Morgunblaðið - 13.10.1970, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. OKTÓBER 1970
c
— Fjárlaga-
frumvarpið
Framhald af bls. 1
ar skólamannvirkja er aukið um
70 milljónir. Framlag til Bygg-
ingarsjóðs verkamanna eykst um
48 milljónir. Tekið er upp í fjár-
lög á ný framlag til Fiskveiða-
sjóðs, sem nemur 35 mil'ljónum.
Framlag til Lánasjóðs íslenzkra
námsmanna hækkar um 33 millj-
ónir. Framlög vegna togaralána
nema 30 milljónum og nettó-
hækkun á öðrum liðum nemur
363 milljónum króna.
Til marks um þá útgjaldaaukn
ingu sem hlýzt af hækkuðum
launum er það, að laun á fjár-
lögum ársins 1971 hækka um
42,4% frá fyrra ári. Hér fer á
eftir frekari greinargerð um
nokkra stærstu útgjaldaliði.
FræðslumáL 1 þessum mála-
flokki nema launahækkanir og
verðlagsuppbætur á laun sam-
tals 199.6 m.kr., eða þvi nær
helmingi heildarhækkunarinnar.
Að öðru leyti er um eftirtaldar
breytingar að ræða í meginatrið-
um: Kostnaður við skyldunáms-
stigið, barna- og gagnfræða-
skóla, hækkun um 74,9 m.kr., er
skiptist þannig, að kennslu-
magns- og almenn rekstrarkostn
aðaraukning nemur 46.3 m.kr.,
hækkun byggingaframlags 23.1
m.kr. og viðhalds 5.5 m.kr. Fjár
veiting til Háskóla íslands eykst
um 47.8 m.kr., þar af bygginga-
framlag 30.0 m.kr. og 17.8 m.kr.
einkum vegna fjölgunar kenn-
araliðs í samræmi við nýsettar
reglugerðir um einstakar deild-
ir Háskólans. Framlag til Lána-
sjóðs íslenzkra námsmanna
hækkar um 32.6 m.kr. vegna
aukningar á námsaðstoð, sbr.
nánari greinargerð i næsta hluta
hér á éftir. Kostnaður við
menntaskólana eykst um 31.7
m.kr., þar af rekstur 16.3 m.kr.
sökum sívaxandi nemendafjölda,
og byggingaframlög 15.4 m.kr.
Kostnaður við Ríkisútgáfu náms
bóka hækkar um 15.0 m.kr., ann
ars vegar vegna nýrra verkefna
i nánum tengslum við skólarann
sóknir og hins vegar vegna mik-
illar hækkunar á prentkostnaði.
Tveir þriðju hluta þessarar hækk
unar eru bomir uppi af náms-
bókagjaldi, sem telst til ráðstaf-
aðra tekjustofna og hækkar um
10.0 m.kr. Fjárveiting til iðn-
skóla hækkar um 9.9 m.kr., þar
af rekstur 5.1 m.kr. og bygging-
ar 4.8 m.kr. Framlög til Heym-
leysingjaskólans hækka um 6.5
m.kr., að mestu vegna húsbygg-
ingar, og til fræðslumálaskrif-
stofunnar um 5.0 m.kr., einkum
vegna aðstoðar við að jafna
námsaðstöðu, kennaranámskeiða
og framkvæmdar sundskyldu í
skólum. Þá hækkar fjárveiting
til Vélskólans um 5.0 m.kr. og
til Tækniskólans um 4.8 m.kr.
vegna mikillar kennslumagns-
aukningar, og loks hækkar fram
lag til byggingasjóðs rannsókna
í þágu atvinnuveganna um 3.5
m.kr., en hér er um ráðstafað-
an tekjustofn að ræða, — einka
leyfisgjald Happdrættis Háskóla
fslands.
Búnaðarmál. Af heildarhækk-
uninni, sem verður á þessum
málefnaflokki, 131.6 m.kr., nema
verðlagsuppbætur á jaun 13.1
m,kr. Þá hækka uppbætur á út-
fluttar landbúnaðarafurðir um
90.0 m.kr., jarðræktarframlög
um 17.3 m.kr., framlag til Land-
náms ríkisins um 7.5 m.kr., til
búfjárræktar 2.6 m.kr., og nettó
hækkun á öðrum liðum nemur
l. 1 m.kr.
Útvegsmál. Verðlagsuppbætur
á þessum lið nema 13.8 m.kr.
Framlag til Fiskveiðasjóðs, sem
nú er tekið upp að nýju, er 35.0
m. kr., og kostnaður við rekstur
Hafrannsóknastofnunar eykst
um 2.7 m.kr. Á móti lækka fram
lög til aflatryggingarsjóðs um
8.4 m.kr. vegna áhafnadeildar,
til byggingarsjóðs hafrannsókna-
skips um 6.8 m.kr. og á öðrum
liðum verður 0.4 m.kr. nettólækk
un.
Dómgaezla, lögreglumál o.fl.
Af þeirri 78.6 m.kr. hækkun, sem
verður á þessum láð, nema verð-
lagshækkanir 57.4 m.kr. Kostn-
aður við embætti bæjarf ógeta og
sýslumanna hækkar um samtals
4.1 m.kr. Framlag til bifreiða-
eftirlits hækkar um 6.3 m.kr.,
einkum vegna nýbyggingar, og
hækka skoðunargjöld á móti.
Fjárveiting til almannavarna
hækkar um 3.8 m.kr., til land-
helgisgæzliu um 2.0 m.kr. vegna
tækjakaupa og til útgáfu nýs
lagasafns um 2.2 m.kr. Loks
nemur nettóhækkun á öðrum lið
um 2.8 m.kr.
Húsnæðismál. Hækkun fram-
lags til húsnæðismála stafar því
nær eingöngu af hækkun þeirra
föstu tekjustofna, er renna til
Byggingasjóðs rikisins, eða 120.2
m.kr., og af hækkuðu framlagi
til Byggingasjóðs verkamanna
skv. nýjum lögum um húsnæðis-
mál, 47.9 m.kr.
Tryggingamál. Útgjaldaaukn-
ing vegna almannatrygginga, þ.
m.t. atvinnuleysistryggingar,
nemur 406.7 m.kr. Sú tala inni-
heldur hlut hinna tryggðu og
atvinnurekenda, 48.2 m.kr., þann
ig að útgjaldaaukndngin í
þrengri merkingu nemur 358.5
m.kr. Skiptist hún þannig, að
135.4 m.kr. eru vegna lífeyris-
trygginga, 199.6 m.kr. vegna
sjúkratrygginga og 23.5 m.kr.
vegná atvinnuleysistrygginga,
sbr. nánari skýringar siðar.
Heilbrigðismál. Af heildar-
hækkundnni, 90.3 m.kr., nema
verðlagsuppbætur á laun 13,1 m.
kr. Nettóframlag tii rikisspítal-
anna hækkar um 60.1 m.kr., þar
af byggingar 30.8 m.kr. og rekst-
ur 29.3 m.kr. Þeirri meginreglu
hefur verið fylgt að samþykkja
einungis fjölgun starfsfólks, þeg
ar um opnun nýrra sjúkradeilda
er að ræða. Útgjaldaaukningin
er í raun mun meiri en þessar
tölur gefa til kynna, þar sem
reksturinn er að verulegu leyti
fjármagnaður með daggjöldum.
Kostnaður við framfærslu fávita
hækkar um 12.5 m.kr. og aðrir
liðir um samtals 2.4 m.kr. Loks
nemur hækkun ráðstafaðra
tekjustofna samtals 2.2 m.kr., þ.
e. hluti flöskugjalds til Hjarta-
verndar 1.0 m.kr., samúðarskeyti
Landssimans til minningarsjóðs
Landspítalans 0.8 m.kr., sérlyfja
gjald tiil sérlyfjaeftirlits 0.2 m.
kr. og hluti gjalds af seldum
vindlingum til Krabbameinsfé-
lags íslands 0.2 m.kr.
Fjármálaráðimeytið. Verðlags-'
uppbætur i þessum málefna-
flokki nema 1.5 m.kr., en að
öðru leyti verða eftirtaldar breyt
ingar: Inn er tekin sérstök fjár-
veiting tiil að standa undir áætl-
uðum verðlagsuppbótum á laun
í des. n.k. og á árinu 1971, 150.0
m.kr., nýr liður vegna togara-
lána að fjárhæð 30.0 m.kr. Vext
ir af lánum ríkissjóðs hækka
um 26.5 m.kr., framlag til ríkis-
ábyrgðasjóðs hækkar um 15.0
m.kr., fjárveiting til starfsemi
framkvæmdadeildar Innkaupa-
stofnunar rikisins skv. lögum
um skipan opinberra fram-
kvæmda nemur 4.7 m.kr., þar af
tiiifærsla af öðrum stofnunum
2.5 m.kr., og loks nemur nettó-
hækkun á öðrum liðum 0.6 m.
kr. Á hinn bóginn lækka fram-
lög til greiðslu á dagblöðum um
2.9 m.kr., til fasteignamats um
2.3 m.kr. og til endurnýjunar
ríkisbifreiða um 1.0 m.kr., sbr.
nánari skýringar í næsta hluta
greinargerðarinnar.
Vegamál. Hækkun til vega-
mála skv. yfirlitinu hér að fram
an er 14.1 m.kr., en þar sem ráð-
stafaðir tekjustofnar hækka um
20.3 m.kr. felur það í sér 6.2
m.kr. lækkun á framlagi ríkis-
sjóðs. Hér er þó ekki um raun-
verulega lækkun að ræða, held-
ur er framlag til kísilvegar, sem
var 7.0 m.kr. árið 1970, fært yf-
ir á lánahreyfingar, og sérstak-
ir styrkir til bættrar þjónustu
við ferðamenn að vetrarlagi o.fl.
hækka um 0.8 m.kr.
Önnur samgöngumál. Af heild
arhækkuninni á þessum lið, 54.9
m.kr., nema verðlagsuppbætur
23.4 m.kr. Að öðru leyti hækka
fjárveitingar til flugmála um
15.2 m.kr., einkum vegna auk
inna framkvæmda og lánaend-
urgreiðslna, til veðurstofu vegraa
byggingar um 5.8 m.kr., til end-
urgreiðslu landshafnalána um
4.5 m.kr. og til ferðamálasjóðs
um 4.0 m.kr. Nettóhækkun á öðr
um liðum er 2.0 m.kr.
Iðnaðarmál. Heildarhækkunin,
17.9 m.kr., skýrist þannig: Verð-
lagsuppbætur 3.8 m.kr., framlag
til Iðnlánasjóðs 5.0 m.kr., mót-
framlag vegna væntanlegrar
tækniaðstoðar frá S.Þ. nýr lið-
ur, 6.0 m.kr., og heildarhækkun
annarra liða 3.1 m. kr.
Orkumál. Verðlagsuppbætur í
þessum málefnaflokki nema 6.5
m.kr. Fjárveiting til endur-
greiðslu lána hjá Orkusjóði hækk
ar um 9,5 m.kr., til rafvæðingar
í sveitum um 4.9 m.kr. og til
Orkustofnunar, fyrir utan verð-
lagsuppbætur, um 1.4 m.kr.
Tekjuhlið.
Efnahagsstofnunin hefur gert
áætlun um tekjur ríkissjóðs ár-
ið 1971, sem byggð er á þjóð-
hagsspá stofnunarinnar fyrir það
ár. 1 höfuðdráttum er i þjóðhags
spánni gert ráð fyrir 5% vexti
þjóðarframleiðslu og þjóðar-
tekna árið 1971 og 5—6% aukn-
ingu vöruútflutnings, þar af rösk
lega 4% aukningu sjávarvöru-
flutnings. Vegna þeirrar aukn-
ingar rauntekna einstaldinga,
sem varð við kjarasamningana
í vor, er vöxtur einkaneyzlu og
verðmætaráðstöfunar almennt
áætlaður nokkru meiri en þetta
eða 7—8%, og miðast aukning
einkaneyzluútgjalda í tekjuáætl
uninni almennt við það. Að því
er verðlagsþróunina varðar, er
á þessu stigi ekki gert ráð fyr-
ir sérstökum ráðstöfunum til að
hefta það, að áhrif kjarasamn-
inganna i vor muni endurspegl-
ast í verðlaginu.
Heildartekjur á rekstrarreikn-
ingi eru áætlaðar 10.593.0 m.kr.,
en 8.397.0 m.kr. í fjárlögum 1970
og nemur hækkunin þvi 2.196.0
m.kr. eða 26.2%. Af heildartekj-
unum eru ráðstafaðir tekjustofn
ar á rekstrarreikningi og lána-
hreyfingum 1.998.0 m.kr. á móti
l. 749.6 m.kr. i fjárlögum 1970
og er hækkun þeirra þannig
250.2 m.kr. eða 14.3%. Sam-
kvæmt þessu hækka eiginlegar
tekjur ríkissjóðs, þ.e. án ráð-
stafaðra tekjustofna, um 1 945.8
m. kr. eða 29.3%.
Persónuskattar. Gert er ráð
fyrir að persónuskattar hækki
um 58.2 m.kr. frá fjárlögum
1970. Er þar annars vegar um
að ræða almannatrygpingagjöld,
sem hækka um 48.2 m.kr., eink-
um vegna iðgjaldahækkana, sem
orðið hafa, og hins vegar náms-
bókagjald, sem hækkar um 10.0
m.kr. vegna aukinnar starfsemi
Rikisútgáfu námsbóka og hækk
un prentkostnaðar.
Eignarskattar. Áætluð hækk-
un eignarskatta er 17.8 m.kr., þar
af eignarskattur einstaklinga 6.7
m.kr. og eignarskattur félaga
8.0 m.kr. Er hér að sjálfeögðu
miðað við óbreytt fasteignamat.
Þá hækkar erfðafjárskattur um
3.0 m.kr. á grundvelli reynsliu
síðasta árs.
Tekjuskattar. Hæhkun tekju-
skatta er áætluð 289.4 m.kr.
Geir Hallgrímsson 12.
þingmaður Rvíkinga
GEIR Hallgrímsson borgarstjóri
hefur nú tekið sæti á Alþingi,
en hann var fyrsti varaþingmað-
ur Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
vik, og tekur sæti Bjarna
heitins Benediktssonar. Verður
hann 12. þingmaður Reykjavík-
ur. Þá tók einnig sæti á Alþingi
Óskar E. Levý, bóndi, í forföll-
um Pálma Jónssonar 4. þing-
manns Norðurlandskjördæmis
vestra.
Geir Hallgrímsson
Tekjuskattur einstaklinga hækk
ar um 222.5 m.kr., og er sú áætl-
un grundvölluð á 21.3%, meðal-
hækkun kauptaxta frá ársmeð-
altali 1969 til ársmeðaltals 1970.
Þá er og miðað við hærra at-
vinnustig á síðara árinu vegna
bætts atvinnuástands og fólks-
fjölgunar, þannig að atvinnu-
tekjur og nettótekjur til skatts
eru taldar munu hækka um
27%. 1 áætluninni er og gert ráð
fyrir, að skattvísitalan hækki til
jafns við meðaltekjur. Tekju-
skattur félaga er áætlaður 64.0
m.kr. hærri en í fjárlögum 1970,
en það er 74.5% hækkun og á
rætur að rekja til bætts efna-
hagsástands almennt. Loks
hækka byggingasjóðsgjöld af
tekjuskatti um 2.9 m.kr.
Gjiild af innfliitningi. Þessi
gjöld eru áætluð 586.8 m.kr.
hærri en í fjárlögum 1970. Gert
er ráð fyrir, að almennur vöru-
innflutningur aukist um 10%
á árinu, miðað við 7—8% al-
menna verðmætaráðstöfun skv.
þjóðhagsspánni. í upphaflegu
fjárlagafrumvarpi ársins 1970
var gert ráð fyrir, að meðaltoll-
hhitfall yrði 27%, en þá var ekki
tekið tillit til tollalækkunar
þeirrar, er átti sér stað við að-
ild Islands að EFTA. Reynsla
yfirstandandi árs bendár til þess,
að meðaltollhlutfallið muni reyn
ast 21.6%, en í áætlun ársins
1971 er gert ráð fyrir nokkurri
hækkun þess, eða í 22.2%. Af
heildarhækkuninni í þessurn
tekjuflokki nema aðflutnings-
gjöld i rikissjóð 572.3 m.kr., inn-
flutningsgjald af bensíni hækk-
ar um 14.6 m.kr., en á öðrum lið
um kemur fram 0.1 m.kr. net'tó-
lækkun.
Skattar af framleiðslu. Þessi
flokkur skatta hækkar um 40.6
m.kr., þar af álgjald, þ.e. hluti
atvinnujöfnunarsjóðs af fram-
leiðslugjaldi álverksmiðjunnar í
Straumsvík, 21.8 m.kr., innl. toll
vörugjald 14.5 m.kr. flöskugjald
4.0 m.kr. og sælgætisgjald 0.3
m.kr.
Gjöld af seldum vörnm og
þjónustu. Meginhluti hækkunar-
innar í þessum flokki, 1048.6
m.kr., kemur fram í hækkuðum
söluskatti, en hann er áætlaður
851.3 m.kr. hærri en í fjárlögum
1970. Auk þeirrar veltuaukning-
ar, sem felst í þjóðhagsspánni
fyrir árið 1971, munar verulega
um þá hækkun söliuskattsins úr
7,5% i 11%, sem gerð var hinn
l. marz sl. Rekstrarhagnaður
ÁTVR eykst um 114.4 m.kr. Er
þá miðað við reynslu fyrra helm
in-gs þessa árs og liklega þróun
til áramóta. Árið 1971 er gert
ráð fyrir tæplega 8% aukningu
að óbreyttu verði á áfengi og
tóbaki. Launaskattur hækkar
skv. áætluninni um 79.1 m.kr.,
og nettóhækkun annarra liða i
þessum tekjuflokki nemur 3.8
m. kr.
Aðrir óheinir skattar hækka
um samtals 124.6 m.kr., og mun
ar þar mest um stimpilgjöld 52.7
m.kr., bifreiðaskatt, sem rennur
í vegasjóð, 17.2 m.kr., hluta af
umboðsþöknun og gengismun
gjaldeyrisbankanna 16.9 m.kr.,
þinglýsingar 13.4 m.kr. og skoð-
unargjald bifreiða 6.1 m.kr. Aðr-
ir skattar i þessum flokki hækka
um samtals 18.3 m.kr.
Arðgreiðslur frá fyrirtækjum
og sjóðuni í B-Iiluta. Arðgreiðslur
frá frihöfninni á Keflavikurflug
velli hækka um 5.5 m.kr., en
greiðslur frá flugmálastjórn þar
hækka um 0.6 m.kr., og hafa þá
verið lagðar til hliðar 6.0 m.kr.
til væntanlegs kostnaðar við
rannsóknir og undirbúnings-
vinnu við nýja flugstöðvarbygg-
ingu. Að öðru leyti er um óveru-
legar breytingar að ræða í þess-
um tekjuflokki.
Ýmsar tekjur. Á þessum lið
kemur fram samtals 23.3 m.kr.
hækkun, þar af 9.5 m.kr. greiðslia
Tryggingastofnunar ríkisins fyr
ir þjónustu bæjarfógeta og sýslu
manna vegna almannatrygginga.
Áður hefur þessi greiðsla verið
dregin frá framlagi ríkissjóðs
til trygginganna í fjárlögum, en
eðlilegra er, að hún komi sér-
staklega fram í tekjuhlið, og
hækkar framlagið þá að sama
skapi. Tekjur af sameignum rik
isins hækka um 5.0 m.kr., ýms-
ar óvissar tekjur um 4.3 m.kr.
og aðrir liðir um samtals 4.5
m.kr.
Háskóla-
happ-
drættið
MÁNUDAGINN 12. október var
dregið í 10. flokki Happdrættis
Háskóla íslands. Dregnir voru
4.800 vinningiar að fjárhæð krón-
ur sextán milljónir og fjögur
hundruð þúsund.
Hæsti vinningurinn, fjórir
500.000 króna vinningar komu á
nr. 5783. Voru tveir miðarnir
seldir í Aðalumboðinu, Tjarnar-
götu 4 og tveir miðar í umboði
Helga Sívertsen, Vesturveri.
100,000 krónur komu á fjóra
heilmiða, nr. 11892. Var einn
miðinn seldur í umboðinu á Ak-
ureyri, annar í umboði Frímanns
Frímannssonar, Hafnarhúsinu,
þriðji í umboðinu Hagafelli,
Keflavík og fjórði í Aðalumboð-
inu, Tjarnargötu 4.
10 þús. kr.
604, 2061, 2462, 2558, 5782, 5784,
6893, 7003, 8010, 8305, 8925,
10703, 10878, 11250, 13112, 13140,
14559, 15223, 16029, 18069, 18452,
18871, 19212, 19223, 19372, 19695,
20872, 21675, 21791, 22740, 26897,
27435, 28405, 29068, 29816, 30471,
30638, 32152, 32154, 32307, 33328,
33416, 34469, 38260, 38433, 38796,
38912, 39634, 43100, 43264, 43678,
43732, 44867, 47251, 47690, 48994,
49885, 52145, 52588, 52963, 53939,
54311, 54484, 54594, 55087 , 55841,
56087, 56275, 56469, 56554, 58038,
58171.
(Birt án ábyrgðar).