Morgunblaðið - 17.06.1973, Blaðsíða 8

40
MORGU'NBLAÐIÐ, SUNNUDAGUIR 17. JÚNÍ 1973
Hér virða menn íyrir sér skiljuna og sést glöggt hversu inikil gufa streymir í loft og fr>r
til spillts.
Hveragerði:
Vatnstengt frá djúp-
holum ríkisins
Þaa tímamót urðu í sögru
Hverag'erðis miðvikudaginn 30.
marz, að hleypt var vatni frá
djúpholunum sem boraðar hafa
verið í fjallinu fyrir ofan Hvera-
gerði.
Undanfarin ár hefur rekstur
hitaveitunnar orðið æ erfiðari
vegna stöðugt vaxandi viðhalds
og dœlukostnaðar, og jafnframt
hefur hitaveitan ekki getað
tryggt notendum örugga þjón-
usbu.
Við athugun á kerfi hitaveit-
unnar kom í Ijós, að fljótlega
þurfti að endumýja vatnsöflun-
ina og einnig meginhluta kerfis-
ins.
Á fundi Fjarhitunar h.f. með
sveitarstjóra og oddvita Hvera-
gerðis og aðilum frá Orkustofn-
unimni kom fram sú hugmynd að
noba borholumar í dalnum norð
an Hveragerðis fyrir hitaveit-
una. f>ví næst voru gerðar laus-
iegar athuganir á endurnýjunar
kostnaði hitaveitunnar miðað
við þær aðveitur sem til greina
koma. Þær athuganir voru
kynntar á fundl með hrepps-
nefnd og hitaveitunefnd Hvera-
gerðis. í framhaldi af þeim
fundi hefur verið unnið að gerð
þessarar hitavéitu sem ylja á
Hvergerðingum. Við áætlun um
aðveitu frá jarðvarmaveitum rík
isins var haft samráð við Karl
Ragnars verkfræðing hjá Orku
stofnuninni.
Holur þær, sem tengdar hafa
verið hitaveitukerfi Hveragerð
is eru nr. 2 og 4. Vatnsmagnið
úr holu 4 eru um 60 1/sek. og
úr holu 2 um 9 1/sek. Hvor hol-
an um sig nægir til að fullnægja
afiþörf allrar byggðarinnar í
Hveragerði á neestu árum.
Föstudaginn 1. júní hafði
hreppsnefndin boð fynir þá, er
komið hafa við sögu þesisa mikla
mannvirkis, sem sannarlega er
tililkomumikið og á vonandi eftir
að reynast vel. Það fer ekki á
milli mála hvair holumar eru,
því geysimikiil gufumökkur rís
tiil himins og mikil verðmæti
hljóta að lara þar forgörðu-m.
Gufa og vatn frá holunum eru
tengd i skilju, þar sem þau eru
aðskilin, gufan streymir upp í
loftið, en vatnið í geyminn, sem
reistur er rétt neðan við skilj-
una. Nauðsynlegt er að stað-
setja vatnsgeyminn nægilega
hátt, til að sjálfrennsli verði á
vatninu til Hveragerðis og næg-
ur þrýstinigur á öll hús.
Eftir að hafa unað sér í góða
veðrinu og skoðað mannvirkin
var haldið að áhaldahúsi bæjar-
ins, þar sem veizlumatur var
fram borinn og hveravatn með,
sem mönnum þótti mjög gott og
urðu glaðir af. Því var nú
reyndar fleygt, að rommlögg
væri í því. Var haft á orði, að
ef hveravatnið rynni eins ljúf-
lega um æðar hitaveiitu Hvera-
gerðis og um veizlugesti, þyrfti
ekki að örvænta.
Ólafur Steinsson oddviti
ræddi nokkuð um hitaveituna
og þaklkaði þann drengilega
stuðning, sem hann og sveitar-
stjórn hefðu notið við
framikvæmdirnar. Karl Ómar
verkfræðingur frá Fjarhitun h.f
hefur annazt alla verkfræðlþjón
ustu fyrir Hveragerðishrepp.
Georg.
Powell hvetur íhalds-
menn til að kjósa
V erkamannaf lokkinn
Útgáfu
naf nskírteina brey tt
Hagstofan hefur ákveðið að
gera ýimar breytingar á nafn-
skírteinakerfinu, í þeim tiigangi
að hamla gegn misnotkun í sam
bandi við skírteinin.
FramvegiB verða öll nýútgef-
in og endurútgefin skírteini
plasthúðuð áður en Hagstofae
lætur þau af hendi, og mun það
gera það að verkum, að útilok-
að er að falsa fæðingarár og
áritun á skírteini eða skipta um
mynd í þvl, án þess að það eyði-
leggist. Auk þess verða sikirtein
iin hentugri í notkun og end-
ing þeirra eykst að mun. Þá
hafa einrng verið gefnar út
strangari reglur til varnar því,
að ungmenni, sem segist hafa
týnt nafnskirteiní sínu, geti
fengið útgefið nýtt skárteini með
eiign mynd á nafni annars,
eldra ungmennis. Einstaklingur
á aldrinum 12—25 ára fiá fram-
vegis ekki útgefið nafnskirteini
á Hagstofunni, nema með hon-
um mæti karl eða kona, sem get
ur sannað með vegabréfi eða
ökuskírbeimi að hann sé ísl. rik-
isborgari, búsetbur hér á landi,
og ábyrgist með undirsikrift
sinni, að hann sé sá, sem hann
segist vera. Verði ábyrgðarmað
ur sannur að þvi, að hafa liátið
í té rangt vottorð, verður mál
hans umsvifalaust sent dómstóll
til meðferðar.
Einstaklingar á aldrinum 12—
25 ára aldurs Skulu framvegis
leggja fram tvær eins myndir af
sér, ef þeir óska útgáfu nafn-
skírteinis og hafa lagt frani
beiðni um útgáfu þess, dagkm
áður en afhending fer fram, til
þess að hægt sé að rannsaka
rébtmæti beiðnar, ef ástæða er
til.
Innan skamms verða gerðar
hliðstæðar breytingar á þeim
reglum sem gilda utan Reykja-
víkursvæðisins um móttöku
beiðna um endurútgáfu nafnskír
teina.
Aðrar hreytingar á nafnsiklr-
teinakerfinu, sem krefjast
breytinga á gildandi lögum, eru
I undirbúningi og verða tillögur
þar að lútandi væntanlega lagð
ar fyrir næsta Alþingi.
Miklar breytingar
áætlaðar að Hólum
Það eir nokkuð síðan fréttir
hafa komið í fjölmiðlum frá Hól
um en þar eru skólaslit búin að
þessu sinni eða 2. mai. Athöfn
sú hófst með guðsþjónustu í
Hóladómkirkju þar sem prófast
uiinn, sr. Björn Björnsison, piré
dikaði. Skóla9tjórinn, Haraldur
Árnason, sleit skóla með yfiriilts
ræðu um skólahaldið og árang-
nemenda. Otskrifaðir voru 23
húfræðingar, 14 eftir tveggja
vetra nám og 9 eftir eins vetr-
ar nám. Hæstu meðaleinkunn á
búfræðiprófi hlaut Einar Guð-
mundsson frá Neðri Mýrum i
Austur Húnavatnsisýsiiu fyrstu
ág. einkunn 9,17. Tveir aðriir
hlutu ágætiseinkunn, þeir
Skarphéðinin Larsen Limdar-
bakka Ausrtur Skaftafellssýslu
og Kári Sveinsson frá Sauðár-
króki. Hinn 3. mai fóru flestir
hinna útskrifuðu búfræðinga
ásamt skólastjórahjónum og
nokkru af starfsfólkii skólans í
ferðaiag til Færeyja. Flogið var
frá Sauðárkróki til Vogeyjar í
Færeyjum. Ferð þessd var hin
ánægjulegasta og tók 4 daga.
Hólaskóli hefur nú starfað í
90 vetur samfleytt, en hann var
stofnsettur 14. maí 1882. Þenn-
an umliðna vetur hefir skóiafyr
irkomulag og öl'l kemnsia verið
með svipuðum hætti og áður. Fé
lagslíf hefir verið gott, og nú
eru umsóknir komnar um slkóla-
vist næsta vetur eins margar og
síðastliðið ár. Umsóknir úr sveit
um eru fleiri nú en oft áður.
Drög að skipudagsuppdrætti af
Hólum eru nú komin, en þar eru
áætlaðar mairgar breytimgar
og framkvæmdir, sem efalausrt
verða til mikilla bóta, en ali't
kostar þetta mikla fjámmni,
sem ekki hefir reynzt of gott
að fá frá því opinbera.
Nýlega var kennarafundur
bændaskólanna haldinn á
Hvanneyri en það er nú að
verða fastur liður í starffeemi
skólanna og má góðs af því
starfi vænta. Kemnarar á Hólum
hafa á þessu suimri umsjón með
um 800 tilraunareitum. Flestir
þeirra eru á Hólum en annars
dreifðir um alla sýsiuna.
Sauðburður á Hólum er nú
langt kominn og hefir gengið
vel. Haraldur Árnason rekur
Skólabúið en ráðsmaður búsíns
er sem áður Magnús Jóhanns-
son.
Bjöm í B».
TR0MP ISLANDS í
ÞORSKASTRÍÐINU
Leiðari „Le Figaro*
«
ENOCH Poweil, þingmaður
brezka ihaidsflokksins vakti at-
hygii í Bretlandi, þegar hann
skoraði á stuðningsmenn ihalds-
fiokksins, sem andvigir eru inn-
göngu Breta í EBE að kjósa
verkamannafiokkinn í næstu
kosningum í ræðu, sem hann
flutti í hádegisverðarboði 8.
júní s.l. Ræða Powells vakti
mikla gremju í íhaldsfiokknum
og teija sumir, að stjómmálaleg
framtið þingmannsins sé í
hættu.
Powelll lýsti því yfir í ræðu
s'un.ni, að óeðli'legrt væri, að
meinin kysu fldkk, sem fylgdi
stefnu, sem ekki samræmdist
skoðunuim þei'rra. Hann lagði
ríka áherzlu á, að engin fóm
værí of dýr fyrir sjálfstæði
landsins. „Frelsi sjálfstæðrar
þjöðar er þess virði að lifa fyrir
það og berjast fyri'r það, þess
virði að d-eyja fyrir það, sagði
Poweil.
STJÓRNMÁLALEG BYLTING
Strax í upphafi ræðunnar
kastaði Powell „sprengju" sinni.
Hann náði samstundis tökum á
áíheyrendurm sím-um, sem hlust-
uðu á hann steinþeqriandi..
Stutftu eftir að hann hóf mál
si/bt, sagði hann: Ég er hæst-
ánægður með að vera þ:,n gjmað-
tnr lílhiald.sflokksins. Ég er fædd-
ur íhaldsmaður, get ekki veirið
annað. Hann gat þess einmig, að
stjómmállegar byltingar, sem
valda straumhvörfum í stjóm-
máium, geti einumgis átt sér
stað, þegar flokkar andsitæðir í
skoðunum., berjast sín á mflli
um óálkveðna kjósendur. Og tii
að úts'kýra mál sitt betur, sagðí
hann, að ef hliuti flokks teldi
eitit má'l mikilvægra öðruim, sé
eðlilegra að þeir kjósi andstæð-
ingama, ef Wklegra sé, að hjá
þeita nái málið fram að ganga.
Strax og ræða Poweils barst
ihaldsimiönnum til eyrna varð
uppi fótur og fit hjá flokknum,
og héld/u sumir því fram, að í
þetta sinn, hefði hann gengið
og langt. Ei'nn þimgmaður íhalds-
flokksins, John Huint, lét þau
orð faila, að ræða Powellls yrði
Beath þumg byrði og ekki bæt-
andi á þau vandamál, sem for-
sætisráðlherrann hefur átt við
að gitana uindanfarið. Taldi hann
einnig, að Powell þyrfti að sæta
þungum ásökuimum af hálfu
íhaldsflo/kksims fyrir að baka
svo djópt í árimni.
Annar þingimaður íhalds-
flolkksins, Ronald Bertll, hafði
þetta að segja um ræðu
Powels: Powelll er varkár mað-
ur, ég held að hann hafi meint
hvert aukatekið orð.
(Þýtlt og stytt úr
Bvemiing Standard).
FRANSKA stórblaðið „Le Fig-
aro“ birti sl. mámudag forsíðu-
lleiðara um landhe' gisimálið eftir
Pierre Kerouogan undir fyrir-
sögnimni „Trompspil ísliendimga“.
Þar segir:
Eftir míu mánaða skæruhern-
að í þorskastníði milli Lsiiands og
Stióra - Bretliands, færðust átölkin
allt í eirau alivarlega í aukana.
Síðan í humarstri'ðimu fyrir 10
ánurn, sem stillti frönsikum fisiki-
mömmuim og Brasilliumömmum
hvorum gegn öðrum, hafa atvik
af þessu tagi margfaidazt á um-
deildium fiskveiðisllóðum, með-
fram Perú, við Equador og mú
nýliega við Marokko.
Eyði.ng stofnanna, sem mú-
tímafisikveiðiaðtferðir flýta mjög
fyrir, verður tit þess að flotarnir
fara að leita á mið, þar sam eran
finmst fisJcur, oftasrt að sitirönd-
um landa, sem bygigja efnahags-
afkomu sina á fiskiriu'm.
Þetta er þeim rraun alvarliegra
mál fyrir Islemdinga, þar sem
200 þúsiund íbúar þessarar litlu
eyj-u J.ifa okki á öðru en fislk-
veiðum. Þar sem eimustu auð-
æfium þeirra, er þeir eiga yfir
að ráða, er ógnað, þá reyrna þeir
að wemda þau með þvl að
ákveða útfærslu fiskveiðiiöigsög-
unnar, án þess að hirða um al-
þjóðalög. En í þeirn efnuim
skortir ekfki fordiæmirt.
Munu brezílcu fislkimieninimir,
sem ekki hafa gert arnnað en að
fara að reglium stem alrraennrt eru
í gitidi, mú verða að fömarlömb-
um, eftir að hafa gent sig að
Gollíati rmeð því að reyna í krafti
síns ikomuingliega fliota að neyða
himn íslenzlka Daviíð ttt að falíla
flná álkvörðun sinmi? Fafflbyssu-
slkot Ægis mumu á eragan hátt
hjálpa Islendimgum tit að rébt-
læta sinn máJstað. Maður sfcyldi
haMa að þau seiimkuðu tilirauin-
um tiil lausnar vandamum. Á Is-
landi er stjórnmálaákafimn nú
Mika um það bil að flá yfirhömd-
ima yfir efnahagsvandanum. 1
Reykjaviik mota þeir, sem and-
stæðir eru NATO, sór þetta mál
tii að fara fram á að ísland fari
úr bandalaginu. Isliemdingar hafa
aila elda uppi: það er eikkl laimgt
þangað til þeir viinna þorska-
striðið.
En handan þeiirrar breytingar
liggur að ákvarða rétt á hafimu:
fiSkveiðimöric, auðæfi á hafs-
botni, fnelsi á hajfimu, ótal þærtti
sem ekki eiga sér lengur áflcveð-
inn óvefengdan lagarétt. Ráð-
stefmu Sarmeirauðu þjóðanma um
rérttindi á hafinu, sem áfoim'Uð
er 1974, rrnuin etklki 'skorrta tirrna-
bær viðfa.nígwefimi.