Morgunblaðið - 17.10.1976, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. OKTÓBER 1976
Li
Magnús
Kjartans-
son í viðtali við
UNDANFARNAR helgar hefur
Slagbrandur beint athygli sinni
að þeirri stétt hljóðfæraleikara
sem leika eftir pöntunum i alls
konar upptökum, plötuupptök-
um, sjónvarps- og útvarpsupp-
tökum, en hafa það að auka-
starfi, ef þeir þá á annað borð
sinna því að leika á hljómleik-
um og dansleikjum. Tveir tón-
listarmenn sem stunda þessi
störf ( Bretlandi og Þýzkalandi
hafa svarað spurningum um
störf sfn, þeir Terry Doe
trommuleikari og Þórir Bald-
ursson hljómborðsleikari, en
báðir hafa þeir komið talsvert
við sögu f fslenzka poppheimin-
um að undanförnu sem undir-
leikarar Ðe lónlf blú bojs. En
þessi stétt manna er einnig að
myndast hér á landi með vax-
andi umsvifum f plötuútgáfu.
Og sá hljómlistarmaður fs-
lenzkur sem einna mest hefur
leikið eftir pöntunum f plötu-
upptökum hérlendis er Magnús
Kjartansson, hinn kunni
hljómborðsleikari, sem löngum
hefur verið kenndur við hljóm-
sveitina Júdas. Slagbrandur
ræðir við hann f dag um þetta
starf eins og það gerist á ts-
landi:
Magnús hóf snemma að leika
tónlist fyrir peninga. Þegar
hann var f fyrsta bekk gagn-
fræðaskóla fór hann að leika
með skóiahljómsveitinni Echo
á skólaböllum. Þess má geta til
gamans, að þá var verkaskipt-
ing hijómsveitarinnar á þann
veg, að Magnús lék á bassagft-
ar, en Finnbogi bróðir hans var
orgelleikarinn. En nú sér Finn-
bogi um bassaieik, en Magnús
er hljómborðsleikari. Ferill
Magnúsar hefur legið gegnum
ýmsar hljómsveitir, Óðmenn,
Júdas, Trúbrot, Hauka, Júdas
aftur og einnig Hauka öðru
sinni. Þá hefur hann verið liðs-
maður annarra hljómsveita
óopinbert, þ.e. bara á hljóm-
plötum, t.d f Brimkló. Magnús
er nú orðinn 25 ára og hefur þvf
verið f 12 ár samfellt f þessari
atvinnugrein. Og frá 15 ára
aldri hefur hann verið atvinnu-
maður f greininni, en þá fór
hann að leika með Óðmönnum.
— En umræðan átti að beinast
að starfi hans sem „leigutón-
listarmanns" og fyrsta spurn-
ingin er þvf:
— Hvenær hófst þú að vinna
við plötuupptökur og hvernig
bar það að?
Ég byrjaði eiginlega f þessu
starfí sem atvinnuhljómlistar-
maður. Eg lék á trompet á plötu
Óðmanna og var látinn ganga f
Félag fslenzkra hljómlistar-
manna áður en ég fékk
greiðslu. Óðmenn ákváðu sfðan
að fá orgelleikara f hijómsveit-
ina. Eg hafði verið f tónlistar-
námi og útskrifaðist sem
trompetleikari, en hafði orðið
að læra á pfanó f tvö ár — og
þvf fór ég f Óðmenn. Sfðan fór
ég f Trúbrot og hef frá þvf
alltaf verið f hljómsveitum sem
hafa haft það að aðalmarkmiði
að gera tónlist á plötu. Það
markmið hefur verið f brenni-
punkti og vinsældir og dans-
leikjaspilamennskan hafa mót-
azt af gengi hins.
— Hvað hefurðu leikið inn á
margar plötur?
Eg veit ekki um plötufjöld-
ann frá upphafi, en þær eru
orðnar fimmtán á þessu ári.
— 1 hverju er starf leigu-
hljóðfæraleikarans fólgið?
Hann er fyrst og fremst verk-
færi annars manns. Vinnan
binzt eingöngu við að reyna að
fá fram það sem einhver annar
vill fá fram og heyrir fyrir sér.
Megininntak starfsins er aðlög-
unarhæfni, að aðlagast þeirri
hugsun sem leigutakinn er að
reyna að fá fram og að vera
fljótur að þvf því stúdfótfminn
sem býr f honum sjálfum. Það
má benda á störf leikstjóra og
handritaskrifara gagnvart sög-
unni sjálfri f kvikmyndavinnu.
Vinnubrögðin f dag eru ákaf-
lega vanþróuð — nema hjá
Gunnari Þórðarsyni og Megasi.
Þeir eru þeir einu sem ég hef
spilað fyrir sem koma bara með
skrifað það sem á að gera og
verða ekki rólegir fyrr en það
er spilað einmitt svona. Þetta
er fljótlegast og mér lfkar það
bezt. Þetta vill annars verða
þannig, að menn segja: „Eg vil
fá þetta einhvern veginn
svona“ og þá er maður alltaf
utan f þvf. Þeir segja kannski:
„£g vil fá þetta eins og þessi
spilar það eða myndi hafa gert
það.“
— Hve rnikilf hluti tónlistar-
innar er frá þér sjálfum f þessu
starfi?
Það er hægt að spila hlutina
alveg pottþétt, en steindautt.
Það getur verið mikill munur á
þvf hvernig tveir menn spila
sömu nóturnar. Samt er alltaf
stærsta spurningin sú hvernig
Iff maður setur f það sem mað-
ur er að gera. Ég reyni míkið að
hafa hlutina lifandi. Eg held
frekar fram upptöku með góðu
lffi en annarri, þótt hú sé ekki
eins góð tæknilega.
— Er ekki erfitt að skipta
fyrirvaralftið úr stúdfóvinnu f
dansleikjaspilamennsku?
Ég er búinn að vera f stúdfó-
inu næstum allan sólarhring-
inn f allt sumar og það hefur
verið erfitt að fara úr stúdfóinu
á dansleiki — og leiðinlegt.
kaupa
mína tónlist í
er geysilega dýr. — Maður er
bara þarna vegna þess að leigu-
takinn treystir sér ekki til að
gera þetta sjálfur.
Ég er ákaflega skammt á veg
kominn, sem tónlastarmaður á
þessu starfi miðað við menn
eins og Þóri Baldursson og
Terry Doe, en einhvers staðar
byrja menn.
1 dag vantar alveg tvær heilar
stéttir f plötuiðnaðinn á Is-
landi, útsetjara og upptöku-
meistara. Listamaðurinn sjálf-
ur er svo oft að gera þetta og
hann er kannski ekki alltaf.
bezti maðurinn til að fá út það
Fyrir mér hafa dansleikirnir
týnt öllum sfnum sjarma.
— Hvernig gengur að gefa
hverjum leigutaka eitthvað
nýtt?
Það er enginn að gera neitt
nýtt. Það er hægt að kunna
þetta allt. 1 þessu eins og öðru
er aðalatriðið að staðna ekki.
En ef tónlistin heldur áfram á
þeirri braut sem hún er núna
— þ.e. sú tónlist sem selst — þá
er kannski það að staðna
kannski það bezta sem maður
gerir. Þvf að það sem er verið
að gera er mest gömul country-
tónlist sem maður er búinn að
heyra f Kananum frá því að
maður var 13 ára. Þetta er sorg-
legt þegar aðstaðan er eins og
núna. Það var miklu meiri
reisn yfir þessu áður fyrr. Ég
hlakka mikið til þegar ein-
hverjir ungir menn drífa þetta
f gang á ný. Það kemur að þvf
— og ég vona ao ég geti orðið
reynslunni rfkari og miðlað
þeim þegar að þessu kemur.
— Er mikil samkeppni milli
hljóðfæraleikara f þessari
grein?
Samkeppnin sem ég verð var
við er fyrst og fremst á þennan
veg: Ég heyri Stuð-
— Getur ferill tónlistar-
manns f þessu starfi orðið lang-
ur?
Já. Þvf lengur sem hann
vinnur, þvf meira þjálfast hann
og ef hann heldur sér opnum
fyrir þvf sem er að gerast, þá
ætti hann alltaf að vera eftir-
sóttur og hafa meira og meira
að gera. Aldurinn skiptir ekki
máli. Fólk vill bara fá þetta
gott sem maður er að spila.
Mér finnst sorglegt, að þessir
góðu kallar sem eru búnir að
vera að spila f f jölda ára skuli
ekki vera meira f þessu starfi.
Við eigum marga æðislega góða
hljóðfæraleikara sem virðast
ekki vilja hafa neitt með þetta
að gera eða eru farnir erlendis.
— Hefurðu spilað allt sem
þér hefur boðizt eða hefurðu
valið úr?
Ég hef spilað hvað sem er,
fyrst og fremst til að ná þjálf-
un. En ég ætla að fara að hætta
þessu og fara að melta það sem
inn fór — ef þá eitthvað fór
ann.
— Er hægt að eiga sjálfstæð-
an tónlistarferil að auki með
þessu starfi?
Ég er núna fyrst og fremst að
reyna að rffa allt það niður sem
mér fannst ég vera að byggja
upp áður. Eg er að þessu vegna
þess, að ég ætla f framtfðinni að
gera mfna eigin tónlist og er
bara að ná f þjálfun áður. Ég
hef gffurlega gaman af að
vinna með hinum og þessum
mönnum vegna áhrifanna. Að-
ur var maður afltaf f sama and-
rúmsfoftinu ár eftir ár og
missti alla yfirsýn yfir þetta.
— Hverju þyrfti að þfnu mati
að breyta f þessum málum hér?
Hér er gott stúdfó og stór
markaður. Nú vantar þjálfaða
upptökumeistara og góða út-
setjara. Þeir eiga stóran þátt f
allri þeirri tónlist sem við er-
um alltaf að hlusta á og skapa
kannski 75% tónlistarinnar.
Þeir fá hljóðfæraleikarana til
að gera það sem þeir heyra inni
I sér. Mjög sennilega verða þeir
menn sem spila f upptökunum
núna kjarninn f þessum stétt-
um sfðar meir. En þar til þeir
eru komnir verður þetta að
miklu leyti fálm og þar til fólk
fer að kaupa plötur þeirra sem
eru að skapa eitthvað þá er það
til lftils. Islenzki markaðurinn
er núna bara erlendi markaður-
inn með fsfenzkum textum. Það
er afskaplega lftið skapandi.
— Hvað er framundan hjá
þér?
Vinna og meiri vinna. En á
bak við þetta allt leynist hug-
myndin um mfna tónlist. Ég er
alltaf að semja og einhvern
tfmann þegar tfminn er réttur,
þá ætla ég að reyna að koma
þessu frá mér. Ég veit það bara
að enginn markaður er nú fyrir
það sem mig langar persónu-
lega til að gera á Islandi. Það
myndu seljast 250 plötur af þvf
og þá eingöngu til fólks sem
myndi kaupa þær f ðgáti.
Ég á hlut f stúdfóinu f
Hafnarfirði og ég ætla að gera
mfna tónlist þar seinna, jafnvel
þótt það verði ekki nema til
gamans.
Fólk á fslandi f dag vill ekki
að fslendingar séu að gera góða
tónlist. Það vill hafa góða tón-
list með útlendingum — hina
eiga Islendingar að búa til. Ef
fslenzk hljómsveit kæmí fram
með tónlist eins og 10 cc„ þá
færi það fyrir ofan garð og neð-
an hjá íslendingum, en það
rokselst fyrst að það eru út-
lendingar sem eru að gera
þetta. En þetta á eftir að breyt-
ast. Það getur ekki gengið
endalaust eans og það er f dag.
—sh.