Alþýðublaðið - 04.09.1958, Blaðsíða 4

4
AlþýðublaSið
Fimmtudagur 4. sept. 1958
VBTTMN6V& M6S/ÆS
C
j
FYRIR raörgum árum varð ég
allt í einu reiður þegar ég gekk
fyrir búðarglug'ga. — Þar var í
hrúgum allskonar varningur, —
sem ég vissi að ekki var þá leyfð
iur innflutningur á. Ég reiddist
út af því, að hægt skyldi að gera
lögregluna okkar að fífli á þenn
an hátt. Hvað þýddi að vera að
setja lög og reglur, halda uppi
mikilli og dýrri tollgæzlu og
f jölmennu lögregluliði ef ótýnd-
Ir smyglarar gátu hrúgað í gal-
opna búðarglugga allskonar
rusli, sem allir hlutu að vita að
var smyglað? — Ég rauk heim
og skrifaði um þetta.
Smygl-glæpir fara í vöxt
Kaupmaðurinn í rusl-
búðinni.
Spíritushjónin á . . götu
Drengurinn, sem tók á sig
sökina
ingi minn og hló. En ég þekkti
þau ekki.
ÞAÐ SEM mér fannst furðu-
legast við þetta, var að svo virt-
ist sem nær allir, sem í bílnum
voru iþekktu þessi spíritushjón.
Þau höfðu haft það að atvinnu
og alllengi, eftir því sem mér
skildist að, selja smyglaðan
spíritus. — Nýlega hefur tekizt
að hafa hendur í hári glæpa-
mannaflokks, sem uppvís hefur
orðið að stórfelldu smygli. Hér
er um áfengissmygl að ræða. —
Ekki er annað sjáanlegt en að
heil skipshöfn sé þarna að verki
auk annarra.
Ð.4GINN EFTIR var hringt
til mín valdsmannlega og þess
krafizt að ég nefndi þær búðar-
holur, sem væru með smygl-
varninginn. Þetta gramdist mér
enn meir og ég isvaraði. ,,Ég er
blaðamaður og skrifa það sem
mér sýnist. Ég er ekki spæjari
fyrir einn eða neinn, leitið þér
sjálfur, ef þér eruð ekki blind-
ur, þá þurfið þér ekki lengi að
leita.“
SVO LEIÐ TÍMINN, nokkrir
mánuðir. Þá komst upp um
smyglmál mikið og kaupmaður-
inn í búðinni, sem ég hafði skoð-
að, var dæmdur fyrir þátttöku
í smygli og sölu á smyglvarn-
ingi. Ég hef nokkrum sinnum
skrifað í líkum dúr. Það hefur
verið opinbert leýndarmál, að
hér hefur verið smyglað í stór-
um stíl. Allir bílstjórar þekkja
hjónin, sem selja spíritusinn.
Engin linkind — Harðari
s refsingar
EINU SINNI fyrir nokkrum
árum var ég, ásamt nokkrum
öðrum, á leið í bæinn. Menn
höfðu setið að veizlu og voru
þunnir. Þegar komið var að
Elliðaánum sagði einn: ,,Við
þyrftum að ná okkur í eina
flösku“. ,,Já“, sagði annar. „En
hvar? Það er sunnudagur og
alls staðar lokað.“ ,,Við getum
náð í spíritus hjá hjónunum á
götu.“ „Nei, þau eru ekki
heima“, sagði bílstjórinn. „Já“,
sagði einn farþeginn. „Þau fóru
í fyrradag norður í land.“ ,,Það
er rétt“, sagði enn annar, „þau
fóru í fyrradag“. — „Hvaða
hjón?“ sagði ég. „Þekkirðu ekki
spíritushjónin?“ spurði kunn-
EN FLEIRU er smyglað en á-
fengi. Skartgripum, fatnaði, og
fjölda mörgu öðru. Þess veröur
að vænta að engin linkind verði
sýnd í þessum málum — og enn
verður að fara fram á það að
löggjafinn herði refsingar við
slíkum brotum. Þjóðfélag okkar
hefur breytzt svo stórkostlega á
tiltölulega stuttum tíma, að lög
þau og reglur, sem við seíiun
okkur, reynast úrelt áður en við
er litið.
ÉG TEK undir þá tillögu, sem
ég lief séð einhversstaðar ,að
sjómannasamtökin ættu að reka
burt þá menn, sem sekir gevast
um annað eiris athæfi og það,
sem nú er verið að upplýsa. —
Einu sinni var 17 ára drengur
látinn taka á sig alla sök af
smyglglæp. Það var auðvirði-
lega að farið. Nú dugar ekki slík
ur leikur.
Hannes á horninu.
f ÍÞróttir J
urslitaleikur II. deildar:
Þrótlur vann
tmSLITALEIKURINN milli
sigurvegaranna í 2. deild sem
skera skyldi úr um það, hvaða
félag þeirrar deildar setti að
leika í 1. deild næsta ár, fór
fram á laugardaginn var milli
Þróttar og ísfirðinga.
Leikslok urðu þau að Þrótt-
ur sigraði með 3 mörkum gegn
1 og tryggði sér þar með rétt-
inn í 1. deild næsta ár.
Pyrri hálfleiknum lauk með
jafntefli eitt mark gegn einu.
Þróttur skoraði fyrst, var það
h.útherjinn, Ómar Jónsson. Af
leiknum voru liðnar 37 mínút-
nr er markið kom. Er leikur
var hafinn að nýju jafna ís-
firðingar. Skipti það engum
togum, að þeir fóru með knött-
inn, beinustu leið í markið, án
þess að Þróttur kæmi nokkrum
vörnum við.
í þessum hálfleik áttu hæði
liðin nokkur önnur tækiíæri,
en Þau misheppnuðust. ísfirð-
ingar fengu t. d. aukaspyrnu
rétt við vítateiginn, sem v.út-
herji þeirra spyrnti mjög vel
úr beint á markið. Þar munaði
mjóu, en markvörðurinn Guð-
jón Oddsson var á verði og
lyfti yfir. Þá átti h.útherji
Þróttar, einnig fast skot, knött
urinn skall á markslá uppi við
vinstra hornið og hrökk út.
Einnig átti miðherji Þróttar
fast skot rétt fyirir leikslok,
sem markvörður ísfirðinga
hálfvarði, en annar bakvörð-
uiinn bætti svo við því sem
þurfti. ■ *.m:
'Rétt eftir að seinni hálfíeik-
ur hófst skorar Þróttur annað
Isfirðinp 1:1
mark sitt, það gerði Bill, eftir
sendingu frá vinstri útherja
og á 15. mínútu bætti Þróttur
þriðja markinu við, kom það
einnig eftir sendingu frá v.
útherja, Helga Árnasyni, en
miðherjinn sendi knöttinn í
netið, með góðu skoti. Þá
bjargaði annar bakvörður ís-
firðinga á línu nokkru síðar.
o — o
Leikurinn var allkappsfull-
ur, en þó vart meira en góðu
hófi gegndi, miðað við það,
sem um var keppt. En knatt-
spyrnulega var hann næsta
lélegur. Mikið um tröllauknar
langspyrnur og þess á milli
bar mikið á röngum sending-
um. ísfirðingar gerðu við og
við tilraunir til stutts sam-
leiks, en það rann svo að segja
jafnharðan út í sandinn.- I iiði
þeirra voru beztir, miðherjinn
Erling Sigurlaugsson, mark-
vörðurinn Pétur Sigurðsson og
h.útherjinn, Björn Helgason,
sem eftirtekt vakti f pressu-
leiknum í sumar fyrir góðan
og vitrænan leik. Hins vegar
virðist ísfirðingum ekki hafa
farið mikið fram síðan þeir
léku hér síðast.
Lið Þróttar naut þess, að
það er keppnisvanara en mót-
herjarnir, það var þess aðal-
styrkur í leiknum. í liðinu var
markvörðurinn og h.bakvörður
inn sterkustu varnarmennirn-
ir. V.útherjinn var ofi furðu
laginn og undirbjó hann tvö af
þessum' þrem mörkum sem
Þróttur skoraði.
En bezti maðurinn var samt
Bill h.innherji eins og endra-
nær Jón Magnússon miðherji er
að vísu sterkur og fljótur, en
vantar tilfinnanlega knattleikn
ina og lipúrðina til þess að
nýtast af flýti sínum og dugn-
aði. Sem 1. deildarlið næsta
keppnistímabil, verða Þróttar-
ar að leggja sig betur fram en
hingað til. Þá skortir hvorki
þrek né dugnað en knattleikni
fyrst og fremst, má svo og segja
um önnur lið einnig.
Dómari var Þorlákur Þórð-
arson og átti ekki í neinu erf-
iði og Þurfti ekki að beita rögg-
seminni, utan einu sinni, en
það gilti ekki atvik inni á vell-
inum heldur utan hans og tók
til Al'berts Guðmundssonar,
sem sat á þjálfarabekk við
hliðarlínu. Var hann þar í um-
boði aðalþjálfara Þróttar, Frí-
manns Helgasonar, sem var
fjarverandi úr bænum. Taldi
dómarinn að Albert hofði
hvatt Þróttara með köllum, en
það taldi hann ólöglegt, og bað
Albert að flytja sig, að því er
hann sjálfur sagði eftir leik-
inn. Gerði Albert svo. Hins
vegar segir Albert, að hann
hefði aðeins einu sinni kallað
til miðherja Þróttar um að
vera framar, annað hefði hann
ekki sagt, en um 15 mínútur
liðu frá því hann sagði þetta,
og þar til dómarinn kom til
hans og bað hann um að fjsr-
lægja sig, sem og Albert gerði
eins og fyrr segir. Gekk hann
yfir völlinn og til áhorfenda-
stúkunnar og sat þar þann tíma
sem- eftir var af leiknum.
Hafi ekki verið um meira að
ræða en þetta, virðist áminn-
ing til að byrja með hafa verið
nægileg af hálfu dómarans, í
stað þess að upphefja orðaskak
og stöðva leikinn um nokkrar
mínútur vegna þessa.,
Hins vegar hefði veriö full-
kominn ástæða til, að fjarlægja
sígargandi fylliraft, sem ein-
mitt var .þarna megin líka, og
Framhald á 7. síðu
Hannss minn kæri á horninu.
I FRAMHALDI af grein Jóns
Engiliberts málara í A'þýðu-
blaðinu í fyrri viku skrifar þú
nokkrar stórathyglisverðar lín-
ur í dálka Þína s. 1. fimmtudag-
Leyfist mér sem lesanda Ai-
þýðublaðsins að skjóta inn
nokkrum orðum upp á rönd,
því að í skrifi þínu skýtur upp
kolli draugur einn ófrýnilegur,
sem lengi hefur riðið húsum
skálda, en ekki bjóst maður við
þeim draugagangi í garði ágæts
rithöfundar.
Þú heggur sem sé í þá skoðtm
Jóns Engilberts, að fjárhags-
legu sjálfstæði Muggs, sé það
að þakka, hverju hann kom í
verk á örstuttri ævi. Þér finnst
list Muggs smá og telur skýr-
inguna á því að finna í t'jár-
hagslegu sjálfstæði hans, að
hann skyldi ekki hafa orðið að-
njótandi þeirrar dýrlegu
reynslu að eiga ekki öðru
hverju fyrir málungi matar. —
Ég leitaði hjá mér mat þitt á
list’ Muggs, sínum augum lítur
hver á silfrið; þó má benda á,
að Muggur féll frá því aldurs-
skeiði, þegar föndri og fálmi
lýkur og markviss listsköpun
tekur við.
Og hváð viðvíkur hollustu
ferfiðleikanna, sem þú talar um,
er þá ekki eftirfarandi vert
nökkurrar umhugsunar: Er
ekki glíman við listsköpun
nægileg uppspretta erfiðieika
og áreynslu? Kann ekki hver
sæmilega upplýstur maður skil
á ótai dæmum þess, að þau á-
tök hafi farið yfir þau takmörk,
sem heilsusamlegt getur talizt?
Er nokkurt starf tímafrekara
en starf Iistamanrisins, — svo
framarlega sem hann gefur sig
óskiptan að því? Og hvernig er
það, lamaði fjárhagslegt sjálf-
stæði sköpunarmátt Kiljans, Ás
gríms og Gunnars Gunnarsson-
ar, svo að örfá íslenzk dæmi
séu nefnd? Er ekki listasaiga
'simsins eitt allsHerjar sönnun
argagn um, hverjum stórvirkj-
um sómasamlegar tekjur af hug
verkum og þar með starfs.
skilyrði hafa komið til Jeiðar?
Og er ekki listasagan jafnframt
óhugnanleg heimild um þann
aragrúa snillinga, sem, dóu úr
hreinni örbirgð, og mætti ekki
fylia tíu árganga af Alþýðublað
inu með dæmum um, hvernig
afburða menn hafa verið væng
ri.ýfðir í smærri stíl en hung-
urdauða?
Þetta er gömul saga, en hún
er ömurlegust á velmektardög-
um þjóða. Ég veit um ungan
höfund sem stendur í því stappi
þessa dagana að komast á er-
lent safn tii að kynna sér þar
gögn um einn forvitnislegasta
þátt íslandssögunnar og hyggst
byggja á gögnum þessum skáld
verk. .Vinnutap hans og ferða-
kostnaður gerir meira en að
gleypa væntanleg ritlaun, ef
verkið þá heppnast á annað
borð og tekst að selja það. Er
ekki sjálfsagt að neita honum
um þá fyrirgreiðslu, sem felst
í yfirfærslu á uppsprengdu
verði, og herða hann Þannig,
jafnvel þótt það kosti að verk-
ið verði aldrei samið? Ég veit
um annan ungan rithöfund, —
sem ekki hefur efni á því Iengur
að gefa með skáldverkum sín-
um og hefur undanfarin ár unn
ið við þýðingar. Er maður þessr
þó af velflestum talinn efnileg-
asti skáldsagnahöfundur lands-
ins. Ég gæti sagt þér fleiri sög-
ur, en þær njóta sín betur í
myrkri eins og draugasögur.
Það er ekki neitt að óttast,
þótt listamenn fái sómasamlega
greiðslu fyrir vinnu sína. Það
er engin hætta á, að þstamönn-
um fjölgi um of. Samkeppnin
verður einungis harðari, risið á
listsköpuninni og menningarlíf-
inu þar með hærra.
Fátækt er að mínum dómi
mannskemmandi, hver sem í
hlut á, en ef draugurinn í pistli
þínum er forklárað anölit
merkilegs viðhorfs sem leitt
gæti til betri afkasta, vinnu-
vöndunar og afreka, þá er það
ekki nema sjálfsögð mannúð og
sæmileg þjóðrækni að gefa öðr-
um starfsþegnum hlutdeild í
hollustunni með því að skera
niður laun þeirra og koma þeim
þannig í fjárhagslegar kröggur
og alls konar vandræði. Mætti
til dæmis byrja á blaðamönn-
um, blöðin mundu þá væntan-
lega verða læsilegri og fjöl-
breyttari. Næst mætti afgreiða
vísindamenn, þannig koþ af
kolli þangað til þjóðfélagið yrði
. . . Ja, hvernig?
Beztu kveðjur,
Jóhannes Helgi.

‘qur þorsksms
í EINFELDNI minni hélt ég,
að dagar þorsksins, sem mestu
skepnu þessarar jarðar, væru
liðnir, og það fyrir æði ]öngu.
En hvað skeður? Nú munar
minnstu að hann sé tekinn í
guðatölu. Fyrir hann má öllu
fórna: drengskap, réttsýni,
sæmd. Svo ég tali ekki um vit-
ið. íslendingar telja líf s.itt í
höndum þorsksins og þessvegna
sé öllu fórnandi fyrir hann. Og
helzt lítur út fyrir það, að Bret-
ar telji sig ekki of stöðuga í
sessi án hans, því varla tefldu
þeir mannorði sínu eins í tví-
sýnu hans vegna og orðið er,
ef þeir virtu hann ekki mikils.
Mundu þeir Shakespeare, New
ton, Snorri Sturluson og Helgi
Péturs hafa hlegið eða grátið
ef þeir hefðu séð þetta fyrir?
Eða er þetta tím:anna tákn?
Er þorskurinn að því komirin
að verða aftur mesta skepna
þessarar jarðar? — A,
Félagslíf
Ármeníiiíigar
Sjálfboðavinna í Jósefsdal
verður um helgina, allir skíða
menn beðnir um að mæta.
Farið verður frá íþróttahús
inu við Lindargötu á laugar-
dag kl. 2.
Skíðadeild Ármanns.