Morgunblaðið - 25.06.1967, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 196'í.
3
Sr. Jón Auðuns, dómprófastur:
Sannleiksvotturinn
í Sesareu
MÉR ER saigt að á norðurströnd
hinna fornu Júdeulbyggða meigi
enn líta sandi orpnar rústir Ses-
areu, hinnar miklu haínarborgar
í fornöld. Þar sem áðux lifðu kyn
elúðdr við auðsæld eða örbirgð,
þar Bem áður ómuðu hlátrar og
harttiastunur, þar ríkif nú þögn
©g auðn.
Þögn, nema þegar öldur Mið-
jarðarhafsins leika við sandana,
©g auðn fyrir annarra auguim en
þeirra, sem kunna að vera gædd.
ir sjón til að sjá svipmyndir
úr lífi löngu liðinna kynslóða.
í þessari glæstu borg, Sesareu,
gerðust þeir atburðir, sem Post-
ulasagan seigir frá í kafla, sem
þessum sunnudegi fylgir.
Það var um árið 60 og stór-
menni er saman komið í borg-
inni. Rómiverski landsstjórinn,
Festus, fagnar tignum gestum,
sem til borgarinnar eru komnir,
þeim Agrippa konungi, glæsi-
legum heimsmanni, og Berníke
systur hans, sem áhöld voru um
hvort írægari var af fegurð
sinni eða siðleysi.
Með mikilili viðhötfn otg glæstu
fyltgdarliði ganga hinir tignu
gestir til sæta. En fram yfir þá
lætur l’andsstjórinn leiða mann,
sem er hjá honum fangi, ákiærð-
ur af Gyðingum. Bandinginn er
hin víðkuinni Gyðingur, Sál frá
Tarsus eða Báll postuli. Hann
gengur fram fyrir þetta stór-
menni í fjötrum og á að verja
mlál sitt,
Honum er Ijóst, að framrni fyr
ir þessu fólki var ekki auðvelt
að verja það miál sem hann bar
fyrir torjósti.
Hann horfir á hið tigna fólk.
En glysið tolindar ekki augu
hains, þau hötfðu æðri. og hjart-
ari ljóma litið. Oig tign þessa
Æó]k:S vex honum ekki í augum,
hún var ekki annað en vesæld-
arskuggi hjá þeirri æðri veg-
semd, _ sem hann þekkti. En gat
hann vænzt þess, að þetta tfólk
sem annálað var fyrir svo
skefjalaust nautnalítf, að jatfn-
vel heiðna heiminum otfbauð,
gæti skilið það mál, sem hann
viar fangi í fjötæum fyrir að
tflytja?
Um vitranir sínar varð hann
að taila við fólk, ef hann tal-
aði við það á annað borð, því
að á þeim var kristindómur
hans grundvallaður, án þeirra
hefði hann aldrei orðið krist-
inm maður. •
Var það ekki voniaust að tala
við þetta fólk uim sl’ik efni? Var
ekki réttara að ganga þögull úr
þessum sal en að opna þar
hjarta sitt, leyndustu djúp þess
og helgustu dlóma?
Andspænis slíkri raun hatfði
meistari Páls áður staðið. Um
himneska hluti 'hatfði hann vitn-
að tfyrir þeim, sem engan himin
þekktu, þeigar hann stóð frammi
fyrir Pílatusi og kaldrifjuðum
trúmálaleiðtogum með æðsta
prestinn í broddi fylkinlgar og
sagði hiklaust við þessa glott-
andi henra: „Mitt riki er ekki
atf þessum heirni".
í líkum sporum stóð 14 öld-
um síðar mærin helga frá Orle-
ans, hiið saklausa ibarn, og bar
vitni himineskum vitrunum sín-
um frammi fyrir konungi Frakk
lands, kóngi og hirð, sem ját-
aði með vörlum sínum trú, en
trúði með hjartanu ekki. Einn-
ig hún, hið saklauisa barn,
reyndi, hrver raun það getur ver-
ið að bera sanmleikanum vitni,
hve sárt það getur orðið að
standa í þeim sporum,
Þar sem nú eru rústir, er tala
sínu þöglia máli um dýrð sem
dó, — þar stóð borgin Sesarea,,
hin mifcla og auðuiga hatfnarborg.
Horfum gegn um 19 aldir, lit-
um inn í höll landsstjórans, þar
sem Sál frá Tarsuis, Páll post-
uli, á að bera þeim sannieika-
vitni, sem honum var hið ihellg-
asta máiL
Festus landsstjóri horfir á
hann, og háðstorosið leikur um
'varir hans. Agrippa konungur
og Berníke konungssystir bdða,
þess, hverja vitleysu þessi fangi
tfari nú að segja þeim.
Fanginn er svipmikill maður,
svo að aðrir hika, — en ekki
hann. Hann heíuir upp raust og
tflytur hina merkilegu raeðu, sem
Postulasagan hetfir vafalaust elft
ír lækninum og guðspjallahötf-,
undinum LúkaisL
Næsta sunnudaig skulum vdð
hlusta á, hvað Páll hatfði að
segja þessu fólki. Það kann að
eiga erindí við mig o|g þig enn,
í dag, þótt 19 aldir fuÚar séu
liðnar.
Listsýning Hallveigarstaða
KALLVEIGARSTAÐIR er reisu-
legt hús og ber því fagurt vitni
hverju hægt er að koma í fram-
kvæmd er vilji, dugnaður og at-
orka haldast í hendur og eru
það íslenzkar konur, sem ber
allur sómi af að hafa sameinazt
um þetta mikla átak. Fram-
kvæmdastjórn hússins vígði það
fyrir nokkrum dögum með mik-
illi viðhöfn, jafnframt sýningu
Lltil hugleiðing
um sýningar
Mikil gróska hefur verið í sýn-
ingarlífinu undanfarið, hver sýn-
in'g hefiur leyst aðra af hólmi í
öllum mögulegum húsakynnum,
sumir hafa sýnt allt að þrisvar
á einu ári, en það eru naumast
sýningar sem gefa tilefni til
umtals. Sumar smásýningar hafa
verið ásjálegar og jafnvel ein
og ein góð sýning — svo var um
sýningu Rudolfs Weisshauer hjá
Guðmundi Árnasyni á Berg-
staðastræti, en Weisshauer er vel
þekktur graflistamaður með sér-
kennilega tækni, og hafa söfn
víða fest sér myndir hans. En
hann hefur þá merkilegu áráttu
að setja aldrei upp sýningu í
sæmilegum húsakynnum hér-
lendis og hefur þó oft verið á
ferð. En af sýningum er léttmet-
ið þó í yfirgnæfandi meirihluta.
Sleppum því.
Stundum koma fram sýningar,
sem erfitt er að átta sig á hverj-
ir eigi að skrifa um og geta þær
þó verið athyglisverðar, svo var
xneð sýningu þá er nefndist
„Hinn lesandi maður“, (Homo
Legens) í Myndlista- og hand-
íðaskólanum. Myndlistargagn-
rýnandanum fannst kannski
meira um bókmenntir en bók-
menntagagnrýnandanum meira
®f myndlist. En allavega mátti
ætla að hin mikla bókmennta-
þjóð fyndi þörf hjá sér til að
fjölmenna á sMka sýningu, er
sýndi hinn lesandi mann í mál-
verki, teikningu eða ljósmynd
um aldaraðir, fyrir utan mjög
fallegar bækur er til sýnis voru.
Sannleikurinn er sá að varla sást
maður á sýningunni og lognaðist
hún niður fyrir lokunartíma
þrútt fyrir að blöðin gátu hennar
vel. Skár gekk sýning hins heims
þekkta graflistamanns hap gries-
haber á sama stað um árið, en
mjög illa samt. En ég vil balda
þvi fram að slíkt megi ekki
endurtaka sig — tómlætið of
yfirþyrmandi, er forvitnin rekur
ekki eftir fóllki á sýningar. Slíkt
má ekki liggja í þagnargildi og
því vek ég máls á þessu. Löngu
er hinu hefðbundna sýningar-
tímabili lokið og enn eru þó
sýningar á hverju strái(!) En
sumarleyfið er framundan.
Bragi Asgeirsson.
á verkum 27 listakvenna í tveim
sölum í kjallara hússins, sem
báðir eru bjartir og vistlegir
og mun ekki laust við að hið
sterka kyn líti í eigin barm,
er konur hafa eignazt slík salar-
kynni í hjarta borgarinnar.
Sýningin er mjög fjölbreytt
enda getur allt í senn að líta, mál
verk, höggmyndir, listvefnað og
konur hafa afrekað. Það sjónar-
mið er að mörgu leyti eðlilegt er
á allt er litið enda gefur sýn-
ingin hugmynd um meiri vídd
en ella hefði orðið, þó ýmislegt
vanti. Hinsvegar er þvi ekki að
neita að það er á kostnað heild-
arinnar því enginn vafi er á, að
sýningin gæti verið mun sterk-
ari t. d. ef sumar konur ættu
allar virðast hreinræktaðir ís-
lendingar í eðli sínu, standa sig
vel, ekki sízt Nína Tryggvadótt-
ir, sem á þrjú málverk mjög ein-
kennandi fyrir hana, allt góð
verk. Ég hef séð betri verk eftir
Louise Matthiasdóttur, en mynd
hennar „Kona“ (2il) er þó gerð
af miklum tilþrifum. Ragnhildur
J. Ream á 2 góð verk. Þó nokkr-
ar myndir á nýafstaðinni sýn-
ingu hennar hrifu mig meira.
Þarna eru ágæt verk eftir Júlí-
önu Sveinsdóttur, Kristínu Jóns-

leirmuni. Eins og framkvæmda-
stjórnin sagði réttilega frá, þá
leyfir húsrýmið ekki að sýndur
sé nema takmarkaður fjöldi
verka og er því enganvegin
um tæmandi yfirlitssýningu að
ræða. Sá háttur virðist því hafa
verið hafður á að koma sem
flestum listakonum á framfæri
svo að sem fæstar yrðu útundan,
en safna ekki saman úrvali af
því bezta sem íslenzkar lista-
fleiri verk, sem gæfi rýmri hug-
mynd um list þeirra. Þetta gerir
gagnrýnandanum erfitt um vik
að velja og hafna, er hópurinn
er svona stór og sundurleitur.
En óneitanlega er margt fallegra
verka á þessari sýningu og beztu
listakonurnar eru varla miklir
eftirbátar hinna ágætustu hjá
karlþjóðinni.
Listakonurnar þrjár, sem bú-
settar enu vestanhafs, en sem
dóttur, Gúðmundu, Barböru, Ey-
borgu, sem á aðeins eitt verk,
þar sem kveður við nýjan mild-
ari tón en áður. Ragnheiður Jóns
dóttir vakti athygli mína á síð-
ustu haustsýningu fyrir gott
litaskyn og hún staðfestir það
þarna þó að formið sé ekki ýkja
persónulegt ennþá. Verður fróð-
legt að fylgjast með henni. Eg
hefi eikki séð myndir eftir Ingi-
björgu Eggerz áður og þó hún
sýni ekki mikil tilþrif, þá er
eftirtektarvert litnæmi í mynd
hennar „Gamlar glæður". Matt-
hea Jónsdóttir sýnir mýkri hlið-
ína á þeim tveim hliðum er hún
sýndi okkur í Ásmundarsal fyr-
ir skömmu en litirnir eru nofck-
uð torkennilegir. Verðvir fróð-
legt að sjá hvað úr verður ef-
henni tækist að sameina þess-
ar tvær gjörólíku hliðar sínar.
Maður hefur séð flestar af
þeim höggmyndum er þarna get-
ur að Mta. Ólöf sýnir hin sömu
verk og í Menntaskólanum í
haust. Gerður og Erla sýna
gamlar myndir, sem minna á
Zadkine tímabil þeirra, nema
mynd Gerðar „Fanginn11, sem er
í öðrum og sterkari stíl. Nína
Sæmundsson á 3 myndir og aí
þeim eru 2 frá jókvæða tímabiM
hennar. Mynd Gunnfríðar nr. 39
er snoturt verk. Ásgerður Búa-
dóttir sýnir sína beztu hlið 1
vefnaði og lífgar upp þennan
sýningarsal, sem er miklu lak-
legar settur upp en hinn. Vigdís
sýnir ekki sína beztu hlið að
þessu sinni.
Leirmunirnir mættu vera á
hærri stöllum enda liggur við
að gestir þurfi að falla á kné til
að fá rétta mynd af því sem
sýnt er, einnig hefði mátt dreifa
henni meir þannig að hún gæti
skoðast frá öllum hliðum. Ann-
ars em þetta snotrir hlutir eink-
um hjá Steinunni.
Eins og fram kemur finnst mér
uppbygging sýningarinnar hefði
mátt vera betur samræmd. Að
lokum er ástæða til að þakka
fyrir þessa sýningu, sem er ör-
ugglega sterkasta samsýning
kvenna, sem ég' hefi séð hér-
lendis og sem mundi sóma sér
víða erlendis. Svo óska ég ís-
lenzkum listakonum til ham-
ingju með salarkynnin og vonast
eftir að sjá margar góðar lista-
sýningar frá þeirra hendi í fram-
tíðinni.
Bragi Asgeirsson.
^plFSTOFfl ff
rnnRist 8^
NVR
BÆdiLIIMGUR:
MÝJAR
FERÐIR:
MV
VERÐ:
FERÐASKRIFSTOFA
RfKISII\§
urantflnDSFeKÐiR
í%7
Vinsamlega litið inn og
takið eintak með yður,
eða hringið eða skrifið
og við munum senda yður
eintak.

V tÁKMRGÖTU S (CIMLI) IIYKJAVIK 3IM) 1154»
LÆKJARGÖTU 3, REYKJAVÍK, SÍMI 11540