Morgunblaðið - 23.07.1975, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. JULl 1975
Sigurhans E. Vignir
— Minningarorð
Þórdís Sveinsdóttir
frá Eskiholti - Minning
í dag verdur kvaddur hinztu
kveðju Sigurhans E. Vignir ljós-
myndari, en hann lézt að
elliheimilinu Grund 16. þ.m.
Vignir, eins og hann var ávallt
kallaður, fæddist að Hróðnýjar-
stöðum í Laxárdal í Dalasýslu 12.
maf 1894, sonur Einars Þorkels-
sonar bónda þar og konu hans
Ingiríðar Hansdóttur. Hann ólst
upp í foreldrahúsum í stórum
systkinahópi við venjulega sveita-
vinnu, en það kom brátt í ljós að
hugur hans hneigöist ekki að
búskap, listaeðli blundaöi í
drengnum, eins og reyndar fleir-
um þeim systkinum, og heimtaöi
það útrás. Hann hélt ungur til
Reykjavíkur og komst í teikninám
hjá Ríkharði Jónssyni mynd-
skera, einnig aflaði hann sér
þekkingar í litameðferð. Hugur
hans mun hafa stefnt til
listmálaranáms. Eina málverka-
sýningu hélt hann í félagi við Olaf
Túbals á þessum árum. Honum
hefur þó ekki litizt á að gera
listmálun að æfistarfi sínu, enda
ærið erfitt nú.til dags, hvað þá á
öðrum áratug aldarinnar. Hann
sneri sér því að Ijósmyndaiöninni
og lærði það fag hjá þeim félögun-
um Jóni J. Dalmann og Olafi
Oddssyni, sem þá ráku Ijósmynda-
stofu saman hérna í Reykjavík.
Að Ioknu námi hóf hann starf
sem ljósmyndari heima á
Hróðnýjarstöðum og þar hófst
hans eiginlega æfistarf. Nokkru
síðar fluttist hann ásamt unnustu
sinni Önnu Þorgrímsdóttur til
Stykkishólms og þar voru þau gef-
in saman í hjónaband 18. nóv.
1922. Þar vann Vignir að iðn sinni
i nokkur ár og einnig starfaði
hann þar sem listmálari öðrum
þræði og eru þar og víöar enn til
málverk eftir hann frá þeim tíma.
I Stykkishólmi var á þessum
árum mikið og fjörugt félags- og
leiklistarlíf, sem þau ungu hjónin
tóku virkan þátt í og léku bæði í
sjónleikjum sem settir voru upp.
Ég held að Stykkishólmsárin hafi
verið þeim mjög kær og þar
skapaðist vinátta við fólk, sem
entist alla ævi.
Arið 1925 fluttist Vignir ásamt
konu sinni og ungri dóttur til
Reykjavíkur og hér hefur hann
starfað síðan sem ljósmyndari þar
til fyrir nokkrum árum að aldur-
inn sagði tii sín og heilsan fór að
gefa sig. Skömmu eftir komuna til
Reykjavikur rak hann ljósmynda-
stofu í nokkur ár i félagi við
Óskar Gíslason, sem síðar varð
þekktur fyrir brautryðjandastörf
á kvikmyndasviðinu. Kreppuárin
voru Vigni erfið eins og flestum
öðrum. Einn var þó sá staður á
landinu, þar sem von var um eitt-
hvert líf, það var Siglufjörður,
þangaö fluttu þau hjónin sig á
sumrin á þessum erfiðu árum,
hún i síldarvinnu og hann setti
upp ljósmyndastofu. Oftast bjarg-
aði þetta fjárhagnum, en fyrir
kom að einnig það brást.
Vignir var mjög fjölhæfur ijös-
myndari og ég held ekkert hafi
verið þaö til innan fagsins, sem
hann ekki gat leyst. Fyrir utan
venjulegar mannamyndatökur og
annað slikt var honum landslagið
mjög hugstætt og átti hann mjög
fjölbreytt og fagurt landslags-
myndasafn. Þær myndir prýða
mörg heimili landsins og munu
gera um mörg ókomin ár. Ef til
vili hefur Vigni þó orðið hugstæð-
ast að starfa við leikhúsmynda-
tökur, en við það starfaði hann
yfir 20 ár, fyrst hjá Leikfélagi
Reykjavíkur frá 1942 til 1950 og
síðan fastur ljósmyndari við Þjóð-
leikhúsið frá stofnun þess 1950 og
næstu 15 árin. Andrúmsloftið inn-
an leikhússins átti vel við hann.
Þar naut hann sín sem listamaður
og í félagi við listamenn.
í einkalifi sínu var Vignir ham-
ingjusamur maður. Hann lifði í
löngu farsælu hjónabandi með
þeirri konu, sem hann ungur
felldi hug til. Þau hjónin eignuð-
ust tvö börn, Ragnar, giftan Haf-
disi Guðlaugsdóttur Vigni og íris,
gifta Guðmundi Hannessyni.
Barna- og barnabörn þeirra eru
sjö talsins. Ragnar sonur hans fet-
aði í spor föður síns, því eini
neminn, sem Vignir kenndi um
ævina, var einmitt sonur hans,
þótt hann færi inn á önnur svið,
þ.e.a.s. rannsöknarlögreglustörf.
Vignir var einstaklega dagfars-
prúður maður, sem sjaldan skipti
skapi. Hann gaf sér tíma til að
ígrunda hlutina og flanaði ekki að
neinu. Hann var traustur maður
og áreiðanlegur, bæði í einkalífi
- sínu og starfi. Þannig reyndist
hann mér sem tengdafaðir og
þannig veit ég að hann hefur
einnig reynzt öðrum.
Eins og áður sagði ólst Vignir
upp í stórum systkinahópi.
Þau voru níu systkinin og hann
var fjórði í röðinni. Látin eru nú
auk hans þau Þorkell, Herdís og
Kristján, Á lifi eru systurnar Sal-
óme, Sigríður, Guðrún og Hróðný
og bróðir hans Helgi, öll búsett
hér í borginni.
Vignir missti konu sína, Önnu,
fyrir rúmu hálfu ári siðan. Heilsu
hans var þá tekið að hnigna, en
við fráfail hennar var eins og
skorið væri á hans eigin lifsþráð
og veit ég, að sú hvíld, sem hann
nú hefur fengið hefur verið hon-
um kærkomin.
Við öll, sem næst Vigni stóðum,
þökkum honum trausta og ástrika
samfylgd I gegnum lífið.
Guðm. Hannesson.
Hinn 15. þ.m. andaðist hér í
Grensásdeild Borgarspltalans
Þórdís Sveinsdóttir frá Eskiholti I
hárri elli, eftir langa sjúkdóms-
legu. Með henni féll ein af þeim
traustu stoðum íslenzkrar menn-
ingar, sem áttu grundvöll sinn i
mannlífi ofanverðrar síðustu ald-
ar og þeim menningararfi, sem
hélzt óraskaður fram á tíma fyrri
heimsstyrjaldar á öðrum áratug
þessarar aldar.
Þórdis var komin af bernsku-
skeiði og fram á þroskaár þegar
þessi öld rann upp. Hún fæddist
hinn 24. júní 1884, að Háafelli í
Miðdölum, og var þvi 91 árs, þeg-
ar hún lézt. Foreldrar hennar
voru hjónin Sveinn Finnsson og
Helga Eysteinsdóttir, sem þar
bjuggu, og var hún élzt ellefu
barna þeirra. Tveir bræður henn-
ar eru látnir fyrir allmörgum ár-
um, Eysteinn, sem dó ungur að
árum, og Benedikt, sem um skeið
var kaupfélagsstjóri í Borgarnesi,
en átta þeirra systkina eru enn á
lifi, flest háöldruð, og er kunnast-
ur þeirra Ásmundur myndlistar-
maður, en öll eru þau hið gervi-
legasta fólk og mörgum listum
búin.
Þórdis fluttist kornung með for-
eldrum sinum að Kvertnabrekku
og þaðan nokkrum árum síðar að
Kolstöðum í sömu sveit, næsta bæ
við Háafell, og við þann bæ eru
systkinin löngum kennd, enda
flest þar fædd og öll upp alin. En
árið 1925 fluttust foreldrar henn-
ar ásamt þeim systkinanna, sem
ekki voru horfin til starfa annars
staðar, að Eskiholti í Borgar-
hreppi í Mýrasýslu, þar sem tveir
bræðranna, Finnur og Bjarni,
reistu bú, og voru foreldrarnir I
þeirra skjóli þar unz þau önduð-
ust. Var Þórdís þar og heimilis-
föst um allmörg ár, og við þann
bæ tengd í hugum Borgfirðinga,
sem hennar minnast. En um 1943
fluttist hún til Reykjavíkur, og
átti síðan Iengst heimili með
Önnu systur sinni. Var jafnan sér-
lega kært með þeim systrum, og
sýndi Anna Þórdísi sérstaklega
mikla nærgætni og fórnarlund,
þegar spor hennar tóku að þyngj-
ast. Síðasta árið dvaldist hún þó á
sjúkrahúsinu, þar sem hún andað-
ist, eins og að framan greinir, og
naut þar hinnar alúðlegustu
hjúkrunar og viðmóts i hverju
tilviki, og fyrir það skulu nú flutt-
ar kærar þakkir vandamanna
hennar.
Þórdís hafði lært fatasaum og
lagði sérstaklega stund á þá iðn.
Þótti hún aufúsugestur til
þeirra starfa víða um sveit sína,
hagvirk og mikilvirk, og sérstak-
iega listræn í öllum sínum verk-
um. Og ekki mun þá hafa verið
reiknað hátt verkakaup né taldir
nákvæmlega vinnutimar, hvað þá
eftirvinna eða næturvinna, held
ur hafði hún fremur orð á því, að
venjan væri að sitja við vinnu
sina, frá því komið væri á fætur
þangað til lagzt væri til svefns.
Hun var einnig eftirsótt til
saumastarfa eftir að hún kom
hingað til Reykjavikur, og langt
fram á elliár. En á siðustu áratug-
unum lagði hún í auknum mæli
stund á listsaum, og eru nær ótelj-
andi þau listaverk, sem eftir hana
liggja á þvi sviði. Er nær ótrúlegt,
hverju hún afkastaði í sinni háu
elli, og smekkur og handbragð lét
ekki á sjá, þótt árin færðust yfir.
Lengstum var hún líka hraust til
heilsu, unz kraftarnir þrutu allra
siðustu árin, er hún var að komast
á tíunda tug æviára sinna.
Þórdís var kona alúðleg I öllu
viðmóti, virðuleg og litillát i senn,
traust í öllu svo af bar og trygg-
lynd við alla ættingja sína og
vini. Hennar er minnzt með sökn-
uði, þakklæti og virðingu af öll-
um, sem til hennar þekktu og
nutu verka hennar og vináttu.
Gefi henni nú Guð raun Iofi betri.
Björn Magnússon.
t t Móðir okkar, *
Frænka mln, MARGRÉT EYJÓLFSDÓTTIR
HILDUR Á. EGGERTSSON frá Geirastöðum,
andaðist 1 5. júní s I á elliheimilinu Höfn í Vancouver Canada
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni fimmtudaginn 24 þ.m. kl. 1 3.30
Jón Magnússon,
Sigurveig Guttormsdóttir. Björgvin Magnússon,
Eyþór Magnússon.
t Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og útför t Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og útför
móður okkar, tengdamóður og ömmu. móður okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
MARÍU ÓLAFSDÓTTUR RÓSU EINARSDÓTTUR.
frá Bakka, Skagaströnd. frá isafirði, Framnesvegi 1.
Sérstakar þakkir til Guðjóns Lárussonar læknis og hjúkrunarfólks á - Elfn Skarphóðinsdóttir, Rögnvaldur Þórðarson,
Landakotsspítala fyrir góða hjúkrun og umönnun 1 veikindum hennar. Ásdls Skarphéðinsdóttir, Aðalbjörn Sigurlaugsson,
Böm, tengdabörn og barnabörn. barnabörn og barnabarnabarn.
t Þökkum auðsýnda samúð og vínarhug við andlát og jarðarför móður t Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og jarðarför móður
okkar og systur minnar,
BORGHILDAR ODDSDÓTTUR HANNESfNU SIGRÍÐAR HANNESDÓTTUR, Tryggvagötu 8, Selfossi.
Þóra Þórðardóttir. Fyrir hönd vandamanna.
Guðmunda Ágústsdóttir, Guðmundur R. Oddsson. Sigurður Óskar Sigurðsson.
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM
I mörg ár hef ég reynt að vera kristinn. Nítján ára gamall
sonur okkar var kallaður fyrir ári til þess að gegna þjónustu i
fjarlægu landi. Fyrir fjórum vikum kom hann aftur heim —
liðið lík. Hann hafði farizt í styrjaldarátökum. Við erum á
barmi örvæntingar. Hvernig gat Guð gert okkur þetta? Ég
veit um fólk, sem hefur aldrei reynt að þjóna Guði, en sonum
þess var hlíft. Við höfum eiginlega misst alla trú á Guði og á
söfnuðinum. Höfum við rangt fyrir okkur?
Mér barst annað bréf um leið og ég fékk bréfið frá
yður. Þar segir m.a.: „Við misstum son okkar þarna á
þakkargjörðardeginum. Dauði sonar okkar hefur
dregið okkur nær Guði en nokkuð annað. Það var
eins háttað um okkur og marga aðra, að við vorum
orðin dauf í trúnni og hirðulaus. Áhugi okkar beind-
ist mest að efnislegum gæðum. Eftir lát sonar okkar
er eiginmaður minn orðinn hjálpsamur og nærgæt-
inn við aðra. Hann biðst fyrir og les Biblíuna.
Heimili okkar er orðið eins og það hefur alltaf átt að
vera. Við eigum vissu þess, að sonur okkar sé hjá
Drottni, og okkur langar til að lifa þannig, að við
fáum að sameinast honum á heimilinu á himnum. Nú
vitum við, hvað orðin í Rómverjabréfinu 8,28 þýða:
„Þeim, sem Guð elska, samverkar allt til góðs“.“
Við ráðum ekki við, hvað okkur ber að höndum. En
við getum ráðið því, hvað gerist innra með okkur.
Þessum hjónum fór svo, að hörmungarnar urðu til
þess, að þau leituðu nánara samfélags við Guð. Ég
bið þess, að þér ásakið Guð ekki heldur fyrir þá sorg,
sem þér hafið orðið fyrir, heldur verði sorgin upphaf
þess, að þér verðið enn meira að notum en áður í
hendi Guðs og að gleði yðar í honum aukist.