Morgunblaðið - 09.03.1974, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 9. MARZ 1974
15
Sovézkur rithöfundur:
Biður um aðstoð fyr-
ir Pyotr Grigorenko
Moskvu, 8. marz, NTB,
SOVÉZKI rithöfundurinn Ana-
toli Levitin-Krasnov hefur
skrifað Alþjóðasamtökum sósíal-
ista og beðið þau um að beita sér
fyrir því, að Pyotr Grigorenko
fyrrum hershöfðingi verði látinn
laus úr geðveikraspítala, þar sem
hann hefur setið vegna andstöðu
við stjórnina síðan 1970.
Levitin-Krasnov er þekktur
andófs- og trúarrithöfundur og
Fangaflutninga fyrir listaverk?
London, 8. marz, AP.
BREZKA blaðið The Times
fékk á fimmtudaginn senda
örmjóa ræmu af lérefti, sem
talið er líklegt að hafi verið
skorið af málverkinu „Gítar-
leikaranum“ eftir hollenzka
sautjándu aldar listamanninn
Jan Vermeer, en því var stolið
úr listasafni í London fyrir
tveimur vikum.
Með léreftsræmunni fylgdi
miði, þar sem þess var krafizt,
að tvær írskar stúlkur, sem
dæmdar voru í ævilangt
fangelsi fyrir að særa 200
manns i sprengjuárásum, yrðu
fluttar i fangelsi í Dublin. írski
lýðveldisherinn hefur hins
vegar neitað að vera viðriðinn
þjófnaðinn.
Listfræðingar hafa eðlilega
miklar áhyggjur af listaverk-
inu, sem er metið á 4,6 mi 11 jónir
dollara. Það róaði þá nokkuð,
að léreftsræman, sem þeir
fengu, er kunnáttusamlega
skorin. Frekari rannsóknir
þurfa að fara fram til að
ganga alveg úr skugga um,
hvort ræman er af mynd-
inni, en listfræðingar
telja það mjög líklegt.
Myndin er af listaverki
Vermeers, sem metið er á 4,6
milljónir dollara.
Óvissa er enn ríkjandi um
örlög kirkjunnar á Spáni
Madrid, 8. marz, NTB
LEIÐTOGAR kaþólsku kirkjunn-
ar á Spáni áttu í dag fund með
sendiherra páfans í Madrid vegna
predikunar Antonio Anoveros
biskups í Bilbao, en hún varð til
þess, að sambandið milli spönsku
stjórnarinnar og páfagarðs
versnaði svo mjög, að haft er eftir
áreiðanlegum heimildum, að
Franco sé þess albúinn að rifta
Stúdentar
mótmæla
Stokkhólmi, 8. marz. AP.NTB.
HÓPUR stúdenta ruddist inn í
sendiráð Irans í Stokkhólmi, síð-
degis, til þess að mótmæla aftök-
unum í Iran síðustu daga. Lög-
reglumenn slógu samstundis
hring um sendiráðið og hóf við-
ræður við stúdentana. Eftir að
hafa haldið byggingunni í hálfa
klukkustund gáfust stúdentarnir
upp. Þeir voru allir handteknir,
en verður að líkindum sleppt í
kvöld. Mótmælaaðgerðir þessar
fóru friðsamlega fram, að sögn
fréttastofnana.
samningunum, sem ríkið gerði
við páfagarð árið 1953.
Franeo boðaði einnig ríkis-
stjórn sína saman til fundar í dag
til að fjalla um þetta mál. Sam-
kvæmt samningnum frá 1953 hef-
ur rfkið ekki rétt til að handtaka
biskupa kirkjunnar, en Franco
hefur aftur neitunarvald við skip-
un þeirra. Það virðist nokkuð
ljóst, að stjórnin muni sætta sig
við þá lausn mála, að Anovero
Repúblikanar
tapa í kosningum
Skatt-
svik
Washington, 8. marz, NTB.
FJÖLDI bandarfskra borgara,
sem höfðu yfir eitt hundrað
þúsund dollara í árstekjur,
borgaði ekki tekjuskatt til
bandarfska rfkisins, og í hópi
þessa fólks voru fjórir millj-
ónamæringar. Það var öld-
ungadeildarþingmaður demó-
krata, Walter Mondale, sem
kom fram með þessar upplýs-
ingar.
Nixon forseti kemur þarna
einnig við sögu, þar sem í Ijós
hefur komið, að árin 1971 og
1972 greiddi hann innan við
1700 dollara f tekjuskatt.
Washington, 6. marz.
NTB—AP.
t ÞRIÐJA skiptið í ár unnu demó-
kratar sæti í fulltrúadeild Banda-
ríkjaþings, sem um langa hríð
hefur verið talið öruggt vígi
repúbiikana, er frambjóðandi
demókrata, Tom Lukeií, bar
sigurorð af frambjóðanda repú-
biikana, Hillis Grandsson, í Cinci-
natti í Ohio. Stjórnmálafrétta-
ritarar telja, að úrslit þeirra
aukakosninga, sem fram hafa
farið undanfarið og þar sem mjög
hefur hallað á repúhlikana, sýni,
að Watergatemálið og óvinsældir
Nixons eiga þar stóran hlut í.
I Santa Barbara i Kaliforníu
sigraði þó frambjóðandi repúblik-
ana, Robert Lagomarsino,
fulltrúa demókrata og er það eini
sigur repúblikana í aukakosn-
ingum til þingsins, sem fram hafa
farið undanfarið.
Athygli vakti yfirlýsing Lago-
marsino, er ljóst var, að hann
hafði sigrað. Sagði hann, að sigur
hans syldi þó alls ekki túlka sem
traustyfirlýsingu við Repú-
blikanaflokkinn. Er talið, að fleiri
fulltrúar repúblikana muni fylgja
fordæmi Lagomarsino og reyna
að sverja af sér algera fylgispekt
við flokkinn og Nixonstjórnina.
Þess skal getið til marks um
fylgistap repúblikana iCincinatti,
að í síðustu kosningum þar 1972
fékk frambjóðandi repúblikana
120 þús atkvæði, en demokratar
50 þús. Nú fékk Luken aftur á
móti fimm þúsund fleiri atkvæði
en mótframbjóðandi hans.
biskup fari úr landi, en hann hef-
ur neitað að verða við þeirri skip-
un stjórnarinnar.
í predikuninni, sem stjórninni er
svona i nöp við, hvatti biskupinn
til þess að Böskum í norðurhéruð-
um Spánar yrði veitt aukið frelsi.
Stjórnin hefur að undanförnu
staðið að „laga og réttar“ herferð
viða um landið i kjölfar morðsins
á Carroero Blanco fyrrverandi
forsætisráðherra. Öfgamenn úr
röðum Baska hafa sagt, að þeir
hafi staðið að morðinu, og stjórn-
in hefur beitt sér sérstaklega
fyrir því að halda kyrrð og ró í
norðurhéruðunum. Ekki var búið
að skýra frá niðurstöðum af fund-
um kirkjunnar manna og ríkis-
stjórnarinnar í gærkvöldi.
Forystumönnum NAT0-
landa boðið til Briissel?
Brussel, 8. marz. NTB.
BANDARÍKJASTJÓRN hefur á
prjónunum áætlanir um að bjóða
forystumönnum Atlantshafs-
bandalagsríkjanna til Brussel til
að hitta Nixon Bandarfkjaforseta,
ef hann gerir alvöru úr þvf að
fara í ferðalag til Vestur-Evrópu í
lok apríhnánaðar, að því er upp-
lýst var f dag.
Ætlunin er, að Nixon skrifi
hann lýsti Grigorenko sem sann-
færðum marxista og ötulum
baráttumanni hreyfingar verka-
lýðsins. Grigorenko, sem er 66 ára
gamall, var lagður inn á geð-
veikraspítala eftir að hann lýsti
opinberlega yfir stuðningi sinum
við Krimtatarana, sem krefjast
þess að fá að snúa til heimalands
sins. Þeir voru á sínum tíma
sendír til Siberíu, sakaðir um að
hafa unnið með nasistum.
Síðar var þeim í orði leyft að
snúa aftur, en stjórnvöld hafa
ekkert gert til að hjálpa þeim að
koma sér fyrir á nýjan leik, þvert
á móti hafa þau lagt hindranir i
götu þeirra. I janúar í ár fram-
lengdi nefnd geðlækna dvöl
Grigorenkos um hálft ár, þrátt
fyrir að tveim vestrænum geð-
læknum, sem heimsóttu hann í
október, hefði verið sagt, að hann
yrði útskrifaður í árslok 1973.
I bréfi sinu til Hans Janitchek
formanns Alþjóðasamtaka sósíal-
ista segir Levitin-Krasnov, að
samtökin geti ekki látið hjá liða
að gripa í taumana vegna manns,
sem gleymdi ekki, að hann ætti
rætur sinar í fólkinu þrátt fyrir
að hann væri gerður að hershöfð-
ingja.
Grigorenko var sviptur herfor-
ingjatign sinni og gerður að
óbreyttum hermanni eftir að
hann hafði gagnrýnt stefnu
Sovétleiðtoganna á flokksfundum
árið 1964. Síðan hann var lagður
inn á geðsjúkrahús hafa tvær
nefndir lýst hann undlega heil-
brigðan, en dómstóll hefur ógilt
úrskurð þeirra. f fyrra var hann
fluttur af sjúkrahúsi fvrir
glæpamenn, á vanjulegt sjúrahús
fyrir utan Moskvu.
undir tvo samninga meðan hann
er i Brussel, sem snúast um sam-
skipti Bandaríkjanna- og banda-
lagsþjóða þeirra í Atlantshafs-
bandalaginu. Um sama leyti
verður þess og minnst að 25 ár
eru liðin frá stofnun NATO.
Talsmenn Atlantshafsbanda-
lagsins i Brussel, svo og Banda-
rikjastjórnar eru bjartsýnir á að
slíkum fundi megi koma i kring.
Wilson
vill ekki í
Downing-
stræti 10
London, 8. marz NTB.
HAROLD Wilson, forsætis-
ráðherra Breta, ætlar ekki
að flytja inn í forsætisráð-
herrabústaðinn við Down-
ingstræti 10, að því er sagt
var frá í London í dag.
Hefur VV'ilson í hvggju að
nota skrifstofurnar í húsinu,
en að öðru leyti mun hann
búa nieð fjölskvldu sinni á
hennar fyrra heimili við
Smith Square.
Þegar Wflson var síðast
forsætisráðherra bjó hann í
Downingstræti, en kevpti
sér síðan hús, fáeinum dög-
um eftir að hann tapaði
kosningunuin 1970.
Það hús er rétt hjá aðal-
bækistöðvum brezka Verka-
mannaflokksins og sömu-
leiðis aðeins spottkorn frá
Downingstræti.
Fundir í London um takmörkun
á veiði Norðursjávarsíldarinnar
Þrándheimi, 8 marz, NTB.
SAMNINGAFUNDIR lun alþjóð-
legan sáttmála um takmörkun á
sfldveiðum f Norðursjó hefst í
London á mánudaginn. Fundirnir
eru haldnir á vegum Norðaustur-
Atlantshafsfiskveiðinefndarinn-
ar og eru boðaðir aukalega til að
fjalla sérstaklega um þetta mál.
Norðursjávarsildin hefur verið
mikið ofveidd undanfarin ár.
Fyrst með hinum miklu hring-
nótaveiðum Norðmanna upp úr
1960 og síðar af Dönum. Danir
hafa hingað til ekki fengizt til að
takmarka þessar veiðar, en i und-
irbúningnum undir fundina í
London hafa þeir nokkuð vikið
frá fyrri stefnu sinni.
Noregur hefur á siðustu tveim
til þrem árum sett mjög strangar
takmarkanir á þessar veiðar, til
viðbótar við alþjóðareglur. Fiski-
fræðingar hafa í skýrslum sínum
lýst miklum áhyggjum vegna
Norðursjávarsildarinnar, og fyrir
liggur, að hrygningargeta stofns-
sins hefur minnkað um 70
prósent siðan 1965. Arið 1972
voru 80 prósent aflans ókyn-
þroska sild og fiskifræðingar
segja, að ef hrygningargeta
stofnsins verði enn minnkuð
muni það hafa mjög alvarlegar
afleiðingar fyrir viðgang stofns-
ins og þá um leið veiðar á honum
um ökomin ár.
Alþjóðleg samvinnunefnd
vísindamanna hefur lagt til, að
stefnt verði að þvi að tvöfalda
stofn fullorðinnar sildar á fjö.i
urra ára timabili Samkvæmt út-
reikningum þeirra er hægt að
auka heildarveiðarnar úr 500 þús-
und lestum upp i 900 þúsund lest-
ir, ef veidd yrði fullþroska sild i
staðinn fyrir ungsíld.