Morgunblaðið - 14.12.1965, Page 17

Þriðjudaffur 14. des. 1r
MORCUNBLAÐID
17
Samband rdmversk-kaþðlskra og
mdtmælenda gjörbreytt,
segir biskup islands eftir för á kirkjuþing
Páfi gaf biskupi áritað, Ijósprentað handrit
BISKUPINN yfir íslandi, herra
Sigurbjörn Einarsson, er kominn
heim frá Róm, þar sem hann
dvaldi í 10 daga, en honum var
boðið áð vera viðstaddur þingslit
hins mikla kaþólska kirkjuþings.
Biskup hitti m.a. páfa Pál VI og
ræddi í um hálfa klukkustund við
hann. Færði bis'kup páfa
ljósprentun af Guðbrandsbiblíu,
en páfi leysti biskup út með veg-
legri gjöf, ljósprentaðri útgáfu af
einu elzta handriti að Nýja testa
xnentinu, Codex Vaticanus Gra-
ecus, og áritaði hana eigin hendi.
Auk þess gaf hann honum sér-
stakan silfurpening, sem páfi lét
slá í sambandi vfð förina til Sam
einuðu þjóðanna.
Mbl. átti tal við herra Sigur-
björn Einarsson og leitaði frétta
af þessu mikla kirkjuþingi og
för hans þangað.
— Jú, þetta var persónulegt
boð á kirkjuþingið, sagði biskup,
sem svar við fyrstu spurningu
okkar. Ég átti áður kost á að
sækja þetta þing á vegum lút-
erska heimssambandsins, en ég
hafði ekki tíma, hefði þá þurft
að vera lengur og taka annan
þátt í þessu en ég taldi mig geta.
Þegar mér var svo boðið að koma
og vera viðstaddur þingslitin, gat
ég ekki annað en metið þáð mik-
ils. Með tilliti til lands míns og
kirkju minnar taldi ég þetta vera
jnikinn sóma, sem ástæða væri
til að virða mikils. Þinginu var
að Ijúka, þegar ég kom á vett-
vang, öllum málum til lykta ráð-
ið. Ég var viðstaddur eina at-
kvæðagreiðslu og sá hvernig
þetta fór fram, hvernig mönnum
er skipað til sætis og hvernig
störfum var háttáð á fundum. En
miklir og gildir þættir fara að
sjálfsögðu fram utan hins eigin-
lega þinghalds. Undirbúningur
fyrir þetta þing hefur auðsjáan-
lega verið gífurlegur og einnig
starf þeirra nefnda, sem fjölluðu
um álitsgerðir.
— Þarna hafa verið fulltrúar
frá öðrum kirkjudeildum en
kaþólsku kirkjunni?
— Já, frá upphafi hafa verið
áheyrnarfulltrúar frá öllum
kirkjudeildum, sem hafa viljað
þekkjast það. Hafa þeir verið
sendir af alþjóðasamtökum kirkn
inna. Lúterska heimssambandið
hefur valfð lútersku áheyrnarfull
trúana. Það var mál allra, sem
í Róm. Biskup, herra Sigurbjör n Einarsson, ásamt Jóhannesi
biskupi kaþólskra í Reykjavík og fulltrúa hans, sr. Alfons Mertens,
en þeir sátu kirkjuþingið.
verið hafa í Róm sem fulltrúar
annarra kirkjudeilda, að aðstaða
þeirra til að fylgjast með störf-
um þingsins hafi verið framúr-
skarandi góð. Sýnilega var allt
til þess gert a'ð gera þeim dvöl-
ina sem árangursríkasta, svo að
þeir mættu fá sem gleggsta inn-
sýn í málefnastöðuna eins og hún
er innan kaþólsku kirkjunnar.
— Þetta var langt og mikið
kirkjuþing?
— Jóhannes páfi XXIII til-
kynnti, að hann mundi kalla sam
an alþjóðlegt þing kaþólskra
manna í árslok 1959, og þá þegar
var hafizt handa um undirbún-
ing. Þingið kom svo fyrst sam-
an á árinu 1962 og hefur staðið
síðan, að vísu með hléum. Jó-
hannesi páfa auðnaðist ekki að
stýra því nema rétt í byrjun,
sem kunnugt er, og við tók Páll
páfi VI. Það mun allra manna
mál, að hann hafi mjög farsæl-
lega haldið fram og leitt til lykta
þetta stórvirki, sem Jóhannes
XXIII hóf.
— Og árangurinn af þessu
þingi, að ýðar áliti?
— Um árangur er óhætt að
segja, að sambandið milli rói
versk-kaþólskra og mótmælenda
er gjörbreytt. Þetta hefur auð-
vitað ekki gerzt á einu vetfangi
og þirrgið hefur ekki eitt komið
því til leiðar. Það á langan að-
draganda. Og tilkoma og stefna
þingsins er til komin af langri
þróun. En þingið sjálft og niður
stöður þess hafa gefið kaþólsku
kirkjunni ailt annan svip í aug-
um okkar hinna. Og það hefur
verið mjög markvjsst stefnt að
því af hálfu kirkjuþingmanna að
svo yrði. í sem stytztu máli, þá
tel ég höfuðárangur kirkjuþings
þann, að það hefur lagt grund-
völl að opinskáum tortryggnis
lausum og einlægum viðræðum
um vandamálin og ágreinings-
málin. Kaþólskir hafa rétt fram
höndina til bróðurlegra viðræðna
um þau mál, sem ágreiningur er
um méðal kristinna manna á
sviði kenninga, skipulagningar og
trúarskilnings. Og þeir hafa opn
að dyrnar til samvinnu á svið-
um, þar serrt skoðanaágreiningur
kemur ekki til greina, svo sem á
vettvangi líknarmála. Þetta er
það mikilvægasta. Að því leyti
má segja, að það sem gerzt hefur
Róm undanfarin 4 ár, sé meiri
bylting en nokkuð sem oúðið hef
ur í fjórar aldir varðandi afstöðu
kaþólsku kirkjunnar til annarrí
kristinna manna.
Auðvitað var þingið ekki á
takaiaust. Það er ágreiningur
með þaþólskum um viðhorfin,
eins og éðlilegt er og allir hljóta
að skilja. En þeir, sem stíga vildu
raunhæft skref til aukins skiln-
ings milli kirkjudeilda, fengu al-
gera yfirhönd. Fyrirfram gerði
maður ekki ráð fyrir þessum á-
rangri. Og framan af virtist nokk
ur óvissa um hvaða stefnu þingið
mundi taka. Þeir sem vildu halda
fyrri stefnu og viðhorf ka-
þólsku kirkjunnar, virtust hafa
allmikil ítök. En áhrif þeirra fóru
fljótt dvínandi og þeir urðu um
það er lauk áðeins mjög lítill
minnihluti.
— Vilduð þér segja okkur eitt
hvað um för yðar sjálfs á kirkju-
þingið í Róm?
— Dvölin varð mér mjög á-
nægjuleg og það var mér mikils-
verð reynsla. Boðið á kirkjuþing-
ið í Róm á ég að þakka Jóhann-
esi biskupi kaþólskra á Islandi og
fulltrúa hans, sr. Alfons Mertens,
svo og erkibiskupi kaþólskra á
Norðurlöndum, Bruno Heim, sem
hingað kom á sl. vori. í Róm átti
ég kost á að hitta ýmsa áheyrnar
fulltrúa á þinginu, og það sem
var ekki síður mikilvægt, ýmsa
ágæta forystumenn kaþólskra. Ég
hitti t.d. áð máli erkibiskupinn
Wille Brands, en hann hefur haft
á hendi ábyrgðarmikið hlutverk
í sambandi við kirkjuþingið. —
Hann hefur stýrt reglulegum
fundum með áheyrnarfulltrúum,
þar sem þeir hafa komið gagn-
rýni sinni, fyrirspurnum og at-'
hugasemdum á framfæri. Þá átti
ég kost á að ræða við Bea kardi-
nála, en hans hlutur í undirbún-
ingsstörfum og stefnu þessa þings
er . ómetanlegur. Þa'ð þótti mér
mjög athyglisvert og ánægjulegt.
Bea kardináli er fullorðinn mað-
ur, nær áttræðu, en í fullu fjöri
enn.
Og rétt áður en ég fór heim
hitti ég Pál páfa VI. Hann gaf
sér góðan tima og ræddi við mig
í hálftíma, sem er mjög óvenju-
legt. Mér gazt vel að honum og
þykir hann tilkomumikil per-
sóna. Páfi var þreyttur, eins og
eðlilegt er. Það hefur mikið hvílt
á honum. Hann gaf mér mjög
verðmæta gjöf, eitt elzta handrit
að Nýja testamerttinu, Codex
Vaticanus Graecus, í Ijósprent-
aðri útgáfu og gaf sér tíma til að
rita í hana eigin hendi.
Biskup tekur fram þessa dýr-
mætu bók og við lesum áritun
páfa á ensku á titilblaði. Og við
fáum líka áð sjá öskju með silf-
urpeningi, sem páfi lét gera í sam
bandi við för sína til Sameinuðu
þjóðanna sl. haust og gaf Sig-
urbirni eintak af.
Biskup ræddi við páfa klukk-
an 10 á fösutdagsmorgun í Vati-
kaninu í Róm. Og kl. 10 um
kvöldið var hann kominn heim
til Reykjavikur, flugleiðis um
LundúnaflugvölL
* (Z'M-'i- <-o

H

|te
c-oó

iíg§
.
f
í*-* /O
u
Páfinn áritaði með eigin hendi lj ósprentað einitak af Codex Vatt-
eanus Graecus, sem kann gaí biskupinum yfir Islandi.
—Alþingi
Framhald af bls 8.
ftyrkur vegna viðgerðarínnar.
Varðandi Breiðafjarðar og
Vestfjarðasamgöngur, sagði fram
sögumaður, að lagt væri til, að
styrkur til Stykkishólmsbáts
hækkaði um 150 þús. kr. og gert
væri ráð fyrir, að hinn nýi
Stykkishólmsbátur, sem verið
hefði í smíðum undarafarið hefði
ferðir í byrjun næsta árs. Þá
væri lagt til, að styrkur til
Djúpbátsins hf. á ísafirði yrði
hækkaður lítillega en útgerð
á bátnum Fagranesi hefði gengið
vel á þessu ári.
1 nefndaráliti samvinnunefnd-
ar samgöngumála kemur fram
hvernig upphæðin, 8 millj. 372
þús. kr., skiptist milli flóabáta og
vöruflutninga og er hún þannig:
Þús. kr.
1. Norðurlandsbáturinn
Drangur............... 1350
2. Strandabátur ........... 60
3. Haganesvíkurbátur .. 25
4. Hríseyjarbátur.......... 50
5. - Grímsey, vegna flug-
ferða .................. 50
6. Flateyjarbátur á Skjálf-
anda .................. 100
sami, vegna vélakaupa . 30
7. Loðmundarfjarðar-
bátur .................. 50
8. Mjóafjarðarbátur .... 145
9. Til snjóbifreiðar
á Austfjörðum.......... 100
10. Til vöruflutninga
á Suðurlandi .......... 550
11. Til vöruflutninga til
Öræfa.................. 165
12. Vestmannaeyjabátur,
vegna mjólkurflutn. .. 300
13. Hf, Skallagrímur —
„Akraborg" ........... 1600
sami vegna viðgerðar . 300
14. Mýrabátur ............... 7
1'5. Flateyjarbátur
á Breiðafirði ......... 310
sami, vegna kaupa nýs
báts.................. 200
16. Stykkishálmsbátur,
„Baldur“ ............. 1450
17. Langeyjarnesbátur .... 100
18. Djúpbátur, „Fagranes" . 1350
19. Dýrafjarðarbátur .... 35
20. Patreksfjarðarbátur .. 25
21. Skötufjarðarbátur .... 20
Þá tók til máls Geir Gunnars-
son (K) og sagði hann það ó-
heillaþróun að fara þá leið, að
skera niður af framkvæmdum til
þess að ná endum saman á fjár-
lögum. Væri nú í 3. umræðu fjár-
laga staðfest að verið væri að
stíga stórt spor aftur á bak með
slíkum aðgerðum. Nota ætti upp-
gripaárin til þess að ná stórum á-
föngum. Þá taldi hann það ekki
rétta stefnu, að menntamálaráðu-
neytið skyldi hafa afskipti af fjár
veitingum til skólamála, og sagði
að með því væri verið að brjóta
niður ákvörðunarrétt Alþingis og
hörfa skipulega frá þeim lögum,
' er sett voru fyrir 10 árum. Vék
hann síðan að breytingartillögu
sinni, sem hann kvað hamla á
móti óheillaþróun á sviði skóla-
mála, auk þess sem hún kvæði á
um að ákvörðunarrétturinn skyldi
vera í höndum Alþingis.
Magnús Jónsson, fjármálaráff-
herra, tók næstur til máls og
kvaðst vilja vekja athygli á því
að vaf hálfu ríkisstjórnarinnar
væru ekki fluttar neinar tillögur
um lántökuheimildir. Stafaði það
af því að framkvæmdaáætlun
ríkisins væri ekki tilbúin og því
ekki séð hversu miklar heimildir
þyrftu. að koma til. Að þessari
framkvæmdaáætlun væri nú unn
ið og yrði ljóst, er þing kæmi
saman að nýju að loknu jóla-
leyfi hversu mikilla lántökuheim
ilda væri þörf, og yrði þá leitað
eftir samþykki Alþingis um þær
með sérstöku frumvarpi til lán-
tökuheimildar. Eðlilegra þætti,
að hafa þennan hátt á, en ekki
byggja á áætluðum tölum.
Afmælisfundur
Hraunprýðis
í kvöld
HAFNARFIRÐI — Slysavarna-
deildin Hraunprýði minnist 36
ána afmælis síns með skemmti-
fundi í Sj á Ifstæði shús inu í kvöld
kl. 8,30. Þar fara fram venjiuleg
aðalfundarstörf, Inga María Ey-
jólfisdóttir syngur og Anna Krist-
ín Þórarinsdióttir les upp. — Þá
verða kaffiveitingar.
í tilefni af þessum tímaimótum
verður nokkrum gestum boðið á
fundinn, m.a. Gunnari Friðriks-
syni forseta SVFÍ, Henry Half-
danarsyni, Gróu Pétursdóttur,
bæjarstjóranum og bæjarfóget-
anum í Hafnarfirði. — Á fundin-
um verða afihenitar gjafir og
þrjár konur heiðraðar.