Morgunblaðið - 28.08.1973, Qupperneq 4

>
MORGUNíML.AÐIJE) — ÞRIÐJUDAGUR 28, ÁGÚ3T. J9T3
«
f
Fa
Jl Itíl. il.IK, 1 \
'AFFIt;
® 22-0-22-
RAUÐARÁRSTÍG 31
BÍLALEIG A
CAR RENTAL
BORGARTÚN 29
BÍLALEIGA
CAR RENTAL
TS 21190 21188
AVIS
SIMI 24460
BÍLALEIGAN
'felEYS
IR
CAR RENTAL
BllALEIGA JÖNASAR & KARLS
Ármúla 28 — Sími 81315
XST trausti
►víkmoit ísAm. 25780
HÓPFERÐIR
Til leigu í lengri og skemmrl
ferðir 8—50 farþega bílar.
KJARTAN INGIMARSSON,
sími 86155 og 32716.
SKODA EYÐIR MINNA.
Shodh
LEIGAN
AUÐBREKKU 44-46.
SÍMI 42600.
FEREABlLAR HF.
Bilaleiga. - Slmi 81260.
Tveggja manna Citroen Mehari.
F mm manna Citroen G.S.
8—22 manna Mercedes Benz
hópferðabílar (m. bílstjórum).

STAKSTEINAR
Þýðing
varnarliðsins
Sl. fimmtudag birtust hér í
blaðinu mjög athyglisverð við
töl við tvo af starfsmönnum
norsku iitanríkismálastofnun-
arinnar, þá Anders Sjaastaad
og Johann Jörgen Holst. M.a.
voru þelr spurðir um skoðun
þeirra á þýðingu varnarliðsins
fyrir öryggi á Norðnr-Atlants
hafinu. Um það sagði Hotst
m.a.:
„Vegna aukins hernaðar
mikilvægis Norður-Atlants-
hafsins og þeirra umsvifa,
sem þar eiga sér stað, er og
ljóst, að eftirlitsstörf þau,
sem unnin eru frá Keflavíkur
flugvelli em mikilvægur liður
í sjálfu hernaðarjafnvæginu
milli Bandaríkjanna og Sovét
ríkjanna. Og rétt er að hafa í
huga. að eftirlit með því sem
fram fer eru ekki bara njósnir
og upplýsingasöfnun í ein-
hliða þágu annars aðilans,
heldur getur það verið í gagn
kvæma þágu beggja aðila,
einkum á timum spennu, ó-
vissu og ágreinings. Þá er það
báðum í hag að hafa vitneskju
um að hinn aðilinn hafi
öruggar tipplýsingar um, hvað
fram fari á hættusvæðum og
það er augljóst að Norska haf
ið er hættusvæði í þessu sam-
bandi.
Ef litið er lengra fram í tím
ann til hugsanlegra samninga
um takmarkanir og eftirlit
með flotastyrk og heræfing-
um í Norðurhöfum, þá er rétt
að minnast þess, að engar
horfnr eru á, að Sovétmenn
muni leyfa að eftirlit með þvi,
að settum reglum sé fylgt,
verði framkvæmt á sovézku
landsvæði eða herskipum.
Eina úrræðið verður þá eigin
eftirlitstækni annarra samn-
ingsaðila. fsland gæti orðið ó-
missandi i slíku eftirlitskerfi,
ekld sem liður í varnarkerfi
vestrænna ríkja einna saman,
heldur til að tryggja rétta
framkvæmd samkomitlags
aiisturs og vesturs. Iȇ myndu
störf þau, sem hér væru unn
in óbeinlínis ef ekki beinlínis
þjóna hagsmunum beggja
samningsaðila og jafnvel
verða metin að verðleikum af
Sovétmönnum vegna hins
mikla gildLs þeirra fyrir við-
hald gagnkvæms öryggis."
Keflavík æ
mikilvægari
Þá voru Norðmennirnir
spurðir um endurskoðun varn
arsamningins og fer l.'ér á eft
ir álit þeirra:
Anders Sjaastad: Að mín-
um dónii verður í þessum efn
um að greina á milli tvenns.
Annars vegar þeirrar starf
semi sem fram fer á og frá
Keflavíkurflugvelli og sem ég
tel engan vafa á, að nauðsyn
ber til, að haldið verði áfram.
Hins vegar er svo sjálf fram
kvæmd þeirrar starfsemi og
endurmat á því hvemig henni
megi koma fyrir. Og ég get
vel ímyndað mér, að fslend-
ingar gætu tekið að sér ýmis
störf á vellintini. Aftur á mótt
tel ég ekki likur á, að fslend-
ingar geti að öiiu leyti tekið
að sér þau störf, sem þarna
eru unnNi, til að mynda
stjórn leitartækja um borð í
flugvéluniim. En vissa endur-
skoðun á verkefnaskipting-
unni i Keflavíkiirstöðinni álít
ég mögulega.
Johan Jörgen Holst: Ég álít,
að gæta verði fullrar var-
kárni í mati á því, hvað raun-
hæft sé fyrir annað land að
aðhafast í öryggis- og utanrík
ismálum sinum. f sjálfu sér
er ekkert óeðlilegt að taka til
endurskoðunar samning, sem
gilt hefur um langa hrið í þvi
skyni að kanna, hvort samn-
ingurinn hafi að geyma á-
kvæði, sem æskilegt væri að
breyta. Og ég get á sama hátt
og Anders Sjaastad vel gert
niér í hugarlund, að þess hátt
ar endurskoðitn geti leitt til,
að isienzkt starfslið taki við
einhverjum þeim störfum
sem Bandarikjamenn hafa nú
með höndum, þannig að unnt
reynist að fækka Bandaríkja-
mönnunum á Keflavíkurflug
velli. Hliðstæðar athuganir
hafa farið fram á því, hvort
unnt sé að fækka í bandaríska
heriiðinu í Evrópu, t.d. starfs
mönniim bandarískra flug-
stöðva, einkum í Vestur-
Þýzkalandi. Niðurstaðan hef
ur orðið sú, að óbreyttir vest
ur-þýzkir starfsmenn gætu
annazt ýmis störf bandarísku
hermannanna. Ég álít, að hér
sé um að ræða atriði, sem
sæta eigi stöðugri endurskoð-
un, bæði út frá efnahagsleg-
um og pólitískum sjónarhóli.
Ég held einnig, að breyting-
ar gætu komið til athugunar
að því er varðar rekstrar
máta herstöðvarinnar. Það
hefur til dæmis slegið mig
þau skipti, sem ég hef Iteim
sótt fsland, að þurfa að fara
í gegnum bandaríska varðstöð
á leið minni út að aðalflug-
veUi landsmanna. Ég gæti lát
Ið mér detta í hug, að reynt
yrði að aðskilja sjálfa varnar
stöðina, sem Bandarikjamenn
eru ábyrgir fyrir og rekstur
Keflavíkurflugvallar.
Ég hef áður minnzt á mikil
vægi þeirrar starfsemi, sem
fram fer á Keflavikurfliig-
velli, bæði fyrir öryggi fs-
lands, öryggi Evrópu, öryggl
Bandarikjanna og að mínu
viti einnig fyrir stöðugleik-
ann í sambúð risaveldanna
tveggja. Nú er ég þeirrar
skoðunar, að engin varnar-
málatilhögun eigi að vera æ-
varandi og að sjálfsagt. sé
nauðsynlegt að framkvæma
stöðugt gagnrýna athugun &
því, hvort forsendur fyrri til-
högunar séu lengur fyrir
hendi Hvað Keflavíkurstöðina
áhrærir þá vil ég undirstrika
það, sem ég sagði áðan, að sá
möguleiki er hugsanlegur að
í hönd fari tímabil, þar sem
skipan evrópskra örygglsmála
verði í vaxandi mæli ákveðin
með gagnkvæmri þátttökn
austurs og vesturs í sjálfrl
tilhöguninni. Rætist þær von
ir tel ég horfur á, að sú starf
semi, sem fram fer i Keflavík
verði í æ ríkari mæli, bæði af
austri og vestri skoðuð sem
mikilvægur liður í skipan og
tryggingu öryggis í álfunni.
c^Ar spurt og svarad
Lesendaþjónusta MORGUNBLAÐSINS
Hringið I síma 10100 kl.
10—11 frá mánudegl tll
föstudags og biðjlð um
Lesendaþjónustu Murg
unblaðstns.
Haraldur Blöndal, Berg-
sitaðatstræti 71, spyr:
TU Jóhamnesar Nordal,
seðlabamkastjóra:
Hvað nema vaxitagreiðslur
af ián um á tímahiliinnj 1.—16.
maí mi.kiiMi fjárhæð?
Björn Tryggvason, aðstoð-
arbankastjóri, svarar:
Heildarinmlán við banka og
sparisjóði námu 26.503 miUj.
kr. og heiildarútlám 26.427
miililj. kr. 1. mai sl.
Innlánsvextir voru fyrir
breytinguna 7-9%% og útláns-
vextir 9%—10%. Eftir breyt-
inguna voru þeir ákveðnir
9—12% (af inmlánum) og 11—
13% (af úfciánum).
Breytrimgin náði að sjálf-
sögðu ekki til víxla<eignar
stofnananna 1. maí, þar sem
forvextir voru fceknir af þeiim.
Hún tekur í stórum drátbum
til Lána, er stofnað var til eft-
ir 1. maí. þ.mjt. tftl framlong-
imga.
Það er flókið og erfitrt reikn
mgsdæmi að fiinna hverju
vaxtagTeiðslur námu á um-
ræddu fcímabiLi af útlánum.
Hims vegar er tiirtölulega ein-
falt mál að reikna út hækk-
un innlánsvaxta í 16 daga af
vaxtabreytimigumni
Vaxliabreytiingin fcók óskipt
giildii varðamdi ölil imnlán þeg-
ar 1. maí, en hún tekur gildi
varðandi útlán á tönguim táirna
eftir 1. maí. Það væri því mis-
skiJmiingur að álíta, að bank-
ar og sparisjóðir héfðu hagm-
azt af einhverjum vaxtaraun
á timabilinu frá 1.—16. mai
sl.
ORÐ 1 EYRA ÚRÚ - ÚRÚ
A Sóreyjum, 20. ágúst.
ÞAÐ var ekki vonium fyrr, að
Jakob var sendur á ráðstefnu
Útí hinm svokailaða stóra
hoim. Em einsog ölluim menm-
íngarvitum mu.n kunmuigt er
hann nú á Asóreyjum sem sér
legur sendimaður og fulltrúi
ráðherrans á mjög merkilegu
þíngi um menningarmál ey-
þjóða á grundvelli alþjóðlegr-
ar samvimnu, afvopnunar frið
samra þjóða, aðstoðar við
þróunarlömd útum kv ppinn og
kvappinn, baráttu gegn meinig
un, svo í sjó sem i lofti, og
herferðar gegn streifcu í Lífa-
þaegindagræðgi skattpíníngar-
ríkja, — ásamt með ýmsu góð
gæti öðru.
Auðvitað æxliaðist þetta
þanniig, að ráðherrann var bú-
inn að ráðstafa öUum trygig-
um flokksmöminum í nýjar
stöður eða gamlar, emida sum
um orðð mál í einhvurri umb
un. Voru þeir þessvagna allir
á bólakafi í að kynna sér,
kvusskonar störf þetta væru
eilega. Tilaðmynda er aiveg
bráðnauðsynlegt fyrir skóla-
meistara að vita íþaðmdnnsta
einkivur dei.li á fyrirbærinu
menntaskóli, áðuren byrjað er
að díriigéra. Hinsvegar höfðu
ýmsir miður tryggir lítið við
bundið, emda á sjálfs sím sriær
uim og menníngar.nnar. Þará
meðal undirritaður.
Varð það því úr, að hann
sagði upp forstofuherbergimu
í Vesturbænum, kastaði
kveðju í hausinn á kaffivin-
onum, skeiHi sér uppí þofcu og
var í mörgþúsund feta hæð
yfir brezkum þjófalýð og flota
henmar hátiigmar eimsog hemdi
væri veifað.
í þotumni gerðist ekkert,
nemakvað eimn óbreyttur al-
þingismaður, sem var á leið
útí heim ásamt pelsdýri sínu
á vegum svokallaðra skabt-
borgara, týndi efri skoltimum,
sem var falskur einsog aðrir
partar Mkamans.
Hér á hótelinu hefur lika
fátt gerzt síðan ég kom i gær
kvöld. Ég snæddi árbít með
þremur ráðstebbnumöonum í
morgum. Hér er hvorki hægt
að fá júgúrt né trópíkana, svo
ekki er úim auðugan garð að
gresja. Það sama finnst vini
mínum, Úrú-úru frá Úganda,
sem ekki gat feingið hraðfryst
Indian-blood, en það ku vera
nokkurskonar slátur. Ekkl
tókst honum heldur að kríia
sér út simáslatta af heila-
stöppu, enda vísiindamienn friið
aðir hérlemdis. Á hinn bóginn
má seiigja það Úrú-úru till
hróss, að hann er ásatrúður,
þó hanm hafi hvonki heyrt
minmzt á Sveinbjöm né Klá,-
sen. Meira seinna.
v