Morgunblaðið - 25.09.1968, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. SEPT. 1968.
19
Athugasemd
vegna Antígónu
1 MORGUNBLAÐINU birtist í
gær stubt grein eftir dr. Jón
Gíslason skólastjóra, Grískur
harmleikur á íslenzku leiksviði.
Er þar leiðrétt sú frásögn blaða,
að væntanleg sýning Leikfélags
Reykjavíkur á Antígónu Sófó-
klesar verði fyrsta sýning á
grískum harmleik hérlendis. Þar
er þess og getið, að leinmitt Antí-
góna hafi verið flutt af Ríkisút-
varpinu í þýðingu dr. Jóns sjálfs,
Oig hafi sú þýðing hlotið lofsam-
leg ummæli í dagblöðunum og
síðar verðið gefin út. Von er að
mörgum verði spurn: Hvers kon-
ar uppátæki er það, að einhver
annar skuli nú rjúka til að gera
nýja þýðingu á Antígónu, fyrst
til er þýðing dr. Jóns? Hér mun
ónákvæm frásögn blaða hafa
valdið misskilningi. Þegar
Leikfélag Reykjavíkur fór þess
fyrst á leit við mig, að ég þýddi
Antígónu, tók ég því víðs fjarri
og benti einmitt á, að til væri
mjög nýleg þýðing beint úr
frummálinu eftir vandvirkan
fræðimann. Kom þá að kjarna
þessa máls. Leikfélagið lagði
allt kapp á að flytja leikritið í
bundnu máli sem næst hinu
foma Íjóðformi þess. Nú er þýð-
ing dr. Jóns hins vegar gerð á
lausu máli, svo sem víða hefur
tíðkazt jöfnum höndum, ekki
sízt um fræðilegar þýðingar, þar
sem nákvæmni merkinga skiptir
meira máli en orðahljómur á
leiksviði. Að öðru jöfnu er lausa
máls-þýðing að sjálfsögðu jafn-
hæf til leikflutnings og ljóðþýð-
ing. Hins vegar yrði sá leikur
allt annars eðlis. Og að þ>:ssu
sinni hafði Leikfélag Reykjaivík-
ur kosið ljóðflutning. Ný þýðing
átti að vera verk af öðru tagi en
þýðing dr. Jóns Gíslasonar. Svo
hafði atvikazt, að fyrir skömmu
hafði félagið sýnt leikrit í þýð-
ingu, sem ég hafði gert í bundnu
máli og leikurunum fallið vel að
flytja. Sú var ástæðan til þess,
að ég var til kvaddur í þetta
sinn; og þrátt fyrir margvísleg
vandkvæði lét ég hafa mig út í
þatta. Mér var að sjálfsögðu vel
Ijóst, hvílíkum kostum þýðing
dr. Jóns er búin, ekki sizt frá
fræðilegu sjónarmiði, og kom
mér aldrei til hugar að ganga
svo að verki mínu, að hún yrði
mér ekki jafnan til ráðuneytis,
enda þótt mér væri sett annað
markmið. Ekkert af þessu vildi
ég að færi á milli mála, og þegar
ég skilaði þýðingu minni, lét ég
fylgja henni svofellda athuga-
s:md á titilblaði: „Þýðing þessi
er gerð fyrir Leikfélag Reykja-
víkur til flutnings á leiksviði í
fornlegum ljóðstíl. Húlt er ekki
gerð úr frummáli, heldur eftir
erlendum ljóðþýðingum, og með
hliðsjón af hinni vönduðu lausa-
máls-þýðingu dr. Jóns Gíslason-
ar“. Var svo um talað, að at-
hugsasemd þessi kæmi fram op-
inberlega, áður <en sýningar hæf-
ust. Ekki efa ég, að svo verði,
en eftir atvikum þykir mér
hlýða, að hún fylgi þessum lín-
um. Ósagt læt ég það, hvort ég
hefði lagt út í þessa tilraun án
þýðingar dr. Jóns, sem að sínu
leyti hefur rutt brautina þeim
þýðingum á Antígónu í lausu
máli og bundnu, sem áreiðan-
lega eiga eftir að reka hver
aðra, vonandi í langri röð. Vil
ég að lokum nota tækifærið og
þakka dr. Jóni Gíslasyni ágætt
starf hans að kynningu grískra
gullaldar-bókmennta hér á landi,
bæði með þýðingum sínum og
ritgerðum.
22. september 1908
Helgi Hálfdanarson.
Ileildarútgáfa fslendingasagna í skáp, sem hefur verið sérstak-
lega smíðaður fyrir hana, og fæst keyptur, ef óskað er.
Ný heildarútgáfa
íslendingasagna
íslendingasagnaútgáfan h.f.
hefur sent á markaðinn heildar-
útgáfu íslendingasagna, samtals
42 bindi, en flestar íslendinga-
sögurnar hafa verið ófáanlegar
um árabil. Heildarútgáfunni er
skipt í 8 flokka, en þeir eru þess-
ir: 1. íslendingasögur með nafna-
skrá 13 bækur. 2. Biskupasögur
og Sturlunga með annálum og
nafnaskrá 7 bækur. 3. Eddu-
kvæði, Snorra-Edda og Eddu-
lyklar 4 bækur. 4. Fomaldarsög-
ur Norðurlanda 4 bækur. 5. Þið-
rekssaga af Bern 2 bækur. 6.
Riddarasögur 6 bækur. 7. Karla-
magnúsarsaga 3 bækur. 8. Kon-
ungasögur 3 bækur. Samtals eru
bækurnar 1138 arkir eða 18212
blaðsiður.
Á fundi með fréttamönnum í
gær, skýrðu forráðamenn útgáf-
unnar frá því, að í fyrra hafi
verið ákveðið að hefjast handa
við útgáfu íslendingasagnanna á
nýjan leik, en hingað til hefði
ekki v:rið mikið lagt upp úr
sölu, en meiri áherzla lögð á að
fullvinna allar bækurnar. Ætlun
in væri að bækurnar yrðu seldar
hvort heldur í stökum flokkum
eða sem heildarsafn. Verð allra
bókanna hefði verið ákveðið 16
þús. kr. til að byrja með, en að
sjálfsögðu færi það eftir undir-
tektum, hvort hægt væri að
halda því óbneyttu. Útgáfan sel-
ur bækurnar gegn afborgunum,
,en ef þær eru staðgreiddar er
gefinn 10% afsláttur. Allar bóka
verzlanir annast umboðssölu fyr
ir útgáfuna, og er þar hægt að
gera kaupsamninga. Þá getur
kaupandi, ef hann óskar, fengið
keyptan bókaskáp, sem sérstak-
lega hefur vierið smíðaður fyrir
heildarútgáfuna.
Forráðamenn útgáfunnar
skýrðu frá því, að við úbgáfu
bókanna hefði verið ákveðið að
nota hina svonefndu samræmdu
stafsetningu, nema á Riddarasög
unum er nútímastafsetning og
stafar það af því að handrit
þeirra éru mjög misgömul. Sögðu
þeir jafnframt að áformað væri
að gefa fslendingasögurnar út
m)eð nútímastafsetningu í fram-
tíðinni. Þá væri einnig hafin
undirbúningur á útgáfu fleiri
bóka, sem ekki hefðu verið í
gömlu heildarútgáfunni og mögu
leiki væri á að fyrstu bækurnar
kæmu út nú í haust.
TÓIMLEIKAR
KAI\ll\IERi\llJSIKKL(JBBLRINN
I NORRÆNA HIJSINIJ
Kamm'erbúsíkklúbburinn — með
sína fáu árlegu tónleika — hef-
ur verið á sífelldum hrakhólum
með ,þá á undanfömum árum.
í höfuðborginni er varla nokkur
hentugur staður til fyrir flutn-
ing kammertónlistar, nema helzt
í skólum, þar sem viðast er fylli-
lega á skipað fyrir, eða þá í kirkj
um. Á síðustu tónleikum
klúbbsins sl. fimmtudag var
enn reyndur nýr staður: Norr-
æna húsið. Því miður bætir það
ekki úr þörfinni fyrir tónleika-
sal af þsssu tagi, enda væntan-
lega ekki til þess ætlazt. Til þess
er aðalsalurinn of litill, en sú
aðferð, sem hér var höfð, að
hafa einnig áheyrendur í bóka-
safnssalnum, er neyðarúrræði.
Á þessum tónleikum voru flutt
tvö verk: Tríó í B-dúr, op. 99,
eftir Schubert og Kvintett, op.
57, eftir Sjostakovits. Tríóið léku
þeir Rögnvaldur Sigurjónsson,
Björn Ólafsson og Einar Vigfús-
son, og til liðs við þá komu í
kvintettinum Jón Sen og Ingvar
Jónasson.
Sá sem þetta ritar flutti sig
um set í hléinu og heyrði tríóið
í aðalsalnum, en kvintettinn í
bókasafnssalnum. Á fyrrnefnda
staðnum virðist hljómburður
vera ákjósanlegur, en eins og
hljóðfæraleikurunum var stillt
upp, lentu strengjaleikararnir á
bak við opinn flygilinn frá þeim
séð, sem sátu hægra megin í
salnum, og var þar með að sjálf
sögðu úti um allt jafnvægi í
hljómnum. í bókasafnssalnum er
hljómur fremur ógreinilegur og
nokkuð gjallandi, að minnsta
kosti sums staðar, en það breyt-1
ist — og vonandi til bóta, þegar
bækur koma þar í hillur.
Allur kammerm úsík flu tningu r
hér ber þess merki — því mið-
ur, — að hér er enginn fastur
kammermúsíkflokkur starfandi,
og hefur ekki verið síðastliðin
tuttugu ár eða svo, síðan Út-
varpskvartettinn (kvartett
Björns Ólafssonar) var og hét.
Þó var sýnilega vel til þessara
tónleika vandað og þeir ánægju-
legir á margan hátt. Og þeir sem
að þeim standa — hljóðfæraleik-
ararnir og Kammiermúsíkklúbb-
urinn — eiga þakkir skildar fyr-
ir framtakið, þótt ekki geti það
komið í stað samfelldara og
markvissara starfs á þessum
vettvangi.
Jón Þórarinsson.
Frá hinum heimsþekktu tóbaksekrum
Kentucky í Ameríku kemur þessi
úrvals tóbaksblanda
Sir Walter Raleigh...
ilmar íínt... pakkast rétt...
bragðast bezt. Geymist 44%
lengur ferkst í handhægu
loftþéttu pokunum.
SIRWALTER
RALEIGH