Morgunblaðið - 13.02.1969, Qupperneq 10

Og í því hringdu Færeyingar
— Hvað með framleiðsluað-
stöðuna?
— Það sem erfiðast er við að
eiga, segir Árni, er almennur
óstöðugleiki í efnahagslífinu.
Hann setur okkur ýms óæskileg
rœtt við feðgana Árna og Sigurð Jón
Cuðmundsson í Belgjagerðinni
pELGJAGERÐIN er eitt gam-
Olgróið og traust fyrirtæki. Af
pDiklum dugnaði var fyrirtækið
jðrifið upp í byrjun og siðan
liefur þess verið gætt að laga
|>að eftir aðstæðum hvers tíma,
fyrst í stað framleiddi Belgja-
jgerðin aðeins fyrir innlendan
tnarkað en síðan voru kvíarnar
færðar út og útflutningur haf-
Inn. Við heimsóttum Belgjagerð-
Ina á dögunum og hittum fyrst-
an að máii Sigurð Jón Guðmunds
son, stofnanda fyrirtækisjns og
Stjórnanda þess.
{ Hvenær hóf Belgjagerðin
Btarfsemi, Jón?
— Það eru ein 34 ár síðan
Við byrjuðum, ég og kona ein,
Bem heitir Guðrún Vigfúsdóttir.
Hún var verkstjóri í mörg ár
en brá sér síðan austur í Hvera-
terði og hóf að rækta þarblóm.
’.g og strákarnir mínir keyptum
bana svo smám saman út, svona
ieftir því sem hana vantaði pen-
inga til blómanna sinna.
' — Einhver aðdragandi mun
liafa orðið að stofnun Belgja-
gerðarinnar?
i — Ójá. Ef satt skal segja var
|>að ekki af góðu gert. Ég var
nú búinn að vera til sjós í 25
ér, þegar ég af ýmsum ástæðum
Varð að fara í land. í þrjú ár
hafði ég svo umsjón með neta-
verkstæði togarafélagsins h.f.
Bleipnis en svo hætti það fyrir-
tæki og ég stóð uppi eins og
&lfur, í rauninni náttúrubarn, al
Inn upp í sveit og á sjó, en of
Iblóðlaus til að fara á sjóinn
eftur. Nú eitthvað varð ég að
fcaka til bragðs, enginn lifir á
Joftinu einu saman og allra sízt
menn með fullt hús af börnum,
©ins og ég þá.
Svo datt ég niður á þá hug-
Bnynd að reyna að framleiða lóða
belgi og fékk Guðrúnu í lið
íneð mér en Guðrún þessi hafði
lengi unnið á netaverkstæðinu,
Bem ég áður minntist á.
j — Eitthvert fé hefur þurft til
eð starta fyrirtækinu?
> — Ja, í stuttu máli var ekkert
lé fyrir hendL Við byrjuðum
því ósköp hógvært í kjallaran-
um heima hjá mér. Guðrún saum
aði belgina og svo gekk ég frá
þeim að öðru leyti. Fyrst í stað
höfðum við þetta bara svona
auka.
— En þetta hefur gengið vel?
— Gekk og gekk. Það gekk
að minnsta kosti nóg til þess,
að við urðum að fara í stærra
húsnæði. Við fengum inni í
Sænska frystihúsinu, þetta var
1934 og um svipað leyti stofn-
uðum við formlega fyrirtækið
Belgjagerðina. Við fórum svo að
útvíkka starfsviðið og byrjuð-
um hægt og hægt að framleiða
yfirbreiðslur með lóðabelgjun-
um og svo komu tjöldin til sög-
unnar. Afganga af því hráefni,
sem við notuðum í belgina, not-
uðum við svo í vinnuvettlinga
og síðar þróaðist framleiðslan yf
ir í annars konar fatnað, úlp-
ur og vinnufatnað.
— Hvað með vélar?
•— Jú, við keyptum okkur vél
ar eftir því sem aðstæðurnar
leyfðu en þetta voru erfiðir tím
ar. Já, drengir mínir, tímabilið
1930—40 var erfitt og þá stóð
oft tæpt. Og svo brann allt hjá
okkur sem brunnið gat.
— Hvenær var það?
— Sumraði 1939.. Tvær efstu
hæðir sænska frystihússins
brunnu alveg.
— Höfuð þið ekki tryggt?
— Ójú. En við stóðum uppi
helmingi fátækari efitir brunann
en áður. Með undraverðum flýti
urðum við okkur úti um nýjar
vélar og með þær dunduðum
við svo í íbúðarhúsnæði við
Grjótagötu, sem við fengum á
leigu. Þar vorum við í kring um
eitt ár en fórum svo aftur í
Sænska frystihúsið. Þá var Bret
inn að leggja undir sig húsið,
við meira að segja fluttum inn
á þá. En þetta voru erfið skipti
og margir urðu til þess að
hlaupa undir bagga með okkur,
ég get t.d. nefnt fyrirtækið
Andrew Mitchell og Co í Glas-
gow, sem lánaði okkur hráefni
alveg takmarkalaust. Það voru
sannkallaðir heiðursmenn.
Við byrjuðum að framleiða
Ikuldaúlpur fyrir norska flug-
menn, sem hérna voru, og svo
fyrir skíðaherdeildina, það voru
Norðmenn, sem höfðu flúið til
Bretlands, og voru svo sendir
hingað til þjálfunar.
Um þetta leyti komu plast-
belgirnir til sögunnar og striga-
belgirnir hurfu úr notkun. En
við héldum samt áfram í nafn
fyrirtækisins og gerum ennþá,
þó langt sé síðan nokkur lóða-
eða netabelgur sá dagsins ljós
hjá okkur. Um áramótin 1959—
60 fluttum við svo hingað, í
eigið húsnæði að Bolholti 6.
— Hvað vinna margir hjá
ykkur núna?
— Það munu vera um 60
manns í allt.
— Og þið aðlöguðuð ykkur
breyttum aðstæðum og hófuð út
flutning?
— Já, segir Árni, sonur Jóns,
sem nú er kominn í spjallið. Það
var ekki um annað að ræða. Ár
ið 1959 byrjuðum við að flytja
gæruúlpur út til Færeyja.
Markaðurinn þar hefur svo auk
izt með hverju árinu og reynd-
ar seljum við meira til Færeyja
en markaðurinn þar þolir. Skýr
ingin á þessari miklu sölu þang-
að er sú, að eitthvað af úlp-
unum fer lengra, til Norður-
landanna einna helzt.
Einnig höfum við nú í þrjú ár
flutt út úlpur til Grænlands
til Færeyingahafnar. Þar reka
Norðmenn, Danir og Færeying-
ar sameiginlega verzlun, sem
heitir Nordafar.
— En tjöld eða svefnpoka?
— Eftir stríðið fluttum við
mikið út af svefnpokum til Dan
merkur en nú flytjum við að-
eins lítillega út tjöld og svefn-
poka til Færeyja. En við höfum
fullan hug á að komast inn á
Norðurlandamarkað, að minnsta
kosti í Danmörku og Svíþjóð.
Norðmenn eru jú sjálfir stórút-
flytjendur á þessu sviði.
— En innanlandsmarkaður-
inn?
— Hér áður fyrr má segja,
að kuldaúlpan hafi verið þjóð-
búningur íslendinga en nú hef-
ur þetta breytzt og salan þar
með minnkað hér. En þar hefur
útflutningurinn vegið upp á
móti. Framleiðslan á vinnufatn-
aði hefur alltaf verið að smá-
aukast, svona jafnt og þétt.
— En tjöldin?
— Undanfarin 3 ár hefur inn-
flutningur á tjöldum aukizt mik
ið.
— Og samkeppnin þá eitt-
hvað hnippt í ykkur?
— Ja, ekki meira en svo enn-
þá, að við stöndum jafnréttir,
segir Sigurður Jón og hlær við.
Við höfum svarað með aukinni
fjölbreytni og gæðin standa fyr
ir sínu. Svo höfum ýið auk þess
sterkt vopn þar sem viðgerðar-
þjónustan er.
Þessi stúlka er að sníða. Lans-
lega áætlað mun sniðið úr um
200 km efnis í Belgjagerðinni
árlega.
takmörk, t.d. í sambandi við hrá-
efniskaup. Þegar krónan er sí-
fellt að breytast er hættulegt
að gera samninga eitthvað fram
í tímann og reyndar á þetta
líka við söluna. Svo er rekstrar
fjárskortur mjög erfiður þrösk-
uldur þessa tímana.
— Hvað með tolia?
— Við greiðum yfirleitt 40%
toll af hráefnunum til fram-
leiðslu okkar. Þess ber þó að
gæta, að við fáum hráefnistoll-
ana endurgreidda, þegar um út-
flutning er að ræða. — Keppi-
nautar okkar t.d. á Norðurlönd-
um þurfa aftur á móti engan
hráefnistoll að greiða. Við þurf
um því raunverulega meira fjár
magn til framleiðslunnar en
þeir.
Við sjáum alls ekkert að því
að lækka hráefnistollana hér á
landi og raunar er það brýnt
hagsmunamál í okkar augum.
— Eruð þið bjartsýnir á fram-
tíðina?
— Já. Við viturn, að við fram
leiðum samkeppnishæfa vöru og
það er okkur ekki að skapi að
gefast upp, þótt á móti blási,
segja þeir feðgar einum rómi. Og
í því hringdu Færeyingar að
panta meira af kuldaúlpum frá
Belgjagerðinni.
Umsóknarfrestur
Frestur til að sækja um störf þau í steypuskála fé-
iagsins, sem auglýst voru í dagblöðum þann 19. og 20.
janúar sl., framlengist til 20. febrúar.
íslenzka Álfélagið h.f.,
Straumsvík.
Hér er verið að leggja síðustu hönd á úlpurnar til Færeyinga.
Ámi og Sigurður Jón Guðmundson. (Ljósm. Mbl.: Sv. Þorm.)