Morgunblaðið - 21.06.1975, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚNl 1975
Fiat 127, Renault 5 og Morris Marina.
Sjö af hverjum
tíu nýjum bílum
hafa galla
FYRIR nokkru birtist I Danmörku
niðurstaða úr nokkurs konar bíla-
neytendakönnun á vegum félags
er kallast De Forenede Danske
Motorejere, FDM. Spurninga-
listar voru sendir til meðlima
þessa félags til að fá svör við
ýmsum spurningum um nýja bila,
sern þeir höfðu keypt á árinu
1974. bessi athugun gaf allt aðra
mynd af bílunum en bílaauglýs-
ingar um styrkleika. öryggi, hag-
kvæmni i rekstri og fleira gefa til
kynna.
7745 nýir bileigendur svöruðu,
um 10% af þeim er keyptu nýjan
bil i Danmörku s.l. ár. — Svipaðar
athuganir i Noregi og Sviþjóð þar
sem fengizt hafa svör frá alls
15000 eigendum renna einnig
stoðum undir niðurstöður
skoðanakönnunar FDM.
Bílarnir sem um ræðir voru að
meðaltali 9 mánaða gamlir og
eknir að jafnaði 14100 km.
Japönsku bilarnir Toyota, Dats-
un, Mazda 1300 og Mazda
1600/616 eru meðal þeirra bila,
sem fæstir áttu i vandræðum með.
Þetta eru bilar, sem tæknilega eru
ekki mjög þróaðir en einfaldir og
bila tiltölulega litið. Honda Civic,
Peugeot 104 og Renault 16 komu
einnig vel út úr könnuninni.
Með flesta galla var Renault 5.
Þá komu itölsku smábilarnir Fiat
126 og 127, siðan Lada 1500S og
Morris Mascot og Morris Marina.
Audi 80 kom betur út en hinn
samsvarandi VW Passat frá VW-
verksmiðjunum. Citroén GS hafði
margs konar bremsugalla
Þrátt fyrir ýmsa galla kváðust
78% þeirra er svöruðu mundu
velja sama merki við næstu bíla-
kaup.
Fjöldi galla var að meðaltali
fyrir alla bílana 0,54 á bfl. Af
öllum göllum minni og meiri
háttar hafði Renault 5 flesta, 2.46
á bil, en 1,60 á bil að meðaltali ef
minni háttar gallar eru frátaldir.
Fiat 126 og 127 og Lada 1500S
höfðu næstum einn galla á bfl að
meðaltali.
Niðurstöður
danskrar athugunar
Margs konar galla er um að
ræða, meiri háttar galla, sem þýðir
að bfllinn þarf strax að fara á
verkstæði eða hann fór ekki i
gang, og minni háttar gallar, sem
eigandinn getur lagað sjálfur eða
máttu biða þar til bfllinn færi næst
á verkstæði.
Um fjölda galla má ennfremur
nefna: Fiat 128: 0 48. Lada 1200:
0.63, Simca 1100: 0,36, Volvo
140-gerðirnar: 0,56 og VW
1200/1300/1303: 0,34 gallar
að meðaltali á bil.
ILLATEKIÐ AF
BÍLAINNFLYTJENDUM
Bilainnf lytjendur i Danmörku
hafa tekið þessari athugun illa og
segja úrvinnsluefnið ónógt til að
hægt sé að draga af því ákveðnar
ályktanir. Tölurnar gefa hvorki
rétta hugmynd um fjölda kaup-
enda né biltegundir. Þá segja
innflytjendur að þar sem
aðeins tæp 10% þeirra er
keyptu nýja bila á timabil-
inu séu með i könnuninni megi
ætla að þeir séu einungis úr hópi
óánægðra kaupenda. Ekkert heyr-
ist frá hinum ánægðari. Athugun
er byggð á áliti bileigendanna,
ekki neinu tæknilegu. Þá er einnig
eðlilegt að ódýrari bilar komi verr
út en dýrari, segja bilainnflytjend-
urnir.
Aðalforsprakki skoðanakönn-
unarinnar segir hinsvegar:
„Athugunin sýnir, að billinn er
ódýr færibandaframleiðsla og
maður má kallast heppinn að fá
ógallaðan bil. Það er ótækt að
sum merki hafi fjórun sinnum
fleiri galla en önnur."
Vafalítið yrði sett enn stærra
spurningarmerki við gildi þessarar
athugunar hér, en ætla má tima-
bært að einhvers konar neyt-
endaþjónusta bifreiðakaupenda
komist á fót.
Nákvæm athugun á göllum
nýrra bíla og nýlegra gæti einnig
verið fróðleg ef einhver fengist til
aðfjármagna hana.
Heimildir um hina dönsku
skoðanakönnun eru: Politiken,
Berlinske Tidend og Aktuelt.
br.h.
FRA AKUREVRI — Hér sést
Finnur Björnsson koma í mark
á Stíganda, sigurvegaranum í
250 m skeiði á kappreiðum
Léttis á Akureyri. Stígandi
sigraði á 26,6 sek. Nú biður
birtingar í þættinum grein um
starfsemi hestamanna á Akur-
eyri og vonandi verður rúm fyr-
ir hana innan tiðar.
Kappreiðar Glaðs
KAPPREIÐAR Hestamanna-
félagsins Glaðs i Dalasýslu fara
fram að Nesodda sunnudaginn
28. júni n.k. Glaður er annað
elzta hestamannafélag i land-
inu, stofnað árið 1926, og hefur
alltaf verið með kappreiðar
fyrstu helgina í júlí en vegna
fjórðungsmótsins að Faxaborg
var ákveðið að breyta um kapp-
reiðadag. A kappreiðunum
verður keppt í 250 m skeiði, 250
m unghrossahlaupi, 300 m
stökki og 800 m brokki. Skrán-
ing kappreiðahrossa fer fram
hjá Jóni Hallssyni og Marteini
Valdimarssyni í Búðardal. Að
sögn forráðamanna Glaðs er
þegar búið aó skrá töluvert af
hrossum og í þeirra hópi er
Funi frá Búðardal, Islandsmet-
hafinn í 1500 m brokki, en met-
ið var sett á Faxaborg fyrir 4
árum.
Félagar Glaðs hafa á síðustu
árum unnið að lagfæringu
svæðisins á Nesodda og er nú
búið að slétta svæðið og rækta.
Svæði þetta er um 6 hektarar
og er gert ráð fyrw að í framtíð-
inni verði þarna hringvöllur
með 800 m braut, Að loknu
fjórðungsmóti ætlar félagið að
starfrækja tamningastöð á
Svarfhóli í Miðdölum og getur
hún tekið við 16 hestum. Aðal-
tamningamaður verður Björn
Þórðarson en honum til aðstoð-
ar verður Jóel Jónasson.
Hvað skal gera?
NÝLEGA barst þættinum bréf frá
Matthíasi Gestssyni á Akureyri þar
sem fjallað er um kynbótadóma.
Matthías víkur í bréfi sínu að ýmsu,
sem betur mætti fara I framkváemd
dómanna og sérstaklega fjallar hann
um frásagnir af mótum Vegna
þrengsla er ekki hægt að birta bréfið
i heild sinni en birtur hér kafli úr því,
sem ber yfirskriftina Hvað skal
gera? Kynbótamál og dómar kyn-
bótahrossa hafa áður verið til um-
ræðu í þættinum og hafa allar þær
raddir, sem látið hafa i sér heyra,
hnigið að breytingum. Bréf
Matthiasar hefur því miður orðið að
bíða nokkuð vegna annars efnis en
þátturinn vill enn hvetja menn til að
láta frá sér heyra um þessi mál
„Nú á tima vasareiknivéla og
tölvu-úrvinnslu er létt um vik með
að stórbæta alla nákvæmní og
úrvinnslu á þeim upplýsingum sem
kunna að vera fyrir hendi um kyn-
bótagripi.
En það vantar bara ennþá nægi-
legar upplýsingar um beztu kynbóta-
hrossin í landinu, sem síðar mætti
nota til tölvu-úrvinnslu. Það þarf
fleiri tölur til þess að byggja á
nákvæmari niðurstöður. Sama kerfi
þarf að gilda um öll hross i sama
flokki, en margír eru nú sammála
um að svo sé þvi miður ekki vegna
hinnar margumtöluðu ónákvæmni
Ég mun nú fara nokkrum orðum um
þau atriði sem jafnan þurfa að fylgja
dómum að minu mati og æskilegt
væri að geta lesið á einum stað, en
ekki t d. að þurfa að smala þeim
saman á 3—4 stóðum
1. Nafn — ættartala: Minnst 3
ættliðir. Hefur verið ákaflega vel
unnið í mótaskrám landsmóta og
fjórðungsmóta.
2. Bygging: Nú gefin með 3
tölum Þarna tel ég stærsta gallann
á núverandi kerfi Æskilegt væri að
gefa þessa einkunn í 10—1 5 tölum
og gætu menn þá lesið úr þvi nokk-
uð, t.d hálsinn eða lendina þegar
komin væri sérstök tala fyrir þau
3. S*ær8: Nú gefin I 13 tölum
þegar bezt lætur, en þó oftast i
fjórum tölum. Og fyrir kemur að 1
verðlaunahross eru sett til sýningar
án þess að þeim fylgi stærðartölur.
Hér þarf auðvitað að gilda það
sama, helzt fyrir allan flokkinn. Þó
tel ég að ekki þurfi eins nákvæmt
mat að fylgja 2. verðl. hrossum. Þá
má minna á að margir álíta að meira
eigi að miða við stangarmál þar sem
því verður við komið
4. Hæfileikar: Nú gefnir i 7 töl-
um Fjölga þarf hér tölum og taka
inn fetgang og sundurliða fegurð í
reið. Gefa sér fyrir höfuðburð, og fl
sem gleður eða særir fegurðarskyn
dómara.
5. Umsögn. Hún þarf að vera
kerfisbundnari en nú er. Umsögnin
á að lýsa því sem ekki er hægt að tjá
i ofangreindum tölum, og á að vera
eíns uppbyggð fyrir öll kynbóta-
hross. Segja frá kostum og göllum
og að síðustu séreinkennum grips-
ins. (Og smá skrautfjöður í enda
umsagnar ef þurfa þykir ).
Orðin stór, smá, viljug, viljamikil
þarf ekki að hafa í umsögn, af þvi að
þetta er tjáð sérstaklega í tölum. Ég
veit líka að umsagnir geta ekki orðið
eins fallegar, ekki eins gott mál, ef
krafizt væri kerfisbundinna umsagna
þar sem orðum væri raðað á mark-
tækan hátt.
Menn þurfa að vera tölugleggri
og læsir á gildi þeirra orða sem
umsögnum munu fylgja.
6. Ræktunarstuðull: Margir hafa
talað um að lika ætti að taka tillit til
ræktunar á bak við hvern einstakl-
ing. Hér kemur fram tillaga í þyi
efni.
Eink. 9 fyrir afkvæmasýnt hross
I. verðl.
Eink. 8.0 fyrir afkvæmasýnt hross
II. verðl.
Eink. 8,5 fyrir einstakling 1. verðl.
Eink. 7,5 fyrir einstakling II.
verðl.
Aðrir óþekktir fengju eink. 6,0.
Við útreikning væri ekki beitt upp-
hækkunum, 0,5 sleppt.
Ég geri mér Ijóst að þessi skrif
min verða kannski til þess að hreyfa
við einhverjum, og er það þá vel.
Fleiri ættu að reyna að hugsa þessi
mál af alvöru, og okkur vantar meiri
fræðslu um kynbótaræktunina og
alla starfsemi henni tengda. Þekking
mín er takmörkuð, og ég lærði það
ekki t.d. fyrr en á s.l. sumri að
hæfileikar, 60 stig, og bygging, 40
stig, gildir það sama. (60 = 50 og
40 = 50. Þannig er kynbótastærð-
fræðin sér-svið búfræðinga og ráðu-
nauta)
Mér sýndist kerfiÖ uppbyggt
þannig að bygging væri 40% og
hæfileikar 60% og hefði það breytt
úrslitum í nokkrum tilfellum á lands-
móti '74, t.d. Ófeigur 818 orðið á
undan HRAFNI 802 og Litla-Jörp
4120 á undan BÁRU 4125, svo
góð dæmi séu nefnd.
Eftir næsta landsmót vona ég að
liggi fyrir álika margar tölur til þess
að reikna úr fyrir byggingu og hæfi-
leika, og menn geti reiknað út hross-
in á mismunandi hátt með sömu
upplýsingum frá ráðunautum og
dómurum. Ég þykist vita að sam-
komulag um hlutföll á milli bygg-
ingar og hæfileika i útreikningi verði
ætíð deitumál Enn ef nægar tölu-
legar upplýsingar liggja fyrir, getur
hver farið sína leið i þeim efnum. Sá
sem vill tölthest með fínan háls
hafnar öðrum, og sá sem vill skeið-
hest hugsar þá eingöngu um það.
Matthias Gestsson."