Morgunblaðið - 13.05.1967, Síða 6

T
*
I
M
\
R
I
I
R
T
V
í
IV
IV
Verzlunarfrelsi “
endurheimt
VIÐREISNIN færði íslenzku þjóðinni verzlunarfrelsi
é ný. Afnám haftakerfisins í innflutnings- og gjald-
eyrismálum er án efa einn mikilsverðasti árangur
þeirrar efnahagsmálastefnu, sem fylgt hefur verið á
undanförnum árum, — og sá árangur hennar, sem all-
ur almenningur hefur hvað bezt orðið var við.
Hinn 1. júni 1960 voru 60% innflutnings til lands-
ins orðin frjáls, þ. e. frílistinn færður upp í 60% inn-
flutnings. Síðan hefur innflutningsfrelsi verið auk-
ið jafnt og þétt, svo að nú eru 86,4% innflutningsins
alfrjáls. Meginhluti þess innflutnings, sem ekki er
frjáls, er þó einungis háður leyfum til að tryggja
viðskipti við nokkur Austur-Evrópulönd vegna út-
flutningshagsmuna þjóðarinnar, en leyfi til innflutn-
ings frá þeim eru auðfengin og mikið af þeim inn-
flutningi er staðlaðar vörur, sem ekki skiptir miklu
máli, hvaðan eru keyptar.
Mönnum verður bezt ljós þýðing verzlunarfrelsis-
fns, þegar þeir rifja upp í huga sínum hin ytri merki
haftastefnunnar, sem menn urðu ætíð varir í hinu
4aglega Ufi:
ón&gt vöruval —Biðraðir við verzlanir. — Langar
Mtur á biðstofum úthlutunarnefndanna. — Svarta-
•Btarkaðsbrask.
önnur áheiliaátirif haftakerfirins voru t d. þau:
al framleiðslan beindist að ððrum greinum en hag-
kvæmast var;
al það var háð duttlungum og geðþótta yfirvaM-
azzna, hvttða fyrirlæki maettu lifa og hver ættu að
táeyja;
*S ýtt var imdir innflutning vörutegunda, sem gáfu
gáðar tolltekjur i rUússjóð, en teknarkáður innflutn-
kogur — aft naUðsyniegri — vörUtegunda, iem gáfu
■únni tekjur;
ag vöruverð vafð hærra og þjönusta við neytendur
lakari vegna skorts á samkeppni í innfiutnmgswrzl-
vninnL
IÞetta haftakerfi var i algleymingi hér á landi, þeg-
ar viðreisnarstjórnin tók við völdum i árslok 1959,
•Bda höfðu höitin verið aukin injög mikið á vaida-
tíma vinstri stjórnarinnar. fsland var þá eina landið
í Vestur-Evrópu, sem bjó við víðtæk gjaldeyris- og
innflutningshöft.
Viðreisnarstjórnin leysti af þjóðinni haftafjötrana
Gjaldeyrisstaða landsins hefur farið batnandi ár
frá ári allt viðreisnartímabilið. 1 stað 144 millj. kr.
gjaldeyrisskuldar, þegar viðreisnarstjórnin tók við,
átti þjóðin i árslok 1966 gjaldeyrisforða, sem naa
1.915 millj. kr.
Eftirfarandi yfírlit um gjaldeyrisstöðu bankanna
frá árslokum 1959 til ársloka 1966 (miðað við nú-
gildandi gengi) sýnir vei hina stöðugu aukningu
gjaldeyrisforðans:
195» ............ + i** millj. 1».
1960 .............. 127 —
1961 «27 —
1962 ............. 115» —
1963 ............ 1311 —
1964 ............. 15*3 —
1965 ......»..... 1912 —
3966 ............... »15 —
og tók upp frjálsræðisstefnu í viðskiptamálum, sem
hefur fært almenningi valfrelsi og vörugnótt og
stuðlað að tæknilegum framförum og nýjungum í at-
vinnulífinu.
Hin bætta gjaldeyrisstaða er tvfmælalaust eina
þýðingarmesti árangur viðreisnarinnar.
íslendingum er öðrum þjóðum fremur sérstök
nauðsyn i veruiegum gjaldeyrisforða vegna þesst
hve mjög afkoma þjóðarinnar er háð aflabrögðum
og verðlagi útfíutningsafurðanna á erlendum mörk-
uðum. Vegna gjaldeyrisforða sins megna íslend’.ng-
«r nú áð taka á sig áföll af verulegri verðlækkun
afurða þeirra erlendis án þess að lenda I greiðslu-
erfiðleikum út á við eða gripa til hafta i innfíuta-
ings- og gjaldeyrisverzlun.
Hin stórfoætta gjaldeyrisstaða á viðreisnartfmabn-
inu hefur einnig gert það að verkum, að islenzka
þjóðin hefur endurheimt traust sitt á hinum al-
þjóðlega lánamarkaði, sem var henni algjörlega k>k-
aður, þegar viðreisnarstjórnin tók við völdum. A
undanförnum árum hefur þjóðin því á ný átt kost
á erleadum lánum tíl efnahagslegrar uppbyggingar
i landinu. ,
Traust gjaldeyrisstaða
§ Á FRAMFARALEIÐ
13. mal 1997