Morgunblaðið - 16.06.1976, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. JUNl 1976
Hallbjörg
heim með
sýningu
HALLBJÓRG Bjarnadóttir söng-
kona og listmálari og oiginmaður
hennar, Fischer, munu opna sýn-
ingu á 66 málverkum í Casa Nova
í Menntaskölanum i Reykjavík í
byrjun vikunnar og mun sýningin
standa út mánuðinn.
Hallbjörg býr í New York, en
hún byrjaði að mála þegar hún
missti röddina á sínum tíma, en
hana fékk hún aftur og því sinnir
hún nú þessum tveimur listþátt-
um jöfnum höndum.
— Höfumveitt 3/4
Framhald af bls. 32
fyrstu mánuðum ársins að veiða
75,8% af þorskafla sinum og eiga
þá 24,2% eftir.
Samkvæmt uppiýsingum Fiski-
félags Islands var afli þorsks, sem
Íslendingar veiddu hér árið 1974
238.897 tonn. Á fyrstu 5
mánuðum ársins 1974 veiddum
við 149.694 tonn eða 62,7% af
öllum ársafla okkar. Höfum við
því þegar á þessu ári, ef hlutfall-
ið, sem frá er gengið í upphafi,
er rétt, veitt 13,1 prósentustigum
meira í ár en 1974 á fyrstu 5
mánuðum ársins.
Morgunblaðið bar þessar tölur
og útreikninga undir Matthías
Bjarnason sjávarútvegsráðherra.
Hann benti á, sem rétt er, að
talsverð óvissa er úm ýmsar tölur
í þessu dæmi, svo sem með afla-
magn Breta á fyrri hluta þessa
árs, en þær eru ágizkunartölur.
Ráðherra benti einnig á að ekki
ætti endilega að miða slíkan
samanburð við almanaksárið, þar
sem íslendingar sæju nú fram á
það á næsta ári, að ennþá stór-
felldari minnkun yrði á veiðum
útlendinga, en orðið hefði á þessu
ári. Einnig kvað hann að taka yrði
tillit til þess, að fyrstu 5 mánuðir
ársins væru aðalþorskveiði-
mánuðirnir. Bátaflotinn veiddi
um 50% afla síns á vertíð, í marz
og apríl, og þannig yrði bátakvót-
inn miklum mun minni þá 8
mánuði, sem eftir væru ársins.
Matthías Bjarnason sagði: „Við
verðum einnig að taka tillit til
þess að stór hluti minni bátanna
er nú á humarveiðum. Ráðstafan-
ir, sem við höfum gert núna, t.d.
hækkun karfaverðs um 47% á tví-
mælalaust eftir að minnka sókn-
ina i þorskinn. Við reiknum með
skipum á öðrum veiðum, bæði
nótaveiðum í Norðursjó og slld-
veiðum í haust við Island og
minni skipum á reknetum, við
reiknum með skipum á loðnuveið-
um, á úthafsrækju og inni í þess-
um afla er t.d. fiskur, sem sóttur
hefur verið á Grænland. Er sókn-
in því mun minní í þorskinn.
Reynt er að dreifa sókninni á
fleiri tegundir.
Matthías sagði ennfremur, að
þótt talað væri um 280 þúsund
tonn á þessu ári sem hámark,
væri Ijóst að þetta ár yrði miklu
erfiðara í stjórnun veiðanna
heldur en hið næsta. Hann taldi
það ekki skipta sköpum um af-
komumöguleika þjóðarinnar, þótt
við veiddum ef til vill eitthvað
meira af þorski á árinu 1976, en
aftur mirina á árinu 1977. Þá kvað
hann þessar tölur fiskifræðinga
einnig vera á' ■ ■ ''ilur og á
engan hátt ðro kki unnt
að fullyrða neitt um þessi mál
fyrr en eftir 2 til 3 ár. „Við höfum
hins vegar tekið mjög alvarlegt
mið af þessu öllu I þeim ráð-
stöfunum, sem gerðar hafa
verið," sagði ráðherrann, „en
vitaskuld tökum við einnig
áhættu eins og við höfum alltaf
gert. Ef við hefðum átt að vera
mjög svartsýnir, hefði átt að
binda stóran hluta flotans strax,
en við verðum auðvitað að nýta
hann með einhverri bjartsýni.
Ekki má líta á þessar tölur eins og
þær væru ófrávíkjanlegar. Við
máttum heldur ekki hunza þær
eins og gert var í nokkur ár,“
sagði Matthías Bjarnason.
Þá kom það fram í máli ráð-
herrans, að ef ekki hefði verið
gripið í taumana fyrir rúmu ári,
hefði verið haldið áfram að kaupa
ný fiskiskip til landsins. Sagðist
hann gizka á að um 10 skuttogarar
hefðu verið keyptir ef stjórnvöld
hefðu ekki stöðvað togarainn-
flutning.
Samkvæmt bráðabirgðatölum
Fiskifélagsins, sem hér voru
gerðar að umtalsefni i upphafi.
skiptist heildarbolfiskaflinn milli
báta og togara þessa 5 fyrstu
mánuði ársins 1976 þannig, að
bátar veiddu 141.591 tonn og tog-
arar 80.162 tonn. Bátaaflinn var
mjög svipaður og hann var i fyrra,
en togaraaflinn var heldur betri
eða um 4.500 tonnum meiri.
Síldaraflinn var nú aðeins 290
tonn, en var í fyrra 2.710 tonn.
Loðnuaflinn dróst sömuleiðis
saman — aðallega vegna
sjómannaverkfalls, sem féll á það
tímabil, sem loðnuvertíð stóð yfir.
Varð hann aðeins 338 þúsund
tonn í stað 457 þúsund tonna í
fyrra. Rækjuafli var nú 3.976
tonn, en var í fyrra 3.077 tonn.
Hörpudiskur var nú 485 tonn, en í
fyrra 537 tonn, humarafli var nú
637 tonn, en í fyrra 383 tonn.
Spa;rlingur var nú 73 tonn, en
eriginn spærlingur barst á land í
fyrra þessa 5 mánuði.
Heildaraflinn var þessa mánuði
í ár 565.284 tonn, en í fyrra var
hann 680.941 tonn. Munar þar
mestu um minni loðnuafla í ár.
— Listahátíð
Framhald af bls. 32
franska látbragðsleikarans Yves
Lebreton í gær sem og í fyrradag.
Samkvæmt tölum sem fyrir-
liggjandi eru frá listahátíðinni I
Reykjavík fyrir tveimur árum,
sóttu samtals um 14.480 manns þá
hátíð en samkvæmt útreikningum
sem Listahátíð lét gera í gæt var
áætlað að gestir á. dagskrár-
atriðum hátíðarinnar nú væru
orðnir um 18.500. Má öruggt telja
að fjöldinn fari yfir 20 þúsund nú,
því að eftir eru tónleikar Cleo
Laine og Johnny Dankworth í
Laugardalshöll og mun að mestu
uppselt á þá.
— Franjieh
Framhald af bls. 1
hefur ákveðið að ganga í írska
flugherinn.
Mál flugmannsins hefur aukið
spennuna í sambúð Sýrlands og
íraks og spennan torveldar til-
raunir Líbýu til að miðla málum í
borgarastríðinu. Abdel Salam
Jalloud forsætisráðherra hefur
sent Iraksstjórn skeyti þar sem
talið er að hann hafi reynt að
draga úr spennunni.
1 Washington var sagt að sjö
bandarísk herskip hefðu aftur
verið send til austanverðs Mið-
jarðarhafs án þess að það væri
skýrt nánar. Herskipin höfðu
verið kölluð burtu fyrr i
mánuðinum.
Yitzhak Rabin, forsætisráð-
herra Israels, sagði í dag að
ísraelsmenn gerðu sér grein fyrir
því hættuástandi sem gæti
skapazt ef Líbanon glataði sjálf-
stæði sínu eða kæmist undir yfir-
ráð Palestínumanna eða Sýrlend-
inga.
Hann sagði að ástandið væri
óljóst en deiluaðilar vissu að
ísraelsmenn áskildu sér rétt til að
gera nauðsynlegar ráðstafanir ef
þjóðarhagsmunum ísraels yrði
ógnað.
Rabin kenndi Aröbum og
Rússum um að ekki hefði tekizt
að koma á friði í Miðausturlönd-
um. Israelsmenn vildu sitja Gen-
farráðstefnu en það strandaði á
kröfu Rússa um þátttöku Frelsis-
samtaka Palestínu (PLO). Hann
neitaði því að sambúðin við
Bandaríkin hefði versnað.
Heimildir í ísraelska hernum
sögðu í dag að ekkert benti til
þess að sýrlenzkir skriðdrekar
hefðu fært sig nær ísraelsku
landamærunum eins og
Palestinumenn hafa haldið fram.
Riad sagði í Damaskus að
friðargæzlulið sex Arabalanda
kæmi ekki til Líbanons fyrr en
hægrimenn samþykktu dvöl þess
og nú virðist hann telja sig hafa
fengið samþykki Franjiehs, þótt á
það sé bent að margir miiligöngu-
menn hafi orðið fyrir þeirri
reynslu að telja sig hafa komizt að
samkomulagi við líbanska leið-
toga en komizt að raun um það
síðar, að það hafi ekki verið eins
tryggt og þeir töldu.
Tveir aðrir helztu leiðtogar
hægrimanna, falangistaforinginn
Pierre Gemayel og Camille
Chamoun fyrrum forseti voru við-
staddir síðari hluta fundar Riads
og Franjiehs.
Fréttirnar um bardagana í
Austur-Libanon benda til þess, ef
réttar reynast, að Sýrlendingar
reyni að nota það tiltölulega
rólega ástand sem ríki til að
treysta stöðu sina i Bekaa-
dalnum. Á strandveginum milli
Beirút og Sidon reistu vinstri-
menn og Palestínumenn vega-
tálma. Borgirnar eru enn í sam-
göngubanni og brauð og bensín af
skornum skammti.
— Samningar
Framhald af bls. 32
ara samninga og viðræðna, sem
ríkisnefndin hefði staðið í, þá hafi
hún staðið í samningum út af
starfskjörum starfsfólks ríkis-
verksmiðjanna og í dag hæfust
aftur fundir um kjör starfsmanna
á jarðborunum, en þeir hafa verið
í yfirvinnubanni nú um skeið.
Höskuldur sagðist vilja taka
fram, vegna þeirra frétta og yfir-
lýsinga sem komið hefðu fram um
að samninganefnd rikisins væri
tsein til viðræðna við suma aðila,
að samninganefnd ríkisins hefði
gert öllum félögunum tiltekið til-
boð og það hefðu átt sér stað
skoðanaskipti miili nefndarinnar
og samninganefnda þessara fé-
laga. „Það markast auðvitað af
því hvort einhver von sé til samn-
inga hversu mikla áherzlu við
leggjum á viðræður við félögin,“
sagði hann. „Ef kröfur eru upp í
skýjunum og ekkert horft á það
sem kringum er, þá þjónar það
takmörkuðum tilgangi að leggja
mikla vinnu í það, sérstaklega
þegar mjög stór félög starfs-
manna ríkisins hafa tekið á þess-
um málum af þeim skilningi eða
alvöru sem við teljum að verði að
vera i þeim samningaviðræðum,
sem nú standa yfir.“
Höskuldur sagði, að mjög mis-
munandi væri hvað um hefði sam-
izt, t.d. væru kennarasamningarn-
ir svo flóknir, að langt og erfitt
mál væri að rekja hvað þeir fælu i
sér, þar sem launaflokkar þeirra
byggðust á samspili menntunar
og starfsreynslu. Hann sagði, að
almennt væri miðað við það, að
launahækkunaráhrif þessara sér-
samninga væru ekki langt frá
1,8% þegar á heildina væri litið.
Höskuldur var spurður að því
hvort launaflokkatilfærslur væru
almenn tilhneiging í þeim samn-
ingum og viðræðum sem nú stæðu
yfir. Höskuldur svaraði því til, að
kröfugerðin almennt gerði ráð
fyrir miklum launaflokkatilfærsl-
um. Hann kvaðst t.d. geta nefnt
Prestafélag íslands, sem í eru á
annað hundrað manna, að þar
hækkuðu allir um einn launa-
flokk 1. júlí á næsta ári. Höskuld-
ur sagði engu að síður, að ekki
væri um neina almenna flokkatil-
færslu að ræða þegar á heíldina
væri litið, nema það gerðist mjög
seint á samningstímanum, líkt og
hjá Prestafélaginu. í öðrum
samningum væri lögð áherzla á
það að einstaka menn sem þættu
illa settir gagnvart almennum
vinnumarkaði, fengju launa-
flokkahækkun út úr samningun-
um, en aðrir yrðu að bíða eða
fengjtt ekkert slíkt.
— Náttúruundur
Framhald af bls. 32
hingað í kringum 24. þessa
mánaðar með einhverja
útlendinga og er ekki ósenni-
legt að hann kynni sér þetta
fyrirbæri nánar.
Að lokum er sjálfsagt að
koma því að, að sagan frá því í
fyrrasumar virðist nú ætla að
endurtaka sig — hingað
streyma netabátar alls staðar
að af landinu og girða af feng-
sælustu staði handfærabátanna
frá Grímsey með netum, svo að
þeir koma ekki niður færunum.
Viljum við Grímseyingar, að
þessum miðum okkar verði
eftirleiðis lokað fyrir netaveiði
frá 15. maí til 15. september á
sumri hverju, svo að handfæra-
bátar geti fengið að vera í friði.
I fyrrasumar var ásókn neta-
bátanna hingað slík, að sjá
mátti báta með einkennisstafi
allra staða á landinu.
— Alfreð.
— Óhultir
í NATO
Framhald af bls. 1
að ítalskir kommúnistaleiðtogar
hafa ákveðið að styðja áframhald-
andi aðild Italíu að NATO ef þeir
mynda ríkisstjórn í stað kristi-
legra demókrata.
Þó gagnrýndi Berlinguer óbeint
þrýsting frá Bandarikjamönnum
á ítalska kjósendur að greiða at-
kvæði gegn kommúnistum og
sagði: „Mér finnst ég öruggari
hérna megin. En ég geri mér
einnig grein fyrir, að okkar megin
eru gerðar alvarlegar tilraunir til
að takmarka sjálfræði okkar."
Opinberlega hafa kommúnistar
sagt að nauðsyn valdajafnvægis
væri helzta ástæðan til þess að
þeir styddu aðild að NATO. Ugg-
ur um sovézkar hefndaraðgerðir
hefur verið ástæða sem þeir hafa
ekki viljað nefna og yfirleitt hafa
þeir forðazt að ræða þá hlið máls-
ins.
Aðspurður hvort hann óttaðist
að fá sömu meðferð hjá ráða-
mönnum í Moskvu sagði
Berlinguer: „Nei. Við lifum í öðr-
um heimshluta. Og jafnvel þótt
við viðurkenndum að slíks væri
óskað væri ekki minnsti mögu-
leiki á því að Sovétríkin gætu haft
áhrif á leið okkar til sósíalisma.“
„Ég tel að þar sem ítalía er ekki
í Varsjárbandalaginu sé algerlega
víst að við getum þrætt hina
ítölsku leið til sósíalisma án nokk-
urra utanaðkomandi áhrifa.“
Hann bætti því við að hann vildi
að Italía yrði áfram í NATO og
sagði: „Vissulega eru minni
hömlur í hinu vestræna banda-
lagi. En menn verða að vera var-
kárir. I Austur-Evrópu vilja þeir
kannski að við byggjum upp
sósíalisma eftir óskum þeirra. En
hér á Vesturlöndum vilja sumir
ekki einu sinni leyfa okkar að
byrja.“
I viðtalinu ítrekaði Berlinguer
að kommúnistar mundu fara
hægt í þjóðnýtingu og áætlunar-
búskap, hét því að virða einstakl-
ingsfrelsi, þingræði og lýðræði,
sagði að flokkurinn mundi hlíta
vilja kjósenda ef hann tapaði í
kosningum en sagði að tími væri
til kominn að kommúnistar færu í
stjórn. Þó viðurkenndi hann að
kristilegir demókratar gætu hagn-
azt á ótta við kommúnista og hald-
izt við völd.
Hann sagði að ítalskir kommún-
istar réðu málum sínum sjálfir,
svaraði því til þegar hann var að
því spurður hvort þeir væru villu-
trúarmenn í augum Rússa, að þeir
virtust skoða marxisma sem lokað
kenningakerfi sem veitti svör við
öllu, en neitaði að kalla flokk sinn
lýðræðislegan jafnaðarmanna-
flokk í llkingu við flokka sósíal-
demókrata á Norðurlöndum.
Hann sagði að þjóðfélög sósíal-
demókrata stefndu ekki i þá átt
að sigrast á kapitalisma, að þar
hefðu einokunarhringar ekki ver-
ið leystir upp og að þau þjáðust af
öllum neikvæðum einkennum
kapitalisma eins og firringu. Hún
kynni að fyrirfinnast í sósíalista-
ríkjum því þótt verkamenn þar
teldu sig ekki arðrænda teldu
þeir sig ekki fulla þátttakendur.
—19% af heildar-
verðmæti...
ramhald af bls. 19
frystiiðnaði og saltfiskverkun á
Norðurlandi, framkvæmdaáform-
um á þeim vattvangi og fjármögn-
un í sjávarútvegi, sem ekki er
rúm til að rekja frekar hér.
HLUTDEILD SJÁVARUTVEGS
I ATVINNUSKIPT-
INGU NORÐANLANDS.
13% landsmanna starfa v;
fiskveiðar og vinnslu, að sögn
Kristjóns, þar af tæp 20% á
Norðurlandi. Lætur nærri að um
16% íbúa þar hafi framfæri af
sjávarútvegi. Nokkrir staðir
byggja yfir 40% atvinnu sinnar á
þessum eina starfsvettvangi:
Skagaströnd, Siglufjörður,
Hofsós, Ölafsfjörður, Grenivik,
Hrisey, Grímsey, Rafuarhöfn og
Þórshöfn.
Árið 1974 vóru meðaltekjur á
framteljanda á Norðurlandi
760.000 krónur, þar af í fiskveið-
um 1.100 þúsund.
— Leone
Framhald af bls. 1
hefði átt að fá nokkrar fjárveit-
ingar frá Lockheed-fyrirtækinu."
Percy lýsti því yfir að fyrir
lægju „alls engar sannanir“ um
að Leone væri „viðriðinn beint
eða óbeint'* greiðslur Lockheed.
Þingmennirnir sögðu að þeir
hefðu lýst þessu yfir eftir að hafa
ráðfært sig við starfsmenn nefnd-
arinnar sem rannsökuðu málið og
kannað gögn nefndarinnar.
Pastore lét I ljós von um að
ítalska þjóðin „gerði rétt“ I kosn-
ingunum 20. júní og kvaðst hafa'
kvatt til þess að sannleikurinn
yrði leiddur fram í dagsljósið þar
sem sögusagnir væðu uppi á
Ítalíu þess efnis að Leone forseti
kynni að hafa verið í hópi þeirra
sem fengu greiðslur frá Lock-
heed. _________ _________
— Eru þeir
að fá ’ann?
Framhald af bls. 3
vatnið hvenær sem hann lystir,
með konuna og öll börn undir 14
ára aldri og veiða að vild sinni,
svo lengi sem hann brýtur ekki I
bága við landslög um veiðitíma
og veiðiaðferðir.
Þá má geta þess að S.V. H.
hefur itök I Flóku og Gljúfurá og
einnig hefur félagið á leigu Hvltá
I Árnessýslu fyrir landi Langholts.
en þar veiddust á fimmta hundr-
að laxar í fyrra sumar.
Að lokum fræddi Ólafur þáttinn
um hin svonefndu veiðikort sem
Landssamband stangaveiðifélaga
gefur út. Þau kosta aðeins 500
krónur og geta allir félagar aðild-
arfélaga L.S , sem skuldlausir eru
við félag sitt. fengið þau keypt
hjá félagi sínu. Handhafar veiði-
korta öðlast rétt til þess að kaupa
veiðileyfi hjá aðildarfélögum L.S.
á sömu kjörum og félagar við-
komandi félags. Hins vegar hljóta
þeir ekki forgang fram yfir félags-
menn. Þetta eru hiklaust hag-
kvæm viðskipti, vegna þess að
þetta stuðlar að betri nýtingu
veiðivatna, eykur samskipti
stangaveiðifélaga, gerir mönnum
kleift að komast á veiði á stað
sem þeim væri annars fyrirmunað
að komast á. stuðlar hugsanlega
að minnkandi samkeppni félaga á
milli, svo að nokkuð sé nefnt.
Auk þess er þetta tekjustofn fyrir
L.S. GuG.
— Fiskileitin
Framhald af bls. 5
kostur hefði verið ólíkt girni-
legri en áhættan af áframhald-
andi styrjöld á miðunum.
Þá ræddi ráðherrann í ítar-
legu máli um breytingar eða
niðurskurð svokallaðs sjóða-
kerfis í samræmi við óskir aðila
í sjávarútvegi og þakkaði FSN
forgöngu um þessa ráðstefnu,
sem væri tímabær og nauðsyn-
leg.
Dagskráratriði ráðstefn-
unnar og sjónarmið, sem þar
komu fram, verða rakin í helztu
efnisatriðum í sérstökum frá-
sagnarþáttum hér í blaðinu
næstu daga.