Morgunblaðið - 23.07.1975, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. JULl 1975
11
Nýr efnahagsráð-
herra í Argentínu
Kortið sýnir helstu olíusvæði I Sovétrikjunum og oliuleiðslur sem um landið
liggja Efst til vinstri á myndinni er Voring-sjávarsléttan merkt, en þar er talið
að Rússar bori nú eftir oliu.
Rússar í olíuleit:
Bora eftir ottu milli
Islands og Noregs
Buenos Aires, 22. júlí. Reuter
NÝR efnahagsmálaráöherra
Argentínu sór embættiseið í dag,
sá fjóröi á tíu mánuöum. Ráöherr-
ann dr. Pedro Bonnani, er 69 ára
gamall, lögfræöingur og hefur
einnig hagfræöimenntun. Við-
fangsefni hins nýja ráðherra eru
erfið og vandamálin sem argen-
tínskt efnahagslíf á viö aö etja
risavaxin. Framleiösla hefur
Frekari
átök í
aðsigi 1
Angóla?
Luanda, 22. júlí.
Reuter. NTB.
PORTÚGALSKAR liðssveitir í
Angóla eru reiöubúnar til aö
hindra framrás sveita frelsis-
hreyfingarinnar FNLA ef þær
hyggjast leita suöur á viö I átt til
höfuðborgarinnar, Luanda.
FNLA-menn voru hraktir frá
borginni f bardögum fyrir
sköminu og ræður nú önnur
hreyfing MPLA lögum og lofum f
borginni.
Síðastliðin sex ár hafa vestur-
þýzk yfirvöid greitt sem svarar
um 17 milljarða króna f lausnar-
gjald fyrir 5000 fanga f austur-
þýzkum fangelsum. Fólk þetta
hefur setzt að í Vestur-
Þýzkalandi. Ekki var skýrt frá
þessum greiðslum fyrr en nýlega
til þess að öryggi annarra fanga
yrði ekki hætta búin. Stjórnin í
Bonn tilkynnti um þessi „við-
skipti“ fyrir nokkru og þá var frá
Kaupmannahöfn, 22. júlí
frá fréttaritara Mbl.
Jörgen Harboe.
Sjávarútvegsráðherra Dana, Poul
Dalsager, átti í gær fund með
hollenzkum starfsbróður sínum,
Van der Stee, í Brussel og ræddu
þeir með sér erjur danskra og
hollenzkra fiskiskipa sem orðið
hafa í Norðursjó nýlega
Mál þessi náöu hámarki fyrir
minnkaö i landinu, útflutningur
dregizt saman og ókyrrð ríkir á
vinnumarkaðnum.
Nokkuð virðist hafa dregið úr
stjórnmálaspennunni i landinu,
en viða geisuðu verkföll og mót-
mælaaðgerðir einstakra starfs-
hópa. Vinstrisinnaður hópur fyrr-
verandi Peronista skoraði í dag
á Maríu Peron forseta landsins að
segja af sér og boða til nýrra
forsetakosninga i landinu.
Um 600 FNLA hermenn hafa
komið sér fyrir í gömlu virki rétt
við hafnarinnsiglinguna i Luanda
og er talið að þeim sé ætlað að
vera framrásarsveitunum til að-
stoðar. Áhlaup var gert á virkið
sl. sunnudag en FNLA mönnum
tókst að halda því. Leiðtogar
FNLA-hreyfingarinnar hafa
sakað Portúgalsstjórn um að
styðja við bakjð á MPLA hreyf-
ingunni en henni ráða Marxistar.
FNLA-menn eru hins vegar taldir
vilja byggja upp vestrænt þjóð-
skipulag í landinu.
Á fundi utanríkisráðherra
Afríkuríkja i Kampala i gær kom
fram gagnrýni á afskipti Portú-
gala af málum Angóla og utan-
ríkisráðherra Zaire — en þar hafa
FNLA-menn höfuðbækistöðvar
sinar — sakaði Portúgali um
stuðning við marxistana i Angóla.
Lýsti utanrikisráðherrann þvi
yfir að fundurinn ætti að for-
dæma stefnu Portúgals i þessu
máli.
þvf skýrt að 33 af föngunum
hefðu setið I Hfstfðarfangelsi
fyrir andkommúnfska starfsemi.
Að meðaitali voru greiddar um
3,4 milljónir króna fyrir hvern
fanga sem látinn var laus með
þessum hætti.
Austur-Þjóðverjar hafa á þenn-
an hátt losað sig við „landráða-
menn“ en einnig reynt að koma í
hópinn venjulegum ótindum
glæpamönnum, smáþjófum og
um hálfum mánuði þegar
danskur bátur kvartaði undan þvi
að hollenzkur togari hefði eyði-
lagt veiðarfæri bátsins með ógæti-
Iegri siglingu.
Sett hefur verið upp rannsókn-
arnefnd sem mun kanna þessi
mál gaumgæfilega og er fyrir-
hugað að nefndin starfi áfram og
verði vettvangur fyrir samskipti
Dana og Hollendinga í fiskveiði-
málum.
BREZKA vikuritið Economist
skýrir frá þvf í nýútkonu hefti að
Sovétmenn stundi hafsbotnsrann-
sóknir og olíuleit á hafsvæðum
milli Islands og Noregs, frá svo-
nefndri Voring-sjávarsléttu að
Islandsálum. Áhugi Sovétmanna
á olíuborunum á sjávarbotni
hefur farið stórvaxandi og bora
þeir nú eftir olíu í Svartahafi,
Kaspíahafi og á ofangreindu
svæði. Sagt er að þeir hafi áhuga
öðrum misyndismönnum, með því
að saka þá um að „skaða austur-
þýzka ríkið og vega að öryggi
þess.“
I hópi þeirra sem Vestur-
Þjóðverjar „keyptu" úr fangels-
um austan járntjaldsins var lyfja-
prófessor einn og vildu Austur-
Þjóðverjar í fyrstu fá sem svarar
einum milljarði íslenzkra króna
fyrir framsal hans en féllust loks
á að greitt yrði sem svarar 150
millj. kr. fyrir hann.
Siðasti hópurinn sem frelsaður
var á þennan hátt kom til Vestur-
Þýzkalands í maí sl„ en fleiri eru
væntanlegir með haustinu og allt
í allt mun verða keypt frelsi
handa 8—900 manns á þessu ári.
Sala fanganna er drjúg tekju-
lind fyrir hið gjaldeyrisþurfandi
Austur-Þýzkaland. Ekki eru þó
allir seldir, því Austur-Þjóðverjar
hafa jafnan verið til viðræðu um
verzlun á njósnurum sem greitt
yrði fyrir með öðrum njósnurum
sem komizt hefur upp um. Frétta-
ritari Sunday Times í Bonn telur
líklegt að njósnahöfðinginn
Gunter (jluillaume verði notaður
sem skiptimynt í slíkum viðskipt-
um þegar dómur hefur fallið í
máli hans.
á að kaupa framleiðsluleyfi á oliu-
borunarpöllum eins og notaðir
eru á Vesturlöndum sem síðan
yrðu notaðir til borunar víða um
höf.
Ástæðuna fyrir oliuborunar-
áhuga Sovétmanna segir Eco-
nomist vera þá að innanlands-
eftirspurn i Rússlandi eftir olíu-
vörum muni á næstu árum vaxa
mun hraðar en framleiðsla rúss-
neska oliuiðnaðarins. Sovétmenn
voru á síðasta ári stærstu olíu-
framleiðendur í heimi, en næstir
komu Bandarikjamenn. Fram-
leiddu Sovétrikin 9,1 milljón
tunnur af hráolíu á dag en Banda-
ríkin 8,6 milljón tunnur (7,3
tunnur eru í einu tonni).
Erfitt er að gera sér grein fyrir
oliumagni því sem Rússar eiga
óhagnýtt i jörðu, því allar upp-
lýsingar um þau efni hafa verið
rikisleyndarmál frá árinu 1947.
Víst er þó talið að talsvert muni á
næstu árum draga úr þeirri gífur-
legu framleiðsluaukningu sem
varð í landinu á áratugnum
1960—70. Jafnframt er búizt við
þvi að einkabílaeign muni vaxa
hröðum skrefum og einnig olíu-
frek starfsemi. Þess vegna er
búizt við þvi að Sovétmenn verði
að hefja innflutning oliu í mjög
auknum mæli ef ekki finnast stór-
ar nýjar olíulindir á þeim svæð-
um sem Rússar bora nú á. Kann
þá hagur Rússa að versna all-
nokkuð þvi olía hefur aflað land-
inu mikils erlends gjaldeyris og
vegna olíuútflutningsins var
greiðsluafgangur á viðskiptajöfn-
uði hjá þeim sl. ár.
Rússar hafa fylgt fast eftir for-
dæmi OPEC þjóðanna í verðlagn-
ingu olíuvara. I fyrra fluttu þeir
út 2,3 milljónir tunna á dag og
nutu góðs af hinu háa olíuverði.
Economist segir að líklega muni
þyngjast á þeim brúnin ef þeir
verða brátt sjálfir að greiða þetta
háa verð til að anna eftirspurn-
inni heima fyrir.
Amin vill
ráðast á
Suður-
Afríku og
Ródesíu
Kampala, Uganda, 22. júli.
Reuter.
IDI Amfn forseti Uganda sagði 1
dag að hann væri reiðubúinn til
að vera sjálfur persónulega í far-
arbroddi hernaðarinnrásar
Afrfkumanna inn 1 Suður-Afríku
og Ródesfu. Hann lýsti þvf yfir að
þegar hefðu þúsundir skemmdar-
verkamanna verið þjálfaðir f
Uganda og yrðu þeir sendir til
þessara tveggja landa. Amín
sagði jafnframt í viðtali að hann
viidi gjarnan bæta sambúðina við
Bretland og taka á ný upp stjórn-
málasamband við Bandarfkin, en
sendiráði þeirra í Kampala var
lokað fyrir tveimur árum.
Amín sagðist ekki geta gefið
upp hvenær eða hvernig inprás
yrði gerð í fyrrgreind lönd. „Það
er algjört leyndarmál", sagði
Amin, ,,ég get ekki einu sinni sagt
konu minni það“.
I her Uganda eru 12000 menn
og í flughernum um 600. Landið
hefur engan sjóher. I her Suður-
Afríku eru um 10000 menn og að
auki eru í landinu um 22000 vara-
liðar. I sjóhernum eru 1200 menn
og í flughernum 5000 menn en að
auki 3000 varaliðar.
I viðtalinu sakaði Amín þrjú
Afrikulýðveldi, Tanzaniu,
Zambiu, og Botswana, um að
hjálpa Suður-Afríku og Ródesiu,
en þessi ríki hafa reynt að fara
samningaleiðina til að tryggja
blökkumönnum í þessum löndum
borgararéttindi.
AMlN SKYRTA — Maður i
Kampala í Uganda i skyrtu með
mynd Amíns forseta landsins.
Glæpum fjölgar í USA
Washington, 22. júli Reuter
ALVARLEGUM glæpum í Banda-
ríkjunum fjölgaði um 18% fyrstu
þrjá mánuði þessa árs miðað við
sama tima í fyrra, skv. upplýsing-
um bandarísku alrikislög-
reglunnar. Aukning varð í öllum
flokkum glæpa, þ.m.t. morðum,
nauðgunum, árásum og ránum.
Levi, dómsmálaráðherra Banda-
ríkjanna, kallaði þessar nýút-
komnu tölur „ógnvekjandi" og
sagði þær benda enn frekar á
nauðsyn þess að bæta löggæzluna
og dómskerfið i landinu.
BRANDT í NÝJU HLUTVBKKI
WiIIy Brandt
Reuter.
BRANDT fyrrum kanslari
Þýzkalands virðist hafa tekið að
sér nýtt pólitiskt hlutverk, en
lítið hefur farið fyrir honum
siðan hann sagði af sér kansl-
araembætti þegar upp komst
um Guillaume-njósnahneykslið
fyrir rúmu ári. Brandt virðist
nú orðinn eins konar sendi-
herra án sendiráðs fyrár stjórn
Helmuts Schmidt og hagnýtir
sér vinsældir sínar og sambönd
til áhrifa I alþjóðamálum. Einn
ráðgjafa hans hefur sagt að
markmið hans nú sé að vinna á
bak við tjöldin að bættri sam-
búð austurs og vesturs og hann
telji sig vel geta gert það án
þess að vera í formlegu
embætti á vegum stjórnarinn-
ar.
Brandt sem nú er 62 ára
hefur i vor og sumar ferðazt til
margra höfuðborga vestan hafs
og austan, m.a. til Washington,
Moskvu, Lissabon og Aþenu.
Tekið var á móti honum í
Moskvu eins og þjóðarleiðtoga
enda þótt formlega hafi hann
engin völd lengur. Ekki er með
öllu ljóst hvernig hið nýja hlut-
verk Brands mun verða en talið
er að Schmidt kanslari vilji
gjarnan notfæra sér vinsældir
og áhrif Brandts þegar færa
þarf öðrum þjóðum sérstök boð.
Afskipti Brandts af utanríkis-
málum njóta lítilla vinsælda i
þýzka utanríkisráðuneytinu og
er sagt að Hans-Dietrich
Genscher sé afbrýðisamur út i
fyrirrennara sinn og telji að
utanfarir Brandts skyggi á
ferðalög sín. Þessi afskipti
Brandts af utanríkismálum
hafa haft slæm áhrif á stjórnar-
samstarfið milli jafnaðarmanna
og frjálsra demókrata, en milli
stjórnarflokkanna hefur verið
ágreiningur um ýmis mál. En
hvað sem þvi liður er Ijóst að
Brandt hefur aðstöðu til að
hafa áhrif á þróun alþjóðamála
og Schmidt kanslari hefur
fullan hug á að hagnýta sér
reynslu hans. Brandt er sem
fyrr formaður þýzka Jafnaðar-
mannaflokksins en Schmidt
varaformaður og nýtur. Brandt
enn mikils trausts og virðingar
innan flokksins þrátt fyrir
hneykslið sem upp komst um i
fyrra.
Austur-Þjóðverjar selja fanga sína
Góð gjaldeyristekjulind fyrir ríkið
Yfingar með dönskum
og hollenzkum skipum