Morgunblaðið - 13.08.1977, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 13. AGUST 1977
0 Fjórða viðtalið við borgarfull-
trúa Sjálfstæðisflokksins fer hér á
eftir. Rætt er við Elínu Pálmadótt-
ur, borgarfulltrúa og formann um-
hverfismálaráðs.
# Hreint ioft og
tært vatn.
Sp.: Eigum við, Elfn, að byrja á
byrjuninni: aðdragandanum að
afskiptum þínum af borgarmál-
um og helztu viðfangsefnum f
borgarstjórn?
Hvaða aðdráttarafl borgar-
stjórnarmál hafa fyrir mig? —Ég
lít á þetta sem þjónustustarf og
tækifæri til að hafa áhrif á það,
sem horfir til góðs fyrir okkur
sem þessa borg byggjum, í stað
þess að skrifa bara um hvað gera
þurfi eða nöldra heima. Ég var
lengi búin að fylgjast með borgar-
málum og í skrifum, oft að láta í
ljós hvert ég vildi stefna og hvað
leggja áherzlu á. Nógu margir
virðast hafa verið svipaðrar skoð-
unar til þess að ég datt óvænt inn
i þessi störf í fyrsta prófkjöri
Sjálfstæðisflokksins. Eg reyndi
því að verða að því liði sem ég má,
Dæmi? Á sama hátt og hverjum
borgara er nauðsynlegt að hafa í
sig og á og starf við sitt hæfi til að
afla þess, þá þarf hann auk dag-
legs brauðs hreint loft og tært
vatn. Þetta hefur okkur hingað tii
þótt sjálfsagt hér, enda vel tekizt
til í Reykjavík með hitaveitu og
síðan malbikun á öllum götum til
að losna við rykið. Þessu hreina
lofti verðum við um fram allt að
halda.
En með vaxandi byggð og nú-
tímalifnaðarháttum sækir loft-
mengun ýmisskonar á. Og með
vaxandi úrgangi eykst þörfin á að
koma skólpi og óþrifum frá sér
lengra en út i fjöruborð sem er
stórt og dýrt verkefni, sem verið
er að vinna að. Við í umhverfis-
málaráði höfum talið það skyldu
okkar að fylgjast með gæðum
lofts og lagar í Reykjavík, engu
siður en að b'æta umhverfi á öllu
því landi, sem Reykjavik hefur
WHW T’rt ?» f
ítfs I imu n f "i "l ■
1 gamla Miðbaejarskólanum er verið að byggja upp fullorðinsfræðslu. Þar voru 1500 manns I ýmis konar
námi sl. vetur. Myndin sýnir skólann og stóran hóp kvenna, sem eru að búa sig undir sjúkraliðanám.
UMHVERFIÐ ER RAMMI
UM
MANNSLIFIÐ
VI t)
STJÓRNVOL
hor(;ar
kynna mér málin eftir föngum og
reyna sjá skóginri fyrir trjánum,
sem getur stundum verið býsna
strembið, þegar fast er að sótt
vegna hagsmuna, sem maður þyk-
ist vita að ekki séu jafn farsælir
fyrir alla borgarbúa eða heildina,
þegar til lengdar lætur.
Hitt er annað mál, að maður
getur ekki komið fram öllu, sem
maður hefur hug á, hvorki einn
né með hinum. Oftast eru fjár-
málin helzta hindrunin, -stundum
líka reglugerðir og lög, sem mér
sýnist satt að segja mörg hver
fylgja illa eftir breyttum tímum
og viðhorfum. Þó er tíminn eða
réttara sagt timaleysi kannski
leiðinlegusti þrándurinn i Götu.
Mál svo stórrar borgar sem
Reykjavíkur, eru svo margslung-
in og umfangsmikil, að ekki er
hægt að sinna öllum málaflokkum
jafn vel, þó borgarfulltrúi verði
að sjálfsögðu að vera með í allri
ávarðanatöku og kynna sér málin.
Þess vegna höfum við borgarfull-
trúar meirihlutans skipt með okk-
ur forystunni i hinum ýmsu mála-
flokkum — og einbeitum okkur
að ákveðnum málum umfram
önnur. Það táknar ekki að annað
sé okkur óviðkomandi, enda ræð-
um við og tökum sameiginlegar
ákvarðanir uhl allt sem máli
skiptir og erum víða varamenn
hvert fyrir annað í nefndum. Ég
held að þetta séu nokkuð farsæl
vinnubrögð.
— Ég er t.d. í fræðsluráði, þar
varaformaður, en skólamálin í
borginni eru orðin geysiumfangs-
mikil með yfir 20 grunnskóla og
fjölbrautaskóla, fyrir utan full-
orðinsfræðsluna, og með þeirri
miklu gerjun og nýskipan, sem er
á allri fræðslustarfsemi. En um-
hverfismálaráði borgarinnar veiti
ég forystu, sem er mjög skemmti-
leg en tímafrekt viðfangsefni, þar
sem það er nýr málaflokkur í mót-
un. Umhverfismál öll vekja vax-
andi áhuga um heim allan og hér
líka, enda skiptir allt úmhverfi í
þéttbýli eða lífsramminn ákaflega
miklu máli, til að fólki liði vel.
Við höfum kynnt okkur hvernig
aðrar þjóðir standa að þessum
málum, sem fléttast inn í nær allt
sem gert er til að búa um íbúa
borgarinnar. Ljóst er að við verð-
um að fara okkar eigin leiðir,
miða við íslenzkar aðstæður, þó
við þurfum að sjálfsögðu að fylgj-
ast með og nýta þekkingu annarra
þjóða kannski fyrst og fremst að
iáta okkur mistök annarra til
varnaðar verða.
Frá fólkvanginum 1 Bláfjöllum:
borgarbúar, ungir og aldnir, við
vetraríþróttir. Tilvalinn staður
fyrir fjölskylduferðir, þegar Vet-
ur konungur leyfir útivist.
yfir að ráða svo bregðast megi við
fyrstu hættumerkjum. Og mæl-
ingar, sem við höfum nýlega feng-
ið, sýna að við viss skilyrði sendir
Áburðarverksmiðjan frá sér of
mikið köfnunarefnistvíildi. Við
sjáum ekki ástæðu til að liða það,
og ýtum á eftir þvi að gamla verk-
smiðjan fái nýjar vélar, sem ekki
menga svona. En sömu heilsu-
spillandi efnin sem geta valdið
lungnasjúkdómum, mælast i út-
blæstri bila við mestu umferðar-
götur og það getur ekki annað en
aukízt með vaxandi umferð. Við
erum með málið til meðferðar og
biðum frekari mælinga. Ég tel
það eitt af höfuðverkefnum okkar
í Reykjavík að halda í það, sem
við eigum svo dýrmætt umfram
aórar borgir — hreint loft. En til
þess þarf framsýni, svo bregðast
megi nægilega fljótt við.
— Þetta er heldert hégómamái
— heldur heilbrigðismál. Nú, þeg-
ar heilsugæzla hverskonar er orð-
in svo dýr að opinberir aðilar ráða
illa'við hana, sjúkrahúsvist kostar
uppi 18 þúsund krónur á dag,
beina menn mjög sjónum að fyrir-
byggjandi aðgerðum. Nýlega lét
framkvæmdastjóri Umhverfis-
málaráðs Sameinuðu þjóðanna
hafa eftir sér að.sjötti hver maður
í veröldinni dæi úr krabbameini
og þar af ylli einhvers konar
mengun helmingnum. Þarna er
því dæmigert fyrirbyggjandi
verkefni. Slik efni í útblæstri eru
ekki siður hættuleg en sigarettu
reykur, en loftmenguninni fær
bara enginn tækifæri til að hafna.
# Fólkvangar og
fjölskyldutómstundir.
Sp.: Hvað um fólkvanga og að-
stöðu til heilbrigðs útilífs?
— Ég vonast til að áður en
þessu kjörtímabili lýkur verðum
við komin á nokkuð fastan grund-
völl með skipan og verksvið um-
hverfismálaráðs og búin að fá
reglugerð um hvað tilheyrir þess-
um málaflokki. Farið hefur verið
á undanförnum árum yfir allt
land innan lögsagnarumdæmis
Reykjavikur, svo og þau lönd, sem
við eigum i öðrum sveitarfélög-
um, og tekin frá útivistarsvæði
fýrir borgara Reykjavíkur nú og í
framtíðinni jafnframt því sem
þau eru vernduð og ræktuð: Þar
er komið inn í skipulagsvinnu. I
Elín Pálmadóttir, borgarfulltrúi
og formaður umhverfismálaráðs.
slíku þarf að sjálfsögðu að velja
og hafna og vega aðra þætti, svo
sem mikilvægi athafnasvæða og
vinnustaða. En ég vil taka það
fram að mér finnst ekki síður
ástæða til að búa vel að umhverfi
og vali vinnustaða, þar sem menn
eyða miklu af tima sínum, en
íbúðarhverfa. Hér í Reykjavik
hefur held ég verið vel séð fyrir
grænum svæðum i hverfunum og
unnið að því að ganga frá þeim.
Vió höfum líka tekið frá ósnortin
útivistarsvæði fyrir framtíðina,
sem verða milli hverfa, svo sem
Öskjuhlíðina, fjöruna neðan
Korpúlfsstaða og meðfram Korpu
og Elliðaárdalinn, en þaðan á svo
að verða hægt að komast á göngu-
brú i fólkvangana, svo sem Rauð-
hólana, þaðan i Heiðmörk og
áfram i Bláfjallafólkvang og svo
Reykjanesfólkvang, sem endar á
Krísuvíkurbjargi. En tveir síðast-
töldu fólkvangarnir hafa verið
stofnaðir með öðrum sveitarfélög-
um, sem þar eiga land. Þaó tók
nokkurn tíma, en var eitt af
fyrstu verkefnunum sem ég
fékkst við í náttúruverndarnefnd-
inni eftir 1970. Og nú er verið að
byggja upp skíðaaðstöðu i Blá-
fjölium.' Ég er sem fulltrúi
Reykjavikur, formaður Bláfjalla-
nefndar. 1 Bláfjöllum eigum við
ærið verkefni. Svo gleðilegt sem
það er hve hratt aðsókn hefur
vaxið þessi fáu ár siðan fyrsta
slóðin var lögð þangað 1972, þá
höfum við satt að segja ekki und-
an að köma upp lyftum, snyrtiað-
stöðu, vega o.fl. Ætlunin er að
Kóngsgil verði rekið sem miðstöð
skíðastaðarins, en skíðafélög geti
svo fengið að réisa lyftur með
skilyrðum þar út frá og setja
niður skála. Við erum nú á kafi í
að reyna að koma upp lyftum,
sem ekki eru fyrir skiðafólk í
brekkunum, lýsa upp og koma
vegi áfram suður með, ásamt
betri bílastæðum. Þarna getur
skollið á hríð fyrirvaralaust og við
erum satt að segja ekkert allt of
róleg meó að hafa 5000—6000
manns inn frá fyrr en öruggara
verður að koma þeim til baka.
— Ég held að það sé ákaflega
mikilvægt í borg eins og Reykja-
vík að hlynna að öllu því sem
ungir og gamlir gera saman, en
heilu fjölskyldurnar sér maður
una sér í Bláfjöllunum. Það sama
gildir um hestamennsku og báta-
sport. En umhverfismálaráð hef-
ur einmitt verið að reyna að at-
huga með upplýsingaöflun frá
kunnáttumönnum erlendis og
rannsókn á mengun og súrefni í
Elliðavogi, hvort líklegt sé að lax-
inum stafi hætta af smábátahöfn
við endann á útivistarsvæðinu i
Elliðaárdal — og svo virðist ekki
vera.
— Að mínum domi höfum við
ýtt allt of mikið undir þennan
óeðlilega aðskilnað aldursflokk-
anna og verðum að snúa þar við.
En með vaxandi tómstundum, eft-
ir að t.d. vinna og skólavist er að
hverfa á laugardögum, verður
enn mikilvægara að hafa mögu-
leika á hollum viðfangsefnum
fyrir alla. Sl. vetur unnum við i
undirnefnd frá æskulýðsráði og
fræðsluraði að áætlunargeró, sem
miðar að þvi að færa félagsstarf
unga fólksins meira I heimahverf-
in og þar inn í skólana þannig að
það tengist meira hverfunum og
foreldrunum. En æski foreldrar
þess, er gert ráð fyrir í lögum að
foreldrafélög séu stofnuð við skól-
ana. Er hugmyndin að byrja i
haust að færa félagslif svolítið
niður eftir aldursflokkum i skól-
unum, og reyna að gefa börn-
unum tækifæri til þjálfunar und-
ir handleiðslu kennara, til að geta
siðar á eigin spýtur starfað betur i
félagsskap.
• Sérþarfir barna og
fullorðinsfræðsla.
Sp.: Þú hefur einnig sinnl
fræðslumálum, Elín?
— Þó ég ætli hér ekki að fara
mikið út i fræðslumál — reikna
með að formaður fræðsluráðs geri
það. — Vil ég þó drepa á tvo
þætti, sem ég tel i mikilli framför
og uppbyggingu. Annað er aðstoð
við þau börn, sem af einhverjum
ástæðum eiga í erfiðleikum eða
búa við sérstæðar aðstæður. Hitt
eru aukin tækifæri fyrir full-
orðinsfræðslu í Námsflokkunum.
Viö fjóra barnaskóla hefur veriö
komið upp skólaathvörfum fyrir