Morgunblaðið - 08.09.1972, Page 15

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 1972
15
EFTIR ELlNU PíIUMADÓTTUR
Knala Lumpur, 26. ágríist.
Reykjavík er orðin fræg. Og allir
þekkja Island. Þetta þykir sjálfsaigt
ekki mikil speki. En þegar það er
sa'gt í þessum heimsihluta — hinum
megin á hnettinuim, þar sem maður
frá sjónarhóli Islendinga snýr hðfð-
inu ndiður og iljium að lötnidunum
heima á Fróni, þá er það rnerki,
legt. Enda sagði blaðamaður í Bris-
bane í Ástralíu við mi'g: — Veiztu,
ég held ekki að ég hafi nokkum
tíma skrifað frétt frá íislland'i fyrr en
nú, að við flytjum daglega langar lýs
ingar af sfeák og viðureign Fisch-
ers og Spasskys. Og eina islenzka
konan í Singapoire, Helga Axelsdótit-
ir, sagði að hún og maður hennar,
Björn Bjarnason, skipstjóri, hefðu
aðeins einu simjni áður lesið fréttir
frá íslandi í blöðum þar á þremur ár
um, en það var þegar Hekla gaua.
En nú fer það efeki á milli mála.
Hvar sem ég hefi farið — í Sidney
í Ástralíu, Brisbane, í Singapore og
nú í Kuala Lumpur i Malasáu, svo
ekki sé talað um Evrópulöndin —
alls staðar flytja blöðin dagllega ná-
kvæmar fréttir af gangi skákarinn-
ar í Reykjavík og fólk fydgist með
henni lið fyrir lið. Og eins öllum mót
máelum og stússi kringum Skákina.
Hér í Kuala Lumpur hafði „Malay
Mail“ í gær tvær greinar undir fyrir
sögnunum „Maðurinn, sem 200.000 ís
lendingar elska að hata.“ Og þá átt
við Fischer. Hin er flrótt flrá Mosfevu
undir fyrirsögninni „Spassky hafn-
aði tvisvar sovézkum tilmælum um
að fara heim i mótmælaskyni.“ Og
svo er auðvitáð síðasta sfeáfe rafein
og skýrð. f sunnudagsblaðinu „The
Asian Magazine“, sem prentað er í
Hong Kong og fylgir dagMöðum I
Malaystíu, Singapore, Bankok, Laos,
Macau, Berneo, Kóreu, Formósu og
Djakarta er þennan sunnudag stutt
grein um íslenzka sumarið með
nofekrum myndum.
Þegar ég kom inn í Malaysíu i gær,
leit útlendingaeftirlitsmaðurinn á
passann minn og er ég sagði að lxk-
lega hefði hann ekki fyrr séð slife-
an, svaraði hann: — Nei, en þér miss
ið af skáfeinni í Reykjavík með því
að vera hér. Þannig er þetta alls
staðar. Og ýmúss konar upplýsingar
uim fsilamd ftjóta með Skákfréttunum.
Hér eru nöfn eins og Guðmundur
Árnlauigsson, prof. SigmUndur Guð-
bjarnarson og Daði Ágústsson í blöð
um. ísland Og Islendingar hafa áreið
anlega aldrei verið svona fræg.
Em þó að fslarnd sé kanmsfei efeki alilt
af þekkt á fjarlægum slóðum, þá eru
fslendingar ahs staðar. Ein fjöl-
skylda er t.d. í Simgapore, Björn
Bjarnason, Helga kona hans og Ax-
el sonur þeirra. Og i næstu vifeu
hit'ti ég væntanlega Birgi Hieirmajnns-
son og hans fjölskyMu í Penang í
Malaysíu. En báðir eru sfeipstjórar og
eru að kenna sjómönnum á þessum
slóðum nútíma fliskveiðar á vegum
FAO. Og hér í Kuala Lumpur eru
tveir fæddir fslendingar, tviburarnir
Erik og EMen, börn Inger Marie og
Reuben Monsans, sem vair í 3 ár
blaðafuliltrúi hjá bandarísku upplýs-
ingaþjónustunni á íslandi, og börn-
in eru fædd á íslandi, -— Ég er fs-
lendingur, sagði Erik hreykinn við
mig, þegar ég kom.
Það er i raUninni merkilegt hve
200 þúsund manina þjóð gietuir dreifzt.
Ég hefi hitti í'slendinga í Nígeríu,
Mexioo, Tokyo, Bangkok og víðar
og víðar. Og ekki aðeins hitt þá,
h'eldur bémlinis rek zt á þá óvænt.
Það var þó meira en venjuleg til-
viljun að rekast á fslendiing í Sxnga-
pore, og ekki aðems landa, heldur
líka góðan vin. Ég hafði um morgun-
inn komið þangað með Cargolux-flug
vél og var nýbúin að skrifa mig inn
á hótel Hilton, ásamt áhöfninni. Þar
sem hótelið vildi bjóða okkur vel-
komin með einum drykk til hress-
ingar, settumst við snöggvast inn á
einn barinn. Ailt í einu er sagt fyr-
ir aftan okkur: — Er þetta íslenzika?
Ég leilt við og miaðuriuin hrópaði upp:
— Elín! Þarna var kominn Ingvar
Nielsson, verkfræðingur, sem búsett
ur er í ManiIIa á Filippseyjum, sem
ekki eru aldeilis í næsta nágrenni
við Singapore (Lítið bara á kortið.)
Og þó að Iragviar ferðaðisit milkið um
Suiðauistur-Asáu fyrir fyrirtæki siitt,
sem er sænstet kælivðlafyriirtæfei, þá
voru möguleikarnir ekki mikflir á að
við rækjumist hvort á annað á barn-
um á Hilton í Singapore. Hann bjó
ekki einu sinni á hótelinu, hafði að-
eins ætlað að borða með viðskipta-
mönnum þar uppi í veitingasalnum
og rakst inn á barinn á þessu augna
bliki.
Ég var heldur efeki eini kunningi
hans frá íslandi, sem þarna sat. Við
hlið mér sat Ingvar Þorgilsson, flug-
stjóri, og við höifðum einmitt um
morguninn verið að tala um Ingvar
Nielsson og að fjölskyilduim þeirra
nafnanna hefði verið vel til vina, I
Darmstadt í Þýzkalandi, þegar
Ingvar Þorgilisson vann þar, en
Ingvar Niedsson var þar við nám. Og
þarna hittust þeir nú aftur, svona
óvænt, eftir fjölda mörg ár.
Þarna varð sem sagt mikill fagn-
aðarfundur. Ingvar losaði sig fljöt-
lega við viðslkiptavinina, þvi auðvit-
að þurfti rækilega að skála fyrir
þessu. Og þegar fllugmennirnir
þurftu að taka sína skylduhvíld,
borðaði ég með honum og svissnesk-
um starfsmanni harxs frá Bangkok
hákarlasúpu og ýmsa kinverska smá
rétti seim tína þarf upp í sig með
prjónum á hótel Shamgri-la. Ég bað
flljótlega um gaffal, þegar ég var bú-
in að missa ótal bita niður á dúk-
inn og bletta hann með dropum úr
ídýfunum. En það hefi ég síðan
lært að efeki er bundið við viðvan-
imga, þannig lítur borðdúfeurinn líka
út kringum alla hina — svo nú borða
ég hiklaust með prjónum og sula nið
ur.
En þeir nafnarnir voru efeki aldeil
is á því að skilja. Imgvar Nielsson
hætti við að flljúga heim til Manilla
næsta morgun, en fllaug með Cargo-
lux-vélimni til Hong Kong. Kvaðst
hvort sem er fljótlega eiga erindi
þangað. Og hann hringdi til Önnu
konu sinnar og sagði henni að taka
snardega fltogvél moriguninn efitiir í
Mamilila og koma til Hong Kong, til
að hitta þemrnan gamla vin þeirra.
Hann ætlaði að njóta þess að hitta
svona óvænt gamlan kunnimgja.
Kann ég ekki þeirra sögu lengri.
Framhald á bls, 27.
>í.:s.»
- .•£ s- »
■

•as: fcw.ftrtíWKiWift
...... • ....
•■-íy-íífíHSwSt**
->•>. '••-•íW.-C ÍAS-.-V-
.•'.->• >.o.> v.s» —
: >,> <•<>•<■, ,.n» _>/,/>-•>
- v...
'••*'> ,.s-x.-.'»:,
.- ,
->, S-t»s'S..
•>s.,.s*s*'. Kv.<
* j ‘jív.itsn
IHfflSSÍ

tfflScftwaW'

• ■" - ■•,< „:•',-
•:■• .
■ ''"••• /-• tfev .í <•>
■»'• .-■> .' <-■ >-• 0><-...-
-:-»• x->. <-;.:>;< <•:■*■••-..•
• :••••• •-•-••: ••«/•
>0-- —«ý»;'<
fsi-OfVX «■ ftr.' 'iivy.
>• •••íN-'í'. •<«
>••.--:-».<•/: I'ox.swrft.:.
--••><; ý.ý ;oí>/<..-<».
>.y<-S;A,N|<•<.
:■> •
rfv -«-•<■ ->x
<r,r<0< /1> ftt>.»0<»/..V
,í'<-OJ.Sr
•xso, /'>>.;•, ...''ý'Oýi/ooW -fo
l-t>. w.-v --'K-K.-K-JlO'Jc..;

jA'fCte &x''íMí>sei:
iíiSSjNS -■ySftxt.-S'S'••.?«<>'>'*>'- ■'•'iáfei
>><'>. ý- <—ft
•.v«»-<» , , »<i.-')ft.:'/<.S<''.'->. /'.< <>>-,
t „Abendzeitung“.
sjállfum sér. Og skáklistinni, etf
maður á að vera sanmgjarn. Það
þarf ekkert smáræði til að ryðja
olympíufréttum af forsíðum has-
arblaða hér um þcssar mundir.
Hér er helzt efeki taiað um
neitt nema íþróttir og nafnið:
Marfe Spitz er á hvers manns
vörum. Geðuguir umgur maðuir að
sjá, dökfehærður með svart yfir-
skegg og minniir á Ormar Shamff
I aðalhlutverki skáldslns í nób-
elsverki Pasternafes, dr.
Zhivagó. Hann er orðinn svo
frægur að floreldrar hans eru
komin í fullri líkamsstærð á for-
síður blaðanna. Rétt áðan var
sýnt í sjónvarpinu, þegar Mark
Spitz vann sjötta guilpeninginn
sinn, mig minnir í frjálsri að-
ferð. Ég sé í hlöðunum að for-
eldrar hans eru stolt aif synin-
um og nú sést á sj'ónvarpsstoeirm
inuim, þagar hann gengur inn í
búningsklefa sundhallarinnar
og stanzar hjá dökfehærðri, ung-
legri konu og kyssir hana. Það
er móðir hans. Faðir hans er
stoltur, en lofar syni sínum að
halda áfram við gífurleg fagnað
arlæti áhorfenda. SíðdegisMaðið
tz, sem ég hef áður minnzt á,
segir að móðir Marks, Lenore,
hafi sagt, þegar hún lýsti syni
sínum: að hann væri ósköp
venjulegur piltur í alla staði.
Hann hefði yndi af ferðaiögum,
þætti gott i staupinu og væri
mikið upp á kvemhöndina. „Al-
veg eims og faðir hans.“
Þetta eiga menn að taka al-
varlega. Og emginn veit hvað
vesálings konan sagði, kannski
veit hún það ekki sjáltf. En
Mark Spitz hefur staðfest í sam-
tali ást sína á konum. Arnold
Spitz er einnig með yfirskegg
eins og sonurinn og hinn
'kvennagu'llsilegasti. Sem sagt:
eins konar gullæði virðist nokk-
uð algengt í ættinni, ef marka
má siíðdegisblöðin.
Mark Spitz ber nú að sögn
þýzku blaðanna, og ekíki sízt
þeirra virtustu, nafn jafnfrægt
þeim sem nú eru þekktust í heim
inurn: „Marlon Brando (hér er
verið að sýna síðustu kvik-
myndina sem hann lék í, um mafi
una), Wilily Brandt og Franz
Beckenbauer." Það er sem sagt
rétt sem ég hef áður sagt i ein-
hverjum þessara pistla: það er
ómögulegt að vera heimsfrægur
nema á íslandi. Og ekki einu
sinni þar!
Faðir Mark Spitz segir að þau
hjón séu stdltið uppmálað, samt
séu þau fulllfeomllega normal. Já,
svona hljóðar nú guðspjallið í
blöðunum, heimspressunni
sjálfri. Efeki er undarlegt, þótt
eitthvað megi finna að okkur,
spörfuglunum heima. Eitthvað
hefur Arnoldi Spitz þótt sonur-
inn eyðslusamur undanfarin ár.
„En nú hefur það borið árang-
ur,“ er haft eftir Arnoldi gamla
sem er á lýðveldis'kynslóðaraldri
— og hefur fallið ofan í milli
eins og aðrir af þeirri kynslöð.
Þau hrósa bæði syninum í blöð-
unum, eins og mér er sagt að
foreldrar eigi sízt af öllu að
gera, gáfum hans og hæfileik-
um og svo ætlar hann að verða
tannlæknir „þegar hann er orð-
inn stór.“ Mér skilst hann sé
22ja ára. Það gæti orðið frásagn
arvert að láta hann draga úr sér
og öskra af gleði yfir þeim for-
réttindum að fá að finna til und-
an töngum og tannborum þessa
fræga sundmanns sem hefur
„stolið senunni" hér á Olympíu-
leikunum. Prúður piltur, góður
fu'lltrúi þess bezta í þeirri kyn-
slóð sem á væntanlega eftir að
minnka bilið milili þjóða heims-
ins. „Ég veit hér verða bráðum
kosningar," segir Mark. „Og ég
veit líka að stjórnmálamenn
nota sér vinsældir okkar. Mér
líkar það ekki. En hr. Barzel
®endi okkur blóm í gær, við gát-'
um ekki annað en þegið þau.“
Hann dáist að landa sínum
Bobby Fischer, kveðst ekíki
keppa eftir gullinu, heldur vilji
hann sýna að hann sé „sá bezti
í heiminum I minni grein." Og
hann bætir við: „Framkoma
Bobby Fischers er sálrænt
bragð af hans hendí. Það á ekki
að lasta hann fyrir það. Ég
hefði hegðað mér nákvæmlega
eins og Fiischer,“ segir hann. En
hann er óílíkur Bobby að þvi
leyti að hann ætlar að hætta
keppni að OlympíuLeikunum
loknum.
En það hafa ýmsir fleiri „stol-
ið senunni" hér undanfarið en
Mark Spitz: Shane litla Gould,
Olga Korbut, einkar geðug rúss-
nesk stúlka, og ekki sízt vesituir-
þýzka stúilkan, sem vann fyrsta
gullið fyrir gestgjafana (ég veit
ekki nema þeir hefðu misst heils
una annars: „Fyrir okkur er
brons guilis igitd'," voru blöðin
farin að hrópa) og Norðmaður-
inn, sem vann hjólréiðakeppni,
svo að dæmi séu tekin. Hvers
vegna getuim við ekki lært að
hjóla? Eða róa? Er ekki hægt
að nota Sjómannadaginn betur?
Og af hverju getur enginn lært
að skjóta í mark á íslandi? Er-
um við öll svona skjálfhent? Eða
vantar ofekur hatrið, eða
óvinina? Norður-kóreanski her-
maðurinn, sem vann einhverja
sikotkeppni óvænt og ég hef áð-
ur minnzt á, saarðist bara hafa
hugsað sér, að markið væri
gagnaugað á óvininum — og þá
væntanlega bandariskum eða
suður-kóreönskum hermanni.
Hvar eru óvinir þeirra i Skottfé
lagi Reykjavikur?
En bíðum við. Eitt andartak.
Þegar ég fór á æfingu með ís-
lenzku keppendunum i lyfting-
um, þeim Óskari Sigurpálssyni
og Guðmundi Sigurðssyni, sér-
lega geðugum piltum sem hafa
við erfiðar aðstæður sýnt ein-
stakan áhuga á íþrótt sinni,
gaut Guðmundur hornauga til
brezfes lyftingamanns, sem var
að æfa sig skarnmt frá ofekur
þarna í hölílinni og sagði: „Ég
ætla að minnsta kosti að vinna
Bretann."
Mark Spitz, bandaríski snndkónguriim.