Morgunblaðið - 18.12.1965, Side 6

6
MORCU N BLAÐIÐ
Laugardagur 18. des. 1965

Bréfum, sem björguðust
úr eldinum í Skerjafirði
má að msklu leyti þakka að endurminningar
IViaríu IVIarkan voru skrifaðar
í>að er jólafas á borginni
þessa dagana. Á heimiluxn er
undirbúningur hátíðarinnar í
hámarki, — hreingerningar,
ys og þys, — og ilmandi smá-
kökulykt leggur um stiga og
Banga. Húsmaeðurnar taka
hendinni djúpt í peninga-
kassa heimilanna og halda í
bæinn — koma atftur að
kvöldi rjóðar í vöngum, hlaðn
ar pinklum og léttri buddu.
Jólagjafir handa börnum, for
eldrum, eiginmönnum. í mið
bænum liggur í lofti asi og
eftirvænting.
í öllu þvi vöruflóði, sem
streymir um hendur borgar
búa þessa dags, er bókaflóðið
snar þátt-ur eins og jafnan
áður. Á síðum dagtolaðanna
blasir við hver auglýsingin
annarri stórorðari um „hina
stórkost'legu*1 bókmenntavið-
burði ársins, „óskabækur"
un«Iingsins, eiginmánnsins,
eiginkonunnar, unnustunnar,
— bækurnar, „sem allir hafa
beðið eftir“ eða „sem hlutu
að komaí* og þar fram eftir
götunum, endalaust. Gagnrýn
endur blaðanna sitjá við og
lesa og fella sína dóma — og
sýnist þá stundum sitt hverj-
um.
Ein þeirra bóka á ýfirstand
andi jólamarkaði, sem um-
tal hefur vakið, er minninga-
bók Maríu Markan, skráð af
Sigríði Thorlacius. „Bókin er
auðvitað ekki skáldverk, held
ur aðeins látlaus frásögn stað
reynda" sögðu þær María og
Sigríður, þegar blaðamaður
Mbl. hitti þær að máli í vik-
unni. Við höfum setið um
stund heima hjá Sigríði og
gætt okkur á kaffi, nýbökuðu
laufabrauði os glóðvolgri
stórtertu, bakaðri eftir úpp-
skrift frá Texas. Baxst jtalið í
ýmsar áttir, frá bakstri og
söngkennslu að útvarpsþætti,
sem varð upphaf þess, að End
urminningar Maríu Markan
voru látnar á þrykk út ganga.
— Hugmyndina að því, að
bókin yrði skrifuð átti Arn-
björn Kristinsson, forstjóri
Setbergs, sagði Sigríður og
bætti við: Hann kom að máli
við mig og spurði hvort ég
vildi skrá endurminningar
Maríu, ef hún fengist til þess
að segja frá. Einu kynni okk
ar Maríu voru þau, að ég
hafði átt við hana viðtal fyr-
ir útvarpsþáttinn „Við, sem
heima sitjum“. Virtist mér þá,
að hún myndi hafa frá mörKu
að segja, sem öðrum mætti
verða til ánægju að heyra. —
En ég verð að játa, hélt Sig-
ríður áfram, að ég var með
dálítinn hjartslátt þegar ég
hafði tekið að mér verkefnið,
því kynni okkar vóru ekki
nánari, en þetta sem ég sagði
áðan og því leit ég auðvitað
fyrst og fremst á Maríu sem
hina miklu og frægu söng-
konu.
— Svona nú, Sigríður, ekk-
ert skrum, greip María fram í.
__Nei, nei, lofaði Sieríður, og
bætti við til útskýringar: Þeg
ar við vorum að vinna bókina
hafði ég íekið upp allmikið
af ummælum og dómum um
söng Maríu, sem voru afburða
glæsilegir, en hún skipaði mér
yfirleitt jafnharðan að strika
það út aftur, sagði alltaf, að
eftirá hljómuðu slík ummæli
alltaf sem skrum. Stöku sinn-
um leyfði ég mér þó að ó-
hlýðnast henni — sumum
finnst ég hafa gert það of oft,
öðrum of sjaldan.
— Þið hafið ekki viljað hafa
þetta áamtalsbók?
— Nei, sagði Sigríður, að
minnsta kosti ekki eingöngu.
Útgefandanum fannst, eins og
mér, að of mikið væri að hafa
spurninSar og svör í heilli bók
en hann gaf mér algerlega
frjálsar hendur um hvernig
ég léti skiptast á frásagnir og
viðtöl. En eftir því, sem á
starfið leið þróaðist bókin í
þetta form í höndum okkar.
— Hvernig unnuð þið bók-
ina?
— í stórum dráttum þannig,
að María talaði inn á segul-
band og ég skrifaði það upp.
Síðan hittumst við og ræddum
fram og aftur um efnið, felld-
um niður og bættum við, eins
og genSur. Þannig koll af
kolli — og auðvitað varð að
skrifa handritið mörgum sinn
um. Þar að auki lánaði María
mér úrklippusafnið sitt og ég
fékk að fara í gegn um öll
bréfin, sem hún skrifaði for-
eldrum sínum á námsórunum
erlendis.
— Já, það er nú að mörgu
leyti að þakka bréfunum,
sagði María, að við gátum
gert þetta. Það rifjaðist svo
margt upp við lestur þeirra,
— þar komu fram viðhorf
mín sem ungrar stúlku sem
kemur í fyrsta sinn út í heim
— og lýsingar á ýmsum atvik-
um athyglisverðum os sparjgi
legum. Annars er það hrein
tilviljun, að þessi bréf skuli
vera til ennþá. Þau eru eitt
af því fáa, sem föður mínum
tókst að bjarga úr eldsvoðan
um, þegar húsið hans í Skerja
firði brann.
— Og ykkur hefur gengið
vel samstarfið?
— Já, svarar Sigríður —
það verð ég að segja, að mér
hefur fundizt samstarf okkar
afar ánægjulegt. Við höfum
spjallað saman langar stund-
ir og drukkið ótal kaffibolla
— og aldrei hlaupið snurða á
þráðinn. Ég hef ekki unnið
skemmtilegra starf. En annað
mál er hvernifi það hefur
tekizt — það veit ég ekki
sjálif — um það verða aðrir að
dærna.
— Já — ég segi það sama
fyrir mitt leyti, sagði María
— og bætti við brosandi —
svo við dáumst nú svolítið
hvor að annarri — að mér
fannst sérlega gott að starfa
þessu með Sigríði — og
skemmtilegt, meðan það var.
En nú er þessu verki lokið
og þá er það frá. Ég vona að-
eins að fólk líti á bókina eins
og henni var ætlað að vera,
einföld frásögn af lífi söngv-
ara. Maður kynnist mörgu
fólki og ýmsum skemmtileg-
um stöðum við slíkar kringum
stæður, en þá er líf söngvara
jú fyrst og fremst söngur og
aftur söngur — nám, æfingar
og mikil vinna — sífeldur
söngur.
'ýc Jólablöðin
Barnablaðið Æskan var í
póstinum mínum í gær. Þetta
var Jólablaðið — það, sem
fyrrum var beðið eftir með
hvað mestri eftirvæntingu. Vin
áttuböndin við Æskuna hafa
ekki rofnað þótt árin hafi lið-
ið og geri ég ráð fyrir að marg
ir, sem lásu þetta barnablað á
fyrstu árum skólagöngunnar,
segi sömu sögu.
Mér finnst Æskan lífleg og
fjölbreytt og hvet alla foreldra
til þess að gefa börnum sín-
um áskrift. Þó finn ég eitt að
þessari Jóla-Æsku — og í raun
inni virðist það megingalli á
öllum jólablöðum nú á dög-
um: í þau vantar jólaefnið.
Ég hef séð skrautleg jóla-
blöð. sem ekki birta staf um
jólin, eða annað, sem jólun-
um er tengt. Það á vísu ekki
við Æskuna.
En útgefendur virðast hafa
komizt að þeirri niðurstöðu, að
lítið sé upp úr því hafandi að
birta jólasögur og annað slíkt
í jólablöðum. Það er ekki í
tízku.
Jólablöð, sem ekki birta jóia
efni, eru í rauninni engin jóla-
blöð. Miklu oftar auglýsinga-
blöð.
•jr Kjólar kvenfólksins
Hér kemur kafli úr bréfi frá
manni, sem ekki fellir sig við
orðaforða kvenfólksins:
,,Þegar við karlmennirnir
kaupum föt, segjum við (ef við
segjum eitthvað): Ég keypti
föt (einhneppt, tvíhneppt), grá
(blá brún) — keypti þau í
gær.
Meira er ekkiþörf áaðsegja.
Allir vita við hvað er átt. Er þá
hægt að álasa manni, þótt
maður gnísti hvern jaxlinn á
fætur öðrum í mél — og langi
til að lúberja vinkonur sinar,
þegar þær segja:
„Ég keypti svo svaka lekkr-
an selskabskjól með bróderuðu
skjörti, pífum og briddering-
um. Hann er með ltiskermum
og knipplingum, plíseraður
með spælum — í grænum sétt-
eringum, úr ekta tjulli með
elegant pallíettum, ægilega
móðins og smart. Ekki næs,
hedur kreisí, maður“.
Þetta segir bréfritari að
vinkonur hans segi. þegar þær
hafa keypt sér kjól — og ég
verð að viðurkenna, að ég get
með engu móti gert mér grein
fyrir því hvernig kjóllinn lít—
ur út — þrátt fyrir allar út-
skýringarnar. Hann er grænn,
ég átta mig ekki á öðru — og
ég er ekkert hissa á bréfritara,
þótt hann verði líka grænn í
framan.
Ég held, að stúlkur, sem
ganga í „kreisí“ kjólum séu
sjálfar svolítið „kreisí“ — og
við það getur bréfritari vænt-
anlega huggað sig.
★ Keðjur
Og svo kemur hér stutt bréf:
„1 borgum nágrannaland-
anna er akstur á keðjum
stranglega bannaður. Reykja-
vík virðist eina borgin sem
horfir upp á, að góðar mal.
bikaðar götur séu eyðilagðar á
þennan hátt. — Kunningi
minn sagði mér í gær, að hver
einasti bíll sem ekur á keðj-
um eftir óskemmdri malbik.
aðri götu myndi eyða henni
sem svarar 350 krónum á
hvem kílómetra. Er þetta rétt?
Ég hefði haldið að það væri
talsvert meira. Það væri gam-
an að fá svar.
S.N.J.Ó. Barði"
Kaupmenn - Kaupfélög