Morgunblaðið - 08.07.1976, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. JÚLl 1976
17
Þegar ísraelsmenn
heimtu landa sína
úr helju (
OG AMIN VARÐ\
VALMENNI! )
EFTIR GÍSLA J. ÁSTÞÓRSSON.
Eitt af óhrjálegustu fyrir-
bærum þessa áratugar var
tekið íbakaríiðundir lok síð-
ustu viku og gefin klukku-
stundar eftirminnileg lexía í
djörfung og fórnarlund
ásamt með einkar tímabærri
rassskellingu i augsýn allrar
veraldar. Eg á við heimsókn
ísraelsmanna til Amins Ug-
andajarls sem lá undir rök-
studdum grun um að vera
tvöfaldur í roðinu eins og
fyrri daginn og að vera jatn-
vel í vitorði með skæruliðun-
um sem héldu undir lokin
nær hundrað Gyðingum í
gíslingu á Entebbe-flugvelli,
albúnir að murka úr þeim
lífið með köldu blóði ef ein
fimm eða sex ríki slepptu
ekki á heimsbyggðina á
sjötta tug nafngreindra
hryðjuverkamanna sem gista
nú fangelsi þeirra. Skærulið-
arnir á flugvellinum sýnast
raunar hafa verið á kjaftatörn
með hermönnum Amins
garmsins þegar strandhöggs-
sveitir ísraelsmanna sóttu
hann heim, og eflir það enn
þann grun manna (sem ýmsir
fréttaskýrendur telja raunar
fullsannaðan) að hinn kjafta-
gleiði sjálfskipaði marskálkur
hafi haft velþóknun á mann-
ræningjunum þótt hann kysi
að spranga þarna um annað
veifið í gerfi hins miskunn-
sama samverja; raunar þó
ævinlega (að sögn sjónar-
votta) með skammbyssu við
beltið þá hann leit inn til
fanganna og með svo sem
tvo tugi lífvarða vappandi á
eftir sér gráa fyrir járnum.
Heimurinn fagnaði sem
vonlegt var frelsun þessa
saklausa fólks, það er að
segja vesturkjálkinn sem við
köllum svo af þessari veröld
okkar. Aröbum er það vork-
unn hver viðbrögð þeirra
urðu og alls ekki raunar ann-
ars að vænta úr þeirri átt.
Aftur á móti á maður bágar
með að skilja hin opinberu
viðbrögð austantjaldslanda
og hvernig stjórnvöld þeirra
hafa geð í sér til þess að hafa
í frammi kveinstafi og barlóm
útaf örlögum ofbeldisfólks
sem rænir sárasaklausum
konum, körlum og börnum
nánast af handahófi og hótar
siðan að drepa eða limlesta
þessa bandingja sína ef tukt-
húsaðir sálufélagar þess fái
ekki að fara frjálsir ferða
sinna til þess að sjálfsögðu
að upphefja sína fyrri iðju,
nefnilega fleiri manndráp og
frekari limlestingar í nafni
„hugsjóna" sem eru eins
margbreytilegar og þær eru
langsóttar flestar. Einn fang-
inn sem mannræningjarnir
vildu lausan var Japani sá
sem ferðaðist frá Japan til
Tel Aviv fyrir þremur fjórum
árum og vann þar það afrek
að vaða inn i flugstöðvar-
byggingu vopnaður vélbyssu
og stráfella ferðalanga (sem
fæstir voru raunar Gyðingar)
þar sem þeir biðu eftir flug-
vélum sínum.
Þeir í Moskvu gáfu tóninn
fyrir austanmenn að vanda
og gerðu það eins og við var
að búast á sinn sérstæða og
ógleymanlega hátt. Málgögn
Sovétmanna sögðu í fyrstu
einungis frá „innrás" ísraels-
manna en létu hitt liggja á
milli hluta hvert tilefnið var!
Veslings borgararnir þama
fyrir austan sem eru fóðraðir
á svona fréttakássu árið um
kring stóðu þar af leiðandi
eflaust til að byrja með i
þeirri trú að hinir grimmu
Israelsmenn væru gengnir af
göflunum; nú væru þeir byrj-
aðir að herja inni í svörtustu
Afríku, og ef ekki bara upp á
sport þá eflaust til landvinn-
inga. Svona er hægt að for-
heimska heilar þjóðir með því
að kokka „fréttirnar" þannig
að einungis er sagt frá leiks-
lokum en ekki frá upphafinu.
Seinna mun að visu hafa
lekið útúr „fréttastofum"
þeirra Kremlara eitthvert
tuldur um flugrán og gísla,
en Amin heldur allt um það
áfram að vera píslarvotturinn
austur þar: þessi óhugnan-
lega tilviljun mannkynssög-
unnar, þessi mini-stalin sem
vegsamar vinnubrögð Hitlers
og gengur fyrir slægðinni,
hríðskotabyssunni og algjöru
miskunnarleysi að ógleymdu
glópaláninu I bráð er hann
hafinn upp á stall í „ríki al-
þýðunnar" sem hreinlyndur
og réttsýnn öðlingur sem illir
menn hafi vegið aftan að þar
sem hann var að hamast við
að sýna veglyndi sitt! Afríku-
stefna Kremlara kallar á
svona hundakúnstir.
Frásögn Þjóðviljans síðast-
liðinn þriðjudag af atburðin-
um á Entebbe-flugvelli var
því miður líka hálf hjárænu-
leg. Hér á vesturlöndum hef-
ur það borið hæst í frásögru
um fjölmiðla síðusty>.,dægi5ifi
að israelsku hermennirnir
sem flugu fjögur þúsund kíló-
metra leið út í óvissuna hafi
ekki gert það í verri tilgangi
en í þeirri von að þeim mætti
auðnast að forða tæpu
hundraði landa sinna frá
nærri vísum dauða. Viðbrögð
þeirra voru jafn mannleg og
þau voru djarfleg, og ein-
hverntima kunnu menn hérá
íslandi líka að meta það þeg-
ar hjartastórir menn voru
þess jafnvel albúnir að leggja
lifið i sölurnar að þeim mætti
takast að koma þeim til liðs
sem voru þeim kærir.
Þegar kollegarnir á Þjóð-
viljanum (eða þeir sem þar
segja fyrir verkum) eru svona
eins og á báðum áttum um
viðbrögð sín, þá bregða þeir
stundum fyrir sig „hlutlaus-
um" fréttastíl, stuttaralegum
og fagmannlegum og heldur
svona þurrkuntulegum. Þeir
taka enga afstöðu þannig séð
og þykjast einungis gera
skyldu sína sem fréttamenn.
Þetta væri gott og blessað ef
þetta væri bara gangurinn á
því þarna á blaðinu, en því
fer fjarri. Þar er skoðunum og
fréttamiðlun hiklaust hrært
saman í einni skál þegar sá
gállinn er á mönnum. Þeir
eru svosem ekki einir um
þetta i íslenskri blaða-
mennsku. En „hlutleysisand-
inn" sem sveif yfir Gyðinga-
fréttinni þeirra síðastliðinn
þriðjudag gerði frásögn
blaðsins allt um það ærið
hráslagalega. Það var nánast
eins og blaðið vildi alls ekki
styggja Amin garminn og þá
líklega ekki Arabana heldur
og þá jafnvel (þótt ótrúlegt
sé) ekki heldur mannræn-
ingja þessa heims sem skjóta
fólk og sprengja það í tætlur
við slagorðasöngl sem eins
og fyrr er getið jaðrar langt-
um of oft við hreina vitfirr-
ingu.
í Þjóðviljafréttinni gleymd-
ist með öllu það manneskju-
lega sem þarna hafði gerst:
líðan Gyðinganna til dæmis
undir byssukjöftum hálfsturl-
aðra hryðjuverkamanna, og
ekki frýnilegri „sáttasemjari"
tiltækur en hinn ófrýnilegi
Amin. Fyrirsögnin á Þjóð-
viljaf réttinni gaf enda
ákveðna vísbendingu um
hvorumegin við garðinn sam-
úðin lá: „Skýlaust brot gegn
fullveldi þjóðar" hét fyrir-
sögnin og var þar vitnað í
meint ummæli Waldheims,
framkvæmdastjóra Samein-
uðu þjóðanna, sem hann var
þá að vísu þegar byrjaður að
bera af sér.
Það skal ekki vefengt að
israelsmenn fóru ekki að al-
þjóðalögum svokölluðum þá
kíukkustund sem þeir stöldr-
uðu við í ríki Amins. Sam-
kvæmt fyrnefndum „lögum"
er það ennþá í samræmi við
réttlætið að ef mannraéningj-
um takist að komast með
gísla sína í skjól einhvers
harðstjórans, þá megi ekki
stugga við þessu heiðursfólki
nema með náðarsamlegu
leyfi gestgjafans. í skjóli
þessarar hefðar (eða hvað
maður á nú að kalla það) er
blásaklaust fólk pint og veg-
ið.
En það þarf skrambi harð-
soðna virðingu fyrir alþjóða-
lögum að kalla hreiðrið þar
sem Amin stendur blóðugur
upp að öxlum fullvalda ríki.
Ríkið er Amin og Amin er
einhver blóðþyrstasti ein-
valdurinn sem nú er uppi,
hamslaus villimaður sem
jafnvel svæsnustu henti-
stefnumenn i pólitik hljóta að
hafa andstyggð á, svona
undir fjögur augu.
Það þarf býsna stranga
„hlutleysislínu" í fréttaflutn-
ingi að harma hástöfum „tull-
veldisbrotið" sem ísraels-
menn frömdu á þessum ná-
unga þá þeir renndu flugvél-
um sínum niður á Entebbe-
flugvöll.
Aumingja Amin? Heyr á
endemi!
SUMIR SAMGLÖDDUST HINUM FRELSUÐU (EFRI MYNDIN), AÐRIR
VORKENNDU VESLINGS AMIN (NEÐRI MYNDIN)