Morgunblaðið - 10.12.1970, Qupperneq 14

14
MOROUNBt.AÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. DESBMBER 1970
Örnólfur Valdemarsson, fyrr-
verandi útgerðarmaður-Minning
ÖRNÓLFUR Valdemarsson var
fæddur á ísafirði 5. jan. 1893, og
Ijest hjer í Reykjavík 3. des.,
tæplega 78 ára að aldri. Þar er
fall'inn í valinn drengur góður,
vinsæil, áhugamaður um góð mál
efni, framkvæmdamaður á mörg-
um sviðum — valmenni í einu
orði sagt.
Örnólfur bjó mestan sinn ald-
ur á Suðureyri í Súgandafirði.
Hann lauk unglLnganámi frá
Núpsskóla í Dýrafirði árið 1909,
settist síðan í Verzlunarskóla ís-
lands, en varð frá að hverfa sök-
um vanheilsu. Við Ásgeiirssonar-
verzlun í Súgandafirði starfaði
hann síðan frá 1912 til 1918. En
stofnaði þá til eigin útgerðar og
verzlunar á samia stað, er hann
rak óslitið til 1945. í Súganda-
firði var hann einn af stofnend-
um íshúss og Hraðfrystihúss.
Þeir voru lengi fjelagar um fram
kvæmdir, Örnólfur og Kristján
Albert Knstjánsson, samhentir
um atvinnu- og þjóðþrifastörf.
Þeir fjelagar Örnólfur og Krist
ján, Sturla Jónsson, Friðrik Hjart
ar, skólastjóri, og fleiri en hjer
er unn/t upp að telja, ljetu sjer
engin menningar- og framfara-
mál óviðkomandi. Þeir höfðu for
ustu um slysavarnir, búnaðarfje-
lag, leikfjelag, iþróttafjelag,
stúku, sönfjelag, kirkjumál o. fl.
enda voru Suðureyrarbúar yfir-
leitt mjög sa-mrýmdir og samtaka
um flest það, sem til vaxandi
menningar og þroska horfði. Örn
ólfur dró hvergi af sjer. Hann
var oddviti um langt skeið, sýslu
nefndarmaður, í Núpsskólanefnd
og formaður kirkjubyggingar-
ráðs. Örnólfur var eindreginn og
nokkuð ákaflyndur um öll sin
éihugamál. Þó ljettlyndur að eðl-
isfari og eignaðist hvergi óvini,
hvorki þar vestra nje syðra, i
Reykjavík, þegar þangað kom.
Og þó voru ekki allir sammála
í nefnda- og fjelagsmálum þar
frekar enn annarsstaðar.
Jeg minnist m.a. eins atviks í
sambandi við kirkjubyggingar-
málið. Sóknarkirkjan var frá
fornu fari úti í Staðardal á prests
setrinu. Leiðin úr þorpinu var
alllöng fyrir gangandr fólk. Hún
lá undir fjallinu Spilli, sem
gengur allt að því í sjó fram,
ekki hættulaust vegn-a grjótflugs
úr fjallinu og sjávargangs á
hihn veginn í aftökum. Kirkjan
á-tti myndarlegan sjóð, og tóku
einhverjir sig saman um í ver’ka
lýðsfjelagi, að skora á safnaðar-
nefnd að verja heldur sjóðnum
til hafnarbóta í þorpinu, enda
var það líka nauðsynjamál.
Þeirri áskorun var e-kiki sinnt.
Vildi þá svo til, að einn af að-
alhvatamönnum hafnartillögunn-
ar kom á fund sóknarprests síns,
og óskaði auð-mjúklega leyfis til
að mega sækja messur jafnt eft
ir sem áð-ur, þrátt fyrir þessa
árás á kirkjusjóðinn, og var það
að sjálfsögðu auðsótt mál. Jeg
segi þes-sa sögu til dærnis um
hugarfar Súgfirðinga. Þeir eru
kárkjuræknir í bezta lagi, og hafa
löngum átt ágæta presta. Kirkj-
an var reist á erfiðum timum
á fegursita stað í þorpinu, glæsi-
leg bygging, með einni af beztu
altaristöflum á okkar landi, en
hún er gjöf afkomenda síra Þor-
varðs heitins Staðarprest-s, sem
lj-est árið 1925.
Þorpáð Suðu.reyri í Súganda-
firði hefir mjer alltaf, frá því
jeg fyrst kom þangað haustið
1923, virzt nokkuð sjersakt í
sinjni röð. Það hefir vaxið upp
á yfirstandandi öld sem verstöð
í landi höfuðbólsins, og sívax-
anA mannfjöldi tekið þar ból-
festu fram yfir miðja öld. Við
ströndina er fiskisælt, en örð-
ug sjósókn, ekki sízt í skamm-
deginu, frostum og tvíisýnu veðri,
einikum áður en vjelbátar fóru að
istækka. Þar hafa jafnan verið af
Wrða sjómenn, formenn og há-
setar, enda landlítið og erfitt um
skepnufaöld. Allur þorpsbragur
ber þess vott, að þar hefir aldrei
verið dön-sk einiokun, og ekki
embættismenn heldur. Og þó -að
þar sje flo-kksrígur nokku-r, þá
gætir þess lítið á milli kosninga.
Þar verður vart talað um sjetta-
skiftin-g. Ágætir forustumenn og
fjelagsmenn-ing eiga þar um skrn
ríka þátt, euis og jeg hefi áður
getið. En í þvi efni áttu þau Örn
ólfur Valdemarsson og hans
ágæta kona, RagnJhildur, dóttir
síra Þorvarás á Stað, sinn góða
hlut, og öll þeirra stór-a fjöl-
skylda.
Þau hjónin fluttu til Reykja-
víkur éuið 1945 og hafa búið
hjer síðan. Örnólfur rak hjer
fyrst útgerð, og var einn af stofn
endum Sjóklæðagerðarinniar. En
síðustu fimmtán árin var hann
starfsmaður Sj ávarútvegsdeildar
Útyegs-banka íslamds, sóknar-
nefndarmaður Langholts- og Áa
sóknar o. fl. Er þar sömu sögu
að segja og frá Suðureyri, sívak-
andi áhugi á menningar- o-g þjóð
þrifamá-lum, Ijettlyndur og vin-
margur. í öllu því hafa þau hjón-
in átt sammerirt. Börn þeirra eru
tíu að tölu, barnabönn og
bamabamabörn fjölmörg. Þau
eiga mikið barnalán, og má það
vera öllurn ljóst, að ekki hefir
alltaf verið næðisamt fyrir hús-
móðurina. Örnólfur átti því láni
að fagna, að hafa við hlið sjer
mikla konu og ágæta húsmóður.
Jeg sendi frú Ragnhildi og
all-ri fjölskyldunni hj-artanlega
samúðarkveðju og þa-kklæti.
Ásg. Ásgeirsson.
KVEÐJUORÐ
frá starfsfólki Útvegsbankans
í DAG kveðjum við starfsfólk
Útvegsbanka-ns, látinn góðvi-n
okkar, broshýran og glaðan sam-
ferðarman-n um mörg ár, sem 1
síðustu vi'ku 1-agði í langferðin-a
miklu, er allra bíður að loknu
dagsverki.
Ömólfur Valdem-arBson fædd-
ist á ísafirði 5. janúar 1893, and-
aðist í Reykjavík árla morguns
3. desember sl., nærri 78 ára
gamall.
Ör.nólfur Valdemarsson átti
sögu í samtíð sinni, gagnmerka
og minnisstæða. í athiafnalífi
þjóðarinnar og einikum á Vest-
fjörðum gat han-n sér orðstirs,
sem gleymist ei. Þar voru hans
megin ævistörf, jarðvegur fram
f-ara og athafnasvæði.
Örnólfur átti þó í æsku við van
heilsu að berjast, og ungur
sveinn varð hann að yfirgefa
nám í Verzlunarskóla í-slands án
þess að ljúka brottfararprófi, er
hugur hans beindist að, og góðar
gáfur hefðu.opnað greiðan náms-
veg, fyrir jafn vel gefinn unigl-
ing og Ömólfur var af guði gerð
ur.
Hann lét þó aldrei bugast. Við
hverja raun óx þrek Örnólfs.
Hanm hóf þróttmikin-n, traustan
og vel uppbyggðan atvinnurekst
ur í heimasveit sirani á Suðureyri
í Súgandafirði, ungur að árum,
í fyrstu í félagi m-eð mági sín-
um, Kristjáni Albert Kriistjáns-
syni árið 1918. Nokkrum árum
síðar einn og sjálfstæður, þar
vestra allt til ársins 1945. Þá
futtist hann til Reykj-avikur og
hélt útgerð sinni áfram um ára
skeið í höfuðborginni.
Árið 1955 dró Örnólfur út-
gerðarfley sitt í n-aust og gerðist
starfsmaður Útvegsbanka Is-
lands og vann vel og dyggilega
að útvegsmálum í þágu þeirra
stofnun.ar m-eðan heilsa og þrek
leyfði.
Þar kom góður maður heill í
höfn,
Örnólfur Valdem-arsson kom
víða við og heilshugar í sögu fé
lagsmál* og framfara á Suður-
eyri í Súgand-afirði.
Munu fá þroskandi og heilla-
vænleg félagssamtök haf-a komizt
á legg og náð rótfestu án aðhlyn-n
inigar og stuðnings Örnólfs Valde
marssoraar.
Skiptir hér eigi m-áli hvort um
vár að ræða atvinnutæki til vel
megun-ar fólkinu í hans byggðar
lagi, slysavarnasamtök, ung-
-mennaihreyfiniguna, 1-eikstarf-
semi, búnaðarfélag sveitariiraraar,
eða öflug störf í þágu góðtempi
arareglunn-ar. Öll voru þessi
störf Örnólfi hjartfólgin og í kær
leika unnin. Þá má eigi gleyma
störfum hans í þágu kir-kju og
kristinnar trúar. Hann var á því
sviði bæði fyrir vestan og hér í
höfuðborgiinni jafan í forystu-
sveit sinnar sókraar.
í fjöld-amörg ár var ha-nn for-
maður skólanefndar Núpsskóla
og sýslunefndarmaður í Vestur-
ísafj arðarsýslu ár-atugum saman.
Mér verða ávallt minnisstæð
kynni mín af Örnólfi Vald-emars
syni. Hanra var mér hlýr og ein-
lægur vinur. Handtak hans var
þétt og innilegt. í raávist hans
leið mér ætíð vel.
Svo hygg ég að fleiri hugisi.
Eiginkon-u, börnium, barraabörn
um og öllum ástviraum Ömólfs
Valdemarssonar sendi ég í n-afni
fél-aga mirana í Útvegsbanka ís-
lands, á minningarstund um góð
an dreng, hjartanlegar samúðar-
kveðjur.
Adolf Björnsson.
ÖRNÓLFUR Vald-emarsson, var
fæddur á ísafirði 5. janúar 1893.
Var hann því orðinn nær 78 ára
er hann lézt á Landspítalaraum 3.
þ.m. Verzlun-armaöur var hann
við Ásgeinsverzlun á Suðureyri,
Súgandafirði, 1912—1918. Var
h-aran framúrskarandi virasæll í
því starfi vegraa lipurð-ar og prúð
manralegrar framkomu, sem hon
um var í blóð borin.
Ör-nólfuir rak verzlun og út-
gerðarfyrirtæki á Suðureyri 1918
—1945, en flutti-s.t þá mieð fjöl-
Skyldu sirani til Reykjavíkur.
Á Suðuireyri hafði haran mjög
umfaragsmikinn atvinniurekstur.
Korrau þar vel fram rraannkostir
hams og stjórraun-arfhæfileikar.
Má segj-a að á tímabiili hafi af
koma flestra þeirra, sem heima
áttu á Suðureyri hvílt á hans
herðum, og m-uinu þeir ótaldir,
sem nutu góðs af sérstakri hjálp
semi, viiraáttu og mainniko-stum
hans. Og alltaf naut hann fu’lls
trau-sts og trúnaðar hjá öllum al-
menningL
Það er aranars stórfurðulegt,
með önnur eins umsvitf og Örn-
ólfur bafði í sambandi við sinn
atvinnurekstuir, hvað haran gat
helgað miklum tírna og kröftum
á þessum tíma ævinnar til að
siran-a alls konar félagsmálum.
Hann var ýmist í stjóm eða
virkur félagsmaður í svo til öllu
um félöigum eða fraimÆaramál-um
Súgfirðiraga, sem til voru, eða
til var s-tofraað um hans da-ga í
han-s byggðarlagi. Ho-num var
einnig falinn trúnaður opinberra
mála, hvort sem það snerti mál
efni Súgfirðinga sem sveitarfé
la-gs, sýslunnar eða Núpsskóla og
fl-eira.
Örnólfur gekk h-eill að hverju
starfi sem honum vaæ trúað fyrir,
vann af áhuga og. samviz-kusemi
svo sem honu-m var svo ei-gin-
legt.
Ég hield að af öllum þeim mál-
um, sem ha-nn starfaði meira og
minnia að, hafi hann haift me»t-
an áh-u-ga fyrir templ-arareglunni.
Munum við íslendingar hafa átt
fáa betri og einlægari góðtempl
ara en Örnólf Valdemairsson. —
Sýndi hann oft í orði og verki,
hve reglan var honum mikið
hjartans mál.
Örnólfur kvæntist 24. sept.
1917 Finnborgu Kristjánsdóttur
frá Suðureyri, en missti hana í
spönsku veikinni í desember
1918, frá eírani dóttur. Örraólfur
kvæntist aftur, elztu systur
mirani, Ragnhildi Kristbjörgu 3.
október 1926. Eign-uðust þau 10
börn, og eru 9 þeirra á lífi. Þeg
ar h-anin lézt höfðu þau verið
gift í 46 ár og rétta 2 miánuði.
Svo eirakenni-lega vildi til, að
móður-afi Örnólfs, Sigfús Páls-
son og föðurafi Ragrahildar, Bryn
jóltfur Oddsson, höfðu verið í
hópi þeirra 20 ísfirðinga, sem
höfðu kosningarrétt og kjör-
gengi, er kosið var í.fyrsita sinn
um bæjarfull-trúa fyrir ísafjarð-
arka-upstað 16. júlí 1866.
Með Örnólfi er geraginn einn
af þas-su-m ágætu og at-hyglis-
verðu mönn-um eldri kynslóðar-
inraaæ, sem sumir mienn nefna
aldamó-tamenn í virðiwgarskyni.
Hann var maður starfs og at-
hafna. Maður, sem gerði miklar
kröfur til sjálfs sín. M-aður rraeð
mikiran og lifandi álhuga fyrir
öllu, sem tii beilla mátti verða.
Haran var ákatlega gestirisinn
hieim að sækja, og hieimili hans
stórglæsilegt. Börnin ÖU einkar
elsku-leg og ve-1 af Guði gerð og
konan samhent m-arani smurn i
ei-nu og öllu. Má með sanni
segja að fjölskyldan öll, hafi ver
ið óvenj-ulega .samstillt og sam-
-herat. Örnólfuir var glaðvær,
skemmtinn, söragmaður góður,
og ræðiran og var alls staðar hiran
miesti aufúsugestuir. H-anin var
vinmiargur og vinfastur. Spila-
maður var hann ágætur, og allt-
af gleði og hlýja í nærveru hans.
Nú, á þessari kveðjustund, er
hugur minn fullur trega, saknað
ar og þakklætiis. Xrega, þegar ég
hugsa til hims mikla og góða lífs
starfs haras, sem svo margir minn
ast með þak-klæti og virðingu.
Saknaðar, að eiga þess ekki kost,
að sjá hann framar, þetta glaða
og elskulega viðmót, sem maður
átti alltaf von á, og aldrei brást,
þegar litið var inn á Langholts-
vegi 20. Og þá kemur fram í
hugaran kveðjustundin á Land-
spítalan-uim, rúmlega viku áður
en hann sofn-aði svefninum lan-ga.
Hainn sendi mér hlýtt bros, og
veifaði hressilega til mín, þegar
ég gekk út úr sjúkrastofunni.
Þakklætis fyrir alla vimsemd,
allan hlýhug, og alla hjálpsemi,
frá því ég fyrst fór að virana hjá
fyrirtæki haras á Suðureyri vorið
1918.
Elskulegri systur minni, systk
inurauim 10, sem öll geta mætt við
g.rö-f föður síns, mökum þ-eirr-a,
og stórum hópi yndislegr-a barna
barraa, sendi ég og kona mín
inrailegEir samúðarkveðjur í til-
efni fráfalls hjartkærs ástvinar.
Brynjólfur Þorvarðsson.
KVEÐJA FRÁ DÓTTUR
Þö-kk fyrir allt: Mér gleyma-st ei
gjafir þíraar,
en geymi þær stöðugt in-nst mér
þitt hlýja og bjarta,
Tryggð þin og ástúð, og brosið
þiitt hlýja og bjanta,
__ beztu og h-reinustu perlum-ar
eru þær míraar.
VIÐ andlát Örnólfs Valdemars-
soraar, sem lézt 3. desemiber, tæp
lega 78 ára að aldri, er mér efst
í huga þakklæti fyrir að fá að
kyran-ast og viragast við ein-stak-
an sómaima-n-n.
í afmæliisdagabók míraa með
stjörnuspá yfir dagiran 5. janúar
hafði Ömólfur Skrifað raafn sitt
fagurri hendi, en þar stendur:
„Heiðarlei-ki, góðmenniska og iirani
leg ást á börnum eru aðaleink-
unnir þessa d-ags. Þú ert mjög
heiimi-li/elskur og heimilislífið er
þýðinigarimiestur þáttur í lífi
þírau“. Allir sem þekktu Örnólf
hljóta að undr-ast hversu vel þau
orð eiga við manninn, sem kvadd
ur er i dag. Engu er líkara en að
þau hafi verið skrifuð með Öm
ólf í huga.
Örnólfi kynntist ég ekki að
ráði fyrr en hann var orðinn sjö
tu-gur, er ég fór að starfa með
honum i sjávarútvegslánadeild
Útvegsbarakans. Þráitt fyrir all-
mikinn aldursmun naut ég þó
vinátt-u hans þau alltof fáu ár,
sem við þekktutmst. Það sem mér
fararast áberandi í fari haras var
ljúfimenmska, góðvild og reglu-
semi, en í lífi sínu var Ömólfur
einstakur reglumaður og stakur
bindindismaður.
Sta-rf hans í bankaraum ein-
kenindist af samvizkus-emi og
vandvirknL þar sem ek’ki vár
hlaupizt frá hálfunnu verki, held
ur unnið fram yfir venjule-gan
viranutíima, ef svo bar undir og
þá oft til þess að létta sírau sam
starfsfólki störf næsta dags. Við
skiptamön-n-um bankans þótti
gott að eiga Skipti við Örnólf,
enda hann þaulkunnugur þvi, sem
að útgerð og fiskverkun laut.
Segja má, að hvert eiraasta
blað, sem frá horaum fór, hiafi
verið list-averk, því riithönd hans
var fádæma fögur og alúð lögð
í hvert verk, en þó vax han-n fljót
virkur. Þá var honum einka-r
sýnt um að hafa allt í röð og
reglu og hvern hlut á sínum
stað, enda Örnólfur einstakt
snyrtimerani í hvívetraa.
Var mér hvert skipti fagnaðar
efni, sem ég sá Örnólf komi-nn
til vinrau þau rúmlega fimm ár,
sem við uranum samara, því ekki
getur ánægjulegri saimstarfs-
mann era þann, sem er heilshugar
í starfi og leggur sig fram um
að skila góðu dagsverki, og um
líf hane má sannariega s-egja, að
þar hafi góðu dagsverki verið
skilað.
Beztu ár ævi sinnar munu Örn
ólfur og hans góða koraa, Ragn-
hildur Þorvarðsdóttir, hafa átt
á Suðureyri við Súgandafjörð,
þar sem haran ra-k verzlun og út
gerð uim laragt árabil. Þær sveifl
ur, sem útgerð og fis'kverkun
tíðum hafa á efnahag manna
sáu fyrir því, að Ömólfur var
ekki fjáður maður í venjulegri
merkin-gu þess orðs, er hann
fluttist búfexlum til Reykjavík-
ur árið 1945. En forsjónin bætti
honum það margfaldlega upp
með eirastöku barnaláni þeirra
hjóna, þaranig að auðlegð þeirra
að því leyti var meiri en ílestra
m-anna aranarra og gæfa þeirra
milkil.
Um leið og ég sendi eftirlif-
andi eiginikon-u og börraum inni-
legar sam úð-arkveðj ur, veit ég,
að þeim er til huggunar að eiga
um hann, eins og allir, sem hon
um kynntust, ein-ungis góðar end
urminnin-gar.
Gunnar Svanberg.
KYNNI okkar Örnólfs Valde-
marsson-ar urð-u að visu ekki
einis raáin og ég hefði kosið. En
þa-u urð-u nóg til þess að fullvissa
mig um, að Ömólfur var einn
þeiirm alþýðlegu höfðingja eldri
kynslóðariran-ar, sem mikill sökn
uður er að, þá er þeir hverfa oss
sjónum.
Öll hi-n mörgu, björtu bros, er
Örwólfur gaf mér o-g hin ógleym
anlagu hlýju ha-ndtök, föst og
einlæg, báru vitni urn allt í senn,
hlýj-an huga, stórt hjarta, stað-
fastan vilja og um leið manra,
sem var dr-engur góður o-g mátti
í eragu vamm sitt vita. Slíkir
menra eru jafnan meiri veiitend-
ur en þi-ggjendur og geta með
san-ni borið höfuðið hátt.
Synir han.-s, Va-ldimar íþrótta
frömuður og Ingólfur banikarit-
-ari og s-kri-fstofustjóri, sem mér
hefur hlotnazt að bindast vin-
áttu-böndum, og báðir eru kunn
ir framámenn og hinir nýtustu
þjóðfé-lagsþegnar, bera foreldr-
um sinum og uppeldi fagurt
vi'tni og svo mun ei-ranig vera
Franihald á bls. 23.