Morgunblaðið - 25.01.1972, Page 14

14
MORGUNBLAÐEÐ, ÞREÐJUÐAGUR 25. JANÚAR 1972
Utgefandí hif. Árva'kut, Rfeykjavífí
Friamkvæmda&tjóri Ha.raldur Svemsaon-
Rftstjó.rar M.attihías Johannessen,
Eyjólifur Konráð Jónsson
Aðstoðarritstjóri Styrmir Gunnarsson.
Ríts'tj’órrvarfiuil'triúi Þiorbljönn Guðmundssort
Fréttastjórl Björn Jóhannsson
Augilýsingastjóri Árni Garðar Kristinsson
Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6, sími 10-100.
Augiiýsingar Aðal'strætí 6, sffmí 22-4-80
Ásikd'fta.rgjal'd 225,00 kr á 'méniuði irvnanlands
l iausasötu 15,00 Ikr eintakið
AUKNAR SKATTAÁLÖGUR
Á ATVINNUFYRIRTÆKIN
CJamtök atvinnuveganna hafa
^ sent frá sér greinargerð
um áhrif skattafrumvarpa
ríkisstjórnarinnar á atvinnu-
reksturinn og telja þau að
skattaleg aðstaða ísl. atvinnu-
fyrirtækja verði mun lakari
Og samkeppnisaðstaða þeirra
gagnvart erlendum keppi-
nautum verri. í greinargerð
samtaka atvinnuveganna seg
ir m.a.: „Að lokum þykir rétt
að minna á það, að gildandi
lög um tekjuskatt voru sett
m.a. með það fyrir augum,
að íslenzk atvinnufyrirtæki
væru ekki verr sett skatta-
lega en erlend fyrir-
tæki og þá aðallega með til-
liti til aðildar íslands að
EFTA, Samtökin hljóta að
telja þessa afstöðu íslenzkra
stjórnvalda óbreytta og geta
því ekki sætt sig við, að
skattaleg aðstaða íslenzkra
fyrirtækja verði gerð stór-
lega lakari en er skv. gild-
andi lögum og þar með kippt
stoðum undan samkeppnis-
aðstöðu þeirra gagnvart er-
lendum keppinautum.“
Fyrirætlanir ríkisstjórn-
arinnar um auknar skatta-
álögur á atvinnuveg-
ina koma í kjölfar nýgerðra
kjarasamninga sem óhjá-
kvæmilega eiga eftir að
verða atvinnufyrirtækjum í
landinu afar þungbærir.
Með skattalagabreytingum
þeim, sem gerðar voru að
frumkvæði fyrrverandi ríkis-
stjórnar á sl. vetri var að því
stefnt að íslenzk atvinnufyr-
irtæki byggju við sambæri-
lega skattaaðstöðu og fyrir-
tæki í öðrum EFTA-löndum.
Nú er sýnilegt, að vinstri
stjórnin hyggst snúa við af
þessari braut og auka á ný
skattaálögur á atvinnufyrir-
tæki og jafnvel hafa heyrzt
raddir um það í stjórnarher-
búðunum, að ekki sé nægi-
lega langt gengið í þessum
efnum. Rík ástæða er til að
vara við þessari stefnu ríkis-
stjórnarinnar. Veður öll eru
nú válynd í efnahags- og at-
vinnumálum og ekki þarf
mikið út af að bregða til þess
að sígi á ógæfuhliðina. Þess
vegna er nauðsynlegt, að at-
vinnufyrirtækjunum verði
ekki íþyngt um of í skatt-
lagningu og að þau hafi tæki-
færi til nýrrar fjárfestingar
og uppbyggingar. Þess er að
vænta að þau öfl innan
stjórnarflokkanna, sem ekki
eru atvinnuvegunum beinlín-
is fjandsamleg, komi í veg
fyrir, að óheillaspor verði
stigin í þessum efnum.
Vísitölufals ríkisstjórnarinnar
Oíkisstjórnin hefur gert
ítrekaðar tilraunir til að
leyna almenning þeirri stað-
reynd, að áhrif skattafrum-
varpanna á kaupgjaldsvísitöl-
una hljóta að leiða til kjara-
rýrnunar sem nemur 3—4%,
að öðru óbreyttu. Nú hefur
miðstjórn Alþýðusambands
íslands að nokkru leyti
tekið undir sjónarmið
Morgunblaðsins og talsmanna
Sjálfstæðisflokksins í þessu
efni. í álitsgerð um skatta-
frumvarpið telur ASÍ hugs-
anlegt að heildarbreytingin á
skattakerfinu valdi u.þ.b. 3%
lækkun kaupgjalds, þar sem
niðurfelling nefskatta lækki
kaupgjaldsvísitöluna allt að
3,7 stigum. Hefur Alþýðu-
sambandið krafizt þess, að
úr þessu fáist skorið áður en
fullur dómur er lagður á
kerfisbreytinguna og leiki
einhver vafi á um þetta
atriði verði að gera laga-
breytingu, sem tryggi að
kaupgjaldsvísitalan lækki
ekki meira en sem nemur
raunverulegri útgjaldalækk-
un fjölskyldu með lágar miðl
ungstekjur.
Vísitölufölsun vinstri stjórn
arinnar er einhver ósvífnasta
tilraun sem hér hefur verið
gerð til þess að rýra kjör al-
mennings. Vissulega hefur
það gerzt áður, að stjórnar-
völd hafi reynt að koma í
veg fyrir hækkun kaup-
gjaldsvísitölu, en þá hefur
það jafnan verið gert fyrir
opnum tjöldum. Að þessu
sinni hefur ákveðin tilraun
verið gerð til þess að rýra
kjör almennings með um-
talsverðum hætti, en halda
því fram um leið að um
kjarabót væri að ræða. Vænt-
anlega verður afstaða Al-
þýðusambandsins til þess að
einnig í þessu máli verði rík-
isstjórnin að hopa frá fyrri
fyrirætlun.
Freysteinm I>Qrbergssoii:
Eigum við að sleppa
heimsmeistara-
einvíginu?
EINS og kuniniuigt er af fréttum,
sendi Skálksamband ísliandis tiil-
boð til Alþjóðasikáksambanidsins,
F.I.D.E., uim að haldia á Islajndii
einvígið um heimsmeis'tarati'tiil-
imin í skák 1972 milli Sovéfimanns-
imis Boris Spasiskýs og Bamda-
ríkjamainnsins Robents Fisöhers.
Tiltooðið var unmið mjög itair-
liega af farseita Skáksambands
Islands, Guðmiundi G. Þörarins-
syni, undirrituðum og fleirum,
er hann kvaddi sér ti>l ráðuneytis
um verkið og reyndist tilboðið
eiitt hinna bezbu, hvað snerti
verðlaun, hiunnindi og frágamg,
er tiiboðín voru opniuð í Hollandi
3. janúar síðastliðinn.
Sá stórhugur Isliendiniga, að
vera einiir smáþjóða meðail hinna
efstu í heimskeppninni um
„Skákeinvigi aldari'nmar" og
bjóða i verðlaun meira en fimm-
tíu krónur fyrir hvert manns-
bam í liandimu hefiir vakið undrun
og aðdáun víða um heim. Einndg
muniu margar þjóði'r nú öfunda
okkur af að eiiga svo hátt tillboð
og þar með möguleika á því stóna
hnossi, siem JBlestir bugsaindi
menn telja, að eimvígið geti orðið
þeirri þjóð sem heldiur það í
menningarlegu tilliti, en einniiig
hvað sniertir beiman og óbeinan
hagnað af auglýsimgagi'ldf þess
og alls sem einví’ginu fyligir.
Þá má geta þess að undir-
ritaður er samimála þeiim hátt-
settum islenzku stjómmá'la-
mönnum sem álíta, að aug -
lýsiinigagildi einvígisins á ís-
landi og stiaðsetnimg nokk-
urra tuga eriendra bliaða-
mianna hér í sumar af þess
sökum, myndi að Mkind-
um stórlega styrkja mál-
stað Islendiniga í tandheligis-
málimiu, — styrkja það á
óbeinan ta'ktiskan hátt, þar
sem mi'kliu meira yrði þá eftir
okfcuir tekið á erlenidum vett-
vangi og þar með rökum oikk-
ar,
Það miunu vera mörguim
vonbrigði, að Islemdingar
skuli nú í raun hafa afsallað
sér möguleiikamuim á því að
halda einvigið á þeim eina
löglega tíma, sem taildð er að
það fari fram á. Vonibriigðin
eru meiiri fyrir þá sök, að sú
spá mín í sjónvarpsviðtaM
eftir komu mína frá opmun
tilboðanina í Hol'landi, að
Spasiský myndd að Mkind'um
helzt kjósa. Island sem ein-
vígLsstað reyndist rétt.
Eftir þesisar upplýsingar
frá Spasský, hvarflar hu'gur
margra tii Fischers. Ýmsir
munu vilja vita hvar hann
viM helzt tefla og hvað hann
segir um ístenzka tiiboðið.
Það var ljóst þegar eftir opn-
un tiiboðanma, að felienzka til-
boðið var í raun aðeins gervi-
tilllboð eins og það var þá og
er enn. íslenzka tilboðið mið-
aði eimmgis við, að einvíigið
vseri haldið á ólögleguim og
óæskiilegum tíma að áJliti
keppenda. Einvígið á sam-
kvæmt l'ögum F.IiD.E. að hefj-
ast fyrri hluta árs en þó alls
ekki fyrr en 6 mánuðir eru
liðniir frá emvíginu Fischer-
Petrosjan, m. ö. o. á tíimabii-
inu 29. apri'l til 30. júni. Að
einvigið hef jist um 25. júní er
líka næstum hið eima, sem
Freysteinn Þorbergsson
keppendur hafa þegar komið
sér saman um. Að gera sér
voniir uim, að áskorandinn fali-
fet á, að einví'gið verði dreigdð
um nokkra mámiuði tel ég
nánast bamaskap, eins og allt
er í pottinn búið. Dí'kur á slíiku
met ég miinni en fimim af
hundraði. Hins vegar er það
samdóma áliit mitt og farseta
felenzka sk áksaimba n d s ins, að
við Isiiend'iimgar myndium
væntanlega fá einvígið, ef við
sæjuim okkur fært að halda
það að sumri bil.
Raunar hefir verið nokkur
ágrednimgur uim hér heirna,
hvemig starfa bæri að þessum
mál'um. Forseti felenzka sikák-
samibandsins, sem raunar er
mjög dugandi maður, sem
iagt hefir fram gott starf, tók
þá afstöðu eftír opnun til'boð-
anna og raunar á löngum bil-
um eftir það, að bíða að mestu
átekta. Nú síðast hefir hann
beðið í ailimairga daga eftir
svari frá dr. Euwe um hvort
honum þóknast að koma til
ísiiands, en ef Euwe sleppir
Islandsiferðinnji aukast líkur
Hollendinga á að fá einvíigið.
Ég undirritaður hefi starfað
allmikið að þessu máli sern
sjálfboðaliði. Var ég upphaf-
lega beðinn að gera up>pkast
að felienzka tilboðiinu, kom
fram með ýmis atriði þar,
eins og til dæm.is verðlauna-
upphæðina, Laugaird'alshölil'ina
með glervegg, lifandi tafl og
fl. Einnig var ég flenginn tid
að fara með tiiboðið til Hol-
lands og beðinn að bíða þar í
nokkra daga eftir opnun til-
boðanna, þar sem ég lenti svo
í þriiggja manna opmunar-
nefndinnd, aðallega fyrir það,
hversu fáir erlendir fulltrúar
voru þar viðstaddir.
Það voru mér því vonbrigði,
er Skáksamiband Isllands víllldi
ekki leyfia mér að starfa
áfram að máidnu eftir hekn-
kamjuna, nerna hugsantega
einhyem tíima síðar. Þaæ sem
felenzka tillboðið var í ra/un
gervitilboð vegna tíimaiskill-
yrðanna í því, taldli ég rnauð-
syniliegt að hefjast þegar
handa af ful'lum krafti mieð
könniun á möguleiikum á að
halda ednvígiö hér í sumar.
Auigljóst.er nú, að eiiniumgis
er hægt að halda einvíigið hér
á lögtegum tíma, ef fiengið er
eims konar hóteifekip, er látið
yrði Mggja hér yfir urnrædd-
an tíma, sem tekið gæti nokik-
ur humdnuð gestí, er viija búa
þægilaga. Einbverjum öðrum
mætti koma fyrir í iandi. Um
lelgu á slítou skipi áttí því að
kamna möguleitoa fyrir löngu
og ætti að g’era enn. Ef henit-
ugt síbip er fáanliegt, á Síð-
an að athuga fjárhaigsteg-
an grundvöll fyrir fyrirtækimu
á nýjan leiik og ræða þá m. a.
við ýmsa aði’la, svo siem fe-
lenzka sjónvarpið oig ýmsa
útflutnimgsaðila og fteiri.
Margt bendir tii, að uimrætt
skip, ef það fæst, gæti lieyisit
höfuðvandann í þessu máLt.
Tei ég lítategt, að með góðuim
vi'lja skilnimgsri'kra yfirvaida
ásamt góðvilja fyrirtætoja, er
hagsimuna hafa að gæta, oig
anmarra, megi enn bjarga
máli þessu í farsælia höfn. En
það eiru síðustu forvöð.
Þess má geta, að á viðskipta-
ferðalagi, sem ég er nýkominn
úr frá Armeríiku, hitti ég að málli
Robert Fischer og umboðsmianin
hans Edmon'dissian, sem jafin-
friamt er meðlimur í F.I.D.E.
Ræddum við ítarliega uim fe-
lenZka tiliboðið og keppnfeað-
stæðuir á Íslandi. Ég hafði áður
látið þá vita, að ég taiaði við þá
án umboðs frá Skáksambamdi
íslands. Að minu áliti kom sitt-
hvað fróðlegt fram í þeim við-
ræðuim, en Skáiksambamid fo-
lainids hefir ekki látið í ljós áhiuiga
á, að fá síkýrslu uim samtöl mín
vestra um þðssii mál. Vitantaga
var ekki hér um nein yfirboð
að ræða, en meðai annars spurðí
ég Fiscíher uim mögulieika á, að
einvígið yrði dregið fram á
haustið.
Ég mun etoki að þessu sinn/i
skrifa um samræður mínar við
FfeCher og Edmon'dsison námar.
Vona hins vegar að með Mmuim
þesisum kunni ég að ýta umdiir
áhuga einhverra, sem kanna
viidu tifl þrautar athyglisvert
mál, áður en sleppt er góðu tæki-
færi. Ennþá er hægt að breyta
fynri ákvörðunuim varðandi ein-
vígið hér í sumar, þar sem hún
mun aðeins hafa verið ttlkynnt
vestur, Edmondsson og Ffecher
munu að minnsta kosti til 27.
janúar vonast eftir breytingu á
afstöðu fetenzka skáksambanids-
ins, þar sem þeir gera sér I jóst,
að vafasamt er að Spasský sam-
þykki Júgóslavíu sem keppnis-
stað, auik þess sem það er álitt
Edmondssions, að ef tifl vilil gæti
íslenzka skáksaimbandið, með
röggsömum aðgerðuim, fenigið
það staðfest hjá F.I.D.E., að fe-
lenzka ti'lboðið í einvígið væri ~í
rauninni hið bezta.
Hafnarfirði 24. janúar.
Skýrsla um
áhrif út-
færslunnar
BIiAÐIÐ „Daily Mail« í Hnll
skýrir svo frá að embættismenn
í Hull og Grimsby hafi tekið
saman skýrslu um þau áhrif, sem
útfærsla fiskveiðilögsögu við Is-
land í 50 sjómílur, muni hafa á
atvinnnástand við Humberfljót.
Hafa skýrslur þessar verið sendar
til svæðisskrifstofunnar í Leeds
til frekari athugunar.
Haft er eftir foirstöðumanni at-
vmnumálaskrifstofunnar í Hull,
að reynt hafi verið að draga upp
mynd af líklegum afleiðingum
úrfærslunnar. í Hull eru um tíu
þúsund manns beint eða óbeint
háðir hinum ýmau greinuim fisfc-
iðnaðar. Við gerð skýrslumnar
hafa embættismenn haft samband
við togaraeigenduir, veríkalýða-
félög og önnur saimitök, sem hlut
eiga að máli. Þeir leggja hina
vegair áherzlu á, að óhugsandi sé
að draga upp nákvæma mynd af
þeim áhrifum, aem útfænsla fisfc-
veiðilögsögunnar við íaland nwni
hafa.