Morgunblaðið - 10.06.1972, Blaðsíða 28

28
MORGUNELAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. JÚNl 1972
SAI BAI N | maigret fær samvizkubit eftir georges simenon
„Fyrirgefðu, gamli. Láttu
senda þér aðra kollu á rninn
reikning . . .“
Svo bætti hann við: „Og aðra
handa mér. Ég kem og drekk
hana, þegar ég er búinn að
afgreiða gestinn inni hjá mér."
Frú Marton sat enn þar, sem
hann hafði skilið við hana, en
hafði kveikt sér í annarri sigar
ettu.
Hann settist niður aftur og
lagði lófana á borðið.
„Ég man nú ekki, hvert við
vorum komin. Jú, þér buðuð mér
að leggja spumingar fyrir yð-
ur. En ég veit ekki, hvers ég á
að spyrja. Hafið þér stúlku til
heiimilisverkanna, úr þvi þér
vinnið úti allan daginn? Eða
hef ég ekki skilið það rétt?“
„Jú, allan daginn."
„Rekið þér sjálfstætt fyrir-
tæki?“
„Ekki beinlinis. En vinnuveit-
andi minn Monsieur Harris, sem
stofnaði nærfataverzlunina við
Saint-Honoré götu borgar mér
allháar prósentur af sölunni,
vegna þess að reksturinn hvíl-
ir mestmegnis á mér.“
„Svo þér hafið igóðar tekjur?"
„Mér finnst ég kannast við
nafnið „Maison Harris"!
„Þetta er ein af þremur beztu
nærfataverzlunum í París. Við-
skiptavinirnir eru heldra fólk,
þeirra á meðal nokkrir af kon-
ungaættum."
Hann fór að skilja ýmislegt,
sem hafði komið honum undar-
lega fyrir sjónir í fyrstu, til
dæmis ríkmannlegan klæðaburð
hennar og tígulegt fasið. Hún
hafði smátt og smátt tileinkað
sér smekk og framkomu við-
skiptavinanna, eins og oft gerist
í tízkuhúsum, en varðveitt um
leið hæversku og lítillæti.
„Ráku foreldrar yðar sams
konar verzlun ?“
Hún varð frjálslegri nú,
þegar henni fannst hún ekki
þurfa að óttast næstu spurning-
ar.
„Nei, síður en svo. Faðir minn
var söngkennari við menntaskól
ann í Rouen og móðir mín gerði
ekkert annað alla ævi en að vera
dóttir hershöfðingja."
„Eigið þér bræður eða syst-
ur?“
„Systur, sem bjó um tima í
Bandaríkjunum í Green Village
í New Jersey, skammt frá New
York. Hún var gift þar. Maður-
inn hennar var verkfræðingur
við olíuhreinsunarstöð."
,,f>ér segið „var“.“
„Hann fórst fyrir tveim árum,
þegar sprenging varð í rann-
sóknarstöðinni. Systir mín kom
aftur til Frakklands. Hún var
svo miður sín og ráðvillt að við
tókum hana til okkar."
„Ég spurði yður áðan, hvort
þér hefðuð stúlku til aðstoðar á
heimilinu?“
„Nei. Systir mín vinnur ekki
úti. Hún hefur aldrei unnið
handtak um ævina. Hún er yngri
en ég og giftist þegar hún var
um tvítugt og bjó enn í foreldra
húsum. Hún hefur alltaf verið
dekurbarn.“
„Sér systir yðar þá um heim-
ilið fyrir yður?“
„Hún fór fram á það sjálf að
greiða á þann hátt fyrir fram-
færi sitt. Við báðum hana ekki
um það.“
„Voruð þér líka í for-
eldrahúsum, þegar þér kiynntuzt
eiginmanni yðar?“
„Nei. Því var öðruvísi farið
um mig en systur mína, Jenny.
Lifið i Rouen átti ekki við mig
og okkur móður minni kom ekki
vel saman. Ég fór til Parisar
strax eftir stúdentsprófið."
„Voruð þér ein á báti?“
„Hvað eigið þér við?“
„Áttiuð þér ekki vini hér ?“
„Ég skil. Or því ég bað yður
að leggja fyrir mig spumingar,
verð ég víst að svara. Ég fór til
Parísar til að hitta ungan mann
sem ég þekkti, lögfræðing. Við
bjuggum saman í nokkra mán-
uði, en sambúðin gekk ekki sem
bezt svo ég fór að leita mér að
vtnnu. Ég komst að raun um, að
stúdentsprófið kom mér að litlu
gagni, enda þótt faðir minn hafi
eiginlega neytt mig til að Ijúka
því. Eftir margra vikna fyrir-
spurnir fékk ég loks. starf við
afgreiðslu í Magasin de
Louvre."
„Og þar kynntuzt þér Mar-
ton?“
„Seint og um siðir. Við vorum
ekki í sömu deild. Við kynntumst
eiginlega í neðanjarðarlestinni."
„Var hann þá orðinn sölu-
stjóri."
„Nei, ekki þá.“
„Og svo giftuzt þið ?“
„Hann vildi að við giftumst.
Mér hefði verið sama þótt við
tækjum aðeins upp sambúð . . .“
„Elskið þér hann?“
„Annars væri ég varla hér.“
„Hvenær hættuð þér í Maga-
sin die Louvre?"
„Bíðum við . . . ætli það séu
ekki fimm ár síðan í næsta mán-
uði.“
„Sjö árum eftir giftinguna."
„Um það bil.“
„Og var maðurinn yðar orð-
inn sölustjóri þá?“
„Já.“
„En þér venjuleg afgreiðslu-
stúlka?"
„Ég skil ekki, hvað þér eruð
að fara.“
Hann tautaði annars hugar:
„Ekki ég heldur. Og þá hófuð
þér starf hjá Monsieur Harris."
„Þetta er svolítið öðruvísi.
Verzlunin heitir Maison Harris
en hið rétta nafn eigandans er
Maurice Schwob. Hann vann áð-
ur í Magasin de Louvre og var
innkaupastjóri í nærfatadeild
inni.“
„Hve gamall?"
„Núna?“
„Já.“
„Fjörutíu og níu ára. En nú
megið þér ekki draga rang-
ar ályktanir. Samband okkar er
aðeins viðskiptalegs eðlis. Hann
hafði lengi hugsað sér að stofna
eigið fyrirtæki. Hann þurfti að
fá konu sér til aðstoðar, vegna
þess að konurn finnst þægilegra
að eiga um nærfatakaup við kyn
systur sínar. Hann hafði veitt
mér athygli i Magasin de
Louvre. Þannig vildi það til."
„Er þetta sameignarfyrir-
tæki?“
„Að vissu leyti. Minn hlutur
er þó miklu minni en hans, eins
og eðlilegt er, þar sem hann
lagði fram stoínféð og hann ger
ir uppdrætti að framleiðslunni."
„Þannig að fyrir fimm árum
var eiginmaður yðar í betri
stöðu én þér og hafði hærri
laun. Nú hefuir þetta snúizt
við. Er það ekki rétt?“
„Jú, að vísu, en ég hugsa
aldrei um það.“
„En eiginmaðurinn?"
Hún hikaði við.
„Karlmenn kunna þvi illa í
fyrstu. En hann er búinn að
sætta sig við það. Við lifum hóf-
sömu lifi eftir sem áður.“
„Eigið þið bil?“
„Já, en við notum hann varla
nema um helgar og í sumarfrí-
um.“
„Fer systir yðar með ykkur í
sumarfríin?"
„Þvi skyldi hún ekki gera
það?“
„Já, því ekki?“
Svo varð alllöng þögn. Mai-
gret varð hálf vandræðalegur.
„Þar sem mér detta ekki í hug
fleiri spurningar, frú Marton,
segið mér þá, hvað þér viljið, að
ég geri.“
Þetta var nóg til þess að setja
hana aftur í vörn.
„Ég skil ekki, hvað þér eigið
við.“
„Viljið þér að við fylgjumst
með honurn?"
„Því þá það?“
„Þér viljið ekki skrifa undir
formlega beiðni sem mundi veita
okkur heimild til að láta rann-
saka andlegt ástand hans, eða
hvað?“
„Vissulega ekki.“
í þýðingu
Huldu Valtýsdóttur.
„Þá þurfum við ekki að ræða
þetta frekar."
„Nei.. . ætli það.“
„Úr því svo er, sé ég ekki
ástæðu til að tefja yður leng-
ur .. .“
Hann stóð á fætur. Það gerði
hún líka en þó hikandi. Um leið
og hann bjóst til að vísa henni
til dyra, sneri hann sér að henni
aftur.
„Notið þér zink-fosfit til ein-
hverra þarfa?"
Henni varð ekki bilt við. Hún
hlaut að hafa átt von á þessarri
spurningu og vel gat verið, að
hún hefði komið eingöngu til að
fá svar við henni.
„Já.“
„Til hvers?"
„Saint-Honoré-gatan er ein-
hver elzta gata ’í Paris. Á bak
við tízkuhúsin eru byggingarn-
ar í mikilli niðurníðslu. Þar eru
húsagarðar og göng og alls kyns
skúmaskot, sem vegfarendur
hafa ekki hugmynd um. Matvöru
markaðurinn í nágrenniin.u dreg
ur að rottur og þær hafa vald-
ið tjóni á vörubirgðum okkar.
Við höfum gert margs konar ráð
stafanir vegna þessa en árang-
urslaust. Einhver ráðlagði
Sdhwob að nota zink-íosföt og
það hafði loks nokkur áhrif.
Heima hjá okkur í Avenue de
Chatillon hefur lika orðið vart
við rottur og eiginmaður minn
hefur kvartað undan þeim. Ég
tóík dáldtið zink-fiosíit með mér
heim úr verzluninni . . .“
„Án þess að segja eiginmann-
iinum frá 'því?“
„Ég man ekki, hvort ég sagði
honum það.“
Hún glennti upp augun, eins
og henni hefði dottið nýr mögu
leiki í hug.
velvakandi
0 Fáheyrð afstaða
„Eitt aðalvandamál okkar ís-
lendinga í sambandi við ferða
málin hér innanlands hefir á
undanförnum árum og áratug-
um verið skortur á gistirými
og hótelaðstöðu. Á hinu stutta,
íslenzka sumri skartar náttúr-
an sínu fegursta; dýra-
og fuglalíf í algleymingi, og lað
ar til sin ferðalanga, innlenda
sem erlenda, sem kalla á stór-
aukið gistirými yfir sumarmán
uðina.
Á síðast liðnum árum hefur
víða tekizt nokkuð yel til um
að samræma skólabygging-
ar við gistirými yfir sumarmán
uðina og hefur Ferðaskrifstofa
ríkisins haft merka forgöngu
um samræmdar aðgerðir í
þessu skyni víðs vegar um
landið með rekstri Edduhótel-
anna góðkunnu. Þrátt fyr-
ir það, að alltof seint hafi ver-
ið farið að hyggja að slikri sam
ræmingu sem þessari, til hag-
nýtingar ónotaðs skólahúsnæð
is yfir sumarmánuðina, þá hafa
langflestir hugsandi skóla-
menn reynt að bæta úr fyrir-
hyggjuleysi fortíðarinnar
með þvi að skjóta skjólshúsi
yfir ferðamenn, sem
liggja vildu i svefnpokum sín-
um yfir blánóttina. Sumir þess-
ara manna hafa gengið mun
lengra með fyrirgreiðslu og að
stoð við nemendahópa, starfs-
hópa, félagasamtök og aðra að-
ila, sem njóta vildu gistingar
hjá þeim. Þarna hafa margir
mjög vel gert og eiga miklar
þakkir skildar.
En þvi miður eru í þessum
sökum eins og oft í öðrum til
ankannalegar undantekningar.
Á þessum fyrstu sumardögum
hefur íslenzk skólaæska
flykkzt um landið að aflokn-
um prófum. Næstum alls stað-
ar hefur þessu unga fólki ver-
ið tekið opnum örmum, enda
skólaæskan metið það að verð-
leikum. Á gagnfræðaskóla-
stiginu hafa landsprófsnemend
ur orðið síðbúnari til ferðalaga
en aðrir gagnfræðaskólanemar,
og eru landsprófsnemendur
nú ýmist að ljúka ferð eða
hefja.
Ég hef nú síðast liðna viku
farið nokkrar dagsferðir með
hópa skólafólks til Vestmanna
eyja og notið ágætrar fyrir-
greiðslu Flugfélags Islands,
sem skilað hefur hópunum fram
og til baka daglega. Sama má
og segja um alla fyrirgreiðslu
Eyjabúa, s.s. Guðmundar Krist
jánssonar og Stefáns Runólfs-
sonar, sem hafa af ein-
stakri lipurð ekið fólki í kynn
isferðir um Heimaey.
Það verður að teljast nokk-
uð hæpin ferðaáætlun, þegar
Vestmannaeyjar eru annars veg
ar, þar sem eingöngu er treyst
á flugferðir fram og til baka
samdægurs, og allra veðra von.
Þó hafa slíkar ferðir gengið
að óskum alla síðastliðna
viku. Það verður þó varla
talið óeðlilegt, þótt reynt sé að
tryggja samastað fyrir ungl-
inga þessa yfir nótt, ef ófært
yrði að fljúga milli Eyja og
lands.
1 gær bar svo við, þegar
áforma skyldi ferð nokkurra
landsprófsnemenda frá einum
gagnfræðaskóla borgarinnar
til Vestmannaeyja, að leit-
að var til skólastjóra Gagn-
fræðaskólans í Vestmannaeyj-
um, Eyjólfs Pálssonar, og
hann beðinn um að hýsa um
30 landsprófsnemiendiur i Gagn-
fræðaskólanum í Vestmanna
eyjum, og leyfa þeim að liggja í
ónýttu húsrými skólans. Við-
brögð skólastjórans voru þau,
að búið væri að ræsta skólann,
og þá væntanlega fyrir næsta
skólaár, og slíkir erfiðleik-
ar að ná til ræstingakvenna,
að ógjörningur væri með öllu
að hýsa þessa 30 fulltrúa reyk
viskrar skólaæsku. Auk þess
var skólastjórinn með dylgjur
í garð þessa æskufólks
um drykkjuskap og hvers
kyns óreglu. Ekki veit ég hver
reynsla þessa skólamanns er af
ferðalögum skólafólks, en ég
hef talið mér sóma að fylgja
þessu fólki og mega kynna
þeim Vestmannaeyjar nú í lok
þessa skólaárs og á mörgum
umliðnum árum.
Hvort þessum sjálfskipaða
dómara æskunnar tekst að
hindra gistingu þess æskufólks
sem enn vill heimsækja Eyj-
amar læt ég ósagt um, en hitt
veit ég, að ferðin mun farin,
og væntanlega verða þá ein-
hverjir Vestmannaeyingar til
að hýsa þennan hóp, þótt að-
gangur að rikisstofnun þessari
verði okkur bannaður.
5. jú'ni 1972,
Sigfús J. Jolinsen,"
0 Ógætilegur akstur
Þórarinn Helgason skrifar:
„Heiðraði Velvakandi!
Öðru hverju heyrist um slys
á öldruðu fólki í strætisvögnum
og ósjaldan ber þar fyrir augu,
að nærri liggur siysum. Þetta
orsakast venjulega af ógætni
vagnstjóranna, sem aka af stað
í hasti, áður en fók hefur kom-
ið sér í sæti eða náð nokkurri
handfestu. Minni hætta stafar
af því, en þó nokkur, að fólk
hefur nauman tima tU að kom-
ast út úr vögnunum, en það er
fótfúnu fólki og stirðu engan
veginn auðgert. Auðskilið er, að
vagnstjórar verða að hafa hrað-
ann á, til þess að halda áætl-
un og er skylt að taka tiliit til
þess, en þó má ekki taka það
sem algUda afsökun. Það er
ekki forsvaranlegt, að fólki
þurfi að vera áhættufyrirtæki
að ferðast með strætisvagni á
götum borgarinnar.
Þórarinn Helgason,
Laugarnesvegi 64.“
scnderborg
garn
Sönderborg-garnið Cloria og Freesia crepe
nýkomið í mjög miklu litavali.
Verzlunin HOF,
Þingholtsstræti 2.