Morgunblaðið - 27.07.1968, Page 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 27. JÚLÍ 1968
3
I»ESS var getið í Mbl. í gær, að
þrír íslenzkir læknar, Bjarni
Bjarn.a.son, Hiauknr Jónmsson og
Tómas Jónasson, hefðu setið al-
þjóðlegt læknaþing í Prag. Mbl.
hefur leitað fréttia af ráðlstefn-
unum, sem vonu tvær, og fer við
tal við þá þremenninga hér á
eftir:
Hér er um að ræða tvö þing
og stóðu þau yfir frá 5 til 13.
júlí. Hið fyrra fjallaði um spegl-
unaraðferðir og myndatökur í
maga og þörmum, en hið síðara
um magasjúkdóma. Alls sóttu
þessar ráðstefn.ur um 2000 lækn-
ar og lofuðu þeir félagar Tékka
fyrir góðar móttökur og sögðu,
að reynt hefði verið af þeirra
hálfu að gera þingið eins vel
heppnað og frekast hefði verið
unnt. Þingin tvö voru í beinu
framhaldi hvort af öðru. Hið
fyrra stóð í 2 daga, en hið síð-
ara í 6.
Fyrra þingið, sem fjallaði um
speglun og myndatöku í melting
arfærum hafði mjög mikla þýð-
ingu að áliti þeirra félaga. Þeir
höfðu allir lagt stund á slikar
rannsóknir í um tveggja ára
skeið, en tækjaútbúnaður, sem
notaður er við slíkar rannsóknir
er japönsk uppfinning frá 1951,
Frá þinginu í Prag. Á þriðja borði lengst til vinistri sitja Tómas Jónasson og Bjarni Bjarnaison,
Þing meltingarsérfrœðinga í Prag:
Ný speglunartækni gerir upp-
götvun magakrabba mögulega
—Bjarni Bjarnason, Haukur Jónasson og
Tómas Jónasson segja frá þinginu
sem verið hefur í mjög önri þró-
un æ síðan. Tækin hafa nú náð
þeirri fullkomnun að unnt er
jafnt að taka myndir innvortis
blindandi og með speglun. Voru
sérfræðingar frá Japan í með-
ferð slíkra tækja í Prag og
héldu fyrirlestra.
Aðferð þessi er mjög mikil-
væg, t.d. við rannsóknir á maga-
krabba, en á þeim sjúkdómi er
þriðja mesta tíðni hérlendis í
heiminum — aðeins Japan og
Chile hafa hærri tíðni. Tæki
þessi eru notuð samhliða rönt-
gentækjum og frumrannsóknum.
Unnt er að taka litmyndir með
tækjunum og sjá á þahn hátt
mun betur en á svarthvítum
myndum gerð og ástand maga-
slímhúðarinnar. Pípan, sem sett
er niður í magann er mjög
sveigjanleg, svo að unnt er að
fara allt niður í galligöngin og
rannsaka ástand þeirra og skeifu
garnarinnar.
Hér á landi eru til tvö slík
tæki, annað til þess að mynda
með blindandi og hitt með
speglunarútbúnaði. Eru tækin í
eigu Krabbameinsfélags íslands
og Landsspítalans. Sögðu þeir fé
lagar, að mikil þörf væri fyrir
nýjustu gerð slífcra tækja, en
með þeim má einnig taka sýnis-
horn af slímhúðinni.
Áður voru notuð tæki með
stífröri, sem var ósveigjanlegt
með öllu. Hin nýju, sveigjanlegu
tæki gera nú hins vegar kleift,
að komast á þau svæði melting-
arfæranna, sem áður voru ó-
sýnileg. Á þessum svæðum
myndast einmitt 75% allra til-
fella magakrabbameins — í enda
þarmi og ristli, sem nú er .unnt
að skoða. Tiltölulega fá tilfelli
kraibbameins myndast hærra
uppi. Hið sama er að segja um
vélindarannsóknir. Þar koma
þessi tæki að góðum notum bæði
fyrir lækninn, auk þess sem þau
eru ólíkt þægilegri fyrir sjúkl-
inginn.
Á þinginu, sem fjallaði um
meltingarsjúkdóma var aðal’lega
rætt um 14 sjúkdómsflokka.
Þing þetta var miklum mun
viðameira en hið fyrra og voru
margir fundir í senn. Urðu því
þeir félagar að skipta liði til
þess að geta kynnt sér sem
flesta sjúkdómsflokka. Fundir
voru alls á 7 stöðum og aMs stað-
ar kom fram hversu gifurlega
mikla áherzl.u læknar leggja á
að brabbamein í meltingarfær-
um finnist strax á byrjunarstigi.
Reynzt hefur erfitt að ifinma
slíka meinsemd áður en sjúkl-
ingurinn fær sjúkdómseinkenn-
in, þa.r eð þeir finna ekki til
fyrr en sjú'kdómurinn er kominn
á það alvarlegt stig að erfitt er
að ’bjarga lífi mannsins. Þessi
nýja tækni, speglunartæknin, er
því merkt spor í þá átt að geta
rannsakað miagakrabbamein á
byrjunarstigi. Bjarni Bjarnason
læknir hóf í september síðast-
liðnum rannsóknir á þessu og
þeir Haukur og Tómas nokkru
síðar og nú skiptast þeir á, eru
einn dag hver í leitarstöð
Krabbameinsfélags íslands við
slí’kar rannsóknir.
Á þinginu komu margar nýj-
ar athyglisverðar kenningar
fram um meltingarsjúkdóma.
Þeir félagar sögðu það ómetan-
lega reynslu að fá tækifæri til
þess að heyra nýjar hugmyndir
um eðli og orsakir stærstu sjúk-
dómsflokkanna. Það sem einna
helzt bar á góma voru truflan-
ir á úrvinnslu garna, þ.e. þegar
mel’tingarfærin missa., hæfileik-
ann til þess að vinna úr fæð-
unni, blæðandi ristilbóigiur Og
einnig var mi'kið talað um lifirar
sjúkdóma, briskirtilssjúkdóma
gallblöðrusjúkdóma, maga- og
skeifugarnasár. Einnig árangur
og afléiðingar skurðaðgerða í
maga.
Kostur slíkra alþjóðaþinga er,
að áliti þeirra félaga, að þar
hitti menn kollega sína —
fremstu menn á sínu sviði og
geta rætt um sameiginleg vanda
mál og miðlað hver öðnum af
reynslu sinni. Alls voru þessir
2000 læknar, sem sóttu þingin í
Prag, frá 47 þjóðlöndum.
Kiwanisklúbbur færir
R.K.Í. góða gjöf
A FUNDI Kiwanisklúbbsins I eiga von á tveim nýjum sjúkra-
Kötlu fyrir skömmu afhenti Her- bifreiðum mjög bráðlega, og
mann Bridde, fyrir hönd Kötlu- væri önnur þeirra sérstaklega
bræðra, formanni Reykjavíkur- útbúin fyrir erfiða flutninga.
deildar Rauða Kross Islands I
þrjár slímdælur af AMBU gerð
til nota í sjúkrabifreiðum deildar
innar. Dælum þessum, sem not-
aðar eru í sérstökum slysatilvik
um, verður komið fyrir í sjúkra-
bifreiðunum. Hermann Bridde
sagði við afhendingu dælanna,
að Kötlubræður vonuðust til
þess, að gjöf þessi mætti styrkja
þjónustu þá, sem Rauði Kross-
inn veitir borgarbúum.
Framkvæmdastjóri Rauða
Kross íslands lét þess getið við
sama tækifæri, að Rauði Kross
íslands mæti mikils þá miklu
hjálp, sem deildir R.K.Í nytu frá
ýmsum félagasamtökum, og vildi
hann sérstaklega þakka Kiwanis
bræðrumf yrir aðstoð við Blóð-
söfnun R.K.Í að undanförnu.
í lok fundarins tók til máls
formaður Kötlu, Ásgeir Hjörleifs
son, sem sagðist vona áð sam-
starf Kötlubræðra við Rauða
Krossinn mætti verða báðum fé-
lögunum til gagns og ánægju.
Fo-maður Rcykjavíkurdoildar * * , - S» 'JcT J Awf&'' t' ** ?
R.K.Í. Óli J. Ólason. þi.kkaði f >»' i TjH|
þe.ssa höfðinglegu gjöf. Hani * * agyLll
ræddi nokkuð þjónustu R.K. lúf- |H —
reiðanna hér í Reykjavík síðast- S ^ "
liðin 40 ár, og þakkaði jafn-fel::,V
framt þann skilning, sem Kiwan 1H§
isbræður hefðu sýnt starfi deild- Hermann Bridde (tv.j afhendir Óla J. Ólasyni, formanni Reykja
arinnar um langt skeið. Hann víkurdeildar R.K.Í. gjöf Kiwanisklúbbsins Kötlu. Gjöfina á að
sagðd Reykjavíkurdeild R.K.I. nota í sjúkrabifreiðum deildarin nar í Reykjavík.
Dr. Voldimor J.
Eylondspredikor
•SÉRA Valdimar J. Eylands, dr.
theol., prédikar við messu í
Dómkirkjunmi kl. 11 á morgun.
Sr Valdimar hefur lengi verið
prestur meðal íslendinga vestan
hafs, en lengst við Fyrstu Lút-
hersku kirkjuna í Winnipeg. Á
árunum 1947—48 gegndi hann
prestsþjónustu í Útskálapresta-
kalli á Suðurnesjum í skiptum
við sr. Eirík Brynjólfsson. Séra
Valdimar var forseti Hins evan-
geliskílútherska kirkjufélags fs-
lendinga í Vesturheimi um nokk
urra ára skeið, og ritstjóri „Sam-
einingarin-nar“, tímarits kirkju-
félagsins í mörg ár. Hann hefur
unnið mikið að þjóðræknismál-
um og verið forseti Þjóðræknis-
félags íslendinga í Vesturheimi
og oft verið fulltrúi þeirra við
hátíðahöld hér heima.
Hann og frú Lilja, kona hans,
eru þátttakendur í hópferð
þeirri, sem Vestur-íslendingar
efndu til í þessum mánuði og
eru nú á förum vestur.
STAKSTEIIVIAR
Bréf um „friðarmdl“
Samtök nokkurra kommúnista
kveima, sem kalla sig „Menn-
ingar- og friðarsamtök íslenzkra
kvenna“, hafa sent frá séi* bréf-
snifsi, sem slamþykkt var á
„kvennaráðhtefnu Eystrasalts-
vikunnair í Rostock", en þar
voru m. a. koonur £rá fslandi. —
Ástæða eí til að vekjia athygli á
efni þessa bréfs og þá kannski
fremur þvi sem efcki stendur *
því. Þar stendur m. a.:
„Við erum fcvíðafullar vegna
þess, að í hjarta Elvrópu hefur
enn ekki tekizt að slafca á spenn-
unni og koma í veg fyrir hætt-
uba á nýjum stríðsundirbúningi.
Einifcaumboðskrafa og neyðar-
ástandslög V-Þýzkalands svo og
vöxtur nýnazískra afla í heimin-
tam og séitstaklega í V-þýzka
sambandslýðveldinu minna okk-
ur á undirbúninginn að 2. heims-
styrjöldinni ógleymlanlegu, siem
leiddi þjáningar yfir þjóðir okk-
ar“.
Það má með sanni segja, að
rík ástæða er til þess eða hitt þó
helduor fyrtir konur þessiar að
vera „kvíðafullar“ vegna „einka
umboðskrafna“ og „neyðar-
ástandslaga" í V-Þýzkalandi. En
það er hvergi að sjá í brtéfsnifsi
þessu, að konunúnistakonluimar
séu „Kvíðafullar" vegna þess,
sem er að gertast í „hjarta Evr-
ópu“, þegiar Sovétríkim heita öll-
um tiltækum ráðum til þess að
kúga Tékkóslóvakíu til hlýðni.
Það er ekki að sjá, að fconur
þessair viti yfirleitt um þá at-
burði, sem voru að gertast í
Tékkóslóvakíu á sama tíma og
þær sleiktu sótskinið á bað-
ströndum Eystrasalts. Og það má
heita býsna mikil ósvífni af
kommúnistakonium þessum að
tala um Eystrasalt, sem „friðar-
ins h’af“ þótt ekki séu nema
tveir áratugir síðan þar var
framið eitt svívirðilegasta þjóð-
armorð sögunnar í Eystlandi,
Lettlandi og Litháen. En minni
fcommúnistakvennannia nær lík-
lega ekki svo langt, eða hvað?
Og það má spyrja hvernig þært
konur islenzkar eru innrættar,
sem hafa geð í sér til þess að
ræða á þennan veg um vanda-
mál Evrtópu. En vissulega sýnir
þetta bréf betur en listsýningar
o. fl. hið sanna eðli þeirra sam-
taka, sem kalla sig því metnaðar-
fulla nafni „Menningar- og frið-
arsamtök íslenzkriS kvenna“.
r
As. en ekki m.
Það hefur vakið nokfcra at-
hygli, að forustugrein koimmún-
istablaðsins fyrir nokkrum dög-
um, þar sem «eynt var að skýra
á fræðilegum grundvelli deilur
Sovétríkjanna og Tékkóslóvakíu,
var ekki rituð af helzta stjórn-
málaritstjórtR blaðsins, heldur
biaðamanni, sem aðallega skrif-
ar. um erlend málefni. Þetta þyk-
ir mönnum mjög furðulegt.
Enginn dregur í efa fræðilega
þekkingu stjórnmáiaritstjóna
fcommúnistablaðsins á Marxism-
anum svo og túlkunum Leníns
og Stalíns á honum en auk yfir-
gripsmikillar fræðilegrair þekk-
ingar á þessu sérstaka sviði hef-
ur þessi maður sérstaklega góð-
ar aðstæður til að meta viðburði
í A-Evrtópulöndunum vegna Víð-
tækra ferSalaga austan járm-
tjalds. En á hverju ári leggur
maðurinn land undir fót og
heimsækir fleiri éða færlri komm
únistairiki og skrifar gjarnan
bækur um ferðir sínlsr, ekki sízt
ef blóðug átök hafa orðið ný-
lega í viðkomandi landi. Af ofan
greindum ástæðum spyrja menn
nú hvers vegna m. hafi ekki
skriíað þessa þýðingarmiklu foir-
ustugrein. Þorði hann það ekki,
eða var hann ekki sammála
þeirri afstöðu, sem í henni fólst,
þótt hún væri rauniar mjög loð-
in og takmörkuð? Fróðlegt værl
að vita svarið, en þangað til það
kemur spyrja menn: Hvers
vegna Ás. en ekki m.