Morgunblaðið - 20.10.1968, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1968
31
Hugleðing vegna
leirmunasýningar
í>Að er skemmtilegur svipur yf
ir sýningarhúsnæði Helgafells
við Veghúsastíg. Um þsesar
mundir sýnir þar ung listakona
Jónína Guðnadóttir að nafni
gler- og leirmuni og er þetta í
fyrsta skipti sem hún kemur
fram með sjálfstæða sýningu á
list sinni en hún hefur tekið þátt
í ýmsum samsýningum heima og
erfendis. Til skamms tíma var
það mjög fátítt að ungt fólk
legði fyrir sig langt og erfitt
nám í greinum listiðnaðar, en fi
síðari árum er það að breytast
vegna áhrifa að utan og vax-
and' ásókr-i - ungs fóiki; í lista-
skóla borgarinnar, þar sem
reynt er að glæða áhuga á list-
um á breiðum grundvelli — nú
er það jafnvel að verða fátitt
að menn komi í skóla til þess
að nema friáfsa myndlist ein-
göngu og mun hinn óöruggi af-
komugrundvöHur eiga þar nokk
urn þátt i á tímum vaxandi
kröfu um lífsþægindi auk þess
sem að hér á landi van-
meta margir nauðsyn menntunar
í frjálsri myndlist. Nú á dög-
um fer ungt fólk út í auglýs-
ingateiknun, keramik, vegg-
skrevtingar, glerlist. mósaik eða
í kennaradeildir, jafnframt því
sem þeir sem leggja fyrir sig
frjálsa myndlist fara gjarnan
einnig út í graffist og er það allt
góðr> gjalda vert. Heilbrigð og
æskileg þróun í landi þar sem
listiðnaður hefur ekki verið sér
'lega háttskrifuð listgrein fram
að þessu fyrir utan vefnað. tré
skurð og skartgripi — graflist
hefur einnig orðið að gjalda ein
angrunar og fáfræði. Nú er svo
að siá sem fjöldi þeirra auk-
ist stöðugt sem skilja, að þótt
málverkið og mótunarl’btin
kunni að vera æðst í heimi
mynd'listarinnar þá má ekki van
meta ótaf hliðargreinar sem
fylgja í kjölfarið.
Listiðnaður sem nær yfir alla
sjálfstæða mótun forma á sivax
andi vinsæddum að fagna meðal
almennings og það skapar um
leið aukna þekkingu og meiri
kröfur, þannig að margir þeir
hlutir sem voru teknir góðir og
gildir sem listiðnaður fyrir 20
árum, þykja í dag of lítilsigídir
í formi og finnasit nú einungis
í verzlunum óþroskaðra kaup-
héðna. Mér yfirsést þó engan
.veginn gildi hinis sanna og
sígilda. Á okkar öld hefur
orðið mikil bylting í mótun hag
nýtra Muta — aldrei fyrr hefur
almenningur haft úr jafn miklu
að velja í híbýli sín. Breyttir
þjóðfélagshættir eiga hér hlut að
máli — Ustin er ekki lengur sér
eign höfðingjanna. f dag getur
hinn almenni borgari alveg eins
eignast keramik eða graflist eft
ir menn eins og Picasso ekki síð-
ur en sjónvarp eða heimilistæki
.— jafn auðvéldlega og bifreið
,— hér er andlegur þroski
meira spursmál en fjárhagsfeg
geta.
Keramik sem híbýlaprýði á sér
langa sö,gu, — árþúsund-
um fyrir Krists burð geymdi
fólk smáhluti í alskonar mótuð-
um og skreyttum leirílátum.
Frummaðurinn hafði meiri og
eðlislægri tilfinningu fyrir sönn-
íum formum en seinni tíma menn.
Vasar og llát frá fyrstu þekkj-
antegu tímum eru enn í dag
náma, sem nútíma listiðnaður
sækir hugmyndir sínar til — og
1 raun og veru hefur breyting-
in ekki orðið ýkja mikil hvað
aðalform né fjölbreytni snertir
því að sömu lögmál eru að baki
■— að eru aðferðir og sam-
setning efna sem hafa tekið
breytingum fyrst og fremst. Pi-
casso endurvakti áhuga á list-
rænni keramik á vorum dögum
— tilraunir hans gáfu þeirri list
,gr?-r. nýjan byr, og nútímalist-
in tók þarmeð þessa listgrein til
meðferðar. Hann gerði gamlan
leirkerastað, þorpið „Vaullaris"
í Suður Frakktandi sem þekkt
var fvrir daga Rómverja og sem
löngu var komið í niðurníðslu
að heimsþekktu sviði nútímalist-
ar.
Hérlendis er keramik ung list
grein. ég held að allir beir sem
gert hafa tilraunir með listkera
mik á æðra stigi séu í fullu
fjöri þó margir hafi snúið sér að
öðrum störfum vegna hins
þrönga markaðar sem var fyrir
annað en ómerkilegan söluvarn-
ing.
Ég held að sýning Jónínu
Guðnadóttur geti orðið til að
marka þáttaskil í íslenzkri gler-
og leirmunagerð, því hún er
mik’ium hæfileikum gædd, tækni
lega hliðin virðist henni ekki
.miki’ hindrun og skapandi hæfi-
1 ikar koma vel fram í myndum
hennar, þó brestur mig þekkingu
á nýjustu norrænni keramik til
að geta óhikað dæmt um hve
persónutegir hlutir hennar eru,
þó skyldi mig ekki undra þótt
sænskra áhrifa gætti hjá Jónínu
eftir skólavist hennar í Stokk-
hólmi, en það væri sízt að lasta
þótt hún væri áhrifagjörn því
stúlkan er ung að árum og á eft-
ir að auka svið listar sinnar ef að
'líkum lætur. Sýningin er vel
sett upp svo sem húsrúm og að-
stæður leyfa — auðsæ er um-
hyggja listakonunnar fyrir því
að hver hlutur njóti sín svo
sem kostur er. Ég minn-
ist með ánægju glervinnu
hennar — furðutegra leirforma
hangandi á vegg hver öðru
skeimmtilegra, svo og myndar
sem hún nefnir „Rörleir" (nr.
50) sem er skúlptúr í bland.
Það verða miklar kröfur gerð-
ar til Jónínu Guðnadóttur í fram
tíðinni, að hún haldi sínu striki
álaki ekki á listrænum kröfum
til hags vafasömum augnabliks-
hagnaði, sem aðeins safnar í
sarp slæmrar listrænnar sam-
visku.
Að lokum þakka ég Jóníu fyrir
skemmtilega sýninigu og hvet
sem flesta að leggja leið sína í
Unuhús um helgina.
Bragi Asgeirsson.
FRÉTTIR.
Þegar Dokumenta 4 — sýn-
ingin í Kassel var rétt hálfn-
uð höfðu 1000.00 manns sótt
,hana, graflist hafði selst fyrir
4 millj. króna auk fjölmargra
málverka og höggmynda, hin dýr
asta á 750.000 kr. (G. Segal).
Sýningin hefur af mörgum list
fróðum verið kötluð mesta sýn-
ing nútímalistar sem sett hefur
verið upp til þesea.
Biennalin/um í Feneyjum lauk
með friði og ró. Allar fyrirhug-
aðar sýningar voru settar upp
að lokum og yfir 90 prs. þeirra
er huldu verk sín með pappír
eða sneru þeim til veggjar létu
af álíkum mótmælum.
Fyrsta sýning erótískrar
myndlistar sem seitt er upp í
heiminum var haldin í Lundi
síðastliðið sumar (frá 12. öld til
nútímans) og vakti gífurlega at
hygli. Nú mun í ráði að setja
hana upp í listahöll Hamborgar
í desember og siðan í Galerie
Hammer í Berlin um miðjan feb
rúar. Sýningin mun þó verða
skorin niður um þriðjung og að
gangur aðeins leyfður fólki
eldra en 18 ára.
Enski rithöfundurinn og Ust-
fræðingurinn Sir Herbert Read
lést í sumar 75 ára að aldri í
gler- og
Stonegrave (Yorkshire). Ásamt
Roger Fry var Reed heísti bar
áttumaður nútímalisitar í heima
landi sínu. Bækur harts um list
og uppeldi sem byggist á list-
rænum þroska eru löngu heims-
kunnar.
Bragi Ásgeirsson.
- SKEMMTUN
Framhalð af hls. 20
söngvaina og annazt undirleik
og Lilja Hallgrímsdóttir hefur
æft dansatriðin, en að öllum at-
riðunum vinnur Starfsfólk Leik
félagsins.
f fyrra hélt Leikfélagið svip
aða skemmtun og tók þá fyrir
þætti úr ýmsum leikritum, en
undanfarin 10 ár hefur Leikfé-
lagið af og til sett upp skemmt
anir til ágóða fyrir húsbygging
arsjóð.
Á mánudaginn kt. 5.30 munu
leikarar og starfsfólk Leikfélags
ins ásamt fleirum, ganga í skrúð
göngu frá Iðnó að Austurbæjar
bíói Verður skrúðgöngufólkið bú
ið a'lls kyns búningum, en alls
munu á annað hundrað manns
vera í göngunni á vegum Leik-
félagsins. Auðvitað er svo ung
um, sem öldnum í borginni heim
ilt að taka þátt í göngunni í
skemmtilegum félagsskap Leik-
féíagsfólksins.
Starfsfólk Leikfélags Reykja
víkur hefur lagt mikla vinnu í
undirbúning þessarar skemmtun
ar til þess eins og fyrr greinir
að efla húsbyggingarsjóð félags-
ins og válið til flutnings atriði
úr revíum, sem eru svo hláturs
smitandi og hláturmildar að all-
ir geta átt hina beztu stund
Er ekki að efa að þeir sem vilja
styrkja gott málefni, sem Leik
félagið er að vinna að og jafn-
framt njóta hinnar beztu skemmt
unar munu nota tækifærið og sjá
„Þegar amma var ung“.
- APOLLO 7
Framhald af bls. 16
dag, en það verður vandasamt
verk.
Sehirra bað lækna í dag að
hafa ekki áhyggjur af kvefinu
„Það vita allir, að það tekur
viku að losna við það, taki menn
ekki læknislyf við því, og sjö
daga geri menn það“, sagði hann
í aðalstöðvum geimferðaáætl-
unarinnar i Houston í Texas eru
menn þegar farnir að undirbúa
för Appollo 8. í desember. Þá er
ráðgert að þrír menn fari í hring
ferð umhverfis tunglið áður en
þeir lenda aftur á jörðu.
Fjögur stærstu blöð í Moskvu
birtu í dag langar og ítarlegar
fréttir af för Appollo 7., og birta
jafnframt myndir af geimförun-
- MALENKOV
Framhald af bls. 1
mærum Kína -síðan hann féll
í ónáð.
Góðar heimildir í Moskvu
herma, að Malenkov hafi um
18.500 ísl. krónur í eftirlaun
á mánuði
- GIFTING
Framhald af bls. 1
hjónaband með fólki af bongara
stéttum. Þetta er alvarlagt áfall
fyrir Kenmiedy-gioðsöigndina.
Fyrrum tengdamóðir Jacque-
line, Rose Kennedy, hefur skýrt
frá því, að hún voni, að Jacque-
lime og Omassis verði mjög ham-
ingjusöm saman, en engin í
Boston efast um það, að það sé
mjög tregðukemmd blessun, sem
Kennedyfjölskyldam hefur veitt
því hjónaibamdi, sem fyrir dyr-
um stendur.
Almenninigur er hims vegar
opinskárri og diregur ekki diul
á það. Sumiir eru hissa, ekki á
því, að Jacquelime ætli að gifta
sig aftur, heldur á himiu, að hún
hyggst giftast skipaeiganda,
sem segist vera 62 ára gamal'l,
enda þófct vegabréf hans gefi til
kynma, að hamn sé 49 ára gam-
all.
í skoðanakönmun, sem blaðið
„Record American“ í Boston
gerði, skýrðu flestir þeirrai, sem
spurðir voru, frá því, að þeir
'hefðu gert ráð fyrir því, að
Jaqueline myndi giftast aftur,
en eru hissa á og mangir hafa
orðið fyrir vonbrigðum með, að
hún skyldi velja Onassis. Hér
eru nokkur af svörunum:
— Hún er ailltof yndisleg til
þess að giftast slíkum manni.
Harm er of gamall. Semnálega
verður hann börnum Kenneyds
góður faðir, en ég hefði ósikað
þess, að hún hefði valið sér amn-
am.
— Hugsið ykkuir a'lla þá mögu
leika, sem hún hafði. Hamm er
'gamall. Ég hélt, að hún hefði
góðam smekk.
— „Ég hef orðið fyrir vom-
brigðum og finmst ég vera svik-
inm“.
Talið eir, að Jacqueline myndi
bafa orðið að heyja harða bar-
áttu fyriir því að fá btessum
Kenmedy fjölsikyldummiar, ef
Robert Kenmedy hefði verið á
lífi.
Lítið var mimnzt á verðandi
hjónaband Jaqueline Kennedy
og Onassis í leiðaraigreinum í
bamdarískum blöðum á morgum,
en yfirleitt 'höfðu þæir þá heilla-
óskir að geyma. Þannig segir The
Washington Post:
— Tilfinninigaleg viðbrögð
fólks við hjómabandimu munu
verða mikil og senmilega mis-
jafnleg .... en þegar fólk gemg-
ur í hjónabamd á aðeims að gera
eifct og það er að ósfca því tiil
hamimgju.
The Daily News í New York
segir:
— Inmilegustu hamimigjuóskir
tiil frú Jóhm F. Kenmedy ....
með fyrinhuigað hjónabamd henm
ar .... Við sendum immilegusitu
haminigjuósfcir ásamt öðrum
Bandaríkjamönnum hjónaefnun-
um og Caroline og John.
The Dernver Post:
— Hehnurinin verður ekki
alveg eims og hamm vair áður,
eftir að Jacqueline Kenmedy
hefur gifzt aftur. í mæstum fimm
ár hefur hún verið tákn fyrir
mikið af þeim missi þjóðarimmair,
sem þjóðin varð fyrir við morð
Jahn F. Kennedys forseta. Nú
kanm svo að fara, að hún verði
aðeins eim margmilljónerafrúim
til viðbótair.
The Courieir-Journal í Lous-
ville:
— Hún er ung og fögur kona
og hefuir orðið að gamiga í gegm-
um sína eldraun einsömul. Nú
er það á enda.
Flest meiri háttar blöð minnt-
ust ekki á fyrirhugað hjóna-
band í ribstjórnargreinum sim-
um.
Maria Callas, söngkonan fræga,
sem lengi var orðuð við Onassis,
sagði í París í gærkvöldi, er hún
kom á leikhússýninigu þar: „Ég
er hamingjusöm vegna hvers og
eins, sem er hamingjusamur“,
þegar blaðamenm spurðu um álit
hemmar á fyrirhuguðu hjóna-
bamdi þeirra Jacquelime og
Onassis. Hún brosti glaðiega og
virtist him ánægðasta. í fylgd
með henni var ritstjóri tímarits-
ins Vogue, Sándy Bertrand.
Melina Mercouri, fræg leik-
kona frá Grikklandi, sem á í
stríði við þá stjórn, sem nú er
við völd í Grikklandi hefur gef-
ið Jacqueline nokkur hei'Iræði i
sjónvarpsviðtali:
— Nú þegar Jacqueline
Kennedy verðuir eilítið igrísk, þá
vona ég, að hún með þeirri lýð-
ræðilegu erfðavenju, sem húm
hefur búið við, og sem ekkja og
mágkona tveggja manrna, dóu
fyrir lýðræði, muni ekki gleyrna
þeirri yfirlýsingu, sem Robert
Kennedy gaf í Arizona, að ef
hamm yrði forseti, þá mymdi
'hanm láta fella niður alla hem-
aðaraðstoð til herstjórnarinmar í
Grikklamdi.
Þrábt fyrir það að Melina
Mercouri líti á sjé'lfa sig sem
Grikkja, hefur gríska stjómin,
sem styðst við herinn í landimu,
svipt hama ríkisborgararétti í
Grikklandi.
— Ég vona að frú Kenmedy
miuni hafa góð áhrif í þá átt að
koma lýðræði á að nýju í Grifck-
lamdi, sagði leikkonam.
^2>nllcttíúJ in
Ballett-skór
Ballett-búningar
Leikfimi-búningar
Dansbelti
Buxnabeltl
Netsokkar
Netsokkabuxur
Sokkabuxur
Margir litir
•jt Allar statrðir
Ballett-töskur

VERZIUNIM
UQMVilmeXAxX
3 Ch slMI 1-30-76
Bræðraborgarstíg 22
Edward Munch-
námsstyrkur
Osloborg úthlutar námstyrk
fyrir árið 1968 að upphæð
n. kr. 6.000,- til náms í list
Edvards Munch. Um styrkinn
geta sótt rannsóknarmenn inn
an Norðurlandanna. Styrk-
þeginn fær, ef óskað er, tæki-
færi til að búa gjaldfrítt í
styrkþegaherbergi í Munch
safninu. Oslo Kommunes
Kunstsamlinger áskilur sér
forgöngurétt til að birta hugs-
anlegan árangur af náminu.
Umsóknir með upplýsingum
um hæfni og markmið með
náminu sendist fyrir 16.
nóvember 1968 til
Oslo Kommunes Kunst-
samlinger,
Munch-museet,
Töyengt. 53,
Oslo 5.
Tvinnaður lopi
Tvinnaður lopi í öllum sauðarlitum.
Heildsölu- og smásölubirgðir.
Verzlunin FRAMTIÐIN
Laugavegi 45.