. Fná því á árinu
1960 hefur samkeppnin vi'ð er-
lenda framleiðendur farið mjög
iharðnandi með stöðugt a-u knu
innfiutningsifreisi, nokkurri lækk
•un tollverndar, en síðast en ekki
sízt hefur framleiðslukostnaður
hér innaniands vaxið mun hrað-
ar en framleiðslukosnaður í vi'ð-
skiptalöndum okkar.
Þeir örugleikar, sem ýmsar
greinar iðnaðarins eiga mú við
að etja, verða fýrst og fremst
raktir til þess, að umskiptin til
hins aukna frjálseæðis hafa ver-
ið heldur snögig, miðað vi'ð þær
aðstæður sem iðnaðurinn hefur
orðið að búa við. Á hinu nýbyrj-
aða ári ber þyí brýna nauðsyn
til þess að styrkja samkeppnisað-
stöðuna m,a. með aukinni hag-
ræðingu, aukinni lénsfjárútveg-
un, bæði til stofnlána og rekst-
urslána, auknum rannsóknum og
tækniaðstoð, sem stuðlar að
bættri og fjölforeyttari fram-
leiðslu.
(Frá Fél. ísl. iðnrekenda).
— Njósnari
Framhald af bls. 1
samstarfsmönnum sínum, hefðu
einkum fjailað um vopnabúnað
Bandaríkjamanna og herstöðvar,
eldflaugastöðvar, diulmiálslykla
og starf og gagnsemi banda-
rísku Leyniþjónustunnar.
Hhompson er maður kvæntur
og á þrjú börn. Honum hefur
áður verið brutgðið um misjafnt
atfierli í hernum, oig einkum fyrir
drykkjuskap.
ÍUM hádegisbil í gær var hæg an Vestfjörðum. Samtímis og
suðlæg átt og fremur hlýtt 5 stiga hiti var á Galtarvita
um mestan hluta landsins, en snjóaði í 3 stiga frosti á Horn
ekkj var NA áttin langt und bjargsvita.
Sæmileg færð á
Vopnafirði
Vopnafirði, 6. jan.
HINGAÐ kom í fyrradag flutn-
ingaskipið ísborg og tekur hér
síldarmjöl. Einnig er fluininga-
skipið Rangá væntanleg og tek-
ur sömu vöru til útflutnings.
Hér hefir verið frost en stillt
veður og bjart. Samgöngur hafa
veríð tregar, þótt ekki sé hægt
að tala um ófærð. Héðan hefir
verið fært kraftmeiri bílum
bæði til Bakkafjarðar og Þórs-
hafnar. Sæmileg færð er hér
innansveitar á Vopnafirði.
BARNALEIKRITIÐ MjalHtvit,
verður sýnt í næst síðasta,
sinn n.k. snnnudag og ©r það,
39. sýntngin á leiknum. Að-
sókn að leiknom hefur verið
mjög góð. Um næstu mánaða-
mót hefjast sýningar á Karde
ntommubænum í Þjóðleikhús
inu, en sá leikur var frum-'
sýndur þar fyrir fimm arum,
var sýndur alls 75 sinnum og I
var húsfylli á flest öllum sýn|
ingum. Hlutverkaskipan verð
ur að mestu leyti óhreytt. —
Myndin er af Araa Tryggva-I
syni og Vatdemar Helgasy ni |
í Mjatlhvíti.
T ónleikar
Tvennir sinfóníutónteikar
ÍRSKI hljómsveitarstjórinn
Proinnsías O’Duinn stýrði tvenn-
um tónleikum S i nfó nítih Ij óm-
sveitar fslands í desember. Þessi
ungi stjórnandi er hér kunnur
frá því í fyrra og vakti þá verð-
skuidaða athygli fyrir nákvæma
og hressilega meðiferð ýmissa við
fangsefna, þótt nokkuð væri
hann mistækur. Tónleikar hans
nú voru meðal hinna ánægjuleg-
ustu er Sinfóníiuihljómsveitín hef-
ir ha-ft að bjóða í vetur. Á hinum
fyrri, sem haldnir voru 3. des.,
vár fiuttur Inngangur og AUegro,
•op. 47, eftir enska tón&káldið
Éd'ward Elgar, konsert fyrir
flautu og hörpu, K. 299, eftir
Mozart og sinfónía nr. 9 í e-moll,
op. 95, eftir Dvorák, „Fná nýja
heiminium". Einleikarar í kons-
ertinum voru tvær konur úr hópi
hljómsveitarmanna, Averil
Williams flautuleikari og Ladis-
lava Vicarova hönpuieikari. Var
lpikur hinnar fyrrnefndu eink-
um athyglisverður fyrir þan
næmu tök, sem bún hafði á við-
fangsiefninu, og lifandí og músík
alsfca meðfierð þess. Sinfóníu-
hljómsveitin mun ekki öðru
sinni í vetur hafa náð hærra en
í sinfóníu Dvonáks, og kom þar
enn fram, hvers hún er megnug
þegar bezt gegnir.
Síðari tónleikarnir, 29. dies.,
hófust á Promeþeus-fiorleik
Beethovens, op. 43, og önnur
verkefni voru sinfiónía nr. 6 í
C-dúr eftir Schubert og Sch-eh-
erazade, sinfiónísk svíta, op. 35,
eftir Rimsky-Korsafeov. Flutning
urinn á íorleiknum var með sama
svip og Dvorák-sinfiónían á fyrri
tónleikunum, mjög vel samstillt-
ur og nákvæmur og með ver-u-
legri spennu. Á spennuna reyndi
minna í stærri verkunum: Sin-
fónía Schuberts er ákaflega smá
gert og átakaLítið tónverk, en
hin fínger’ðu blæbrigði þess nutu
sín að mörgu leyti vel. Höfuð-
styrkur verksins eftir Rimsky-
Korsakov liggur í hinum íburðar
mikla og glæsilega hljómsveitar-
búningi þess. Reynir þar mjög á
einstaka hijóðifæraleikara og
hljórusveitina í heild, og verður
ekki annað sagt en að flestir að-
ilar hafi orðið býsna vel við
þeim kröfum, sem til þeirra voru
ger’ðar. Þó verður það að segj-
ast, að hornin í hljómsveitinnl
virðast nú vera með lakasta móti,
bæði að tónbíse og öryggi í tón-
mynd'un, og er það mál, sem
takast þyrfti til athiugunar.
Kveimakór Slysiavamafétagsins
Kór Kvennadeildar Slysavarna
félags íslands í Reykjavík hélt
nýlega sam-söng í Gamla bíó-i.
Söngstjóri var Herbert Hritoers-
dhek Ágústsson, er verið befir
stjórnandi kórsins allmörg und-
anfarin ár, einsöngvarar Eygló
Viktorsdóttir og ÁlÆheiður I.
Guðmundsdóttir, og undirleikari
á píanó Ásigeir Beinteinsson.
Efniisfíikráin var. að háifu eftir
íslenzka höfunda, og voru þar
á rneðal nokkur einsöngsiög, sem
þær Eygló og Álflhei'ður sungu.
Önnur viðfangsefni voru eftir
Mozart, Sdhtitoert, Schumann,
Brahms og fLeiri. Þessari fjöl-
breytni í verkefnavali fylgdi þó
ekki ti'lsvarandi fjöltoreytni í
meðferð og stíl. í stu-ttu máli
verður að segja, að blærinn á
kórfíöngnum var óaðlaðandi og
stíllaus, meðferðin víða mikils
ti'l of hrö'ð og stundum beinlínis
þj'öisnaleg. Enginn vafi er á, að
kórinn getur gert — og hefir
igert — stórum betur. Einsiöngur
Eyglóar og ÁLfiheiðar, við undir-
leik Ásgeirs Beinteinssonar, bar
af á þessum tónlei'kum og hafa
þau þó öll gert betur í annan
tíma.
Framh. á bls. 23
Eigendumir
róa sjáEfir
Akranesi 7. jan.
VÉLBÁTURINN Haförn er einn
báta á sjó héðan í dag. Fiskar
hann í soðið handa bæjarbúum.
Haförn er eini báturinn, sem má
róa, því eigendurnir róa á hon-
um. Sama gegnir um þilfarstrill
una Andey, en hún er ekki á
sjó í dag.
Flestir trillubátanna hafa ver-
ið settir upp og trillubátamenn
ýmist á togurum eða í millilanda
siglingum og Magnús skipstjóri
á trillunni Sæljóni á Jörundi II
á síldveiðum við Noreg.
— Oddur
Fréttir úr Dalasislu
Framhald af bls. 24.
Kristjánsson, skólastjóri, Friðjón
Þórðarson, sýslumaður, Stem-
grímur Samúelsson frá Heina-
bergi, Ásgeir Bjarnason, alþm.,
Sr. Ásgeir Ingibergsson, Eggert
Olafsson, prófastur, og Þórður
Eyjólfsson, bóndi á Goddastöð-
um. Auk þess var spilað og
sungið og sýndar skuggamyndir.
Skólastjóri þakkaði margar gjaf-
ir, sem skólanum hafa borzt.
Aðal brautrýðjandinn við stofn-
un þessa skóla og fyrsti skóia-
stjórinn var hinn góði uppfræð-
ari og áhugamikli skólamaður
sr. Pétur T. Oddsson, prófastur i
Hvammi. Hann andaðist haustið
1956. Núverandi skólastjóri er
Einar Kristjánsson, en kona
hans, Kristín Tómasdóttir, kenh-
ir einnig við skólann, sem nú
er orðinn hin veglegasta bygg-
ing, sem rúmað getur röska 5
tugi nemenda í einu, en á þó
eftir að stækka.
Stáðarfellsskóli
Námsmeyjar Staðarfeílsskóla
eiga að mæta í skólanum á morg
un að afloknu jólaleyfi. Um-
sóknir um skólavist fyrir næsta
vetur hafa verið að berast undan
farna mánuði og mun nú ekki
vanta mikið á, að skólinn sé
þegar fullskipáður næsta skóla-
ár. Skólastýra er frú Ingigerður
Guðjónsdóttir,
Um áramótin
Á gamlárskvöld var komið all
gott veður í Búðardal. Var þá
kveikt í áramótabrennunni, setn
logaði glatt í norðaustan kalda.
Dansleikur var í félagsheimil-
inu um ijóttina. Jólatré, sem
kvenfélagið hafði látið setja upp,
lýsti úti við. Mörg hús vort/
skreytt um þessi jól venju frem-
ur.
Kastaði á nýársdag
Svo bar við á Saursstöðum. í
Haukadal, að hryssa kastaði úti
í haga á nýársdag, en það mun
vera heldur fátítt um þetta leyti
árs. Ekki vissi heimilisfólkið,
hvað til stóð, enda hafði hryss-
an ekki komið í hús það, sem
af er vetri, en fyrsta dag ársips
hélt hún heimleiðis að bænum
með litla rauðskjótta hryssu sér
við hlið og virtust þær mæðgur
hinar hressustu.
Nýr héraðstæknir
Dalahérað hefur verið læknis-
laust undanfarna mánuði, en
Svanur Sveinsson, héraðslæknir
á Reykhólum, hefur gegnt því til
bráðabirgða. Nú hefur ræzt úr
þessum málum. Hingað kom s.L
laugardag nýr læknir, Jón Jó-
hannesson, sem tekur nú við hér-
aðinu. Hann er fyrir stuttu kom
inn til landsins frá Svíþjóð, þar
sem hann dvaldist víð framhalds
nám. Koma hans er að sjálf-
sögðu mikið fagnaðarefni í öll-
um héraðsbúum, sem að jafnaði
hafa átt góðum og traustum
héraðslæknum á að skipa.
M.s. Hekla
bls. 2 í Mbl. í gær, að sagt var,
■að ms. Hekla hefði flutt 250 far-
þegar um áramótin, í stað 520,
eins og kemur reyndar fram i
texta fréttarinnar, sem á eftir
fer. Einnig hafa fallið niður i
lok fyrstu setningar orðin „alls
520 farþega milli hafna í nýárs-
ferð sinni“.