Morgunblaðið - 21.07.1970, Síða 15

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. JÚLj 1970
15
Stofa heldra fólks frá 19. öld, sem sýnir vel hvernig heimili þessa tíma voru oft ofhlaðin innanstokksmunurn.
Hvað er heimili? Samtín-
ingur aðkeyptra hluta utan
úr bæ eða vistarverur, sem
einstak'lmgar skapa sér og
sem þeim líður vel í.
Byggingarvöru- og hús-
gagn'averzl'anir bjóða okkur
mikið úrval alls kyns góð-
gætis. Á hverju ári bætist
eitthvað nýtt og spennandi
á markaðinn, nýjar línur og
form, nýir litir og áferð.
Eitt tímabil er tekk í tízku
og áður en við vitum af er
farið að atiglýsa beyki sem
það eina rétta. Sá sem er
harðánægður með fína
danska glerlampann verður
allt í einu í vafa, þegar hann
kemur auga á japanska
pappírslampa í gluggaútstill
ingu.
Sömu sögu er að segja um
hvítu, gljáandi eldhúsin,
sem á næsta augnabliki virð
ast þurfa að vera í æsileg-
um litum — síðan allt í harð
viði.
Fólk spyr oft hvað af þessu
hafi þýðingu og hvað muni
endast. Óhjákvæmilega rík-
ir tízka í húsgögnum og lit-
um, en er a.m.k. ekki ennþá
sambærileg við hugmyndir
fatatízkufrömuða, sem kepp
ast við að koma með nýjar
og ferskar hugmyndir fyrir
vor- og sumarfatnaðinn.
Þessir hlutir fara þó saman
m.a. að því leyti að hug-
myndir t.d. tízkufrömuða,
vefnaðarhönnuða og arki-
tekta eru oft af sörnu rótum.
Geimferðir hafa orðið mörg-
um innblíástur. Ný efni
koma á markaðinn með nýj-
um möguleikum og menn
glíma við þau allt frá arki-
tektum tiil hattahönnuða.
Eins hafa stefnur í myndlist
og ákveðnir listamenn kom-
ið víðar við en í söfnum og
listaverkabókum.
Það er í sjálfu sér ekkert
sem mælir á móti því að
kaupa allar öfgar nýjustu
tízku á nýja heimilið. Að-
eins ber að hafa í huga að
áhrifin gætu fyrr en varir
orðið svipuð og af poplaginu
frá í fyrra.
Það gerir meiri kröfur til
fólfcs og óhætt er að full-
yrða, að það mun gefa betri
raun ef reynt er fyrst að
komast að því hverjar hinar
raunverulegu þarfir eru og
hvernig heimilið sem heild
muni fullnægja kröfum íbú-
anna.
Hvernig þau efni, sem notuð
eru, muni þoia hnjaskið,
ljósið, hitann og breinsun-
ina. Yfirleitt má líka ná
skemmtilegum áhrifum án
þess að leggja út í stór-
kostnað.
Liðtækur hönnuður, sem
Svona býr frægur danskur arkitekt. Myndin sýnir hvernig nútímabygg-
ingarlist hefur þróað list rýmisins. Áher/.la er lögð á einungis það allra
Eftir Ernu
Ragnarsdóttur
Börn þurfa gott leiksvæði innan
veggja heimilisins, ekki hvað sízt
með tilliti til gólfrýmis, sem ber að
nýta tii hins ítrasta.
tekur að sér ákveðið verk-
efni, hefur það að mark-
miði að útkoman verði góð
hönnun (design), sama
hvort um er að ræða hurð-
arhún, salerni eða flugvél.
Góð hönnun felur í sér fyrst
og firemst hagnýta notkun
og gott útlit miðað við verð.
Hönnun heimilis lýtur í að-
al!atriðum þessum sömu
meginreglum um notagildi
og gott útlit, þó að persónu-
legur smekkur íbúanna ráði
óhjákvæmilega mestu um
það síðara.
í raun getur enginn hönnuð-
ur tekáð sig til og skipulagt
heimili fólfcs efitir eigin höfði
hversu lofisamlegar sem þær
hugmyndir kunna að vera,
afhent síðan teikningu og
sagt: Garið svo vel, búið og
verið hamingjusöm.
Hann þarf að byrja á því
að kynna sér háttu þessa
fólks og hvemig það kemur
til með að nota íbúðina.
Heimili eru mismunandi og
ekki aðeins að því leyti að
þau eru fyrir fjölskyldur
með böm, bamlaus hjón eða
einstaklinga. Einmi fjöl-
skyldu fylgir ys og þys og
gestagangur, önnur kýs
kyrrð og næði. Hjá öðmm
eru frístundir notaðar til
lestarar, stórt og mikið
bókasafn er yfirgnæfandi
hluti heimilisins. Til eru
fj ölskyldur, sem vilja hlusta
á kammertónlist við sem
bezt skilyrði; allir á heimil-
inu spila hver á sitt hljóð-
færið. Fyrir enn aðra er
heimilið einungis nætur-
skjól.
Eitt af því mikilvægasta,
sem við höfum lært af braut
ryðjendum nútíma bygging-
arlistar, er að móta um-
hverfið innanfrá í samræmi
við þarfir og kröfur okkar
sjálfra. Þeir sýndu m.a.
fram á fánýti þess að hafa
stórar og miklar viðhafnar-
stofur sem voru svo fínar,
að enginn venjulegur mátti
þar nærri koma. Hvernig
hefð og aldagamlar siðvenj-
ur í híbýlum manna tóku
ekkert tillit til fólksins, sem
þar bjó.
Enginn skyldi samt ætla að
þeirra merku orð og verk
hefðu verið sögð og gerð i
eitt skipti fyrir öll.
Aðstæður fólks hafa breytzt
furðumikið á síðustu ára-
tugum og eru stöðugt að
breytast. Er því nauðsynlegt
að vera vel á verði gagnvart
því, hvers konar heimili
þjónar tilgangi ókkar nú og
hvað ekki lengur.
Með tilkomu stáls og stein-
steypu hurfu þunglamalegir
burðaveggir að mestu úr
sögunni og við fengurn
möguleika til opnari og
hreyfanlegri híbýla. Gleðin
yfir fengnu frelsi hefur var-
að lengi. Enda þykir nú
sjálfsagt að allar íbúðir séu
opnar inn á gafl, þótt slíkt
fyrirkomulag geti síður en
svo hentað öllum. Sérstak-
lega eiga börn illa heima í
Framhald á bls. 16