Morgunblaðið - 17.09.1977, Page 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. SEPTEMBER 1977
VIÐSKIPTI
L J
Tölvupunktar
Vegna sibreytileKra ytri aðstæðna
sem íslensk fyrirtæki búa við,
hafa umræður manna oft beinst
að haKræðingarþætti fyrirtækj-
anna. I punktum þeim, sem hér
fara á eftir, er ætiunin að geta
lítiliega um tövluna eitt af þeim
verkfærum, sem stjórnendum
fyrirtækja standa til boða til að
auka haKræðingu í rekstri fyrir-
tækja sinna.
Til að forðast hugsanlegan mis-
skilning skal tekið fram, að það
sem hér fer á eftir á einungis við
um sjálfvirkar gagnavinnsiuvélar
Höfum kaupendur að eftirtöldum verðbréfum:
VERÐTRYGGÐ SPARISKÍRTEINI RÍKISSJÓÐS:
Yfirgengi
miðað við
Kaupgengi innlausnarverð
pr. kr. 100. Seðlab.
1966 2 flokkur 1839 17 22 9%
1967 1 flokkur 1727.39 10 8%
1967 2 flokkur 1716.39 32 5%
1968 1 flokkur 1499 73 22 2%
1968 2 flokkur 1410 85 216%
1969 1 flokkur 1053 59 216%
1970 1 flokkur 968 73 10.8%
1970 2 flokkur 71167 215%
1971 1 flokkur 672 47 10 8%
1972 1 flokkur 586 27 21 4%
1972 2 flokkur 503 55 10 8%
1973 1 flokkur A 391 26
1973 2 flokkur 361 67
1974 1. flokkur 251 18
1975 1 flokkur 205 3 7
1975 2 flokkur 156 72
1976 1 flokkur 148 91
1976 2 flokkur 120 91
1977 1 flokkur 112 30
VEÐSKULDABREF:
Kaupgengi
pr. kr. 100.-
1 árs fasteignatryggð veðskuldabréf
með 12%—20% vöxtum
2ja ára fasteignatryggð veðskuldabréf
með 1 2—20% vöxtum
3ja ára fasteignatryggð veðskuldabréf
með 20% vöxtum
4ra ára fasteignatryggð veðskuldabréf
með 20% vöxtum
75 00—80 00
64 00—70 00
63 00—64 00
58 00—55 00
5 ára fasteignatryggð veðskuldabréf með 20% vöxtum 54 00—55 00
Höfum seljendur að eftirtöldum verðbréfum:
HAPPDRÆTTISSKULDABRÉF RIKISSJÓÐS:
1973 — 6
1974 — D
1975 — G
1976 — H
Hlutabréf
Eimskipafélag íslands hf
Sölugengi
pr. kr. 100,-
376 72 (10% afföll)
284 88 (10% afföll)
140 41 (10% afföll)
135 97 (10% afföll)
Kauptilboð óskast
FJáRF«TinGARf ÉIAG jjlAADJ HP.
VERÐBRÉFAMARKAÐUR
Lækjargötu 12 R (Iðnaðarbankahúsinu)
Simi20580.
Opið frá kl. 1 3.00 til 1 6.00 alla virka daga.
en ekki vasatölvur eða reiknivél-
ar i þeim skilningi.
Á markaðinum eru nú taldar
vera um 90 tölvur bæði stórar og
smáar. Til þess að hægt sé að gera
sér grein fyrir þróun þessa mark-
aðar hin siðari ár, þó aðeins í
grófum dráttum sé, er nauðsyn-
legt að skilja á milli þeirra, sem
stærri eru, og hinna.
Athyglisverðasta breytingin hjá^
þeim stóru (Skýrsluvélum ríkis-
ins og Reykjavíkurborgar, Reikni-
stofu bankanna, SÍS, Flugleiðum
og fleiri slíkum aðilum) er að þeir
hafa aukið afkastagetu sína veru-
lega. Hefur þetta gerst annað-
hvort með nýjum eða endurbætt-
um vélakosti. Einn möguleikinn
sem þessi aukning hefur boðið
upp á er beint samband neytenda
við tölvuna. Hefur þessi breyting
bæði leitt til styttri biðtíma neyt-
endanna eftir upplýsingum og
fyrirtækja svo og dreifingu
þeirra. Nú orðið finnast þessi
stjórnunartæki úti um allt land,
jafnt i opinberum rekstri sem
einkarekstri, jafnt í frystihúsi
sem Veðurstofu.
Eitt af því nýjasta sem unnið er
að með notkun tölvu sem hagræð-
ingarverkfæris, er nú í undirbún-
ingi hjá Stálvik h.f. i Garðabæ. 1
þeim áætlunum sem þar er unnið
eftir er gert ráð fyrir að teikni-
stofa og bókhald verði i beinu
sambandi við tölvu og að auki
tengjast benni tvær vélar, sem
tölvan stýrir. Önnur þeirra mun
teikna skip og skipshluta en hin
mun skera þær plötur sem til
þarf.
En er þá tölvuvæðing orðin
hreínn barnaleikur? Flestir
munu sammála um að slíkt orða-
lag muni vera full sterkt. Vmis
atriði koma upp við notkun, sem
Forritamál:
Hvernig eru þau uppbyggð?
Er fjöldi fyrirskipana takmarkað-
ur?
Er lengd fyrirskipana takmörk-
uð?
Stjórnkerfi:
Hvaða möguleikar eru á tengingu
innlestrar- og úrvinnslutækja?
Hvernig er hægt að vernda skrár?
Hvað tekur geymsla forrita mikið
pláss í minni?
C. Tækniþjónusta:
Hver er fjöldi þess starfsfólks,
sem seljandi hefur yfir að ráða,
hver er reynsla þess og hvar er
það staðsett?
Er hægt að fá fyrirbyggjandi við-
hald?
Hvar má leita ráða i neyðartilfell-
um?
D. Aðstoð kerfisfræðinga:
Hvert er sérsvið þeirra og reynsla
á þvi sviði?
eins hefur verið hægt að ráðast í
verkefni, sem ekki var talið hag-
kvæmt að tölvuvæða áður. Sem
dæmi mætti nefna farmiðaskrán-
ingu Flugleiða og beint samband
Sakadóms við tölvu SKYRR.
Eitt af þeim hlutverkum, sem
tölvudeildir stærri aðila hafa
sinnt, er að vera þjónustumiðstöð
fyrir utanaðkomandi aðila. Vegna
mikils álags hafa þessar deildir
oft á tiðum neyðst til að lengja
afgreiðslutíma til slíkra kaup-
enda. Biðtími sá sem þarna mynd-
ast er síðan oft kveikjan að þvi að
fyrirtæki afli sér eigin véla.
Tækniþróunin hefur einnig átt
sinn þátt í þessu.
Vélarnar hafa orðið minni og
minni að ummáli, en afkastagetan
aukist og það sem mönnum kann
að þykja jákvæðast, verðið hefur
lækkað hlutfallslega. Seljendum
tölva og ýmiskonar tövluþjónustu
hefur fjölgað nokkuð á undan-
förnum árum. Aður fyrr var ein-
ungis eitt fyrirtæki sem bauð upp
á heil kerfi frá sama aðila, en nú
eru þau fleiri. Auk þessara fyrir-
tækja er að koma upp vísir að því
sem á ensku nefnist „system
house" og mætti e.t.v. þýða slíkt
sem „tölvumarkað", en markmið
slíks rekstrar er að geta boðið
vörur frá ýmsum framleiðendum
á sem lægstu verði.
Þessi batamerki má augljóslega
greina á markaðinum í dag, bæði
hvað varðar fjölda og tegund
ekki mátti sjá fyrir eða lágu ekki í
augum uppi er samningur var
gerður, og því skapast oft vandi.
Orsakirnar geta t.d. verið þær, að
raunveruleg þörf fyrirtækisins í
nútíð og framtið hefur ekki verið
skilgreind eða ekki skilgreind til
fullnustu, sem aftur hefur leitt til
að fjárfest hefur verið í of lítilli
vél. Versnandi samkeppnisað-
staða og tækniþróun eru siðan
þættir sem ávallt er erfitt að spá
fyrir um.
Að lokum skulu hér nefnd
nokkur atriði, sem gætu komið
þeim að gagni, sem hyggja á
tölvukaup.
A. Fjárhagsleg atriði:
Hvað kostar að byrja?
Hvað kostar að auka við í framtíð-
inni?
Hvað kostar þjálfun starfsfólks?
Hvað kostar sjálf vinnslán?
Ennfremur er nauðsynlegt að
gera sér grein fyrir stjórnunar-
fræðilegum vandamálum ekki síð-
ur en fjárhagslegum í heild.
B. Matsatriði sem snerta forrit:
Hvaða valmöguleikar eru í boði?
Hvernig má hugsanlega auka við
þau?
Hvaða reynsla hefur þegar feng-
ist af þessum forritum?
Hvernig skiptist stjórnkerfið í
undirflokka?
Hvernig má trufla keyrslu ef þörf
krefur?
Hvenær er þjónusta þeirra
greiðsluskyld og hvenær ekki?
Hvað með reynslutíma og þar með
talið reynsiukeyrslur?
E. Menntun starfsfólks:
Námskeiðahald, hvar 'fer það
fram og hverjir kenna?
Er um sjálfsnám að ræða eða eitt-
hvert annað kennsluform?
Er það aðeins fyrir hiuta starfs-
fólks eða alla?
Hversu oft fer það fram og hvað
kostar að taka þátt í þeim?
F. Sjálftölvan:
Hvernig er hún byggð upp og
hvaða stækkunarmöguleikar eru
fyrir hendi?
Krefst hún sérstaks útbúnaðar
s.s. loftræstikerfis eða spennu-
breyta?
Hvað má vinna margt í einu og
hver er vinnslutiminn I hverju
einstöku tilfelli?
G. Samningaformið:
Hversu lengi er leigt og hver eru
uppsagnarákvæði og hvað kostar
að segja upp samningi?
Yfir hvað nær samningurinn
(einstakar vélar eða heild, forrit,
viðhald, o.s.frv.)?
Er samið um ákveðinn notkunar-
tíma, hver er hann og hvað kosta
hugsanleg aukaafnot?
Eins og þessi upptalning ber með
sér er i mörg horn að líta fyrir þá,
sem hyggja á tölvukaup en engu
að siður er nauðsynlegt að taka
fram að listinn er á engan hátt
tæmandi.
Meðal efnis:
FRJÁLS VERZLUN
NÝTT BLAÐ AF FRJÁLSRI VERZLLÍN KOMIÐ ÚT
0 ísland: Ríkisforsjá í sambandi við símabúnað fyrirtækja mjög neikvæð.
# Útlönd: V-Evrópuríkin byggja hvert kjarnorkuverið á fætur öðru á meðan
Bandaríkin fara sér hægt.
# Greinar og viðtöl: Fjölskyldufyrirtæki og kynslóðaskipti, eftir Skúla Kjart-
ansson, viðskiptafræðing.
# Stjórnun: Veldu þér vandamál. Hvernig á að taka óvæntum vandamálum.
# Samtímamaður:
Jón Guðbjartsson,
forstjóri
KristjánsÓ. Skagfjörð.
Byggð: Athafnalíf
á Akureyri.
Og fleira og fleira.
[ASKRIFTARSÍMI 82300|
Til Frfálsrar verzlunar, Ármúla 18 pósthólf 1193
Rvík. Óska eftir áskrift.
Nafn
Heimilisfang
Sími
FRJÁLS VERZLUN