Morgunblaðið - 14.12.1965, Side 8

8
MORGUNBLADIÐ
Þriðjudagur 14. des. 1965
Fjárlagafrumvarp til þriðju umræðu:
Allmargar breytingartillögur komn-
ar frá f járveitinganefnd
Framlög til skólabygginga hækkuð
í gser kom fjárlagafrumvarpið
1966 til þriðju umræðu í Sam-
einuðu Alþingi og mælti þá
Jón Ámason fyrir breytingar-
tiilögu frá fjárveitinganefnd og
frá einni breyt-
ingartillögu frá
meiri hluta fjár
veitinganefndar,
um að farmiða-
skattur yrði lagð
ur niður, en inn
kæmi nýr liður
um leyfisgjald
af gjaldeyrissölu
Hefði sú tillaga
í för með sér breytingu til hækk
unar á tekjum, sem næmi 10
millj. kr.
Vék framsögumaður síðan að
einstökum breytingartillögum við
gjaldabálk frumvarpsins. Sagði
hann að við 7. grein væri gerð
leiðrétting, þar sem vextir af
innlendum lánum væru taldir 8
millj. 514 þús kr. í stað 7 millj.
978 þús. kr. Þessi leiðrétting er
nemi 536 þús. kr. hefði ekki áhrif
á heildarniðurstöðutölur frum-
varpsins.
Við 12. grein væri gerð ein
breytingartillaga, en þar hefði
fallið niður fjárveiting til sjúkra
hússins á Sauðárkróki, en tekin
væri upp tillaga um að veita til
þess 400 þús. kr. Við 13. grein
væri lagt til að hækka styrk til
að halda upp byggð og gistingu
handa ferðamönnum um 50 þús.
kr., og væri það vegna gistihúss
Bjarkarlundar. Við þessa grein
væri einnig lagt til að hækka
launalið skipaskoðunar rikisins
um 150 þús. kr. og ferðakostnað
skipaskoðunarinnar um 50 þús.
kr. Einnig væri tekinn inn nýr
liður að upphæð 225 þús. kr. til
rekstur Sjómannaskóla í Vest-
mannaeyjum. Væri hér um að
ræða helming af rekstrarkostn-
aði skólans. Mismunurinn væri
greiddur úr bæjarsjóði Vest-
mannaeyja auk þess, sem allt
stofnframlag til skólans hefði
verið greitt af Vestmannaeyja-
bæ.
Elutningsmaður vék síðan að
tillögum nefndarinnar um fjár-
veitingar til skólabygginga og
skólastjóraíbúða. Sagði hann, að
þessu sinni hefði nefndin haldið
þeirri reglu sem gilt hefði und-
artfarið varðandi allar fram-
kvæmdir, sem byrjað hefði ver-
ið á, það væri, að miða tillögur
sínar við % hluta af upphaflegri
kostnaðaráætlun. Síðan hefði
þeim viðbótarhækkunum, sem
átt hefðu sér stað á byggingar-
tímabilinu verið deilt niður á
3 ár. Varðandi sjónarmið meiri
hluta fjárveitinganefndar um
nýjar byggingar skólahúsa og
skólastjóraíbúða væri það að
segja, að í flestum tilfellum
væri lagt til, að teknar yrðu upp
nokkrar fjárveitingar, sem fyrst
og fremst ættu að nægja til þess
að ljúka fullnaðarundirbúningi,
svo sem teikningum og öðru þess
háttar. Yrðu heildartillögur nefnd
arinnar samþykktar, leiddi það
til þess að hækkun á fjárveit-
ingum til barnaskólahúsa og
skólastjóraíbúða næmi rúmlega
706 þús. kr. og til gagnfræðaskóla
2,5 millj. kr.
Eramsögumaður sagði, að sam
kvæmt tillögum nefndarinnar
væru að þessu sinni fjárveitingar
til 18 nýrra skólahúsa og skóla-
stjóraíbúða, en auk þess væri nú
tillaga um viðbótarframlög til
þeirra skólahúsa, sem áður hefði
hlotið fjárveitingu, en fram-
kvæmdir væru ekki hafnar við.
Væri því um 26 ný skólabús að
ræða. Yrðu þessar tillögur nefnd
arinnar samþykktar hefðu 7 þess
ara skólabygginga hlotið um
heíming áætlaðs framlags ríkis-
sjóðs, 1. skólabygging hefði hlot-
ið um % hluta og 6 skólahús
hefðu hlotið um % hluta af fram
lagi ríkissjóðs. Það væri augljóst
mál, að þessar fjárveitingar, sem
hér um ræddi, væri í mörgum til
fellum það ríflegar, að þær ættu
að tryggja, að skólahúsin yrðu
byggð á skemmri tíma en ella.
Að þessu sinni hefði sá háttur
verið hafður á um fjárveitingu
til skólabygginga 1 kaupstöðum,
sem hefðu í byggingu fleira en
barna- og gagnfræðaskóla yrðu
eitt skólahús á hvoru fræðslu-
stigi, að framlög ríkissjóðs til
tekin í einu lagi. Væri þetta gert
til hagræðis fyrir bæjarfélögin,
en þau gætu þá beint heildarfjár
magninu til ákveðinna bygginga,
sem að þeirra dómi væru mest
aðkallandi hverju sinni. Ræðu-
maður vék síðan nokkuð að sam
anburði á fjárveitingu til skóla-
mála á tímum vinstri stjórnar-
innar og nú, og er nánar vikið að
þeirn samanburði á öðrum stað.
Meðal annarra breytingar er
framsögumaður gat um við 14
grein voru hækkanir til Alþýðu-
skólans á Eiðum, héraðaskólanna
Frcsmlag til skólabygg inga auk-
izt yiir 100 millj. kr. irá 1958
FRAMSÓKNARMENN, er
haldið hafa því fram í um-
ræðum um fjárlagafrumvarp-
ið að undanförnu, að framlög
til skólabygginga væru nú
minni en áður, fengu heldur
nöturlega útreið í gær er Jón
Árnason formaður fjárveit-
inganefndar gerði samanburð
á fjárveitingum til skólabygg-
inga á valdatíma vinstri stjórn
arinnar og nú. Kom m.a. eftir
farandi fram í ræðu Jóns:
Arið 1958, en það var síðasta
árið, sem vinstri stjórnin sat
að völdum, voru f járveitingar
til skólabygginga sem hér seg-
ir. Styrkur til bygginga barna
skóla og íbúða fyrir skóla-
stjóra nam samtals 9 millj. og
760 þús. kr., þar af til nýrra
skólahúsa og skólastjórabú-
staða 1 millj. 333 þús. kr.
Styrkur til bygginga gagn-
fræðaskóla og héraðsskóla
voru þá samtals 3 millj. 599
þús. lcr., og þar af til nýs gagn
fræðaskóla 100 þús. kr. Auk
þess voru veittar 2 millj. kr.
sem stofnframlag vegna barna
skóla- og gagnfræðaskólabygg
inga, sem fullsmíðaðar voru
árið 1954. Samtals voru þvl
fjárveitingar til byggingar
barna- og gagnfræðaskóla árið
1958 15 millj. 359 þús. kr. Sam
kvæmt fjárlagafrumvarpinu
nú, að viðbættum tillögum
fjárveitinganefndar eru fjár-
veitingar til barna- og gagn
fræðaskóla samtals að upphæð
102 millj. .548 þús. kr. MIS-
MUNUR 87 millj. 189 þús. kr.
1958 var veittur styrkur til
byggingar Iðnskóla í Reykja-
vík 500 þús. kr. Samkvæmt
fjárlagafrumvarpinu að við-
bættum tillögum f járveitingar
nefndar, er nú lagt til að veita
til iðnskóla i Reykjavík, Hafn
arfirði og Akureyri samtals
3 núllj 580 þús. kr. TU bygg-
ingar húsmæðraskóla var veitt
hálf mUlj. kr. árið 1958. í f jár-
lagafrumvarpinu nú, er lagt til
að veita til sömu skóla 4 miUj.
og 600 þús.
1958 voru veittar 1 mUIj.
375 þús. kr. tU bygginga
menntaskóla, nú samkvæmt
fjárlagafrumvarpinu 10 millj.
367 þús. Til byggingafram-
kvæmda fyrir bændaskóla
voru 1958 veittar 252 þús. kr.
en nú, samkv. fjárlagafrumv.
3 mUlj. 375 þús. kr. Auk þeirra
byggingaframkvæmda, sem
hér hafa verlð taldar upp var
veitt á 20. grein f járlaga 1958
1 millj. 341 þús. kr. Hinsvegar
eru ótaldar skólaframkvæmd-
ir samkvæmt 20. grein fjár-
laga nú, að viðbættum tillög-
um fjárveitinganefndar 16
millj. 540 þús. Samtals var
veitt til skólabygginga 1958
19 millj. 828 þús. kr., en sam-
kvæmt fjárlagafrumvarpinu
nú að viðbættum tillögum f jár
veitinganefndar er lagt tU að
veita á næsta ári 141 millj. 511
þús. kr. til sömu framkvæmda.
Mismunurinn er því 121 mUlj.
683 þús. kr.
Með því að leggja tU grund
vallar hækkun byggingar-
kostnaðar samkvæmt upplýs-
ingum Hagstofunnar kemur í
ljós, að raunveruleg hækkun
nemur ekki lægri upphæð en
100 millj. kr. í þessum 100
millj. kr. felst sá munur,
hversu miklu betur er staðið
að þessum málum nú heldur
en í tíð vinstri stjórnarinnar.
Og undrar nokkum þótt sum-
ir Framsóknarþingmenn yrðu
niðurlútir er þessar tölulegu
staðreyndir komu fram í ræðu
Jóns Árnasonar?
á Núpi, Reykholti og Laugarvatni
vegna of lágrar rekstraráætlun-
ar, samtals 550 þús. kr„ hækkun
til Skáksambands íslands 50 þús.
kr., hækkun listamannalauna um
300 þús. kr., sem er sem næst
10% hækkun, og tveir nýir liðir
til endurbóta á húsi Bjarna ridd
ara Sívertsen í Hafnarfirði 100
þús. kr. og til dr. Sigurðar Jóns-
sonar til áframhaldandi rann-
sókna hans á sjávargróðri við
strendur landsins.
Við 16. grein væri tekinn inn
nýr liður til sjóvarnargarða á
Stokkseyri að upphæð 100 þús.
kr., framlag til skógræktarfélaga
hækkaði um 160 þús. kr., og
yrði þá jafnhá því, sem væri í
fjárlögum yfirstandandi árs. Lagt
væri til, að hækka launaliðiVeiði
málaskrifstofunnar um 175 þús.
kr. og væri þá höfð í huga ráðn-
ing fiskifræðings við Laxeldis-
stöðina í Kollafirði. Við 16. grein
væri einnig tekinn upp nýr lið-
ur til landþurrkunar í Eyjum í
Út-Hjaltastaðaþinghá, að upphæð
50 þús. kr. Af öðrum breytingar
tillögum við 16. grein, er flutn-
ingsmaður gat um, má nefna: 100
þús. kr. hækkun á launalið fiski
matsins, sökum þess að á s.l.
sumri voru ákveðnar breytingar
á mati skreiðar fyrir Ítalíumark-
að, nýr liður til verðlagsráðs sjáv
arútvegsins að upphæð 1. millj.
kr., samkvæmt lögum frá 1964,
að kostnaður við Verðlagsráðið
greiðist úr ríkissjóði, 150 þús. kr.
hækkun á framlagi til byggingar
iðnskóla á Akureyri, hækka fram
lag til Rannsóknarráðs ríkisins
um 200 þús. kr. vegna arjkins
kostnaðar og af sömu ástæðu
hækka framlög til Verzlunarskól
ans um 200 þús. kr. og til Sam-
vinnuskólans um 100 þús. kr.
Framlögumaður gat sðan um
breytingar við 17. grein frum-
varpsins, en meðal þeirra voru,
hækkað framlag til Bjargráða-
sjóðs um 975 þús. kr., og er
það tvöfalt frá því er ráð væri
fyrir gert í frumvarpinu. Væri
það samkvæmt ákvörðun nýrra
laga, liðurinn til vatnsveitna
hækki um 200 þús. kr. og styrkur
til A.S.Í. hækki um 50 þús. kr.
Af öðrum breytingartillögum
er framsögumaður gat um má
nefna að lagt er til að hækka 7
tölulið 19. greinar um 7 millj.
kr., en það væri vegna hækkunar
útgjalda vegna launahækkana, á
20 grein væri lagt til að hækka
fjárveitingu til íþróttakennara-
skóla íslands um 440 þús. kr., og
áetti með því að vera kleift að
gera heimavistarhús skólans fok
helt á næsta ári, liðurinn um
byggingar prestsetra hækki um
300 þús. kr., og tekinn verður
inn nýr liður til jarðskjálfta-
mælingarstöðvar á Akureyri að
upphæð 215 þús. kr.
Loks gat flutningsmaður um
nokkrar nýjar heimildargreinar
á 22. grein frumvarpsins, en þar
m. a. lagt til að ríkissjóði sé heim
ilt að endurgreiða aðflutningS'
gjöld og söluskatt af vísinda-
tækjum. Einnig er heimiluð end-
urgreiðsla aðflutningsgjalda fyr-
ir Rafveitu Siglufjarðar Raf-
veitu Isafjarðar og Rafveitu Snæ
fjallahrepps. Yrði slíkt að teljast
eðlilegt, þar sem í lögum um
Landsvirkjun segði, að hún
skyldi undanþegin aðflutnings-
gjöldum. Þá er heimiluð endur-
greiðsla á aðflutningsgjöldum af
vélum til niðursuðu sjávarafurða
til útflutnings fyrir K. Jónsson
og Co á Akureyri og niðursuðu
og hraðfrystihús Langeyrar. —
Væri hér um sömu fyrirgreiðslu
að ræða og samiþykkt var til
handa niðursuðuverksmiðjunni
Norðurstjaman í Hafnarfirði. Þá
væri einnig lagt til, að veita
ríkisst j órninni heimild til að
ábyrgjast, allt að 60 millj. kr.
láni til byggingar og endurbóta
á síldarverksmiðjum, síldarflutn-
ingaskipum og síldarumhleðslu-
stöðvum og einnig að ábyrgjast
allt að 200 þús. sterlingspund að
láni fyrir hlutafélagið Fylkir I
Reykjavík, en það væri til kaupa
á nýjum skuttogara.
Að lokum gat Jón þess, að ef
breytingartillögur þessara yrðu
samþykktar hefðu þær í för með
sér, að niðurstöðutölur fjárlaga-
frumvarpsins hækkuðu um 10
rftillj. kr. og reksturarafgangur
yrði því að upphæð 1 millj. 573
þús. 607 kr.
Næstur tók til máls Halldór
E. Sigurðsson (F), og sagði hann,
að Framsóknarmenn samiþykktu
hækkanir þær er breytingartil-
lögurnar gerðu ráð fyrir, en
stæðu ekki að þeim að öðru leyti.
Ræddi hann siðan nokkuð um
skólamálin og vék að bráða-
birgðalögum frá í sumar um
heimild til að skera framkvæmd-
ir við skólabyggingar niður um
20%, og komið hefði fram með
fjárlagafrumvarpinu fyrir árið
1966, að fyrirhugað væri að
halda þessum niðurskurði áfram.
í fjárlagafrumvarpinu væri ekki
gert ráð fyrir að verja fé til
nauðsynlegra framkvæmda og
ekki gerð nein tilraun til þess
að spara, né draga úr rekstrar-
útgjöldum ríkisins. Fjárlaga-
frumvarpinu yrði ekki breytt að
gagni með einstökum breyting-
artillögum, heldur þyrfti að
koma til stefnubreyting hjá nú-
verandi ríkisstjórn.
Sigurður Bjarnason mælti fyr-
ir áliti samvinnunefndar sam-
göngumála. Sagði hann að
nefndin hefði unnið að undirbún-
ingi og gerð tillaga um framlög
ríkissjóðs til flóabáta og vöru-
flutninga og notið aðstoðar for-
stjóra Skipaútgerðar ríkisins við
það verk, en hann hefði aflað
nauðsynlegra upplýsinga um
rekstur flóabáta og samgöngu-
fyrirtækja. Vegna allmikillar
hækkunar er orðið hefði á rekst-
urskostnaði flóabáta á árinu,
sagði framsögumaður, að nefnd-
in hefði ekki komizt hjá að gera
tillögur um hækkun framlaga
til einstakra flóabáta. Væri
hækkun þessi þó allmiklu lægri
en í fyrra, en þá hefði hún num-
ið 1,7 millj. kr. í stað 740 þús-
unda nú.
Framsögumaður rakti síðan
skýrslu nefndarinnar um rekstúx
og afkomu hinna einstöku flóa-
báta og kom þar m. a. þetta fram:
Nefndin leggur til að framlag til
Norðurlands bátsins Drangsverði
hækkað um 150
þús. kr. m.a. sök
um þess, að gert
er ráð fyrir veru
legri tekjurýrn-
un hjá honum
næsta ár, með
tilkomu akvega-
sambands við ói
afsfjörð. Fram-
lag til Stranda-
báts minnkar úr 190 þús. kr. í 60
þús. kr., sem stafar af því að
akfært er norður í Árneshrepp
og því unnt að leggja þær ferð-
ir niður að mestu. Jafnframt er
gert ráð fyrir að veita 25 þús. kr.
til styrktar flugsamgöngum við
Gjögur í ÁrneshreppL Gert er
ráð fyfir því að styrkur til snjó-
bifreiðar á Austfjörðum verði
hækkaður úr 50 þús. kr. í 100
'þús. kr., en ósk frá bæjarstjórn
Seyðisfjarðar hafði borizt nefnd-
inni um að reynt yrði að búa
betur að þessum samgöngum.
Samvinnunefndin leggur einnig
til að framlag vegna vöruflutn-
inga í Vestur-Skaftafellssýslu
hækki um 50 þús. kr.
Framsögumaður vék síðan að
Faxaflóasamgöngum og útgerð
„Akraborgarinnar". Sagði hann
að Skallagrímur hf hefði sótt um
stóraukinn styrk, bæði vegna
rekstrar síns og flokkunarvið-
gerðar á ms. Akraborg. Væri
það skoðun nefndarinnar að
aðstoða beri Skallagrím hf.-til
þess að taka lán til langs tíma
vegna endurbóta á skipinu, og
leggur ennfremur til, að fyrir-
tækinu verði veittur 300 þús. kr,
Framhald á bls. 17.