Morgunblaðið - 14.12.1965, Síða 6

G
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 14. des. 1965
Tveir merkir áfangar í þróun
hagræðingarmála hér
A LAUGARDAG sl. 11. des-
•mber, samþykktu Alþýðusam-
band Islands, Félag ísl. iðnrek-
anda, Vinnumálasamband Sam.
vinnufélaganna og Vinnuveit-
endasamband íslands leiðbein-
ingar um undirbúning og fram-
kvæmd vinnurannsókna hér á
landi, en auk þess hlutu þá um
leið sjö hagræðingaráðnautar
prófskírteini sin. Náðust því
þann dag tveir merkir áfangar í
þróun hagræðingarmála hérlend
is. Var þessa minnzt með hófi
í húsakynnum Iðnaðarmálastofn
un tslands að viðstöddum gest-
nm, þar á meðal voru félags-
málaráðherra, Eggert G. Þor-
steinsson, ýmsir alþingismenn
og forstöðumenn fjölmargra
stofnanna.
Við þetta tækifæri flutti
Sveinn Björnsson framkvæmda-
stjóri Iðnaðarmálastofnimarinn-
ar ræðu, þar sem hann gerði
grein fyrir fyrrgreindum mál-
lum. Hann sagði, að í nokkur
undanfarin ár hefði komið til
sögunnar nýr þáttur í þróun at-
vinnulífs okkar, sem fólgin væri
í hinni svonefndu hagræðingar-
tækni. Tilgangur hennar væri að
auka framleiðni í atvinnulífinu,
auka verðmætasköpun hverrar
vinnustundar, nýta betur hrá-
efni, fjármagnið og aðra fram-
leiðsluþætti eða í stuttu máli
að skapa sem mest framleiðslu-
verðmæti miðað við hverja
krónu, sem til væri kostað í at-
vinnurekstrinum. Og nú hefðu
Xiáðst tveir áfangar í þróun ís-
lenzkra hagræðingarmála, sem
hvor með sínum hætti mörkuðu
tímamót í málefnum vinnumark
aðarins.
Sveinn kvað þar fyrst að geta
samkomulags þess, sem þessir
fjórir aðilar, er hér eru nefndir
að framan, hefðu gert með sér
um leiðbeining varðandi undir-
búning og framkvæmd vinnu-
rannsókna. Þessir aðilar hefðu
komið sér saman um það í apríl
1963 að koma á fót nefnd til
þess að vinna að undirbúningi
slíks samkomulags, og hefðu þá
þegar verið hafnar vinnurann-
6Óknir í nokkrum fyrirtækjum
hér á landi með því markmiði
m.a. að koma á tímamældri á-
kvæðisvinnu. Þá hefði komið f
Ijós, að slíkt reyndist oft vand-
kvæðum bundið vegna vöntunar
á leikreglunr. Fyrir frumkvæði
Iðnaðarmálastofnunarinnar
hefði verið farin kynnisferð í
júní 1962 með þátttakendum frá
átta aðilum vinnumarkaðarins,
en í þeirri ferð hefði komið í
ljós, að i nágrannalöndunum
höfðu hliðstæðir aðilar þá þegar
markað sér stefnu i þessum
málum, og sums staðar fyrir all-
löngu. Nefndinni til aðstoðar
hefðu verið þeir Benedikt Gunn
ersson, Sigurður Ingimundarson
og Sveinn Bjömsson, sem til-
nefndir' voru af Iðnaðarmála-
stofnun íslands og Stjórnunarfé-
lagi íslands.
Sveinn sagði ennfremur, að
gildi samkomulagsins væri eink
Um fólgið í fjórum atriðum:
1. í því væru fólgnar hagnýt-
ar leiðbeiningar, sem vinnuveit-
endur og samtök þessara aðila
gætu stuðzt við varðandi allan
undirbúning og framkvæmda-
atriði, þegar teknar skyldu upp
vinnurannsóknir og launakerfi
byggð á þeim.
2. Með því að marka sér sam-
eiginlega afstöðu um gildi og
hlutverk vinnurannsókna,
hefðu heildarsamtök vinnumark
aðarins rutt úr vegi margvís-
legri tortryggni og öryggisleysi
stjómenda, starfsmanna og . stétt
arfélaga gagnvart vinnurann-
sóknum sem slíkum, en þetta
leiddi aftur af sér.
3. að lagður væri grundvöllur
að örari og skipulegri notkun
hagræðingartækninnar í ís-
lenzku atvinnulífi, og
4. markaður væri nýr þáttur
samstarfs milli aðilanna á
vinnumarkaðinum á málefnaleg
um grundvelli.
Þá drap Sveinn á hinn áfang-
ann, sem náðst hefði, en það
væri útskrifun hagræðingarráð-
nauta vinnuveitenda- og verka-
lýðssamtakanna, sem hefði verið
við nám í eitt ár og tækju nú að
vinna fyrir samtök sín. Sveinn
sagði aðdragenda þessa máls
vera þann, að í júlí 1962 hefði
Vinnutímanefnd gert tillögu til
félagsmálaráðherra, Emils Jóns-
sonar, um að hið opinbera kost-
aði nám fulltrúa vinnuveitenda-
og verkalýðssamtaka í hagræð-
ingartækni, þar sem aukin hag-
ræðingarstarfsemi væri ein mik-
ilvægasta forsendan fyrir stytt-
ingu vinnutímans.
Við undirbúning fjárlaga fyr-
ir 1964 hefði svo ríkisstjórnin
ákveðið að veita fé til fram-
kvæmdar áætlunarinnar sem
framkvæmdastjóra Iðnaðarmála
stofnunar íslands hafði verið
falið að semja fyrir félagsmála-
ráðuneytið um menntun hagræð
ingarráðunauta fyrir samtök
vinnumarkaðarins. Hefði höf?
undi áætlunarinnar verið falið
að sjá um framkvæmdina í sam-
ráði við félagsmálaráðuneytið.
Aætlunin gerði ráð fyrir, að
þjálfaðir yrðu sex menn á ári
hverju í fjögur ár, þannig að
um gæti verið að ræða allt að
24 menn, yrði þess talin þörf,
og að þeir hlytu 10-12 mánaða
skólim í hagræðingartækni.
Hafizt hefði verið handa um
menntun fýrsta hópsins í októ-
ber 1964, og hefði námið staðið
yfir í rúmlega 11 mánaða skeið,
en hópurinn dvalizt helming
þess tíma erlendis, lengst af í
Noregi við hagræðingardeild
Statens Teknologiske Institutt
en síðustu mánuðina hefði nám-
ið farið fram hérlendis í húsa-
kynnum Iðnaðarmálastofnunar
íslands.
Sveinn sagði, að það væri sam
dóma álit innlendra og erlendra
kennara þessara manna, að þeir
hefðu Sýnt námi sínu mikinn og
einlægan áhuga, og að öllu leyti
staðizt þær kröfur, sem til
þeirra hefðu verið gerðar. Hinir
nýju hagræðingarráðunautar
væru þessir:
1. Óskar Guðmundsson, ráð-
inn hjá Fulltrúaráði verkalýðs-
félaganna í Reykjavík.
2. Ágúst Oddsson, ráðinn hjá
Félagi íslenzkra iðnrekenda.
3. Ágúst H. Elíasson, ráðinn
hjá Vinnuveitendasambandi ís-
lands.
4. Guðbrandur Árnason, ráð-
inn hjá Iðju, félagi verksmiðju-
fólks í Reykjavík.
5. Kristmundur Halldórsson,
ráiðnn hjá Alþýðusambandi ís-
lands.
6. Bolli B. Thoroddsen, ráðinn
Nýju hagræðingarráðunautarnir. Frá v. Öskar Guðmundsson,Ágúst Oddsson, Agúst H. Eliasson,
Guðbrandur Arnason, Kristmundur Halldórsson, BolU B. Thoroddsen og Böðvar Guðmundsson.
Vertíðin
Blöðin birta nú daglega
fréttir af bókasöiunni — og
minna Iþær einna helzt á síldar-
fréttimar. Segja má, að það sé
e.t.v. alls ekki óeðlilegt, því að
allt eru þetta vertáðarfréttir.
Ég 'bíð bara eftir því að frétta-
ritarar okkar úti á landi fari að
senda akkur bóksölufréttir með
afllafréttunum.
Efltir verzlunarstjóra einnar
bókaiverzluinar - i Reykjavík
hafði MhL á sunnudaginn í
frétt, að bóksala væri sízit
minni en í fyrra — og má þá
reikna með einhverri löndunar-
bið. „Mest seldist af ævisögum,
ferðasögum, endurminningabók
um, viðtalsbókum og um and-
leg efni“, eins og það var orð-
að.
Eru ekki þar með upp taldar
nær allar fisktegundirnar í sjón
um? Gg, þegar mest veiðisit af
þeim öllum — já, þá hljóta
þeir að gera það gott.
* Ofhleðsla
Útsendari hins opinbera hetf-
ur í sumar ksert allmarga s'kip-
stjóra fyrir ofhleðslu — og er
það talandi tákn um það, 'hve
síldarvertíðin hefur vorið góð.
Á sildarleysisárunum hefðu
karlarnir orðið upp með sér, ef
þeir hefðu verið kærðir fyrir
þvílík brot á reglumum. Þá
hefði orðið að kæra fyrix of
litla hleðslu, ef einhvern hefði
á annað borð langað til að
kæra.
En gamanlaust: Ofhleðsla síld
veiðiskipa er varhugaverð, eins
og dæmin sanna víst. Ekki sízt
á þessum tíma árs, þegar allra
veðra er von.
Fróður maður um siglinga-
mál sagði mér ekki alls fyrir
löngu, að á ráðstefnu sem hann
heifði setið — hefði m.a. verið
vikið að hleðslu og buröarþoli
fisikiSkpa. Hefðu útlendir ekki
trúað því hve miklu íslenzdcu
sjómennirnir gætu troðið í báta
sina. — En þegar þeir útlendu
sáu myndir af sökkMöðnuim
síldarhátum á íslandismiðum
létu þeir sannfærast. Það tíðk-
ast víst óviða að hilaða tútana
eins og hér er gert — og tak-
mörk hljóta að vera fyrir því
hve langt má ganga í þeim efin
um.
it Óvænt úrslit
Mér er sagt, að margir hafi
hafi horft á Rússa og íslendinga
hjá Verkamannasambandi ís-
lands.
7. Böðvar Guðmundsson, ráð-
inn hjá Vinnumálasambandi
samvinnufélaganna.
Loks sagði Sveinn:
„Undirbúningur er hafinn að
því að velja og þjálfa nýjan hóp
til náms með svipuðum hætti,
og hefur félagsmálaráðherra
skipað sérstaka nefnd til að ann-
anst hér eftir framkvæmd áætl-
unarinnar og eiga í henni sæti,
þeir Pétur Sigurðsson, formaður
Vinnutímanefndar, Sigurður
Ingimundarson verkfr., forstöðu
maður Verkstjórnarnámskeið-
anna, og Sveinn Björnsson,
framkvæmdastjóri Iðnaðarmála-
stofnunarinnar.
Að lokum vil ég bera fram
þakkir til fyrrverandi félags-
málaráðherra Emils Jónssonar,
Eggerts G. Þorsteinssonar félags
málaráðherra, sem sýnt hefur
þessum málum sérstakan áhuga
um langt skeið, svo og ráðuneyt-
isstjóra félagsmálaráðuneytis-
ins, Hjálmari Vilhjálmssyni.
Einnig vil ég þakka forstöðu-
mönnum þeirra samtaka, sem
taka nú við nýjum starfskröft-
um í þjónustu sína, fýrir á-
nægjulegt og snurðulaust sam-
starf og láta í ljós þá ósk, að
samtökin láti þessum mönnum i
té sem bezta starfsaðstöðu, en
umfram allt góða samvinnu og
fullan skilning á hlutverkl
þeirra, þannig að áhugi þeirra
haldist vakandi og að starfsorka
þeirra komi að fullum notum
sem fræðarar, leiðbeinendur og
ráðunautar á þeim nýju starfs-
sviðum, sem samtökin taka nú
upp á stefnuskrá sina.“
Að ræðu sinni lokinni afhentl
Sveinn Björnsson hinum nýju
hagrseðingarráðunautum próf-
skírteini sín, en síðan tóku til
máls, Böðvar Guðmundsson,
einn hinna nýju hagræðingar-
sérfræðinga, Hannibal Valdi-
marsson forseti A.S.Í., Kjartan
Thors, formaður Vinnuveitenda-
sambands íslands og Eggert
G. Þorsteinsson, félagsmálaráð-
herra, og fögnuðu þeir allir náð-
um áföngum.
Hér á eftir fer fyrsta grein
áðurnefndra leiðbeininga varð-
andi undirbúning og fram-
kvæmd vinnurannsókna, þar
Framhald á bls. 31.
leika í íþróttahöllinni á sunnu*
daginn. Úrslitin komu á óvart.
Mér skilst að landarnir hafi
staðið furðanlega í þeim út-
lendu — og er vísit koimmn tími
til að eitthvað standi í Rússum.
En betur má ef dúga skal.
★ Geimskeytin
Banidaríkjamönnunuan ætl-
ar að ganga erfiðlega að sveigja
Gemini sjötta til hlýðni. En
þetta tekst von bráðar, þótt það
verði ekiki fyrir jól. Þess verð
ur ekki langt að bíða að menn
hittist á förnum vegi“ úti í
geimnum og taki tal saman, en
fyrst í stað verðux aðeins rabb-
að á ensku og rússne-’ ■ Þá
fara margir að hugisa alvarlega
til hreyfings, því ekki verður
unað við að enska og rússneska
verði einu ,,'geim-tuniguimálin“.
Geri ég ráð fyrir að franskir
mundu ekki hafa á móti því að
heyra sitt hljómfagra mál óma
utan úr geimnum einn góðan
veðurdag. En þeir verða h. dur
betur að spjara sig. Þá duga
engin Mýrdals-geiniskot.
Kaupmenn - Kaupféliig
Nu er rétti timinn til að panta
Rafhlöður fyrir veturinn.
Bræðurnir Örmssonhf.
Vesturgötu 3, Lágmúia 9.
Sími 38820.