Morgunblaðið - 08.01.1965, Page 23

Föstudagur 8. janúar 1965
MORGU NBLAÐIÐ
23
Tónlsikar
Framhald af bls. 2
Pclýfónkórinn
Dagana mi'lti jóla og nýjárs
flutti Pólýifónkórinn með aðstoð
Ikam.m'etihljáms'veita.r <>g einsöngv
urunrum Guðrúnu Tómasdótt?ur,
Sigurði Björnssyni og HaUdóri
Vi'lhelmssyni tvo fýrstu þaettina
úr Jálaóratóríum Baohs. Stjórn-
andi var Ingólfur Guð'brandsson.
Jóiaóratóríum Badh er í sex
fþáitum, sem uppthafiega voru
eetlaðir til flutnings á jaifnmörg-
um belgidög.um um og eftir jól.
Eins og A.lbert Sohweitzer hefir
bent á, er því hér ekki um óra-
tóríumi að ræ'ða í venjulegum
skilnirugi, heldur sex nokkuð
sjálfetæðar kantótur, og er þyí
ekkert þvi til fyrirstöðu að taka
J>ætti úr verkinu tii flutnings
eins og hér var gert, og er það
eeskileg nýbreytni í tónlistar-
Mfinu, sem oftast hefir verið
næsta fáskrúðugt í öllu jólahelgi
haldinu hér.
Það var og greinilegt, að hér
sveif hinn rétti andi yfir vötnun-
um, og það va.r stíll í þessum
tfiutningi, þótt ekki væri hann
hniökralaus með öllu. Kórinn
skilaði sínu hlutverki með ágæt-
um, og er það hvengi nærri vanda
lítið þótt ekki sé það ýkjamikið
að fyrirferð. Æfinga tími með
hljómsveitinni mun hafa verið
af skornum skammti, og var
ekki laust við, a’ð þess gætti
nokkuð. Af einsöngvur.un.um
bom Sigurður Björnsson fram
imeð mestum myndarleik, enda
þeirra þjáltfaðastur og reyndast-
ur, en einmitt á þessu sviði mun
irödd hans og sönigmáti allur
njóta sín bezt. Guðrún Tómas-
dóttir fór og Ijómandi vel með
sitt hlutverk, sérstaklega aríuna
í upphafi. Halldór Vilhelimsson
ekortir enn raddistyrk og þunga
á við hin tvö, en einnig hans
söngur var á fe rð a rfa Uegu r og
einlægnisiegiur.
SL. SUNNUDAG fóru fram
á kínverska þjóðþiniginu for-
seta- og forsætisráðherrakosn-
ingar. Var meðfylgjandi mynd
þá tekin, er Mao Tze-Tsung
forsætisráðherra og leiðtogi
kínverskra kom.miini.sta
greiddi atkvæði. Að baki hon-
um biður forsetinn Liu Shao-
Chi eftir að greiða atkvæði.
Þarf vist lítt að velta því fyrir
sér, hverja þeir hafi kosið.
Eintskip hættii
útgóiu
dagota!sins
EIMSKIPAFÉLAG islands h.f.
gefur ekki út dagatal fyrir árið
1965. Ástæðurnar eru fyrst og
fremst hinn gífurlegi kostnaður
við útgáfu þess svo og að minni
þörf er fyrir það nú en oft áður
vegna mikillar og fjölbreytilegr-
ar dagatalaútgáfu annarra aðila.
Megintilgangur Eimskipafélags
ins með útgáfu dagatalsins hefur
verið landkynning erlendis, enda
hefur stórum hluta upplagsins
verið dreift af fyrirtækinu á er-
iendum vettvangi, svo og af ein-
staklingum, sem sent hafa það
vinum og kunningjum um víða
veröld.
Dagatal Eimskipafélagsins hef-
ur verið gefið út í nær 20 þúsund
eintökum síðustu árin og sýnir
það betur en nokkuð annað, hve
geysilégum vinsældum það hefur
átt að fagna.
Útgáfukostnaðurinn hefur ver-
ið mjög mikill, enda hefur ætíð
verið vel vandað til dagatalsins.
Hefur kostnaðurinn numið hundr
uðum þúsunda króna árlega.
Þegar þetta er haft í huga er
skiljanlegt, að Eimskip hafi
ákveðið að hætta útgáfunni, um
sinn a.m.k., en vafalaust koma
margir til með að sakna dagatals-
ins.
Schweitzer segir í bó'k sinni
tim Baöh, að hann heyri ekki
til kirkjunni a’ðeins, heldur öllu
trúhneigðu mannkyni, og hver
(þau salarkynni verði að kirkju,
þar sem helgiverk hans eru flutt
Benedikt Blöndal
héraðsdomslögmaður
Austurstræti 3. — Simi 10223
■ Erlend tibindi
Framhald af bls. 10
hann þjáðst af nýrnasjúkdóm
um. Er nú svo komið að ein-
göngu annað nýrað er starf-
andi o<g í því stór nýrnasteinn.
Fyrirhugað er, að hann legg-
ist í sjúkrahús, og gangist
innan skamms - undir upp-
skurð, sem hann hefur dregið
á langinn. Súkarno sagði ein-
hverju sinni ekki alls fyrir
löngu að innrásin á Malaysíu
yrði hámark indónesísku bylt
ingarinnar og því hámarki
ætlar hann sér sjálfum að ná.
Hinsvegar var því einhvern-
tíma spáð fyrir honum, að
hann ætti eftir að falla fyrir
hnífi — og er fyrirhuiguð
skurðaðgerð honum því sár
þymir í augum.
Heilsufar Súkarnos hefur
jafnframt orðið tilefni líflegra
bollalegginga um það hver
eftirmaður hans verði og um
stjórnmálaþróunina í Indó-
nesíu yfirleitt eftir hans dag.
Framan af vetri virtist ein-
sýnt, að ríkisins biði ekki ann-
íið en hinar venjulegu ára-
löngu erjur og flokkadrættir.
— Stjórnmálaflokkarnir í
Indónesiu sem nú eru niu
talsins hafa y firleitt ieikið
hina flóknustu refskák á
heimavettvanigi. En í nóvem-
ber sl. bar svo við, að stofnuð
voru samtökin „Body for Tlie
Promotion of Sukarnoism“
— BPS — (samtök til efling-
ar Súkarnoisma). Er það nýtt
hugtak í stjómmálum þar og
alls ekki frá Súkarno sjálfum
runnið, heldur hinni and-
kommunísku verkalýðshreyf-
ingu SOKSI, sem nýtur stuðn
ings hersins. Hugtakið tekur
yfir þær fimm gruudvaliar-
hugsjónir sem Indónesíska rik
ið á að byggjast á og nefnast
í heild Pantjasila — þessar
grundvallarreglur eru: þjóð-
ernisstefna, samúðarstefna,
trú á Guð, lýðræði og þjóðfé-
lagslegt réttlæti. — Einnig tek
ur hugtakið til túlkunar for-
setans á þeim — til þessa.
Til þessara samtaka var
fyrst og fremst stofnað í því
augnamiði að sporna við fram
gangi kommúnista, sem höfðu
lýst því yfir, að þegar þeir
væru tilbúnir að taka völdin
yrði ekki nein þörf fyrir
Pantjasila. Samtökin nutu frá
upphafi stuðnings 40 dagblaða
og deiídir BPS spruttu upp
víða um eyjarnar. Benti þó
allt til þes, að samtökin nytu
víðtæks stuðnings. Hægri
armur þjóðernisflokksins PNI
— Indónesian Nationalist
Party — og helzti flokkur Mú-
hameðstrúarmanna voru hon-
um hlynntir. Sjálfur land-
varnaráðherrann og yfirmað-
ur herráðsins,, Ahdul Haris
Nasution, hershöfðingi, virtist
þeim velviljaður, Einnig áttu
þau góðan hauk í horni, þar
sem var hinn áhrifamikili Dr.
Adam Malik. Malik var eitt
sinn sendiherra Indónesíu í
Sovétríkjunum og er nú viff-
skiptamálaráðfaerra og mikill
vinur og samherji Nasution.
Hann er auk þess einn
helzti leiðtogi MURBA-flokks
ins, hins þjóðernissinnaða sósí
alistaflokks og hafði tryggt
samtökunum stuðning hans.
En skemmzt er frá því að
segja, að Súkarno gerði sér
lítið fyrir um miðjan desem-
ber sl. og bannaði „The Body
for the Promotion of Sukarno-
ism“ og nú sl. miðvikudag
bannaði hann einnig MURBA-
flokkinn. Þeim flokki tilheyrði
einnjg dr. Chairul Saleh,
þriðji aðstoðar forsætisráð-
herra og iðnaðarmálaráð-
herra, sem kjörinn hafði verið
frambjóðandi BPS til næstu
forsetakosninga. Dr. Saleh er
sagður maður ofsafenginn og
framgjarn, hann er þjóðernis-
sinnaður sósíalisti en andvíg-
ur kínverskum kommúnisma.
Sagt er, að hann hafi árið
1945 neitt Súkamo sjálfan
með vopnavaldi til að skrifa
undir sjálfstæðisyfirlýsinguna
sem var svo mjög fjandsam-
leg Hollendingum.
Þegar eftir að BPS-samtök-
in voru bönnuð bentu frétta-
menn á, að áhufji þeirra Dr.
Maliks og Dr. Salehs á þeim
gæti átt eftir að koma þeim
í koll og er ekki annað að
sjá en sú spá þeirra sé nú að
rætast, Þess var getið í frétt-
um Mbl. í gær, að hugsanlega
stafaði sá dráttur, er orðið
hefffi á skriflegri úrsögn Indó-
nesíu úr S.Þ. af því, að Sú-
kamo hefði ekki skýrt hin-
um andkomimúntsku ráðherr-
um stjórnar sinnar frá ákvörð
uninni fyrirfram. Þótti ekki
ólíklegt, að þeir myndu hafa
snúizt öndverðir við, vitandi,
að slíkt skref yrði til þéss að
gera Indónesa mun háðari
Kínverjum. Þær fregnir sem
í kjölfarið fylgdu, — um bann
ið við starfsemi MURBA-
flokksins og meinta handtöku
helztu leiðtotga hans, benda
eindregið til þess, að í stjórnar
búðum Indónestu hafi orðið
alvarleg átök og að kommún-
istar sén orðnir eða að verða
algerlega ráðandi afl í stjórn-
innL
★ ★ ★
Margir stjórnmálafréttaritar
ar telja reyndar, að ákvörðun
Súkarnos sé runnin beinlínis
undan rifjum Pekingstjórnar-
innar — og bendir það til þess,
að hún hafi sjálf misst allan á-
huga á því að fá aðíld að
samtökunum. Þess í stað hygg
ist hún koma á laggirnar öfl-
ugum samtökum kommún-
iskra ríkja í Asíu, — Kína,
Indónesíu, Norður-Vietnam,
Norður-Kóreu og e.t.v. Cam-
bodiu. Ráðgeri þau í samein-
ingu að ná endanlegu tangar-
haldi á Suður-Vietnam og
næsta verkefni verði Malay-
sía. Með því að auka jafnt og
þétt tengslin við Pakistan geti
þau síðan fært leikinn yfir til
Incflands. Einn af fréttamönn-
um frönsku fréttastofunnar
AFP telur víst, að Chen Yi,
marskálkur, hafi lagt slllca á-
ætlun fyrir Súkarno, er hann
heimsótti Djakarta fyrir
sfcommu.
Kommúnistaflokkur Indó-
nesíu er hinn stærsti í Asíu,
utan Kína, og telur hálfa
þriðju milljón félagsmanna.
Leiðtogar hans hafa lýst ein-
huga stuðningi við þá ákvörð
un Súkamos, að segja rikið
úr sambökum S.Þ. Var haft
eftir formanni flokksins Ð.N.
Aidit, að Kína og önnur ríki,
sem ekki væm bundin S.þ.,
væru að flestu leyti frjálsari
og betur sett á sviði heims-
málanna og því hefði Súkarno
tekið hina einu réttu stefnu.
Er þetta í fullu samræmi við
skoðun Pekingstjórnarinnar,
einu ríkisstjórnarinnar, sem
mælt hefur úrsögninni bót.
Ljóst er, að vandfundinn er
betri jarðvegur fyrir starfsemi
kommúnista en í Indónesíu,
meðal hins örsnauða og fá-
kunnandi fjölda, — enda hefur
fjölgúnin í flokknum verið
eftir því. Þegar landið fékk
sjálfstæði taldi hann 5000 fé-
lagsmenn og árið 1955, þegar
kosningarnar voru haldnar,
500 O00.
(Þess má geta, að þegar
kosningar fóru fram í landinu
árið 1955 voru flokkarnir 168
talsins. Langmestur hluti kjós
enda var þá ólæs og óskrif-
andi — og víðast hvar greiddu
þeir atkvæði með þeim hætti
aff merkja við táknmyndir
flokkanna. Leynilegar voru
kosningarnar ekki nema að
sáralitlu leyti. 28 stærstu
flokkar landsins fengu menn
kjörna á þing og voru þeirra
stærstir Þjóðernisflokkurinn;
flokkar múhameðstrúarmanna,
Masjumi og Nahdlatul Ulma,
og kommúnistaflo.kkurinn).
Nýlega náðu kommúnistar í
sínar hendur embætti verka-
lýðsmálaráðherra óg þeir hafá
öll tögl og hagldir í verkalýðs
hreyfingunni, SOBSI, sem tel
ur þrjár milljónir felags-
manna. Kvenfélög koimmón-
ista hafa starfað af mikium
krafti og orðið vel ágengt, ag
æskulýðsfylkingin hefur ekki
legið á liði sínu — hefur m.a.
hvað eftir annað efnt til hóp
funda og- kröfugangna í trássi
við boð og bönn stjórnarinn-
ar. Er skemmzt að minnast
þess, er fylkingin stóð fyrir
.því að brenna bókasöfn banda
risku upplýsingaíþjónustunnar
í Djakarta og Surabaja.
Um hlut Bandarikjastjórn-
ar í þess-u eldfima máli má
segja, að hún sé eins og milli
steins og sleggju. Hún er
þarna í sviþaðri áðstöðu og í
déilu Indlands og Pakistans,
— hefur veitt báðum aðilum
fjárhagslega aðstoð og þar
með skapað sér óþökk beggja.
Að undanförnu hefur vart
mátt á milii sjá, hverjir hafi
haft meira horn í síðu Banda-
ríkjanna Indónesar eða Malay
síumenn.
I Indónesíu hafa verið uppi
háværar raddir um að banna
alla starfsemi Bandarfkja-
manna og jafnvel að slíta við
þá stjórnmálasambandi, vegna
stuðnings þeirra við Malay-
síu. — Og í Malaysáu hefur
ólgan farið vaxandi vegna á-
framhaldandi aðstoðar Banda
ríkjamanna við Indónesíu, —
sem reyndar hefut minnkað
verulega að undanfórnu. Nú
um áramótih keyrðí um þver
bak, er stjórnin hafnaði til-
boði Bandaríkjastjórnar u.m
lá.n til sjö ára með 5% vöxt-
um. Taldi Tunku Abdul Rah
man, forsætisráðherra, slik
kjör óþolandi óhagstæð, en af
háifu Sandaríkjastjórnar var
sagt, að þau væru hin algeng-
ustu á slíkum lánum hennar.
Afteiðingamar urðu skipulagð
ar árásir á sendiráð Banda-
ríkjanna í Kuala Lumpur og
háværar ktöfur um að lokað
verði bandarískum bókasöfn-
um, bönnuð verði sala á banda
rískum varningi, bandarísku
friðarsveitirnar sendar heim
og hafnað hvers konar tilboð
um Bandaríkjastjórnar um að
stoð í deilunni við Indónesíu.
og á þau hlýtt með frómum huga
„Af þvi leiðir,“ bætir hann við,
„að forðast verður allt, sem trufl
að getur áheyrendur.“ _______ Ka-
þólska kirkjan í Landakoti reynd
ist að mör.gu leyti ákjósanleg
umger’ð fyrir þessa prótestant-
ísku guðsþjónustu, en því miður
var það til nokkurrar trutflunar,
að áheyrendur voru of margir,
En Pólýfónkórinn og hinn ötuli
etjórnandi hans eiga beztu þa.kk-
ir skilið fyrir þessa tónleika.
Jón Þórarinsson
Sendisveinn óskast
Vinnutími kl. 8 — 12 f. h.
w
1
Maðurinn minn
ANDRÉS KRISTINN SIGURÐSSON
verkstjóri, Rauðalæk 6,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni, laugardaginn
9. þ.m. kl. 10:30 f.h.
Stgríður Ilalldórsdóttir.