Morgunblaðið - 10.06.1972, Síða 10

10 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. JÚNf 1972

Gítarinn á sér
engin takmörk
Rætt við Johm Williams gítarleikara, sem
leikur í kvöld í Háskólabíói
í kvöld leikmir ensk-
ásfcralskí gitarleikariim .íohn
Wílliams á tónleikum í Há-
sikólabíói. Williams er í Iiópi
anjöllustu gítarleikara ver
aldar, hefur stundum verið
nefmdur arftaki spænska gít
ansnillingsins Segovia og til
eru ýmsir sem halda því
fram, að WiLlLams sé jafnvel
ffirðiran of .jarl Sego\ ia.
Jdhri' Williatns er rétt þrí-
tU'giur að aldri — með gilað-
tegit og jafinvel stráíksiegt
yifirbragð og hressilegur í
fasi. Bítlahárið gerir hann
jafnvel en.n uinglegri en árin
segja til ium. Þetta sem átti
að verða viðtal vi'ð hanín, fór
eiiginlega flijótlega ú't um þúif
ur, því að fyrr en varði hafði
Witliams snúið taflimiu við og
undirritaður hafði vairla und
an að svara spumingum
hanis um helzJtu mer'kiss'taðli á
tslandi. Wi'tliams ætlar nefni
tega að nota tímainn vel á ts-
landi. Hann hefur heyrf Mý-
vatn dáisamað tfyriir náttúru-
fegurð og þanigað ætlaði
hann að fara. 31. fimmtudag
flaug hann morður til AJkur-
eyrar, þar sem hann hiðlt tón
teilka uim kvöldið, en daginn
eftir hugðist hann að fá sér
bíHaleiigutaiil og aka tii Mý-
vatns. Hann fer héðan ekki
fyrr en á þriðjiudag, og því
æflar hann að nota næstu
tivio daga til að sjá siig uim i
niátgremni Heyikjavíikur, Þing-
vleM, Hveragerði, Guilfoss og
Geysi . . . já og aðira sígiida
ferðaimann as t a ði, sem hann
kæimist á snoðdr um.
E3n sniúum okkur að Will-
iamis sjálltfum. Hann fæddiist
árið 1941 í Melbourne
í Ástiraiiu. „Faðir minin var
jassgítarlei'kari þar, og þegar
ég var sex ára trótk faðdr
mlnn að kenna mér á klass-
íiska.n gítar, sem hann læirði
sjáifur að leika á samihliða
því sem hann sagði mér ti'l.“
Þegar Wiilliams var táiu ára
að aldri tfluttist fjölskylda
hans tid Englands. Gítamám
ið hélt átfram „og tveiimur ár
um sdðar var ég sendiur til
náimis á sumarskála — Aca-
demia Ohiigiana í Mið-iítaliíiu,“
segir Wiliiams. „Þar fékik ég
Segovia sem kennara og hjá
hanuim var ég við nám neestu
sumur alilt til ársins 1958.“
Aiuk þessa hefur Williams
nuimið siwoílítið í píamó-
leik, tón'listarsögo og tón
fræði.
Á sikólaárum símum hafði
Williams haldið fáeina sjálif-
stæða tón'leiika, en strax að
námi Idknu árið 1958 hófst
tferiiM hans sem tónlistar-
manins tfyrir alvöru, með tón-
leikahaldi í Englanidi ag
hljómleilkaferðum til útflanda,
þannig að nú hefur Wiiliams
leifcið í ölilium heimsáltfum ag
óteljandi löndium. Hann seg-
isf heldur kjósa einleikstón-
leilka en* að lei'ka með hl.jóm-
sveiitum — „það er lítið til af
verkum fyirir gíitar og hiljóm-
sveit. Atf þeim eru kannski js
2—3, sem orðið hafa geysi- ■
lega vinsæl og allir villja Æá
að heyra en ég er orðinn svo
leiður á þessum vertoum, að
ég get helat efcki leiikið þau
lenigtur.“
A'llir þekkja vinsældir gít
arsins sem tízkuhljóðfæris i
diægiurtónlis tiin ni — popp-
heiimimum og jassi. Vinsældir
hins kla.s.sís'ka gítars hafa þó
eiinnig farið ört vaxandi.
„Þessi endiurreisn klassíisika
gitairsins hetfur nú staðið í
um tfíu ár,“ segir Wiliiams,
þegar við spyrjum hann nán
ar út í þetta, „þannig að ég
held að nú sé kioimin re>yinsla
á, að þetta er ekki tiízikualda -
LISTAHÁTÍÐ
í REYKJAVÍK
heldur mwni igífairinn eiiga
sinn örugga sess í klassíiskri
itónilist í framtáðinni. Gítar-
inin er einleikshljóðtfæri á
sama hátt og píanóið eða fiðl
an og stendiur alveg fyrir
slnu sem slíkt á tónlleiikum. Á
sama tSma hefur hanh ýmsa
kosti umifram önwur hljóð-
tfæri ... við igetum sagt að
haain sé „félagsl ynda r i “ —
hann er auðveldur í flutn-
ioiigi; þú igetur fárið með hann
hús úr húisi án fyrirhatfnar og
leikið tfyrir fðlk. í stuttu
rnáJli — gítarinn á sér engin
taikmörk. Þú getur leikið allt
á hann — alls staðar."
Emglnn vatfi er á því, að gíf
arimn — hvort heldiur sem er

John Williains,
gamli kassaigítarinin eða ratf-
maginsgíitarinn — á mestium
vinsælidiuim að fagna meðal
umgs fólíks og telja má vist,
að sbór hópur áheyrenda í
krvöld verði unigt fölk. „Já,
það kemjur heirn og saiman við
reynslu mína annars staðar,“
segir WiMiams, og bætir því
við, að hann sé ek'ki óárnægð
ur með það hlutskipti: „Uingf
tfólk eru beztu og þaikklát-
ustu áheyrendiurnir."
Það er býsina útfbreiddiur
mdssikilniinig'Ur, að 'giírtarinn sé
hanla ómerkiiegt og fuum
stætt hljáðtfæri, og á þessi
skoðiun vatfalaust rætur sínar
að rekja til vinsælda hans í
dæg'urtómlást vorra tíima og
að næsturn annar hver ungi-
i'nigur nú á t'imum ikann fiáeim
,/vinn'Ukoin.'U'grip“ og getur
glamrað á gítar sér tii
ánægju. „Þetta eru alramgar
huigmyndiiir um 'gítarinn," seg
ir Williiams. „Að leika vel á
giítar er engiu auðiveldara en
að lieika vel á fiðlliu eða önn-
ur strengjahljóðfæri, þar sem
vandinn' er fólginn í þvi að
samræma gerðir fingra
begigj'a hamda harnda í mynd-
un tóna eða hijóms.“ Hins
vegar sé ölliu auðveldaira að
lei'ka á rafmaignsgitar, þó að
hann segist ekki hatfa gert
mikið af því, „GrumdvaMarað
ferðin er hin sama — hann
hefur aðeiins mikta hærra,“
segir hanim og glabtir en bæt
ir þvtt við, að rafimaginsgúitair-
inn sé vissiulega góður tiil
síms brúiks og nieifnir flutninig
á nútiimaiklassísk sem dæimi,
auik pojvpsins og j assiiims.
Ein hvað segLr WiMiams um
Segovia — simn gamf.a kenn-
ara? Er han.n eranlþá meistair-
Lnn? WHlliamis þegir lengi v.ið
en svarar síðain: „Þetta er
erfið spuming. Nú eru uppi
ýmsir imjög snjallir igítarleák
airar og það er svto imilkið kom
ið umdi<r sm'eikk hvers og eins
hvern þeir álíta fremistan. Se
govia er þó enn i tfuiláiu fjöri
og helduir enn bónileika þó
roskinn sé.“ Hvertmiig kenin-
ari er hamn? „Þetta er líka
svol'iitið ertfið spurninig," svair
ar WiliMaims. „Hann kennir
frernur með dæmum en mieð
umræðiuim eða til.sögn, og það
er auðvitað áka^lega eiinsitakl
iinigsbundið hvað hæifir hverj
um nemanda." Wiiliams held
ur tryggð við simn gamila
kemnara — s'krifar hionium,
reglulega og hittir hann jafn
an, þegar Segovia gistir Eng-
lamd.
Samtalinu er lokið. Við
gön.g'um saman frá Hótel
Sögu ytör aö H/ás'kóIabiói því
aö Wiiliams viil igjarnan líita
á saliimn þar sem hann á að
leika í kvölid. Sintfóniíiuhljóm-
sveit íslands er á æfing'u og
Wi'lliams notar tækifærið ti'l
að huga svolíitið að Mjóm-
burðimum. Það má á honum
heyra að honum finnst nóg
uim hversiu lanigt er frá svið
iimu að ötftiustu bekkjiunum.
Hann viirðist umdraundi á
hanmámitouveiggjium Háskóda
bíós. „Hvers vegna voru þeir
að ibyggja iþetta svona ?“ sipyr
hann. „Hljómurinn týnist í
ölliuim þessuim skatum."
Á leiðinni út spyr ég hann
að því hivað hann æbli að
leika fyrir oktour. Hann lof-
ar fjölbreyttri efnisskrá — 17.
aldar tónlist Baoh, enskri
samtimatónlist, Stephen
Dodgson, suður-amerískri og
spænstori tónldst. Eitthvað
fyriir alila.
— b.v.s.
Að safna svolitlu af
íslandi í farangurinn
Kim Borg og Robert Levin mætt-
ir til leiks á Listahátíðinni

„ÞETEA er nokkuð anriað en
þegar ég kom hingað síðast
fyrir einum níu, tíu árum. Þá
kom ég um miðjan vetur og
við lentum á Reyk.javikurflug
velli. Nú er tíðin öiinur og
betri og við lendum á Kefla-
víkurflugvelli." Svo mæiti sá
frægi finnski söngvari Kini
Borg, þegar Mbl. hitti hann
stuttlega að máli við konr.a
han.s tii íslands í gær. „Ég
verð að viðurkenna, að ég hef
hlakkað til þessarar íslands-
ferðar,“ sagði Kim Borg. „Og
það er nú aideilis munur að fá
þe&aar sólbjörtu möttökur hjá
landinu.“
hitta kunningja okkar i hin-
um alþjóðlega tónlistarheimi,"
sagði Kim Borg og brosti við.
„Það var hreint ekki hægt að
neita boðinu um að koma
fram á þessari Listahátið.“
Tónleikar þeirra Kim Borg
og Robert Levin á Listahátíð
verða í Austurbaejarbíói í
kvöld og á efnisskránni eru
verk eftir Haydn, Wolf, Rav-
el, Sibelius og Mussorgsky.
LISTAHÁTÍÐ
í REYKJAVÍK
Báðir hafa þeir komið áður til
íslands, Kim Borg fyrir
nokkrum árum, sem fyrr seg-
ir, og Robert Levin lék hér á
fyrstu Listahátíð fyrir tveim
ur árum.
Robert Levin heldur utan
aftur strax á morgun, en Kim
Borg ætlar að dveljast hér til
mánudags. „Ég verð að reyna
að skoða mig svolítið um, þótt
tíminn sé enginn," sagði hann.
„En svolitlu íslandi ætti ég
að geta safnað í farangurinn.“
„Já. Þegar ég var hér fyrir
tveimur árum,“ segir Levin,
„þá ferðaðist ég um í eina
fimm daga. Þvl miður verður
ekkert úr slíku hjá mér nú,
en ég bý ennþá að því, sem
ég reyndi hér síðast."
Kim Borg er lærður efna-
fræðingur, en helgaði sig
söngnum algjörlega 1949. —
Hann hefur verið tengdur
ópenunum í Kaupmannaliöfn
Með Kim Borg kom undir-
leikari hans, Norðmaðurinn
Robert Levin, en hingað komu
þeir félagar að aflokinni hálfs
mánaðar tónleikaferð um N-
Noreg. „Já. Nú er það orðið
svo, að við erum farnir að
heimsækja Reykjavik tiL að
Kim Borg (t.v.) og Robert Levin við komuna tll Reykjavíkur
í gær. (Ljósm. Mbl.: Ól. K. Mag.)
og Helsingfors, auk þess sem
hann hefur farið I tónleika-
ferðir víða um Evrópu og
Bandaríkin. Og hann heíur
sungið inn á margar hljóm-
plötur. Kim Borg er auk söngs
ins virt tónskáld og hann hef
ur útsett smærri og stærri
hljómsveitarverk. Héðan held
ur hann til Stokkhólms að
flytja Svíum erindi um Töfra
flautuna.
Robert Levin hefur verið
undirleikari nær allra kunn-
ari tónlistarmanna norskra og
margra annarra, svo sem Yeh
udis Menuhins, Elisabeth
Schwartzkopf, Feliciu Weath
ers, Michaels Robins og nú
Kim Borgs. Hann hefur verið
einleikari með hljómsveitum i
Osló og Bergen og oft komíð
fram í útvarpi og sjónvarpi
heima og erlendis.