Morgunblaðið - 28.06.1969, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2®. JÚNÍ 19€9
3
Einar Guðjohnsen
(Ferðafélag íslands)
Ludvig Hjálmtýsson
(Ferðamálaráð ríkisins)
Ragnar Kjartansson
(Æsikulýðssamband íslands)
Magnús Yaldimarsson
(Félag ísiL bifreiðaeigenda)
Guðmundur Sigvaldason
(Náttúruverndanráð ríkisins)
Samistarfenefnd um HREINT
LAN'D — FAGURT LAND.
Ingvi Þorsteinsson
(Uið íslenzika Náttúruifiræði-
félag)
Sjö boðorð í samskiptum við œttjörðina
HREINT t.AND — FAGURT
LAND. í uppfnafi starfs vill
samstarfisnetfnd um fram-
kvæimd herfeirðarinnar, leita
eftir góðri samvinnu og þátt-
töku landamanna allra með
hvatningu um, að aldarfjórð-
ungsafmæli lýðveldisins verði
fylgt eftir með bættri um-
gengni og áfiramihaldandi
hreinsunarstarfi um land allt.
Samstanfisnefndin vill í því
sambandi vekja sémstaka at-
hygli á eftirtöldu:
MORGUNBLAÐINU hef-
ur borizt fréttatilkynning
frá nokkrum aðilum, er
samtökum hafa bundizt
um að gera föðurlandið
hreint svo fegurð þess
njóti sín. Aðdlar, sem að
samtökum þessum standa,
eru Félags íslenzkra bif-
reiðaeigenda, Ferðamála-
ráð, Ferðafélag ísilands,
Hið íslenzka náttúrufræði-
félag, Náttúruvemdarráð
ríkisins o-g Æskulýðssam-
band íslands. Segja þeir,
að slíkt andvaraleysi hafi
ríkt í umgengni maraia á
landinu, að til vanvirðu
hafi mátt telja. Nú sé þó
sem betur fer að rofa til.
Þá láta aðilar fylgja siö
borðorð ,sem brýnt er fyr-
ir mönnum að halda í sam-
skiptum við ættjörðina.
Fréttatilkynningin fer hér
á eftir:
Ha'fin er á ný henferð, er
á sér það mankimið að bæta
sambúð íslendinga við land-
ið. Á undanförnuim áruim hef-
ur mjög skoirt á það, er nefna
mætti umgenignfeimennmgu á
íslandi. Rusil og alls kyns
óþrifnaður við mannviirki í
bæjum og til sveita, meðifram
þjóðvegum og á áninganstöð-
uun, áisamt náttúruspjölluim
bera íslending'uim dapurlegt
vitni. Tislenz.k þjóð hefur til
s/kamimis tíma sýnt slíkt and-
varaleysi í uimgengni sinmi
við landið, að til vanvirðu
hefur verið. En nú virðist
helduir rcifa til. Uimgengnisher
ferð á sl. sumri með dágóðum
árangri, fegrunarviikur og
hreinisunarfeirðir eru meriki
vakningar.
En betur má eif duga sikal,
og því er á ný haifin umgengn
isiheriferð undir merkinu:
1. Sveitamfélögin herði enn á
hreinisunar- og fegrunar-
starifi sínu og verði ein-
stalklingium fyrirmynd og
hvatning um góða um-
gengni eigin svæða.
2. Ö'kumenn og farþegar bif-
reiða eru hvattiæ til að
nota ekki glugga bifreiða
sinna sem ruslaop.
3. Ökumenn bifreiða eru
hvattir til að valda ekki
spjöllum utan vega, eiinis og
svo mörig átalkanleg dæmi
eru til um frá eíðustu ár-
um.
4. Ferðafólk gangi þannig frá
áningarstöðum, að það
geti hugsað sór að koma
þar við aftur.
5. Eigendur ónýtra bifreiða
og búvéla eru minntir á, að
slíkt tælki eru eiklki til feg-
urðarauka á ailmannafæri.
6. Forystumenn félaga skipu-
leggi hreinsunar- og upp-
græðsluferðir með þátt-
tölku félagamamna.
7. Forstöðumenn greiðslusölu
staða og verzlana um land
allt eru hvattir til að koma
upp ílátuim undir rual við
fyrirtæki sín og stuðla
þannig að þriflegu um-
hverfi.
íslendingar!
Sýnum í ver'ki virðingu
fyrir landinu — gerum
HREINT UAND — FAGURT
LAND að einlkiummar- og eítir-
breytniorðuim okfcar allra.
Ljósi varpað á fegurð landsins.

Þjððlífskvikmynd „tír
Eyjum" sýnd i Rvík
an Guðmumdsson og ísleifur
Högnason.
Vestmannaeyjafcvi’kimyndi'n úr
Eyjurn er gerð að tillhlut-
an Vestmannaeyingaifélagisdns
Heimakletts og er kvilkimyndin
söguleg heimildarkvikimynd um
atvininuhætti og byggð Vest-
mannaeyja. Br kvikimyndin
fyrsta mynd sinnar gerðar hér
á landi og Vestmannaeyjar því
fyrsti 'kaupstaður á íslandi, sem
eignast slilka mynd aif byggð
sinni og þjóðlífsíháttum.
Skiriður komet á gerð Vest-
mannaeyjafcvikimyndar árið
1952, og var aðalhvatarmaður og
framlkvæmdastjó'ri við kvikimynd
ina Filippus G. Árnasoin tollvörð
Framhald á bls. 19
— Eyjamynd tekin á síðustu 45 árum
sýnd í dag og á morgun í Camla
Bíói kl. 5 og 7
STEIKTUR lundi og reyktur
voru á boðstólum á blaðamanna-
fundi sem Vestmannaeyingafé-
lagið Heimaklettur í Eyjum boð-
aði til á Hótel sögu sl. fimmtu-
dag, til þess að kynna sérstaka
Vestmannaeyjakvikmynd, sem
hafnar verða sýningar á í Gamla
Bíói í dag kl. 5 og 7 óg á morg-
un, sunnudag kl. 5 og 7. Bar öll-
um saman um ágæti lundans og
er undarlegt ef lundi á ekki eftir
að verða almennt vinsæll réttur
á borðum íslendinga. H.eimakleU
ur hefur látið gera myndina og
á hana. Formaður Heimakletts
er Ármann Eyjólfsson skóla-
stjóri.
„Úr Eyjuim“ iheitir kvifcimynd
Eyjasikeggja og eir hún tekin á
síðustu 45 árurn og sýnir hún
hina ýimsu sérþætti í þjóðlí'fi
Ey.jasikeggja, atvinnuhætti og
náttúrufegurð Eyjanna. Villhjálm
ur Knudsen, kvilkimyndatöku-
maður, íhefur sett myndina ®am-
an úr hinuim ýmisu kvilkmynda-
þáttuim, sem ýmis'ir kvi'kimynda-
tökumenn í Eyjuim haifa telkið
og einnig hefur Vilhjáknur
kvi'kimyndað hluta myndarinnar.
Elztu atriði myndarinnair eru
'kvikimynduð 1924 og þau nýj-
ustu eru kvifcimynduð sl. sumar.
Sýningartími er á annan tírna og
er myndin takin í litum. Elzti
hl'uti myndarinnar var tekinn á
vegum Kvikimyndafélagsims, sem
var stofinað 1920 og stamfaði þar
uim áirabil. Kvikmyndun Eyja-
myndarin.nar hafa annazt:
Sveinn Ánsælsson, Friðrife Jes-
son, Vilhjálimur Knudsen, Kjart
Lundi Lundason úr Eyjum í prófíl,
STAKSTEIMIj
Tvíeflum útflutn-
ingsframleiðsluna
Að ísland sé að verða auðugra
i réttu hlutfalli við aukna vís-
indalega þekkingu sést bezt af
þeim rannsóknum, sem standa yf
ir á jarðefnum víða um landið.
Á sviði sjávarefnavinnslu reið
Baldur Líndal á vaðið. Ef endir
þeirra rannsókna verður sá, að
á Reykjanesi rís sjávarefn^-
vinnsla, liður vart á löngu, þar
til verðmætir og eftirspurðir létt
málmar veiða ein aðalstoðin í
framtíðarútflutningnum.
Á fyrsta framleiðslustigi slíkr-
ar verksmiðju yrði meginuppi-
staðan ýmis sölt, kalí og bróm.
Á næsta stigi kæmu léttmálmarn
ir; natríum, • magnesíum og jafn
vel títan. Til að menn glöggvi
sig á þýðingu sjávarefnarann-
sóknanna skyldu þeir athuga
verðmætin, sem vinnslan gæti
lagt til þjóðarbúsins á síðasta
stigi. Sú upphæð er næstum jafn
há þeirri, sem allir núverandi út
flutningsatvinnuvegir gefa af
sér.
Uttekt á jarðefnum
Það er ekki aðeins á Reykja-
nesi, sem möguleikarnir standa
til boða. í sumar fer hér fram
almenn jarðefnaleit með tilstyrk
tæknihjálpar S.Þ. Júgóslavnesk-
ur jarðfræðingur er hingað kom
inn á vegum stofnunarinnar og
ferð'ast um landið ásamt innlend
um starfsbræðrum.
Á Hornafirði könnuðu þeir
möguleika á koparnámi. Næst
verður ströndin þrædd með það
fyrir augum að vinna járn og
hinn dýra títan-málm úr fjöru-
I sandi. Á Tjörnesi er ætlunin að
j kanna fosfór. Á Vestfjörðum og
Noiðurlandi ætla vísindamenn-
irnir að huga að latritefni, sem
I hægt væri að nýta til álvinnslu.
Þá ætla þeir að kanna vikur og
j perlusteinsnámur, með útflutn-
| ing í huga.
Olíuhreinsun
Hvað síðastnefndum efnum
j viðkemur gæti breytt flutninga-
| tækni einnig orðið okkur til hags
j bóta. Með stækkun flutininga-
skipa fara farmgjöld lækkandi,
! og það gæti stuðlað að því að
br.eyta vikurflákum íslands í út
j flutningsvöru. En ný flutninga-
tækni gæti einnig orðið okkur til
hjálpar á annan hátt. Stækkun
olíuskipa og lokun Súezskurðar
kann að flýta því, að hér á landi
verði reist stór olíuhreinsunar-
stöð. í kjölfar hennar hlyti að
rísa efnaiðnaður.
En ekki er nóg að finna verð-
mætin. íslendingar verða að
hraða nýtingu þeirra, áður en
það -er um seinan. Við verðum
líka að flýta okkur á öðru sviði.
Það er að kasta af okkur gat-
slitnu fati þess torfbæjarsjónar-
miðs, sem engu eirir og aldrei
nær út fyrir úrtölur og ásakan-
ir. Á þeirri fæðu kemur þjóðin
aldrei til með að lifa.
VELJUM ÍSLENZKT