Morgunblaðið - 29.09.1970, Blaðsíða 17

MORGU'N’BLABIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. SBPT.' 1970
17
Þj óöleikhúsiö:
Eftirlitsmaðurinn
Leikstjórn:
Brynja Benediktsdóttir
Leikmynd: Birgir Engilberts
Búningateikningar:
Messíana Tómasdóttir
ÞAÐ MÁ vera að það standi á
mörgu blaði, ritað af visum
mömnum, að EftJirliitsmiað'urinn
sé mikið snilldarverk og beri að
virða það mikils. Fyrár mér, sem
lifi á seinni hluta 20. aldar, er
púðrið í þessu verki orðið rakt.
Skopsagan hefur verið söigð of
oft, hún er komin með langt
skegg. Samt er ekki loku fyrir
það skotið að þurrka megi púðr
ið og láta það blossa, en til þess
þarf að leika verkið af einstakri
snilld, af lifandi og safaríku
skopi en um leið agað og stíl-
fært.
Á sýningunni í Þjóðleikhús-
inu ber mest á tveimur seinustu
einkennunum: sviðsetningiin er
öguð og stílfærð svo unun er á
að horfa — sé manni vel til
íslenzkrar leifclistar og sætti sig
við það stig sem hún er á af því
hún hljóti að vera á uppleið.
Frá því sjónarmiði er þetta
mjög ánægju'leg sýning, svo
ánægjuleg að ég leyfi mér að
telja hana til viðburðar. Allt verk
leikstj órans er, hvað stíl við-
kemur, stöðum, göngum, hreyf-
ingum og látbragði, mjög vel
unnið. Sýningin hefur hrynjandi
og dansrænt líf, sem segir sitt um
kosti, hæfileika og einurð leik
stjórans — það seinasta er mest
um vert.
Svo ánægjulegt sem þetta nú
var, ber hinu ekki að neita, að
leikhópurinn veldur ekki vel
verkinu. Þrátt fyrir stílinn og
heildarsamræmið verður stund-
um furðu holt undir og stundum
koma göft.
Þau Þóra Friðriksdóttir, Rúrik
Haraldsson, Gunnar Eyjólfsson,
Baldvin Hahdórsson og Árni
Tryggvason Skila hlutverkum
sínum mjög vel, fylla út í form-
ið, sem þeim hefur verið gefið.
Skop Vals Gísiasomar er nokkuð
flugþungt, en hefur sig þó upp
frá því að liggja alveg niðri í
upphafi í að vera komið vel af
stað áður en lýkur. Fyrsta atriði
Gísla Alfreð'ssonar í hlutverki
Bobehinskys heppniaðiist mjög
vel, en eftir það er hiann eða
leikstjórinn eða bæði í yamdræð
um og lítið verður úr. Hlutverk
C. I. Húbners er þögult, það gef
ur þess vegnn ekki síður ástæðu
til týpusköpunar, en ef því er
er ekki fyigt eins og raun ber
vitni, af hvaða ástæðum sem það
er, hefði verið hreinlegra að
strika persónuna út. Erlingur
Gíslason hefur mikla kosti sem
leikari, vald á tækni, blæbrigð-
um, sem gera hann mjög hæfan
og þar að auki verður ekki sagt
að hann bafi týpuraa — Hlesta-
kov — á móti sér. Það er líka
margt gott í því sem hann gerir
en eitthvað er það í bragðdauf-
ara lagi. í hápunkti hlutverfcs-
ins, heitna hjá bæjarfógetanum
eftir hádegisverðinn, er tröppu-
gangur (Stemmniragarinnar of
reifcull, ekki nógu kraftmikill og
skýr. Jón Júlíusson gerði það
sem á hans færi var. Guðrún Guð
laugsdóttir fór þokkalega með
sitt hlutverk, Bessi Bjarnason
skilaði sínu hlutverki vel, var
heill á sínum stað.
lieikmynd Birgis Engilberts er
í sjálfu sér ágæt en hún kemur
þessu verki ekkert við og fyrir
bragðið vinnur hún á móti verk
inu. Það eru mílur vega á milli
foriskriftar höfundar og þessarar
leikmyndar, á þeirri leið eru líka
ýmisir viðkomuistaðir, sem hefðu
hér betur hæft en þetta. Leik-
myndinni, eins og Gogól hugsaði
hana, var ætlað að gefa upplýs-
ingar um fólkið í húsdrau, um
smekkleysi þess og prjáltilhneig
iragar. Leikmyndin bar vott um
Rúrik Haraldsson og Erlingur Gíslason í hlutverkum sínum —
persónulega smekkvísi mynd-
gerðarmannsins, en um hana var
ekki spurt heldur um getu hans
til að láta hæfni sína þjóna verk
inu. Búningarnir voru flestir bet
ur heppnaðir og skemmtilega lit
ríkir.
Ég vil leyfa mér að óska fyrir-
tækinu til hamingju með þessa
frumraun Brynju . Benediktsdótt
ur sem leikstjóra á sviði Þjóð-
leikhússins. Hún á eftir að vaxa
og leikaramir með henni ef hún
fær hin réttu verfcefni, t.d. Fey-
deau?
Þorvarður Ilelgason.
Bíarðærisnefnd um öskufallssvædin:
Leggur ekki til að ung-
fé sé slátrað
öskufall, eftir að fyrstu gos-
hrinu lauk, má einnig búast við
að ungt fé verði hart úti.
Þóra Friðriksdóttir og Guðrún Guðlaugsdóttir í hlutverkum sín
um
Þrjú íslenzk verk
á „Norrænum músikdögum”
Norræna tónlistarhátíðin „Nord
iska musikdagar" hefst í Helsinki
í Finnlandi 11. október n. k. og
þar verða m. a. flutt þrjú verk
eftir íslenzka höfunda, Þorkel Sig
urbjömsson, Leif Þórarinsson og
Atla Heimi Sveinsson. Tónlistar-
hátiðin stendur í fimm daga og
verður þar fluttur mikill fjöldi
norrænna verka, kammerverka,
kórverka og hljómsveitarverka.
Norrænu múslílkidagaimir enu að
jaifnaiði ta’ldmiir 'amnaið hvert ár í
höfuðborgum Norðurlaindanna,
en hér voru þeir haldnir 1967. Á
hláitíðinam nú verða taldmir aihls 6
hiljómleifcair, se<m sýna' eiga þver-
slkurð af nútímiaitónlist á Niorður-
lönduon.
Verlkið KLIF, eftir Atla Heimi
Sveinsigon verður fyrsta verkiið,
seim fiu'tt verður á fyrsitu tónleik
uiraum suinmudagLnin 11. Október.
Er þetta tríó fyrir flautu, Iklarira-
ett og sello og hefu'r veriið flúbt
hér á laradi á veguim Muisica
Nova. iÞriðjudagmra 13. október
verða hljómisweitartónll>eikair, þar
sem m. a. verður flutt hiljóm-
sveitarverkið YMUR eftiir Þorkel
SigurbjömssiOin', en það verk var
flutt af Sintfóniulhljómgveit ís-
lainids á iSíðasta stairlfiséri. Og mið-
vifcudaiginn 14. olktóber verða
kamimiertónlleikar, þair sam fcvairt-
ett Tónlistarskólanis í Reykjavik
mun flytja strofckvartett etftir
Leitf Þórairiinsson, en það verk
var frumtf'hxtt á tónleikum Tón-
listarfélaigsinis í vor.
Dómraeifirad í 'hverju landi velur
að hverjiu sirani nolkkuir verik, seim
ihún telur til greiina koma, en
aíðain velur raiorræn dóminefind úr
þeim verfkum og akipuileggur tón-
leikaina.
HARÐÆRISNEFND hefur leit-
að upplýsinga hjá yfirdýralækni
nm það, hvort ráðlegt sé fyrir
bændur á öskufallssvæðimuni að
slátra ungfénaði sínum frá í vor
eða ekki. Nefndinni hefur borizt
svar frá lækninum, þar sem tal-
ið er mjög erfitt aé gefa óyggj-
andi svör við spurningimni, og
með tilvísun til álits yfirdýra-
læknis, sem hér fer á eftir tel-
ur Harðærisnefnd ástæðulaust
að leggja til við bændur að þeir
slátri ungfénu venju fremur.
Fréttatilkynning Harðærisnefnd-
ar fer hér á eftir:
„Á fundum, er Harðærisnefnd
hélt með bændum á öskufalls-
svæðunum og forráðamönnum
þeirra á sl. vori, bentu búfjár-
sjúkdómasérfræðingar á þá
hættu að ungur fénaður, sem
biti öskumengaða haga, gæti beð
ið af þvi varanlegt tjón. Þó
kæmi það ef til vill ekki fram
fyrr en síðar á ævi þessara
skepna og þá einkum sem tann-
skemmdir (gaddur) og ef til vill
skemmdir í liðum. Með tilliti til
hinnar miklu flúormengunar í
gróðri fyrst eftir Heklugosið,
var á það bent að ef til vill yrði
ekki óhætt að setja á vetur
lömb, veturgamalt fé og folöld.
Hinn 7. þ.m. ritaði Harðæris-
nefnd yfirdýralækni bréf og leit
aði álits hans, hvort óhætt mundi
verða að setja á í haust lömb
og veturgamalt fé á öskufalls-
svæðunum.
Nefndinni hefur borizt svar
yfirdýralæknis, þar sem meðal
annars kemur fram eftirfarandi:
„Þessari spurningu verður
seint svarað almennt af eftir-
greindum ástæðum. Það magn,
sem hver einstök skepna þolir,
er mjög mismikið þó að fóðrun og
aðbúð sé hin sama. Meðferð fjár
ins á öskusvæðunum hefur vænt
anlega á liðnu vori verið á jafn
marga mismunandi vegu og bæ-
ir innan svæðanna eru margir.
Þá var mengun á beitilöndum
innan svæðisins mjög mismikil,
og mengun stóð mislengi. Hefur
það og áhrif á heilbrigði fjár-
ins er frá líður.
Af þeim efnagreiningum á
grasi og heyi, sem fyrir liggja,
má telja líklegt, að þar sem
hægt var að hlífa lömbum og
gemlingum við ösku fyrstu vik-
urnar eftir gosið, muni varan-
legar skemmdir ekki koma fram,
því tími sá sem það fé lifði á
mjög flúormenguðu grasi vartil
tölulega stuttur, og því var forð-
að frá mesta flúormagninu. Þar
sem fé hins vegar var látið sjálf-
rátt að mestu og þurfti frá byrj
un goss að lifa á mjög filúor-
menguðu grasi, má búast við að
tannskemmdir geti komið fram
síðar. Sama máli gegnir um
tryppi og snemmköstuð folöld.
1 nágrenni Heklu, þar sem þrá
faldlega varð vart við örfínt
Heysýnishorn, sem mæld hafa
verið, gefa til kynna að ástæðu-
laust er að ætla að hey hafi nein
veruleg áhrif á hreysti búfjár í
vetur.
Þær fáu flúormælingar á bein-
um, sem nú liggja fyrir, benda
ékki til að hætta verði á varan-
legum skemmdum á tönnum í
ungu fé.
Eins og eðli þessará flúoreitr-
ana er háttað er mjög erfitt og
ég vil telja ógerlegt að gefa
ákveðið og óyggjandi almennt
svar við spurningu Harðæris-
nefndar.“
Einnig hefur yfirdýralæknir
flutt útvarpserindi um þetta efni
til leiðbeininga fyrir bændur.
Með tilvísun til þessa álits yf-
irdýralæknis sér Harðærisnefnd
ekki ástæðu til þess að leggja til
að bændur á öskufallssvæðunum
slátri ungfénaði sínum fremur
venju. Nefndin vill þó benda
bændum á að taka í þessu efni
til'lit til ráðlegginga yfirdýra-
læknis."
Hippar rakaðir
og klipptir
Teheran, íran, 27. »ept. AP.
íranska lögreglan gerði skyndi
leit í búðum hippa í baenuim
Shemiran slkaimmt norðara við
Teíherara á suranudag. Voru
145 hippair haradtelkraiir fyriir
haáh-reykimgar og fluttir til
næstu lögreglustöðva. Þar
voru þessiir hárprúðu ungling
ar klipptir og rafcaðiir, og bíða
þeir nú réttarramirasókniar.
Ný lög haifia tókið gildi í
íran. er miða að því að draga
úr raeyzlu eiturlyfja, en sam- '
kvæmt þeim á hver sá, seim
hefur í fórum sínum meitra en
tíu grömm af heróíni eða tvö
fcíló af ópíuim yfir höfði sér
dauðadóm. Saimkvæmt sömu
lögum má dæma manra í tíu
ára faragelsi fyrir hver tíu
grömm atf hashi, sem hjá hon-
um fininast.