Morgunblaðið - 21.06.1975, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JÚNÍ 1975
23
Ályktanir Náttúruverndar-
þings um friðun og útivist
Á Náttúruverndarþingi 1975 voru
samþykktar eftirfarandi ályktan-
ir um friðun og útivist:
Um úttekt á vatna- og jarðhitá-
svæðum segir: Náttúruverndar-
þing 1975 telur nauðsynlegt að
gerð sé úttekt á vatna- og jarðhita-
svæðum landsins. Verði einnig
gerð heildaráætlun um friðun
þeirra fossa, hvera, vatna- og jarð-
hitasvæða, sem réttmætt þykir að
vernda. Telur þingið að til álita
komi að greina verndarsvæði f tvo
flokka:
1. Svæði, sem rétt sé að friða
varanlega og
2. svæði, sem sæta skuli tima-
bundinni friðun, þar til endanleg
ákvörðun hafi verið um það tekin,
hvernig með þau skulu fara.
Þingið felur Náttúruverndar-
ráði að hafa forgöngu um þessi
mál, og leita um það samvinnu við
þá aðila er hlut eiga að máli.
Náttúruverndarþing 1975 sam-
þykkti nokkrar ályktanir um
jarðrask og mannvirkjagerð.
Ályktun um undirbúning vegna
mannvirkjagerðar er svo hljóð-
andi:
Náttúruverndarþing 1975 telur
nauðsynlegt að Alþingi tryggi, að
þeim vinnuaðferðum verði beitt
við undirbúning lagasetningar
um byggingu orkumannvirkja, að
öruggt sé að fram hafi komið þau
umhverfissjóðarmið, sem meta
ber, áður en samþykkt er heimild
til virkjunar.
Þá telur þingið brýnt, að al-
menn náttúrufræðileg könnun
verði fastur liður við athugun á
forsendum meiriháttar mann-
virkjagerðar á frumstigi, hlið-
stætt öðrum byrjunarathugunum,
og gerðar verði vistfræðirann-
sóknir, þar sem þörf krefur að
mati Náttúruverndarráðs.
Slík könnun og rannsóknir
verði framkvæmdar af aðilum,
sem ráðið viðurkennir, en
kostnaður greiddur af þeim aðila,
sem fyrir áformaðri mannvirkja-
gerð eða rannsóknum f hennar
þágu stendur,
Þingið telur æskilegt, að við 29.
gr. náttúruverndarlaganna verði
bætt ákvæði, er veiti Náttúru-
verndarráði rétt til að kefjast
slíkra rannsókna, áður en það gef-
ur umsögn sína og setja skilyrði
um rannsóknir sem nauðsynlegar
kunna að vera til að fylgjast með
hugsanlegum, en ófyrirséðum
áhrifum framkvæmda.
Þingið felur Náttúruverndar-
ráði að vinna að nýrri skipan
þessara mála og leita um það sam-
vinnu við þá aðila, sem hlut eiga
að máli.
UM IÐNREKSTUR
ER ÁLYKTAÐ:
Náttúruverndarþing 1975 telur
rétt að fram fari athugun á þvf,
hvaða svæðum sé sérstök ástæða
til að hlífa við raski og ágangi,
sem meiriháttar iðnrekstri fylgir,
og hvaða staðir á landinu henti til
meiriháttar iðnrekstrar.
Þingið leggur áherzlu á, að
teknir séu upp þeir starfshættir,
Um landlagsvernd, þjóðgarða-
áætlun og náttúrukönnun var
samþykkt eftirfarandi:
Náttúruverndarþing 1975
beinir þvi til Náttúruverndarráðs,
að það athugi hvort ástæða sé til
að setja sérstök lagaákvæði um
almenna landslagsvernd, einkum
fjalla- og strandsvæða, þar sem
viðurkennd verði sú meginregla,
að ekki megi breyta landslagi við-
komandi svæða með jarðraski,
mannvirkjum eða á annan hátt,
nema til komi sérstakt leyfi
náttúruverndaryfirvalda eða í
samræmi við staðfest landnýt-
ingarskipulag.
Þingið telur mikilvægt að
hraðað verði gerð heildar-
áætlunar um þjóðgarða og önnur
stór friðlýst svæði og síðan mark-
visst að því unnið að tryggja
vernd þeirra með friðlýsingu.
að áður en teknar eru ákvarðanir
um stofnun iðjuvers eða iðn-
reksturs á ákveðnum stað fari
fram allar þær rannsóknir sem
rétt er að gera kröfu til, og verði
haft samráð við þá aðila og stofn-
anir, sem hlut eiga að máli. Er
brýnt að slíkum undirbúningi sé
lokið, áður en yfirvöld taka
ákvörðun um að heimila rekstur á
tilteknum stað eða leggja slík mál
fyrir Alþingi.
Þá telur þingið rétt að fylgt sé
þeirri reglu, að á Islandi sé ein-
ungis leyfður iðnrekstur sem Kef-
ur fullnægjandi tök á mengunar-
vörnum vegna umhverfisins og
heilbrigði þeirra, er við hann
vinna.
Felur þingið Náttúruverndar-
ráði að beita sér fyrir aðgerðum i
þessa átt i samvinnu við stjórn
iðnaðar- og heilbrigðismála.
UM JARÐRASK:
Náttúruverndarþing felur
Náttúruverndarráði að beita sér
fyrir þvf, að skyldur sveitar-
stjórna og náttúruverndarnefnda
í sambandi við efnistöku og jarð-
rask verði auknar frá því sem
náttúruverndarlög nú ákveða.
Jarðefnataka verði sem víðast
framkvæmd að undangengnum
jarðfræði — og landslagsathugun-
um og tengd almennu skipulagi i
framkvæmd.
UM VEGI OG SLÓÐIR
IÖBYGGÐUM:
Náttúruverndarþing telur
mikilsvert að frumvarp til breyt-
ingar á vegalögum, sem gerir ráð
fyrir sérstakri meðferð þjóð-
garða- og útivistarvega, verði sem
fyrst að lögum.
Þá hvetur þingið til þess að
helztu fjallvegir verði kortlagðir
hið fyrsta og lagning nýrra fjall-
vega felld að samstarfi Vegagerð-
ar og Náttúruverndarráðs.
Jafnframt leiti Náttúru-
verndarráð eftir þvi við Vegagerð
ríkisins að merktar verði sem
fyrst með stikum og með öðrum
hætti helztu fjallaslóðir og öku-
menn jafnframt hvattir til að aka
ekki utan vega eða merktra slóða,
nema brýna nauðsyn beri til.
Jafnhliða þarf að leggja aukna
áherzlu á skipulega náttúrukönn-
un sem undirbúning að skynsam-
legri landnýtingu.
Um stuðning við ferðalög og
útivist almennings var eftirfar-
andi ályktun gerð:
Náttúruverndarþing fagnar því
að samstarf hefur tekizt með
Náttúruverndarráði, samgöngu-
ráðuneytinu og ferðafélögum um
vernd fjölsóttra staða i óbyggðum
og bættan aðbúnað ferðamanna
þar.
Þingið telur, að hliðstætt starf
þurfi að vinna í byggðum landsins
og beinir því til Náttúruverndar-
ráðs að samstarf verði tekið upp
við yfirvöld ferðamála og sveitar-
stjórnir um að auðvelda ferðalög
og útivist almennings með
merkingum og gerð tjaldsvæða á
þeim stöðum, sem til þess henta
að mati þessara aðila. Verði m.a..
tekið mið af nýsettri reglugerð nr.
140/1974 um tjald- og hjólhýsa-
svæði.
Þingið beinir því til yfirvalda
ferðamála, að í áætlunum og
framkvæmdum á sviði ferðamála,
sé tekið fullt tillit til þess að æski-
legt er að greiða fyrir ferðalögum
Islendinga sjálfra um land sitt og
bæta aðstöðu til slíkra ferðalaga,
ekki sízt gönguferða.
Um torfæruakstur og ýmis vél-
knúin tæki voru gerðar eftirfar-
andi ályktanir:
Náttúruverndarþing 1975 felur
Náttúruverndarráði að kanna,
hvort ekki eru tök á að hætt verði
keppni í torfæruakstri og æfingar
i slíkum akstri fari aðeins fram á
skýrt afmörkuðum svæðum, sem
til þess hafa verið valin og sam-
þykkt af Náttúruverndarráði.
Strangt eftirlit sé með þvi haft að
slíkur akstur verði ekki stund-
aður utan þeirra svæða.
Einnig felur þingið Náttúru-
verndarráði að stuðla að því að
settar verði reglur og/eða hert á
ákvæðum um umferð ýmissa
vélknúinna tækja, svo sem bif-
hjóla, vélsleða og hraðbáta með
það að markmiði að draga úr rösk-
un lífríkis, landspjöllum, hávaða
og annarri truflun af þeirra völd-
um. Jafnframt minnir þingið á
bann við notkun skotvopna i sam-
bandi við slík tæki, og beinir því
til Náttúruverndarráðs hvort ekki
sé ástæða til endurskoðunar við-
eiganda laga að því er varðar
notkun vélsleða í veiðiferðum.
Með tilliti til hraðfjölgunar vél-
sleða og þeirrar truflunar og
skaða sem þeir geta valdið, sam-
þykkir Náttúruverndarþing að
beina þvi til Náttúruverndarráðs
og annarra hlutaðeigandi aðila, að
settar verði reglur um akstur vél-
sleða um svæði, sem ákveðin eru
til útivistar almennings, og slikur
akstur bannaður þar sem sérstök
ástæða þykir tíl.
AFMÆLISKVEÐJA
til systranna í Stykkishólmi
Um þessar mundir eru 40 ár
liðin síðan St.-Franciskusspitali í
Stykkishólmi tók til starfa. Það
var mikið lán fyrir byggðarlagið,
þegar þetta systrafélag ákvað að
reisa og reka sjúkrahús á þessum
stað. Á undanförnum árum hefur
sú starfsemi, sem þarna fer fram,
verið héraðs- og bæjarbúum
ómetanleg. Auk venjulegrar.
læknis- og sjúkraþjónustu, sem
veitt hefur verið, hafa systurnar
rekið sumardvalarheimili fyrir
börn og leikskóla að vetrarlagi.
Fyrir nokkrum árum létu þær
byggja myndarlega viðbyggingu
við sjúkrahúsið í þessu skyni.
Hefur þessi starfsemi verið mjög
ánægjuleg fyrir alla aðila. Þá
hefur aldrað fólk og vanheilt átt
athvarf á spítalanum, eftir því
sem húsrými hefur leyft.
Þjónusta sú, sem þetta sjúkra-
hús hefur í té látið, nær að sjálf-
sögðu langt út fyrir Stykkishólm.
Allt Snæfellsnes, Dalir og Breiða-
fjarðareyjar njóta hennar í
vaxandi mæli með bættum
samgöngum. Þetta er eina sjúkra-
húsið á svæðinu frá Akranesi til
Vestf jarða. Systurnar hafa jafnan
verið boðnar og búnar til að efla
starfsemi þess á allan hátt, bæta
húsnæði og auka tækjabúnað í
samræmi við kröfur tímans. Þær
hafa verið studdar af sýslu- og
sveitarfélagi og raunar ýmsum
öðrum, en miklu mest hefur
munað um framlag þeirra sjálfra.
Nú er unnið að uppbyggingu
heilsugæzlustöðvar í Stykkis-
hólmi skv. lögum í samvinnu við
þær. Þar er siúkrahús þeirra
meginkjarninn. Óll samvinna við
systurnar í Stykkishólmi hefur
verið mjög góð. Þær hafa sýnt og
sannað, að þær vilja láta gott af
sér leiða og unna Islandi eigi
síður en eigin föðurlandi. Þvi er
bæði ljúft og skylt að færa þeim
þakkir og árnaðaróskir á þessum
tímamótum.
Friðjón Þórðarson.
B.T.I.
B.T.I.
ÚRSLITALEIKUR
í Evrópukeppni félagsliða í
borðtennis
haldin í í íþróttahúsi Kennaraháskólans
21. júní 1975 kl. 20.00
Karlalið:
VASUTAS SC. BUDAPEST
BOO KFUM STOCKHOLM
Kvennalið:
31. EPITÖK SC. BUDAPEST
START PRAG
Alyktanir um jarðrask
og mannvirkjagerð
Sýningunni lýkur ki. 10 önnaO kvoid (sunrtudag)
OPIN FRA KL. 2 — 10 E.H
laugardag — sunnudag.
f