Morgunblaðið - 14.11.1971, Qupperneq 10

* 42
MORGUNBLAÐÍÐ, SUINlNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1971

Morsárdalur liggur þarna milli jökla. Bærinn Skaftafell er framan í hlíðinni til
hægri og Bæjarstaðaskógur í hlíðinni innst til vinstri. Þar fyrir framan eru upptök
Skeiðarár, og þar flæðir vatnið fram í Skeiðarárhlaupum.
Svínafell í Öræfum er neðst í horninu til vinstri á myndinni. Skriðjöklarnir frá
Öræfajökli teygja sig þar fyrir austan niður á sandana með Hvannadalshnúk beint
upp af.
í'yrirhugaður vegur tekur á sig sveig i norður, eftir að brúnni á Skeiðará
slep pir.
skaftafeluökull svínafellsjökull

P ^’t'
SVINAftLL

SKAf TAfELl
SKAfTAFELLSA' (BRUUÐ)
AÆTL VEGLINA

SKEIÐARA
— Vegurin yfir sandana...
Framh. af bls. 33
um þessa fyrirhuguðu vegar-
lagningu, sem hefur verið
í undirbúningi undanfarin 3 áv.
Vegarkafli sá, sem leggja
þarf til að koma á vegasam-
bandi þessa leið, er þó nokkru
lengri en áður er getið, eða
frá Kálfafelli að Skaftafellli,
alls um 40 km. Væritanlega
verðlur byrjað í vor vestan meg
iin, við Káltfafell og vegurinn
lagður hjá Núpsstað og fyrir
Lómagnúp, en þá er ko-mið að
fyrs-tu stónu vatnsfai'Iunum,
Núpsvötnum og Súlu.
Á kafla eru þessar ár í sama
farvegi, skam-mt sunnan við
Lómiagnúp og er hugmyndin að
brúa þær saman þar. En farve-g
urinn er um 2 km á breidd. 1
Súlu koma venjulega jökul-
hlaup úr Grænalóni. Græna-
I6n er va;n í krikanum vest-
an við Skeiðarárjökul, sem áð-
ur fyrr h-afði afrennsli í Núps-
vötn. En þegar jökullinn læklk
aði, lækkaðii einnig í vatnin-u
og fóru þá að koma úr því
jökulhla-up. I fyrstu tæmdist
vatnið venj-ulega i hlaupum.
En á undanförnum árum hafa
hlaupin náð sér undir jökul-
sporðinn og þá aðeins lækkað i
vtatninu í hverj-u hl-aupi, sem
kemur á um tveg-gja ára fresti.
1 flóðinu í haust var reiknað
með að borizt hefðu fram 1600-
1800 rúmmetrar áf vatni á sék
úndu og laakun í vatninu var
um 22 m. Ætlunin er að sam-
eina Súilu og Núpsvötn undir
eina brú með varnargörðum.
Ve-gurinn h-eldur síðan
áfram, sunnan undir svoköH-uð
um Sandgígjum og að Sand-
gigjukvísl, sem ér um 5 km
austan viið Súlu. Þaðan sveigir
veg-urinn svol-ítið í norður, upp
undir Skaftafell, þar sem Skeið
ará verður væntanlega brúuð.
1 þessar ár, Skeiðará og Sand-
gigjukvíisl koima einmitt hlaup-
in mik-hi, sem verða þegar
Grí-msvatnakvosin í miðjum
Vatnajökli tæmist af vatni. Þá
kem-ur aðalfl-óðið í Skeiðará, en
þe-gar fer að Mða á h-laupið
kemur vatnið einnig undan
brún Skeiðarárjökuls langt
vestur eftir og safnast saman,
þar tii það fær framrás i Sand
gigjukvisl, sem þá getur orðið
æði vafnsmi-kil. Þanni-g hát-tar
til þarn-a, að landið er lægra
meðfram jökl-in-um eftir að jök
uljaðarin-n h-efur hörfað og þvl
s-afnast vatnið í lægðina og
kemur fram í djúpum farvegi
Sandigigjukví-slar. En sandur-
inn miflli hennar og Skeiðará-r,
sem er h-ærri, h-elzt upp úr. 1
Grimsva-tnahlaupum seinni ára,
s-em hafa verið minni en áður
fyrr, hef-ur um % vatnsmagns-
ins náð sér fram í Sandgiigju-
kvísl eða 3000—4000 rúmmetr-
ar á sekúndu. Það að vatnið
undan brúninni hefur safnazt
svona saman i Sandgígju-kvísl,
gerir það að verkum, að hægt
er að brúa á færri stöðum.
1 Skeiðará hafa komið 6000
til 8000 rúm-metrar af vatni á
s-ekún-du í Grímsvatnahlaupum
seinn-i ára. Þau hafa komið
Franih. á bls. 45
Séð inn yfir Skeiðarárjökul. Efst í krikanum hinum megin
má greina Grænalón, sem hlaupin í Súlu koma úr.
Þarna liggur vegurinn yfir Sandgígjukvísl.