Morgunblaðið - 07.08.1975, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. ÁGUST 1975
27
Forsætisnefnd Norfturlandaráfls:
Þingað á Húsavík um fjár
festingarbanka Norðurlanda
FORSÆTISNEFND Norður-
landaráðs kemur saman til
fundar á Húsavfk dagana 8. — 9.
ágúst n.k. Er þetta í fyrsta sinn
sem forsætisnefndin kemur sam-
an hér á landi utan Reykjavíkur.
Forsætisnefndin mun á fundum
sínum á Húsavfk taka endanlega
afstöðu til þess, hvort boðað skuli
til aukafundar Norðurlandaráðs í
nóvember vegna væntanlegrar
stofnunar fjárfestingarbanka
Norðurlanda. Þá mun forsætis-
nefndin ræða samstarf aðila
vinnumarkaðarins við Norður-
landaráð og norrænu ráðherra-
nefndina. Þá er á dagskrá fundar-
ins tillaga forseta ráðsins um
frumkvæði þess til að auka sam-
skipti kjósenda og stjórnmála-
manna í lýðræðisþjóðfélagi.
Á Iaugardag munu fundarmenn
ferðast um Norðurland.
Forseti Norðurlandaráðs er
Ragnhildur Helgadóttir, en aðrir f
forsætisnefndinni eru Knud
Enggaard, Danmörku, V. J.
Sukselainen, Finnlandi, Odvar
Nordli, Noregi, og Johannes
Antonsson, Svíþjóð.
Auk forsætisnefndarinnar
sækir talsverður hópur embættis-
manna fundinn á Húsavík, m.a.
Helge Seip framkvæmdarstjóri
Norðurlandaráðs, Harry Gran-
berg upplýsingarstjóri ráðsins, og
Friðjón Sigurðsson fram-
kvæmdarstjóri Islandsdeildar
ráðsins. (Frá tslandsdeild
Norðurlandaráðs).
Bóndinn sem lézt
BÓNDINN sem lézt s.l. föstudag f
dráttarvélarslysi í Axarfirði hét
Kristján Guðmundsson, Núpi
Axarfirði. Hann var 42 ára,
ókvæntur, en bjó með móður
sinni og systur.
— Vísir
Framhald af bls. 2
skýrslu stjórnarinnar: „Jónas
Kristjánsson hefur gefið til kynna
að hann hygðist hætta störfum við
blaðið að eigin ósk. Stjórnin
ákvað því að ráða annan ritstjóra
og mun hann hefja störf einhvern
næstu daga. Er það Þorsteinn
Pálsson lögfræðingur sem hefur
verið ráðinn í stað Jónasar".
Þessa yfirlýsingu hafði Jónas
Kristjánsson lesið yfir og sam-
þykkt fyrir fundinn og endanleg
staðfesting á brottför hans af
blaðinu kom fram með ráðningu
Þorsteins Pálssonar. Fram-
kvæmdarstjóri blaðsins, Sveinn
R. Eyjólfsson, gekk frá ráðningu
nýja ritsjórans. Varðandi marg-
umtalaða áskorun aðalfundarins
um að Jónas endurskoðaði
ákvörðun sína um að hætta störf-
um hjá Vísi vil ég segja þetta. —
Fyrir þá sem gengið höfðu frá
samningum við Jónas vegna þessa
máls, þar sem málið var til lykta
leitt, þá hljómaði tillaga Alberts
Guðmundssonar eins og góðlát-
legt grín og var látin afskiptalaus
af meirihluta með hjásetu við
atkvæðagreiðslu.—“ s
„Þá er rétt að geta þess“, hélt
Ingimundur áfram „að í skeyti
Jónasar til Reykjaprents telur
hann að það sé skerðing á mann-
réttindum að hann skuldbindi sig
til að nota ekki fé það sem hann
fengi greitt fyrir hlutabréf sín í
Vísi til að stofna til samkeppni
við Vísi næstu 5 árin með útgáfu
dagblaðs, en fyrir lá samningur
þar sem aðrir hluthafar skuld-
bundu sig til að kaupa öll hluta-
bréf Jónasar og fjögurra annarra
aðila fyrir 21 millj. kr. Þetta tel
ég ekki skerðingu á mannréttind-
um, hins vegar svo eðlilegt sið-
gæði að óþarft ætti að vera að
ræða það.“'
Þá hafði Morgunblaðið
samband við Þorstein Pálsson rit-
stjóra Vísis. Hann hafði eftir-
farandi um málið að segja:
„Þetta eru átök milli hluthafa í
útgáfufélagi VIsis og þau eru mér
með öllu óviðkomandi. Ég lít þau
hins vegar mjög alvarlegum
augum.“
Sovét vill
einangra
Bandaríkin
THE LONDON Times hefur skýrt
frá því að Sovétríkin hafi leynileg
áform um að einangra Bandarfkin
frá Evrópu og þróunarlöndunum
og auka sfðan á vopnakapp-
hlaupið. I grein, sem blaðið birti,
skýrir Chalfont lávarður, fyrrver-
andi ráðherra, frá innihaldi leyni-
skjala Varsjárbandalagsins, sem
hann segir hafa verið smyglað út
úr Tékkóslóvakíu af Jean Sejna
hershöfðingja árið 1968.
Chalfont lávarður segir skjölin
bera titilinn „Langtíma hernaðar-
áætlun næstu 10 til 15 ára og
áranna þar á eftir“. Er stefnu
Sovétrfkjanna þar skipt í fjóra
þætti.
I fyrsta þætti frá 1956 til 1959,
sannfærðu Sovétrfkin Vesturlönd
um að þau hefðu látið af
hernaðarstefnu sinni og sæktust
nú eftir efnahagssamvinnu.
Annar þáttur miðaði af því
koma á sundrungu og félagslegu
umróti fyrir vestan með þvf að ýta
undir þjóðerniskennd i Frakk-
landi og Þýzkalandi og hvetja
verkalýðsfélög og stúdentasamtök
til að koma á óeirðum.
I þriðja þætti er stefnt að því að
brjóta Vesturlönd niður siðferði-
lega og nær frá 1972 til 1985. Er
stefnt að því að Sovétrfkin nái
sem bestum samningum um efna-
hags- og tæknimál við Banda-
ríkin, en um leið að fá Vesturlönd
til að draga úr vörnum sfnum.
I sfðasta þættinum, sem ber
yfirskriftina „Lýðræðislegur
heimsfriður", eru Bandaríkin
einangruð frá Evrópu og
þróunarlöndunum og mjög við-
kvæm fyrir efnahagslegum að-
gerðum. Þá mun Varsjárbanda-
lagið auka á vígbúnaðarkapþ-
hlaupið.
— Agreiningur
Framhald af bls. 2
máli frá okkar hendi, við munum
ekki láta við þetta sitja, maður
getur ekki látið traðka alveg á sér.
Flugleiðir vilja nú semja við
okkur vegna væntanlegs leigu-
flugs, en við treystum okkur ekki
til að skrifa undir neitt á meðan
ekki er búið að ná samkomulagi
varðandi atriði í þessum samningi
sem við vinnum nú eftir. Við
teljum þetta f einu orði svik.“
Ólafur Hannibalsson skrifstofu-
sltjóri ASl sagði í samtali við Mbl.
að Björn Jónsson forseti ASl og
fleiri ASl-menn hefðu haldið
fund vegna þessa máls, en Ólafur
sagði það skoðun ASÍ að þessar
5300 kr. og 2100 kr. væru verð-
lagsbætur. „Við teljum þetta
verðlagsbætur", sagði Ólafur,
„fastar verðlagsbætur f stað vfsi-
tölunnar".
Már Gunnarsson starfsmanna-
stjóri Flugléiða kvað það túlkun
Vinnuveitendasambands Islands
og Flugleiða að þessar 5300 kr. og
2100 kr. væru ekki verðlags-
bætur, heldur bein kauphækkun,
en hins vegar sagði hann að þar
sem þessi ágreiningur væri
kominn upp væri eðlilegast að
málið færi fyrir Félagsdóm.
— íþróttir
Framhald af bls. 26
SPJÓTKAST:
óskar Jakobsson, ÍR 71,34
Snorri Jóelsson, IR 63 28
Elfas Sveinsson, tR 61,78
Stefán Hallgrfmsson, KR 55,74
Þráinn Hafsteinsson, HSK 54,02
4x100 METRA BOÐHLAUP:
Sveit IR 45,0
Sveit UBK 45,2
Sveit KR 45,3
KONUR:
200 METRA HLAUP:
Erna Guðmundsdóttir, KR 25,7
Ingunn Einarsdóttir, IR 26,4
Asta B. Gunnlaugsdóttir, tR 26,7
Margrét Grétarsdóttir, A 26,8
Sigrún Sveinsdóttir, A 27,5
800 METRA HLAUP:
Lilja Guómundsdóttir, tR 2:15,5
Ragnhildur Pálsdóttir, Stjörn. 2:20,1
Svandfs Sigurðardóttir, KR 2:32,4
Anna Haraldsdóttír, FH 2:39,5
Sólveig Pálsdóttir, Stjörn. 2:40,6
100 METRA GRINDAHLAUP:
Erna Guómundsdóttir, KR 16,8
HASTÖKK:
Þórdfs Gfsladóttir, IR 1,64
Marfa Guðnadóttir, HSH 1,58
Hrafnhildur Valbjömsdóttir, A 1,50
Björk Eirfksdóttir, tR 1,50
Marfa Guójhonsen, ÍR 1,50
SPJOTKAST:
Arndfs Björnsdóttir, UBK 33,76
Marfa Guðnadóttir, HSH 33,10
Svanbjörg Pálsdóttir, tR 31,56
Björk Eirfksdóttir, tR 30,32
Katrfn Atladóttir, KR 19,76
KtlLUVARP:
Kalrfn B. Vilhjálmsdóttir. HSK 10,43
Halldóra Ingólfsdóttir, UStl 10,23
Lára Sveinsdóttir, A 9,45
Katrfn Atladóttir, KR 8,15
4x100 METRA BOÐHLAUP:
Sveit tR 50,6
Sveit Armanns 50,8
Sveit KR 55,6
— 60 tunnur
Framhald af bls. 28
veiða og nokkrir eigendur báta á
Snæfellsnesi munu nú vera að
reyna að ná sér í reknet víðsvegar
um landið, en netin eru orðin
sjaldgæf hér á landi en þau er
frekar dýr í innkaupi. Hinsvegar,
ef reknetaveiðarnar gefast vel að
þessu sinni, má búast við að menn
flytji inn net í nokkrum mæli.
— Bretar
Framhald af bls. 1
hörku og ákveðni og hún
getur“ til að fá íslendinga
til að viðurkenna rétt
Breta til að fá að veiða á
íslandsmiðum, sagði
Hattersley.
Ráðherrann sagði að
Bretar hefðu engin áform
um að færa eigin fiskveiði-
lögsögu í 200 mílur, þó að
einn þingmaður, skozki
þjóðernissinninn Douglas
Henderson, hefði hvatt til
þess að erlendum skipum
yrði bannað að veiða síld
við vesturströnd Bret-
lands.
— Orð Guðs
Framhald af bls. 3
ferðalag að því loknu, en hvert,
var hún ekki búin að ákveða. Hún
sagði að afstaða ungs fólks til
trúamála í Danmörku væri mjög
misjöfn. Margir hefðu spurt hvað
hún væri að vilja með því að fara
til íslands til að taka þátt f viku-
löngu kristilegu stúdentamóti.
Inger Svensson frá Svíþjóð
hefur tvisvar áður verið á slfkum-
mótum. Fyrst var hún á móti í
Noregi og i fyrra í Finnlandi. Hún
sagði, að bæði þessi mót hefðu
verið mjög skemmtileg og ekki
hefði það skemmt fyrir hversu
fólk hefði verið samtaka um að
gera mótin lffleg.
I gærkvöldi var kvöldsamkoma
og var ræðumaður á henni
Torsten Josephsson stúdenta-
prestur frá Svíþjóð og bar
samkoman yfirskriftina „Guð
talar".
— Angóla
Framhald af bls. 1
þotu, sem Zambfustjórn hefur
lánað honum hefur fram til þessa
haldið sig fjarri bardagasvæðum.
Fregnir bárust um bardaga I Silva
Porto í gær.
. Mikill straumur flóttamanna er
frá Angóla til Zaire og um 20
þúsund manns hafa leitað hælis f
næst stærstu borg landsins, Nova
Lisaboa. Samkvæmt upplýsingum
portúgalskra embættismanna
verður mikill fjöldi hvítra manna
fluttur frá Angóla til Portúgal
næstu daga og hefur Giscard
d’Estaing forseti Frakklands
heitið aðstoð Frakka við flutning-
ana.
— Forsetinn
Framhald af bls. 3
við komum fyrst í höfuðborg
Kanada, Ottawa, og vorum þar
gestir landsstjórans. Ég held að
okkur muni seint úr minni líða
sá viðurgjörningur og vinsemd
sem við hittum þar fyrir. Ég
átti að sjálfsögðu ekki von á
öðru en góðu, en það var allt
saman ákaflega skemmtilegt og
mjög athyglisvert hvað t.d.
landsstjórinn og margir aðrir,
sem við töluðum við, vissu
mikið um Island og íslendinga,
eða öllu heldur Iff íslenzkra
landnema hér, og hve góðum
orðum landsstjórinn fór um
þetta þjóðarbrot. Við vitum að
Islendingar í Vesturheimi hafa
staðið fyrir sfnu og ég held að
það komi greinilega fram hjá
annarra þjöða mönnum, sem
búa með fólki af íslenzku
ætterni. Sú saga, sem byrjaði
með miklum erfiðleikum og
kom ekki til af góðu, hún hefur
endað f sigri. Það þykir mér
einsýnt að segja megi nú.“
— Yfirlýsing
Framhald af bls. 13
stefnunnar og verði að líta á
það f því samhengi. Fallizt sé
formlega á skiptingu Evrópu
með undirskrift yfirlýsingar-
innar, en sú skipting hafi hvort
eð var verið orðin óbreytanleg
frá og með þeirri stundu þegar
Sovétríkin eignuðust kjarn-
orkuvopn. Þvf hafi verið ráð-
legt að fallast formlega á þessa
skiptingu en reyna í staðinn að
freista þess að fá Sovétríkin til
að slaka til á öðrum sviðum I
samskiptum við Evrópulönd.
Blaðið segir að Helsinki-
yfirlýsingin komi f beinu fram-
haldi af austurstefnu Willy
Brandts. Með undirskrift
hennar falli Brezhnev a.m.k. í
orði frá þeirri stefnu sem hann
sjálfur sé kenndur við og var
notuð til að réttlæta innrásina i
Tékkóslóvakíu. Enginn geti þó
um það sagt hvort Sovétmenn
hyggist standa við orð sfn og
ekkert sé til tryggingar því að
þeir ráðist á ný inn f eitthvert
ríkja Austur-Evrópu. En, segir
blaðið, slfk trygging var heldur
ekki fyrir hendi áður en yfirlýs-
ingin í Helsinki var undirrituð.
Tvennt gott geti þó af undirrit-
uninni f Helsinki leitt. I fyrsta
lagi muni almenningsálit í
heiminum verða mun sterkara
en áður gegn yfirgangi Sovét-
rfkjanna í álfunni og því muni
þau fara hægar í sakirnar í
þeim efnum. I öðru lagi geti
Helsinki-samkomulagið flýtt
fyrir árangri í Vfnarviðræð-
unum um samdrátt herafla,
sem muni þegar til Iengdar
lætur verða forsenda þess að
takast megi að koma á auknu
frjálsræði í löndum Austur-
Evrópu, og jafnframt gefa
stjórnum landa i austri og
vestri aukið svigrúm til að fást
við efnahagsleg vandamál.
Lítil fórn í þágu
annarra markmiða
Brezka vikuritið Economist
fjallar i nýlegu hefti um þessi
mál og ræðir m.a. um hlut
sovézka Nóbelskáldsins
Solzhenitsyns. Segir blaðið að
viðvaranir skáldsins hafi komið
á versta tíma fyrir stjórn Fords,
sem hafi átt nógu erfitt heima
fyrir með að sannfæra hægri
sinnaða stjórnmálamenn og
gamla dáta kalda stríðsins um
að I Helsinki væru Sovétrfkjun-
um ekki færðar gjafir á silfur-
bakka. Afstaða Fords hafi verið
sú að með Helsinki-
yfirlýsingunni væri aðeins
stigið eitt lítið en nauðsynlegt
skref í átt að frekari sáttum f
sambúð stórveldanna og Sovét-
ríkjunum færð minni háttar
fórn til að ná markmiðum á
öðrum vettvangi.
Economist segir að hegðan
Fords og Kissingers f sambandi
við komu Solzhenitsyns til
Washington hafi verið mikil
mistök og til lítils sóma fyrir
utanrfkisstefnu Bandaríkj-
anna.
— Afmæli
Björn
Framhald af bls. 8
skilið eftir sig minnstu beiskju í
hugskoti Björns, eins og stundum
vill þó verða um þá sem höfðu alla
andlega burði til þess að njóta
hennar, en var meinað sökum
ýmislegra atvika sem lögðu hindr-
un f götu. Ég hygg að Björn uni
hag sínum eftir atvikum vel. Þótt
hann beri nafn Björns Þorkels-
sonar á Sveinsstöðum, eins hinna
riku Svaðastaðamanna, þá hefur
hann að vísu aldrei orðið rfkur af
auðæfum þessa heims, en reynst
sveit sinn þarfur þegn og héraði
sínu öllu góður liðsmaður um
varðveizlu sagnafróðleiks. Ég
hygg ennfremur að hann hafi
notið margra unaðsstunda i líf-
inu, enda þótt gjafari allra góðra
hluta hafi hvorki fært honum
konu né barnahjörð. Ég trúi að
þeir sitji í fullum sáttum fyrir það
Björn og hann, því sá Drottinn
sem Björn hefur myndað sér
skoðun um og er að mestu leyti
ofar mfnum skilningi — því hann
er lútersk-indverskur — sá Drott-
inn gerir ekkert f merkingarleysu
né heldur kindarlega eins og
stendur í vísunni.
Að lokum er við hæfi að þakka
Birni Egilssyni góða vináttu og
marga sögn og vfsu sem ég hef
tekið upp eftir honum á glöðum
samfundum jafnt norðan fjalla
sem sunnan. Ég flyt honum ham-
ingjuóskir mínar og minna á
þessum degi og óska honum
langrar heiðurselli.
Hannes Pétursson
— Minning
Valdimar
F’ramhald af bls. 19
fengi fyrir vel unnin störf hjá
Reykjavíkurhöfn þegar hann
hætti þar fyrir aldurs sakir og
veikinda.
Gifturíkasta hamingja á leið
Axels var ástrfk eiginkona hans
Stefanía Stefánsdóttir, fædd '9.
nóv. 1903, dáin 1. júní 1970, og
hámark lifshamingju þeirra gott
og fagurt barnalán; Ingibjörg gift
Árna Byron Jóhannssyni, starfs-
manni hjá Flugfélagi íslands,
Gunnar píanóleikari og tónlistar-
kennari, giftur Hjördfsi Þorgeirs-
dóttur, Unnur gift Hirti Hjartar-
syni prentara og framkvæmda-
stjóra, Axel Stefán skipstjóri,
giftur Marfu Jónsdóttur.
Þessi elskulegu mannkosta
hjón bundust ævarandi tryggða-
böndum, sem nánast er hægt að
komast því að karl og kona geti
verið ein persóna svo ekki verður
öðru þeirra f mörgu minnst svo
hins verði ekki einnig að góðu
getið. Margir sjúkir og sorgmædd-
ir sóttu til þeirra styrk og áttu
með þeim ánægjulegar stundir.
Það var eins og þau gætu ævin-
lega huggað. Óteljandi glaðar
sameiningarstundir áttum við
nánustu ættingjar og vinir á
heimili þeirra og ævinlega á erfið-
leika- og sorgarstundum þvf þau
höfðu sameiginlega alla þá bestu
kosti til að létta fólki lund og
vekja mönnum traust á bjartari
vonir í hretviðrum lifsins.
Svo vottum við nánustu vinum
þeirra okkar dýpstu samúð og get-
um ekki óskað börnum þeirra og
barnabörnum betra hlutskiptis en
að þau megi erfa frá kynslóð til
kynslóðar bestu eiginleika sinna
góðu foreldra.
Karl Stefánsson.