Morgunblaðið - 22.07.1966, Page 15

Föstudagur 22. júlí 1966
MORGU N BLAÐIÐ
15
Rómantík og illgresi
LíOKSINS er stefnan mótuð í
ræktunarmálum okkar hér á
landi. I>að á að rækta illgresi í
stað túngrasa. Jónas Pétursson,
alþingismaður, fyrrverandi til-
raunastjóri í jarðrækt og núver-
andi formaður stjórnar Rann-
sóknarstofnunar landbúnaðarins,
skrifaði á síðastliðnu ári greinar
korn í Frey um fóðurgildi tún-
fífils og annarra tvíkímblaða
jurta, jafnframt kvartaði hann
yfir ráðunautum, sem ferðuðust
um landið og sprautuðu eitri á
þessar dásamlegu jurtir. Róman-
tíkin lengi lifi, en fer hún ekki
út í öfgar þegar fyrrverandi til-
raunastjóri fer að halda upp á
arfa, aðeins af því, að hann ber
blóm.
í>að væri ekki óeðlilegt að fyrr
verandi tilraunarstjóri reyndi að
gera sér grein fyrir hvað er
illgresi.
Allar nytjajurtir geta verið iil
gresi, t.d. voru kartöflur afleitt
illgresi í gulrótargörðum hjá garð
yrkjubændum í Grafarbakka-
hverfinu í Hrunamannahreppi
fyrir nokkrum árum. Bláber eru
ágæt á bragðið og við tínum
eins mikið af þeim og við höfum
tök á, en bláberjalyng er versta
illgresi í beitarlöndum, en sem
betur fer þurfum við ekki að
slást við það í túnum. Hveiti er
illgresi í byggökrum og bygg
illgresi í hveitiökrum. Túnfífill
og arfi eru illgresi í túnum, en
geta verið til verulegs gagns í
beitilöndum. Sennilega á arfinn
óvíða við, að minnsta kosti ekki
haugarfi. Þótt nokkur ensk fræ-
sölu fyrirtæki auglýsi sérstakar
beitarblöndur, sem innihalda
margar tegundir tvíkímblaða
jurta, þar á meðal fræ af tún-
fífli, þá er ekki ætlazt til, að
þessum blöndum sé sáð í slægju
lönd, eða að fyrrverandi tilrauna
*tjóri uppi á íslandi fari að
syngja „Fífilbrekka gróin grund“
með tregatón yfir horfnum, gul
um breiðum fífla og sóleyja.
Þar sem ég undirritaður hef
gert nokkuð að því á undanförn-
um árum að leiðbeina bændum
um eyðingu illgresis, að vísu
með misjöfnum árangri. þá var
skeytum tilraunastjórans eflaust
beint til mín. Mér vitanlega hef
ur enginn annar ráðunautur
farið um landið og úðað gegn
illgresi. Smávegis huggun gæti
það samt verið fyrir formann
Rannsóknarstofnunar landbúnað
arins að fá vitneskju um það, að
sennilega hefur enginn ráðunaut
ur drepið túnfífil vísvitandi í
túnum, en ég get ekki neitað því
að hafa drepið nokkrá fífla í
grasblettum hér í Reykjavík.
Fífillinn hefur sennilega orðið
sjálfdauður í flestum túnum hér
á landi þegar áburðarnotkunm
jókst og ræktun túnanna varð
betri.
„Nú hækkar hagur Strympu",
því sennilega á fífillinn og arf-
inn og allir þeirra fylgifiskar
bjarta farmtíð fyrir höndum, þar
sem einn valdamesti maður í til
rauna- og rannsóknastarfsemi
landbúnaðarins hefur tekið þá
félaga undir sinn verndarvæng.
Hér að framan hefur ekki ver-
ið vitnað í niðurstöður tilrauna,
enda gefur grein Jónasar Péturs
sonar ekki tilefni til þess. En í
flestum löndum hafa verið gerð-
ar víðtækar tilraunir með ýms
illgresiseyðingarlyf, til að út-
rýma fíflum og öðru illgresi úr
nytjagróðri.
Þessum fáu línum vildi ág
koma á framfæri i Morgunblað-
inu vegna þess, að aðalatriðin úr
umræddri grein Jónasar voru
endurprentuð í Morgunblaðinu
þann 1. þ.m. undir fyrirsögnlnni
„Fífilbrekka gróin grund“.
Agnar Guðnason.
H allgrímskirkja
ÞEXJAR ég geng upp Skólavörðu-
stíginn og sé útbreiddan geysi-
víðan faðm hinnar hækkandi
Hallgrímskirkju, finnst mér
skemmtilegt að hugsa til þess, að
Guðjón Samúelsson, fyrrverandi
húsameistari ríkisins, skyldi
vera svo bjartsýnn, framsýnn,
stórhuga og trúaður á framtíð
Reykjavíkur og þjóðarinnar, að
áræða að gera uppdrátt að þess-
ari miklu kirkju, sem sennilega
á eftir að verða vegleg kóróna
höfuðstaðarins.
í framhlið kirkjunnar sé ég
útbreiddan faðm móður okkar
kristinna manna. Einhverjir, sem
vildu þoka henni burt, þóttust
sjá þar „selshreifa". Menn líta
misjöfnum augum á eitt og ann-
að. Eitt skáldið okkar sá í gróð-
Yfirlýsing um
landbúnaðarmál
frá formanni framkvæmdanefndar
héraðsnefnda bænda
VEGNA spurninga, sem sum dag
blöðin hata beint til mín síð-
ustu daga, sem formanns fram-
kvæmda stjórnar þeirrar, er hér
aðsnefndir bænda kusu sér, um
viðhorf þessara samtaka nú eft-
ir tilkynningu Framleiðsluráðs
og fund fulltrúa nefndanna á
Akureyri 16 júlí sl vil ég leyfa
mér að senda dagblöðunum eftir
farandi, svo að þau sitji öll við
sama borð um svör af minni
hálfu.
Ég vil taka það fram, að full-
trúar bænda gera sér ljóst, að
innvigtunargjaldið svonefnda er
ekki orsök heldur afleiðing vand
ræðaástands, sem orðið var.
Vegna hinna miklu smjörbirgða,
og þess, sem vantaði á að út-
flutningsuppbætur dygðu, vant-
aði um 80 millj. kr. til þess að
bændur gætu fengið lögákveðið
framleiðsluverð fyrir vöru sína
á sl. ári og nokkrar mjólkur-
vinnslustöðvar gátu ekki greitt
bændum út að fullu verð sl. árs.
Orsök þess var einnig sú, að
Seðlabankinn lækkaði afurðalán
landbúnaðarins um 14,5% þar
sem hann taldi smjörbirgðirnar
ekki þess virði, sem þær voru
skráðar. Ráðstöfun Framleiðslu-
ráðs var því eðlilegt neyðarúr-
ræði eins og komið var. Eftir
tilkynningu Framleiðsluráðs á
dögunum um að Seðlabankinn
hafi hækkað afurðalánin og inn
vigtunargj aldinu verði aflétt 1.
september er fjárhagsvandinn
ekki leystur nema að nokkru
og engin viðhlítandi lausn feng-
in á þeim vanda, sem fundur
héraðsnefndanna fjallaði um, og
var það einróma álit Akureyrar-
fundarins. Enn vantar þessar
vinnslustöðvar rúmar 20 milljón
ir til þess að geta lokið greiðsl-
um fyrir árið 1965 og vantar t.d.
40 aura á lítra hjá Mjólkursam-
lagi KEA og meira hjá hinum
tveimur. Það liggur í hlutarins
eðli, að bændur geta ekki tekið
þeirri verðskerðingu, sem þeim
yrði þarna búin, og ég vil undir-
strika það, sem Sigurður Sig-
mundsson í Syði a-Langholti,
einn af stjórnarmönnum héraðs-
nefndanna hefur sagt, að sunn-
lenzkir bændur mundu ekki una
slíkri skerðingu og ekki von að
norðlenzkir bændur geri það
heldur, og því legði hann þunga
áherzlu á, að þessi vandi væri
leystur nú þegar
Af þéim orsökum, sem hér
hafa verið taldar, leit Akureyr-
arfundurinn einróma svo á, að
fjárhagsvandinn væri ekki nema
að nokkru leystur og engin við-
hlítandi svör fengin við þeim
kröfum, sem futidur héraðsnefnd
anna á Sögu um daginn setti
fram, og er það forsenda þeirrar
álytkunar, sem Akureyrarfund-
urinn gerði einróma og tilmæl-
anna um stéttarsambandsfund til
þess að ræða aðgerðir. Við telj-
um einnig, að ein meginorsök
þess, að fullt verð næst ekki á
yfirstandandi ári sé setning
Framhald á bls. 27
ursælum sléttum Danmerkur
einna helzt neflausa og augna-
lausa ásýnd, en þjóðskáldið okk-
ar, Matthías Jochumsson, sá þar
„Brosandi land, fléttað af sól-
hýrum sundum saumað með
blómstrandi lundum.“ Og stór-
skáldið Einar Bendiktsson kvað
um flatlendið í Kanada: „Þar
frelsandi sléttan, fangmjúk og
sterk, fóstrar hvert barn hins
sækjandi vilja.“ — Svo misjafn-
lega líta menn á meistaraverk
náttúrunnar, hvað þá mannanna.
Á vesturhæð miðbæjar Reykja-
víkur rís fögur kirkja. Hana
teiknaði Guðjón Samúelsson. Á
austurhæðinni er að rísa önnur
enn meiri. Hana teiknaði sami
maðurinn, er hann hafði lokið
að mestu að gera og láta gera
uppdrætti að 700 húsurn, þar af
62 kirkjum, 66 prestsetrum og
yfir 100 skólum, einnig stórhýs-
unum Háskóla íslands, Þjóðleik-
húsinu, Landsspítalanum og
fleiri, þá gerði hann teikninguna
af Hallgrímskirkju. Hiún mun
lengi vitna um stórhug hans, en
hún vitnar þó fyrst og fremst
um hann, sem hún er heitin eftir,
hann, sem „svo vel söng“ trúar-
Ijóðin „að sólin skein í gegnum
dauðans göng,“ — Hallgrím
Pétursson.
Þegar framtíðarbörn Reykja-
víkur fara sína skemmtigöngu
frá dældinni milli hæðanna
tveggja, dalnum, þar sem varð-
veittar eru minningarnar um hið
fyrsta landnám í Reykjavík, og
’eggja leið sina upp á Skóla-
vörðuhæðina, þá opnast þeim
þessi mikli, útbreiddi faðm
kirkjunnar, sem í nafni þess
lausnara, sem Hallgrímur Pét-
ursson, söng um sín ódauðlegu
trúarljóð, vill taka börn þjóðar-
innar í faðm sinn um allar
ókom.iar aldir.
Ef kynslóð geimrannsókna og
vísinda blindast svo af ljóma
sinna eigin afreka, að hún kemur
ekki auga á guð feðra sinna, þá
ríður henni mun meira á að
eiga musteri hinna guðlegu
dyggða — kærleikans, réttlætis-
ins og góðvildarinnar, þessara
dyggða, sem við innifelum í
guðshugtakinu og mannkyn get-
ur ekki án verið vilji iþað lifa
í sátt og farsæld, leyst fná eðlis-
hneigð rándýrsins, og láta sönn
reynast orð skáídsins, að „must-
eri Guðs eru hjörtun sem trúa.“
Pétur Sigurðsson.
ABC UPPTÆKT
Madrid, 21. júlí, NTB —
Spænska lögreglan gerði í dag
upptækt upplag dagbla'ðsins
ABC, sem er málgagn konungs-
sinna. Ástæðan var grein eftir
blaðamanninn og rithöfundinn
Luis Maria Anson, þar sem hann
hvatti eindregið til þess, að Don
Juan Carlos prins tæki við stjórn
artaumum á Spáni, að Franco
iiðnum.
Giftir sig senn
MIKIL leynd hefur hvílt
til þessa yfir brúðkaupi for-
setadóttur Bandarikjanna,
Luci Baines, og Patricks
John Nugent, sem haldið
verður laugardaginn 6. ágúst
Nú eru boðskortin tekin að
streyma úr Hvíta húsinu til
400 gesta, sem enginn veit
hverjir eru, en margir þeirra
kváðu vera frá Waukegan og
Texas. Luci er nú búin að
velja sér brúðarkjói með
klassisku sniði og gjafir eru
þegar teknar að streyma til
Hvita hússins, 50-60 að meðal
tali á dag.
Vinir þeirra hafa látið í
veðri vaka, að eftir brúð-
kaupið muni þau líklega
leigja sér flugvél og halda til
Caribbean eyju til að eyða
hveitibrauðsdögunum.
Hverjum verður boðið?
Isaf jörður fær góð
ar afmælisgjafir
ísafirði, 20. júlí —
í SAMBANDI við hátíðahöldin
á aldarafmæli ísafjarðarkaup-
staðar um s.l. helgi bárust ýmsar
veglegar og góðar gjafir. Sigur-
jón Sigurbjörnsson frá Reykja-
vík gaf 30 þús kr. í byggingar-
sjóð Elliheimilis til minningar
um fósturforeldra sína Kristínu
Hákonardóttur og Þórarin S.
Guðbjartsson. Ingólfur Jónsson,
fyrsti bæjarstjóri á ísafirði og
kona hans, Sóley S. Njarðvík,
gáfu tvær vandaðar og fallegar
bækur. Er önnur listaverkabók,
en hin fyrsta heildarútgáfa af
verkum G.B. Shaw í einu stóru
bindi. Frá Vestfirðingafélaginu
á Akureyri barst að gjöf mál-
verk af Akureyrarkaupstað eftir
Garðar. Auk þess barst fyrir
skömmu gjöf bæjarstjórnar Húsa-
víkur, sem tilkynnt hafði verið
í vetur, en það er stór og mjög
fögur lituð ljósmynd af Húsa-
vík.
Bæjarstjórninni bárust ágæt-
ar gjafir frá vinabæjum á Norð-
urlöndum. Frá Hróarskeldu barst
ljósprentun af handriti Sturlunga
sögu. Var sú ljósprentun gefin
út árið 1958. Frá Tönnsberg
bárust mjög fallegir þriggja
arma kertastjakar úr silfri. Frá
Linköping barst blár krystal-
stallur hár og forkunnarfagur
með sandblásnu skjaldarmerki
Linkjöping-bæjar. Og frá Joen
suu barst skjaldamerki bæjar
ins og einnig fögur silfurskái
með igreyptri mynd af dóm-
kirkju bæjarins.
Mikill fjöldi gjafa barst ísa-
fjarðarkaupstað á afmælisdag-
inn 26. janúar s.l. og hefur þeirra
verið getið áður.
Gunnar Vagnss.
yfir fjármála-
deild útvarpsins
Menntamálaráðuneytið hefur
tilkynnt að Gunnar Vagnsson,
viðskiptafræðingur, hafi verið
settur framkvæmdastjóri fjár-
máladeildar Ríkisútvarpsms frá
1. október næstkomandi að
telja.
Gunnar er viðskiptafræðingur
að mennt . Hann var fram-
kvæmdastjóri Landssambands
iðnaðarmanna 1945-46, bæjar-
stjóri á Siglufirði 1946-1949,
starfaði síðan við endurskoðun
og var fultrúi á aðalskrifstofu
SÍS 1953-58, en þá varð hann
fulltrúi í samgöngu- og iðnaðar-
málaráðuneytinu og deildar-
stjóri þar frá 1962.
Biskupar Islands
og Færeyja til
Skúlholtshútíðar
SKÁLHOLTSHÁTÍÐIN verður
haldin 24. júli n.k., en hún er
að venju haldin sunnudag næst
an Þorláksmessu á sumri.
Hátíðin hefst með messu í
Skálholti. Biskupinn yfir íslandi,
herra Sigurbjörn Einarsson þjón
ar fyrir altari. Biskup Færeyja,
herra Jakup Joensen prédikar.
Þá syngur Skálholtskórinn, for-
söngvarar eru Ingvar Þórðarson
og Sigurður Erlendsson. Trompet
leikarar eru Sæbjörn Jónsson og
Kristján A. Kjartansson. Organ-
leik annast Guðjón Guðjónsson
stud. theol.
Samkoma í Skálholtskirkju
hefst kl. 16,30. Þá leikur Árni
Arinbjarnarson orgellög trúar-
legs eðlis eftir Johan Sebastian
Bach. Guðmundur Daníelsson
skáld, flytur ræðu og Sigurveig
Hjaltested og Margrét Eggerts-
dóttir syngja með undirleik Árna
Arinbj arnarsonar.
Þá les Guðmundur Ingi Krist-
jánsson skáld frá Kirkjubóli
frumort kvæði. Síra Guðmundur
Óli Ólafsson staðarprestur annast
ritningarlestur og flytur bæn.
Samkoman endar á almennum
söng.
Hjónaspil og
Tónaspil á
Húsavík
Húsavík, 19. júlí.
Ferðaleikhúsið sýndi sjónleik
ina Tónaspil og Hjónaspil í sam'
komuhúsinu í Húsavík í gær-
kvöldi. Aðsókn var góð þrátt
fyrir að yfir stæði fyrsta síldar
söltun sumarsins, enda gafst
þarna tækifæri á að sjá unga
leikara ásamt hinum þjóðþekktu
gestum Baldvini Halldórssyni
og Róbert Arnfinnssyni, sem nú
fara með hlutverkin í Hjóna-
spilinu ásamt Kristínu Magnús.
Flokkurinn fer héðan vestur
um land og sýnir á Akureyri
á fimmtudagskvöld-