Morgunblaðið - 28.11.1965, Blaðsíða 15

Sunnudagur 28. nðv. 1989
MORCUNBLAÐIÐ
15
Anna frá IVfoldnúpi:
OHEIUAVÆNLEG SAGNFRÆÐI
ÉG á víat saanimerkit við marga
landa mína um það, að þykja
gaman að söguim, Þó getur nú
etundiuan úit af þeirri reglu brugð
ið. Á það sér einkum stað, þegar
ég rekst á samitíima sagnfræði,
þar sem öllu er snúið öfugt eða
jafnvel verra en það. Er það þá
ekki sízit þegar maetar persónur
! af reynslu sjálfrar mín og af
I mér kuninar að öllu góðu, bæði
spum vina mirrna og vanda-
manna, eru gerðar að auðvirði-
! iegum skrípum eða það sem
meira er ótínidium glæpaiýð!
| Vakna þá ofit þessar spumimg-
«r í ihuga mér. — Er þessi and-
6kotans ómennska að ata látið
sýnilega orðin nokfcuð fullorðin,
líitil vexti og lotin i herðum,
klaedd svörtum peysufötum, með
sjal yfir höfði sér. Andllitið var
orðið skorpið af aidri og erfiðúm
lífsfcjörum, hendumar Ibeinalber-
ar döfckar af striti og óhreinind-
um, neglumar langar eins og
fclær, með svartri rönd fremst,
þar sem ryk og kolamyisna hafði
safnast fyrir.“
Svo mörg eru þau orð, og fer
röfcvisi G.K. eflaiust í fleiru eftir
því, að láta striitandi konur safna
klóm á fingur sóna!
Það er þá alit ðnnur lýsing
sem mér býr 1 huga, þegair ég
minnist þessarar góðu frænd-
fconu minnar, sem tók á móti
mér einmitt ári síðar en þessi
lýsing er gefin, af því glæpa-
kvendi er þamsránið framdi í
Reykjavík, því að það á að hafa
verið 1911. En vorið 1912, féfck
ég sem telpufcorn að fara með
paíbba mxnuim, þegar hann fór
með ullina til Vesitmannaeyja.
(Það er aðeins eina atriðið 1 öilu
þessu umrædda iqj aftæði, sem
staðizt getur, að Sigríður hafi
flutzt til Vestmarunaeyja 1911,
því að hún var einmitt nýlega
flutt frá Reykjavík tiil Eyja, þeg
ax ég gisti hana fyrst).
Bjuggu þau hjónin Guðlaugux
Bjarnason. sem var hennar 3.
maður þá I Stoálholti, hjá Gísla
Magnússyni útgerðarmanni og
Sigríði konu hana. Voru þau
Sigríður og Guðlaugur þá með
karnunga dóttiur dóttur Sigríðar,
sem var alnafna ömmu sinnar.
Þessi ullairferð Fjallakarlanna
minna þætti nú víst ekki mikil
hópferð nú á tíamum. Skipið var
róðrarfleyta, sem í daglegu tali
var alltaí kalilað Grundarjulið.
En hét þvf gullfaEega nafni:
Sigumý þlíða.
ÞaS tófc karlanna 5 klufcku-
tíma að berja á móti falli, en
samt ekki vindi, því það mátti
heita logn, aðeins suðaustao
kylja. Líka var lítilsíháttar regn.
Þótti þeim Austurbúðarmönnum,
sem pabbi Skipti æfinlega við,
ekkl ibjörgiulegt útlitið með uE-
arverfcunina, að hann sfcyldl
lenda bæði í rigningu og jafn-
vel ágjöf. En ágjöfin var víst
sem betur fór ekki mikil, því uE
in reyndist gæðavara. Sjálf var
Óg svo sæl og ánægð með mig,
þar sem ég varð að standa í
háifgerðum keng í skutnum hjá
paltíba, til þess að forðast stýris-
sveifina, sem annars lenti í tíaki
míruu, að ég vissi efcki hvemiig
tírninn leið og rigninguna farrn
ég alis ekki og hélt að það væri
fyrirbæri, sem væri sjónum að
þakka.
Það var mifcið etftirlœti á þeirr
ar tíðar mœlikvarða að leyfa
krakka með í svona ferðalag,
enda vocru þetta miklir hamingju
dagar í mínu lifi, sem aJdrei
gleymast.
Það er þessvegna engin furða,
Framh. á bls. 16
sæmdarfólk auri, ýraist til þess
«ð auka við hróður annarra, sem
eöguritara finnst standa sér per-
6ónulega nær, eða bara einungis
til að þjóna duttlungiuim síns
innra manns og gjöra söguna að
! 6Ínum dómi meira virði ag áhrifa
meiri fyrir ófróðan lesanda, —
| fyrirbæri ofckar aldar, eða er
i þetta eitthvað, sem þjóð okkar
er í blóðið borið?
j Hvemig megum við þá treysta
dómi sögumnar um horfnar kyn-
elóðir þar sem ef tiil vili ýmist
, ivinir eða óvinir, en ekki samn-
leiksunnandi vísindaiðkendiur
hafa velkt?
I Tilefni þessaxa bollalegginga
Ininna um sagnfræði, er nauða
ómerkilegt sögufcom, sem birzt
j hefur í Vikuinni 26. tbL 27. júní
| 1963. Þótt það kæmi efcki fyrir
tnín augu fyrr en í gumar.
j Er þar með miklum andilegum
bægslagangi leitast við að gjöra
mæta látna fconu, sem þá hefur
j legið 45 ár í gröf sinni að ómerki
liegu glæpakvendi! — Þessi saga
heitir Bamsrán fyrir 50 áruim.
j í formáia fjrrir sögunni er því
lýst yfir, að þótt íslendingar séu
fámenmir þá séu iþeir samt engir
eftirbátar annarra þjóða á glæpa-
brautinni, þar sem meðal þeirra
[ ttinnist allar tegundir glæpa, sem
jnannskepnan hefur framið.
XJema við höldium kemnske að
barnsrán hafi aldrei verið fram-
ið á íslandi, því að það sé efcki
«ð finna í glæpaskrám vorum,
enda sé það einn sá svivirðileg-
asti glæpur sera til sé og váða
Jiegnt með líflláti.
I En þessi merki hðfuindur, sem
Hefnir sig G.K. veit niú heldur
þetur en við hin fáráðlingamir!
•Til liðveizlu við sig að þessari
! Ikyngiimögnuðu glæpasögu hefux
hann svo fengið ljósmynidaða
fconu, sem hann dregur ekki af
(tafnið og heitir hún Svafa Magn-
ésdóttir. Gefux hiún sig út fyrir
•ð vera rænda bamið.
En vægast sagt tekst þessum
ekötuhjúum mjög illa til um all-
*n umbúnað sögunnar. Nægir
það edtt til þess að koma því inn
hjá mér og öðrum bunnugum,
eð saga þessi hafi í raun og veru
*ddrei gerst.
En hvað um það, auðvitað eiga
Islenzkir höfundar rétt á því að
»emja glæpasögur, eins og höf-
undar annarra þjóða. En að sjálf
sogðu mætti þeim helzt ekki líð-
«st að bendíla við þær nafn-
greindiu saklausu fólki, hvorki
lífs eða liðniu. Þessi umrædda
glæpakona er raunar hvergi
nefnd með nafni, heldiur aðeins
„Gamla konan“. Er það etf til
vill aðeins atf vanþekkingu á
nafni hennar. En þar sem sagt
er, að hún hafi verið móðir
lÁma Byrons, skrpstjóra, og hann
hefur víst efcki átt nema eina
móður frernur en aðrix, þá get-
»r það aaumast farið milli mála,
að þar hafi verið Sigríður Sig-
urðardóttir frá Nykhóli í Mýrdal
og þá um leið ömmiusystir mín.
Til fróðleik* fyrir þá, sem ekki
hafa séð þá lýsingu, sem þessi
heiðurshjú getfa af bamsræn-
ingja skrum, skal ég hér birta
fclausuna orðrétt „Eftir gotunnr
fcom gangandi kona. Hún var
Sjáið hið krystal-tæra VAUTIER munnstykkl
Hrcint og stöðugt í munni yðar, það er með hin-
um sérstæða H54 filter — sem gefur yður hreinni
og mildari reyk, en þér trúið, að gæti verið mögu-
legt. Það er engin furða, hvers vegna svo margir
sígarettu-neytendur skipta yfir til VAUTIER
vindla . . . þeir eru framleiddir í Svisslandi úi
bezta tóbaki, sem völ er á.
Vindlarnir með munnstykki og filter
Framleiddir með allri þeirri þekkingu og
ndkvæmni, sem Svisslendingar eru frægir fyrir.